Monday, August 31, 2015

In The News (53)











Niranjan Koirala
By the time I was growing up in Biratnagar in the early 50's, the tharus had lost much of their influence and land in that area to the migrants from the hills and many Marwari families that came from Rajasthan at the call of earlier Rana Primeminister whose dream was to make Biratnagar an industrial town and a trading centre. My grandfather, Krishna Prasad Koirala was one of the early pahadi settlers there. He might have been one of the people who gave the place its current name. Before that the place was called Gograha. Gograha was dominated by the tharus, who had been the original settlers and who had acquired immunity against the dangerous malarial mosquito bites. When my grandmother, Dibya came to Biratnagar as a young bride, she tied a rakhi on a tharu zamindar from Raghunathpur, a few miles east of today's Biratnagar. The tharu zamindar, Teju Lal Chaudhury, gifted my grandmother 25 bighas of land in Raghunathpur that she very proudly called her 'peva'. She used to tell us proudly that her 'brother' had given her that land and it had nothing to do with the Koirala family. Before she died. she gifted most of that to her sister. My father and all his brothers including BP used to address him as Mama. 'Mama' came to Biratnagar very rarely. But when he came, he stayed in our home, Koirala Nivas. He was an extremely dignified man and he usually came with three or four of his retainers who looked after his comforts. My grandmother accorded great respect and because of that we used to be in awe of him. I remember going and spending a couple of nights in his home in Raghunathpur. The main house was built of wood with a tin roof and there were many neat huts around it. There was no halla-gulla in the premise. The serenity of the environment made us impose self-discipline....The Tharus that I knew growing up were the most peace loving people. In fact, much later, I was quite surprised when I was told that a junior party colleague who was quite aggressive and a boisterous youth leader- Bijaya Gacchadar- was a tharu! I had always believed and believe now that Tharus can never be aggressive till they are pushed to the wall. I believe somethlng like that happened in Nepal today that has provoked the tharus to be so aggressive. Sitting in Delhi I am not the right person to comment politically, but as someone who had had many tharu friends and grew up amongst them, I can say with certainty that whatever has gone wrong is not because of them. And if things get out of hand, it will not be because of them. My uncle Sushil who is the current PM of the country knows this. I hope he is taking appropriate steps to contain this anger of the tharus before it spirals out of control.


प्रचंड प्रतिगामी हो

बीरगंज बाट एउटा गाडी मा एउटा मान्छे बिराटनगर गइरहेको छ। उसलाई जनकपुर पुर्व कि पश्चिम भनेर सोध्दा उसले भन्छ: "पुर्व।" तर उ जब लहान पुग्छ अथवा राजबिराज अनि त्यही प्रश्न सोध्यो भने उसले भन्छ: "जनकपुर पश्चिम।"

कुनै समय को क्रांतिकारी प्रचंड अहिले को अवस्थामा प्रतिगामी हो। संघीयता र समावेशीता को मुद्दामा उसले पुर्ण रुपले आत्म समर्पण मात्र गरेको छैन कि उ ती मुद्दा मा कुनै पनि बेला थियो र भन्ने पारदिएको छ।

प्रचंड प्रतिगामी हो। उसको बोली वचन व्यवहार महेंद्र पथमा लमकेका बामे र केपी ओली भन्दा कुनै मानेमा फरक छैन।

देशले आंदोलन को बाटो निर्दल बाट बहुदल मा फड्को मार्यो। देशले क्रांतिका मार्फ़त गणतंत्र को मुद्दामा फड्को मार्यो। ती दुबै भन्दा ठुलो छलांग हो संघीयता। देश क्रांति को बाटो नै संघीयता सम्म पनि पुग्छ।

संघीयता र समावेशीता लोकतंत्र, मानव अधिकार, गणतंत्र र धर्म निरपेक्षता को स्तर का कुरा हुन। तिनको सशक्त स्थापना हुन्छ। प्रचंड ले यथास्थिति को कित्ता मा आफुलाई उभ्याएको छ। इतिहास को सुनामी ले पुरिदिन्छ प्रचंड लाई।




केपी ओली को आला मत दो



केपी ओली के गले में आला मत डालो, लोग मरेंगे। बन्दर क्या जाने आदि का सवाद? बाहुन ले च्याउ खाओस न स्वाद पाओस्।

केपी ओली लाई संघीयता बारे त्यति नै ज्ञान छ जति कि मेडिसिन बारे। संघीयता बारे निर्णय गरिने प्रत्येक ठाउँ बाट यो मान्छे लाई घोक्रेठयाक गर्नु पर्छ। यसले मान्छे मारिरहेको छ।

केपी ओली को आला मत दो, गाली दो।


कोइराला, गंगालाल, देवकोटा, पारिजात


Alisha Koirala

नेपालमा कसरि माथिल्लो जातका व्यक्तिहरुले छल कपटका साथ् राजनीति गरेर अन्य जात जातिलाई माथि आउन दिएन ?

धरानमा रहेको प्रसिद्ध ठुलो मेडिकल कलेज " वी. पी. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान " को यो संस्था को निर्माण मा स्व: बि पी कोइराला को कुनै पनि भूमिका न भएता पनि ,प्रतिष्ठानको नाम स्व: बि.पि कोइरालाको सम्मान मा राखियो , बि.पि को नाम भन्दा नि बढी उनको थर "कोइराला" लाई बढी बढावा दिइएको छ ,अर्थात बि.पि को नाम को साथ् पुरै कोइराला समाजलाई सम्मानित गरिएको छ। यस्तै अर्को एउटा ट्रस्ट " सहिद गंगालाल स्मारक राष्ट्रिय मुटु केन्द्र " को नाम सहिद गंगा लाल श्रेष्ठ को स्मारक नाम मा राखिएको छ , तर यो संस्थाको नाममा " श्रेष्ठ " राखिएको छैन , अर्थात केवल सहिद गंगालाल मात्र सम्मान गरिएको छ उनको जात् समाज लाई जोडिएको छैन । कारण पता लगाउदा यस्तो रे श्रेष्ठ जोडीदा नाम ठुलो हुन्थ्यो तर कहिले बुझ्न सकिन "कोइराला" को तुलनामा "श्रेष्ठ" शब्द कसरी लामो भएछ। यस्तो धेरै उदाहरण हाम्रो समाज मा हेर्न सकिन्छ।

महाकवि लक्ष्मी प्रसाद देवकोटा को प्रसिद्ध वाक्य " मान्छे ठुलो दिलले हुन्छ जातले हैन " थियो। यस वाक्य महाकवी लक्ष्मी प्रशाद देवकोटाले त्यस समयमा दलित ,जनजाति ,आदिवासी ,मधेसी ,थारु हरुलाई हेप्ने र जातीय आधारमा आफैलाई ठुलो देखिने , आफुलाई माहान / ठुलो सम्झिने बाहुन/क्षेत्रि लाइ व्यंग हानेर लेखेका थिए । हेला गरिने तल्लो जात को व्यक्तिले नै मदन को ज्यान बचाएका थिए। जातीय आधारमा आफुलाई ठुलो सम्झिने र अन्य लाइ निच व्यहार गर्ने बाहुन / क्षेत्रि हरु सुध्रिने आशमा लघु महाकाव्य "मुना मदन " लेखेका थिए। तर के गर्ने , आफुलाई देश र जनता को राजा सम्झिने आहंकारी बाहुन क्षेत्रि अझ सुध्रिएको देखिदैन। यिनीहरुले त महाकवि लक्ष्मी प्रशाद देवकोटा लाई नै प्रयोग गरेर जातीय बढावा दिए। महाकवि लक्ष्मी प्रशाद देवकोटा को स्मारक सम्झनामा देवकोटा सडक ,देवकोटा संघ्रालय ,देवकोटा चोक जस्ता नाम हरु राखे। मैले कहिले बुझ्न सकिन कि यि स्वार्थ राजनेता हरुले महाकवी लक्ष्मी प्रशाद देवकोटा को सम्मान गरेको हो कि उसको जात देवकोटा को सम्मान गरेका हुन्।महाकवी लक्ष्मी प्रशाद देवकोटालाई प्रयोग गरि देवकोटा समाजलाई बढावा/वर्चस्व दिनुको पछि यिनीहरुको लुकेको स्वार्थ छरपस्ट बुझिन्छ।

उनि जस्तै एक महान लेखिका कवि विष्णु कुमारी वैवा (तामांग) " पारिजात " को नाम ले प्रख्यात को पुरा नाम पनि सायद नै कसैलाई थाहा होला।आज यिनी बाहुन भएकी भए नाम भन्दा बेशी जात प्रख्यात हुनेथ्यो।

अहिले बनदै गरेको बनेपा -सिन्धुली -वर्दिवास राजमार्ग को नाम " बि पी कोइराला राजमार्ग " पनि स्व :बि पी कोइराला को सम्झनामा राखिएको छ राखिएको छ, वास्तविकतामा यो राजमार्ग निर्माणमा बि. पी. कोइराला को कुनै पनि योगदान छैन ता पनि नाम राखियो कारण के त यो राजमार्ग को सपना पहिलो पल्ट उँहा ले नै देख्नु भा थियो रे ।कसलाई के थाहा यो राजमार्ग को सपना/कल्पना भारि डोको बोकेर हिड्ने त्यहाँ का बासिन्दाले वर्षौ देखि गर्दै आएका छन।ल ठिक छ , वि. पी कोइराला महान व्यक्तित्व थिए ,त्यसैले उनको नाम राखिएको हो ,तर नाम मात्र राखे भैहाल्यो नि " कोइराला " जोडिनु को कारण के ?यति धेरै राजमार्ग हरु छन् ,महेन्द्र राजमार्ग ,सिद्धार्थ राजमार्ग , कतै पनि जात उल्लेख गरिएको छैन। तसर्थ बनेपा -सिन्धुली -वर्दिवास राजमार्ग मा कोइराला सब्द जोडिनु को कारण सबैलाई स्पष्ट भै नै सक्यो होला।

निष्कर्ष के त , यदि कुनै माथिल्लो वर्ग(विसेस गरि बाहुन समाज ) का व्यक्ति लाइ सम्मान गरिन्छ भने उसको साथ् पुरा उसको जात / वर्ग लाई सम्मान गरिएको हुन्छ तर जब कुनै जनजाति ,नेवाः ,किराती ,आदिवासी ,मधेसी ,थारु जात /वर्ग /समुदाय का व्यक्ति को सम्मान हुन्छ केवल त्यस बिसेष व्यक्ति को मात्र सम्मान गरिन्छ र उसको जात /वर्ग /समुदायलाई बहिस्कार गरिन्छ।

दलित ,जनजाती ,आदिवासी ,मधेसी थारुहरुको पहिचान सहित को संघिय राज्य को बिरोध गर्नुको पछि को आफ्नो एक्कल जातलाइ छल कपट सहित माथिल्लो स्थान मा राख्न सक्ने बाहुन क्षेत्रि (विशेश गरि साश्क वर्गका बाहुन पुरुष ) हरुको स्वार्थीपना छरपष्टै झल्किन्छ।

धन्यवाद !

देश एक राख्ने मधेसी जनजाति एकताले मात्र हो अब

देश एक राख्ने मधेसी जनजाति एकताले मात्र हो अब। होइन भने अहिले सम्म जनजाति नजागेको भए मधेसी जनता अलग देश को बाटो मा हिंडिसकेको हुने।


Magarat

In The News (52)

टीकापुरका थारुलाई धमाधम पक्राउ गर्न थालेपछि महिलाद्वारा वेशक्याम्प घेराउ
टीकापुर घटनाको कहाली साम्य नहुँदै फेरि त्यस्तै घटना दोहोरिने स्थिति देखापरेको छ । बरिष्ठ प्रहरीसहित ८ जनाको ज्यान गएको एक हप्तापछि थारु समुदायले आइतबार सद्भाव र्याली निकालेका थिए । तर, आइतबार दिउँसो निकालिएको र्यालीमा सहभागी भएकाको फोटो खिचेर गए त्यस पछि मध्यराती सशस्त्र र जनपथ प्रहरीले केहीलाई उनिहरुको घरमा गएर गिरफ्तार गरेपछि कैलालीको टीकापुर क्षेत्रमा फेरि तनाव बढ्न सक्ने सम्भावना देखिएको हो । .....

गाउँलेहरुलाई यसरी बिनाकारण पक्रिएको भन्दै सयौं महिलाहरु रिहाईको लागि आज विहान वेशक्याक्पमा घेरा हालेर बसिरहेका थिए ।

...... सशस्त्र प्रहरी बेसक्याम्प घेरिरहेका महिलाहरुलाई प्रहरीले तपाईका मान्छे भोलीसम्म छोड्छौं भन्दा पनि मानिरहेका थिएनन् ।
आन्दोलनकारीसँग सशर्त वार्ता नगर्ने चार दलको निर्णय





बिरगंज मे एक का मौत और दर्जन घंभीर गयाल
------------------------------------------------------
वीरंगज में आन्दोलन उत्कर्स में पहुचा , ३० वर्षिय दिलिप चौरसिया का मृत्यु, १०० राउण्ड से भी ज्यादा गोली और २०० से ज्यादा अस्रु ग्यास प्रहार , दर्जनो घायल ... वीरगंज में कर्फ्यु जारी । घायलो में २२ वर्षिय कृष्ण पटेल, ३५ वर्षिय अनवर हवारी, १० वर्षिय मुना यादव, १७ वर्षिय मनोज महतो, १२ वर्षिय इर्फान अंसारी लगायत के लोगो को पैर शिर और देह में गोली लगा । सिर्फ कृष्ण को १८ गोली लगा । पुलिस का दमन से आक्रोसित जनता गण्डक, रानीघाट, छपकैया पुलिस चौकि को आग लगाया, एमाले अफिस एवं गिरिजा प्रसाद कोइराला का सालिक तोडफोड और ड्राईपोर्ट नाका को बन्द कर दिया है ।

अब वीरगंज से पहाड में एक भी समान नही जाने देने का मधेशी जनता का एेलान ।










एक थारू युवतीको प्रतिवाद–
हामी मिलेर बसेका थिएनौं, बरु सहेर बसेका थियौं ।
“हिजो हामी (पहाडी र थारू) मिलेर बसेका थिएनौं, बरु सहेर बसेका थियौं । हामीमध्ये अधिकांश कमैया थियौं, उनीहरू (पहाडी) धेरैजसो जमिन्दार थिए । यस्तो अवस्थामा मालिकको अन्याय र अत्याचार सहनु हाम्रो नियति थियो । तर अहिले परिस्थिति फेरिएको छ; कमैया प्रथा उन्मूलन भएको छ, हामी अब कसैको दास होइनौं; जनयुद्ध अन्त भयो, त्यसले हामीलाई अन्यायविरुद्ध लड्न सिकायो; त्यसपछि थारू आन्दोलन भयो, त्यसले हाम्रो जातीय चेतना जगाइदियो । हामी हाम्रो भूमिमा फेरि पनि दास भएर बाँच्न चाहन्नौं, हाम्रो हकअधिकार थारूवान प्रदेशमा मात्र सुनिश्चित हुन्छ भने कुरामा विश्वस्त छौं । यसका लागि फेरि पनि आन्दोलन र संघर्ष गर्न तयार छौं, यद्यपि अहिले मुर्दा शान्ति छ ।”