Madhesi Kranti 3: Day 8

In The News (33)

घैंटेको विषय लिएर गगन थापा पुगे मानव अधिकार आयोग
पद्मरत्न दाइलाई खुलापत्र : किन सुनिँदैन नेवार स्वायत्त प्रदेशको माग?

मधेश बन्द भएको पनि नौ नौ दिन भइसक्यो । ... मागलाई सम्बोधन गर्ने कुनै उपक्रम गरेको छैन । बरु उल्टै तिनलाई थप चिढाउने गरी पर्साको ठोरी गाविस पनि खोसियो, सात प्रदेश बनाउने नाममा । ...... मधेशमा प्रश्न उठेको छ, कहाँ गए मगरातको मुक्तिको संघर्ष ? किन सुनिँदैन नेवार स्वायत्त प्रदेशको माग ? कता पुग्यो ताम्सालिङ राज्यको बुलन्द आवाज ? खोई किन हो, दाइले नेतृत्व गरेको आदिवासी जनजाति राष्ट्रिय आन्दोलन पनि अहिले मौनजस्तै छ । यहाँको अगुवाइमा रहेको राष्ट्रिय आन्दोलन बृहत उत्पीडित मोर्चामार्फत झन् सशक्त हुनुपर्ने हैन र ? ......

इतिहास साक्षी छ, नेपालका कुनै पनि लोकतान्त्रिक र अधिकारका लडाइँ काठमाडौंका रैथाने आदिवासी नेवार सडकमा नओर्लेसम्म सफल भएका छैनन् । तर अहिले आफ्नै पहिचान र हकको आवाज उठाउन काठमाडौंका नेवार किन अग्रसर नभएको ? वर्चस्ववादी खस आर्यवादी सत्ताले काठमाडौंकै रैथाने आदिवासीका भाषा, संस्कृति र भौगोलिक पहिचानलाई तिरस्कार गर्र्दै छलकारी संघीय खाका ल्याउँदासम्म पनि नेवार समुदाय किन आन्दोलित नभएको ?

जिल्लाहरुमा प्रदेश सरकारको नाम लेख्न सुरु

विभिन्न जिल्लाहरुमा बन्दकर्ता र प्रदर्शनकारीहरुले आफूले चाहेको स्वायत्त प्रदेशको घोषणा गर्दै सरकारी कार्यालय आफ्नो नियन्त्रणमा लिएका छन् । ......

पूर्वमा झापा, सुनसरीदेखि पश्चिमको कैलाली कञ्चनपुरसम्म ‘मधेश प्रदेशमा तपाईलाई स्वागत छ, थरुहट प्रदेशमा तपाईलाई स्वागत छ’ जस्ता नारा लेखिएका बोर्डहरु झुन्ड्याइएका छन् ।

..... यसअघि कर्णाली क्षेत्रमा पनि स्वायत्त कर्णाली सरकार लेखिएको बोर्ड सरकारी कार्यालयहरुमा झुन्ड्याइएको थियो ।

शेर्पा समुदायको गुनासो ‘विश्वले पत्याए, आफ्नो मुलुकमा पत्याएनन्’

शेर्पाहरु आफ्नो भाषिक अधिकार खोज्दै सडकमा उर्लेको यो पहिलो घटना हो ।

..... धर्म निरपेक्षता, शेर्पा स्वायत्त प्रदेश, भाषिक तथा साँस्कृतीक अधिकार, राज्यमा समानुपातिक प्रतिनिधित्वको माग गर्दै शेर्पाहरु सडकमा उर्ले । ...... एकल भाषा, एकल धर्मको वर्चस्व कायम गराएर राज्यले अन्य भाषा, धर्म र साँस्कृतीलाई निमिट्यान्न पार्न खोजेकाले त्यसको प्रतिवादमा शेर्पा समुदाय उठेको संस्कृतीका जानकार ल्हाक्पा शेर्पा बताउँछन् । आफ्नो मौलिक पहिचानलाई अरुले समाप्त पार्न खोजिरहेको अवस्थामा आदिवासी समुदाय चुप लागेर वस्नु उचित नहुने निष्कर्षमा पुगकै कारण शेर्पाहरु सडकमा उर्लेको उनको बुझाई छ । आम आदिवासीको परम्परागत मान्यतालाई स्थापित हुन नदिने र उनीहरुको लिपी, संस्कार र अन्ततः भाषालाई नासेर जातिको अस्तित्व नै समाप्त पार्ने खेलमा राज्य अघि बढेकाले त्यसको प्रतिवादमा आदिवासी शेर्पा समुदाय उठेको संस्कृती सम्वन्धी चासो राख्ने जुद्ध ढाक्रे बताउँछन् । उनी भन्छन ‘राज्यले आदिवासीको पहिचान नै समाप्त गर्ने गरी खेल शुरु गरे । मस्यौदा संविधान त्यसको उदाहारणको रुपमा लिन सकिन्छ ।’ राज्यको दमनकारी नीतिले सिमा नाघ्नै लाग्दा आदिवासी शेर्पा समुदाय आन्दोलनमा उत्रिएको र सहि–सहि समयमा सहि काम भएको ढाक्रेको बुझाई छ । ......

‘शेर्पा समुदायले आफ्नो भाषिक अधिकार खोजेका छन् । अन्तर्राष्ट्रिय अभिसन्धीहरुले त्यसको व्यवस्था गरेको छ ।’

...... ‘सन्धीमा हस्ताक्षर गर्ने तर सन्धीसँग बाझिएको कानूनलाई संशोधन नगर्ने ? हाम्रो आन्दोलन यसैका लागि पनि हो ।’ ...... आदिवासी समुदायको जल, जंगल र जमिन माथिको अधिकार खोसिएको छ । शेर्पा समुदायको पहिचान र संस्कृतीको रुपमा रहेको चौंरी पालनका लागि आवश्यक खर्कहरु राज्यले विभिन्न नामदिएर हडपेको अवस्थामा र्याली आयोजना भएको शेर्पाले जनाए । ‘अदिमकाल देखि हामीले प्रयोग गरेको भूमिमाथि हाम्रो अधिकार हुनुपर्छ भन्नु नैपनि साँस्कृतीक अधिकार हो ।’ ..... राष्ट्रको कुनै धर्म नहुने बताउँदै उनीहरुले हुने भए बद्ध राज्य राख्नुपर्ने माग गरे । धर्म निरपेक्षताले सबै धर्मलाई सम्मान गर्ने बताउँदै उनीहरुले कुनैपनि हालतमा ‘हिन्दु एकात्मक धार्मिक राज्य’ स्वीकार्न नसकिने बताए । .......

अन्तरिम संविधानमा व्यवस्था भएको र जनआन्दोलनले टुंगो लगाएको विषयलाई अहिले फेरि वहसको रुपमा ल्याउनु आफैमा लज्जस्पद विषय भएको सभासद् वाङदी शेर्पा बताए ।

...... राष्ट्रिय जनवार गाईको सट्टा गैडा राख्न गरेको प्रस्ताव ..... कुनैपनि पार्टीको चुनाव चिन्हलाई राष्ट्रिय चिन्ह बनाउन नकिने उनको दावी छ । ‘एक भोट भाईलाई एक भोट गाई’लाई भन्ने भ्रमपूर्ण नारा सहित राजनैतिकदल संविधानसभामा आइसकेको अवस्थामा पार्टीको चुनाव चिन्हलाई राष्ट्रिय जनावार कुनैपनि हालतमा स्वीकार्न नसकिने बताए । .......

शेर्पाको नाउबाट प्रदेश हुनुपर्छ

...... कुनैपनि हालतमा अधिकार स्थापित भइ छाड्ने र त्यसो नभए संविधानसभा छोडेर सडकमा आउने समेत उनले चेतावानी दिए । ...... नेपाली कांग्रेसका नेता इन्द्रबहादुर गुरुङले आदिवासी समुदायलाई नेपाली वर्णमालाको ३६ वटा शब्दमध्ये एउटा मात्रै मागेको बताए । अरुसबै राखेर ‘प’ मागेको उनको भनाइ छ । आदिवासीले पहिचान, प्रतिनिधित्व, अधिकार खोजेकाले ..... विश्वमा पहिचान बनाएको शेर्पा समुदायको पहिचानको आधारमा राज्यको नामकरण हुनुपर्ने माग गर्दै गुरुङले पहिचानका पाँच र समथ्र्यका चार आधारमा नै संघीय राज्य हुनुपर्ने भनाइ अघि सारे । ....... पहिचानविनाको संविधान आए त्यसको विरुद्धमा लड्न आफूहरु तयार रहेको शेर्पाहरुले उद्घोष गरे । पहिचान सहितको स्वायत्त राज्य मागको नारा अघि सार्दै उनीहरुले पहिचान स्थापित नभए प्राप्तिको लागि जस्तोसुकै आन्दोलनपनि अघि बढाउने बताए । धार्मिक, साँस्कृतीक अधिकार स्थापित हुनुनै पहिचान स्थापित हुनु भएकाले आफूहरुको र्यालीले साँस्कृतीक अधिकार र पहिचान खोजेको बताए ।

‘पहिचान विना आदिवासीहरु बाँच्न नसक्ने अवस्थामा पुगेको छ ।’

........ पहिचान विनाको संविधान परिकल्पना समेत गर्न नसक्दै ..... पहिचान विनाको संविधान आए त्यसको प्रतिवादमा आदिवासी, मुस्लिम र उपेक्षित वर्गले ‘युद्ध’ गर्ने उनले चेतावानी दिए । ...... वृहत्त साँस्कृतीक र्यालीमा अन्य कार्यक्रममा भन्दा बढी ‘मास’ देखियो नी ? भन्ने प्रश्नमा आयोजक संस्था हिमालयन शेर्पा साँस्कृतीक केन्द्रका अध्यक्ष लाक्पा शेर्पाले भने

‘मुद्दा’ स्पष्ट भएर हो ।

...... पहिचान भन्ने अमूर्त चिजले आदिवासीलाई रुमालिदिएको छ त्यसको सट्टामा भाषिक, धार्मिक, साँस्कृतीक अधिकार भनेर भन्नु चाँही सरल भाषा हो । ......

हामीले आफ्नो नाराहरु स्पष्ट जनताले बुझ्ने गरी उल्लेख गरेकाले मास बटुल्न सजिलो भयो ।

...... ‘शेर्पा प्रदेश विनाको संविधान अस्वीकार्य हुन्छ ।’ ...... पहिलो संविधानसभाले पारित गरेको १४ प्रदेशलाई यथावत शेर्पा प्रदेश भएको संविधान जारी गर्न दवाव दिने उद्देश्यले ...... शेर्पाहरुले विश्वमा आफूहरुले नेपालको नाम चिनाएकोले आफूहरुको नामबाट पनि संघीय राज्यको नामकरण गरी स्वायत्त राज्य दिनुपर्ने माग अघि सारे । ......

‘वसेर वोले कसैले नसुन्ने उठेर वोले हावाले लैजाने समस्या छ ।’ सभासद् शेर्पाले भने ।

....... अन्तरिम संविधानले व्यवस्था गरेको अधिकारहरुलाई समेत कटौती गरेको भन्दै मस्यौदा संविधानको ऋटी तत्काल सच्याउन सहभागिको माग थियो । आदिवासी र जनजातिलाई छुट्टाछुटै उल्लेख गरेको भन्दै उनीहरुले आदिवासी जनजाति हुनुपर्ने माग अघि सारेका छन् । मस्यौदा संविधानले धर्म निरपेक्षतालाई प्रस्तावनाबाट हटाएको भन्दै शेर्पाहरुले विरोध जनाए । र्यालीपछि आयोजित शान्ति र्यालीमा वोल्ने अधिकांशले

मस्यौदा संविधानलाई प्रतिगामी भन्दै विरोध गरे ।

...... शेर्पा समुदाय मात्रै नभएर आमआदिवासी समुदायको एउटै गुनासो मिडियाले कभरेज गरेन भन्ने हुन्थ्यो । उनीहरुले मिडियालाई समेत जातिवादीको आरोप लगाउँदै उनीहरुकै भाषामा कथित ‘वाहुनवादी’ भन्ने आरोप लगाइन्थ्यो । शेर्पा समुदायले गर्ने विभिन्न कार्यक्रमसमेत, मुद्दा र समसामयिक विषय समेत मिडियामा ओझेल परेको भन्दै उनीहरु मुलधारका मिडिया प्रति गुनासो गरेको देखिन्थे ।

‘जस्तो सुकै कार्यक्रम गरेपनि मिडियामा आउने हैन ।’

...... गणतन्त्र समेत प्राप्त गरी ८ जना प्रधानमन्त्री फेरिदा मुलुक झनै दर्दनक अवस्थामा पुगेको भन्दै कांग्रेस नेता आइवी गुरुङले आदिवासीलाइृ पन्ध्र वर्षका लागि जिम्मा दिए समृद्ध बनाइ दिने घोषणा गरे । ‘सबैलाई सम्मान हुने गरी काम गर्छौं, विभेदी नीतिको अन्त्य गर्छौं, जात, वर्ण, रंगको आधारमा विभेद हुँदैन, १५ बर्षमा नेपाललाई अर्के स्वरुपमा परिणात गछौं ।’ गुरुङले भने ।

भावि पुस्ताले फेरि अधिकारका लागि सडक आउन नपरोस

भन्ने आफूहरुको मान्यता रहेकाले अधिकार स्थापित नभएसम्मका लागि लडिरहने

सीमांकनमा मनोमानी

फोरम लोकतान्त्रिक पछिल्लो सात प्रदेशीय संशोधनप्रति असहमति जनाउँदै प्रक्रियाबाट बाहिरिएको छ र सडकमा जाने चेतावनी दिएको छ भने अर्को दल– एमाओवादी पनि ‘फरक मत’ को दोधारे अस्त्र लिएर बसेको छ । यससँगै अब कुनै पनि मधेसकेन्द्रित दल संविधान निर्माणको प्रक्रियामा बाँकी छैनन् ।

२०६३ सालको मधेस आन्दोलनले सूत्रपात गरेको संघीयताको सीमांकनमा अन्तत: मधेसी दलहरू नै समावेश नरहने अवस्था आउनु या नरहन चाहनु विडम्बनापूर्ण हो ।

...... हिजो किन आठ प्रदेश भनिएको थियो, त्यसपछि किन छ वटामा गइयो र अहिले के कारण सात प्रदेश बनाउनुपर्‍यो भन्नेबारे पत्यारलाग्दो प्रस्टीकरण आएको छैन । सीमांकन के आधारमा गरियो भन्ने पनि स्पष्ट पारिएको छैन । ...... छ प्रदेशको घोषणापछि सुर्खेत क्षेत्रको आन्दोलन र वर्चस्वशाली नेताहरूको मागपछि त्यहाँ नयाँ प्रदेश खडा गरियो, तर निर्विवाद आदिवासी पहिचान भएका थारु समुदायको प्रादेशिक आकांक्षालाई सम्बोधन गर्नेतर्फ कुनै पहल गरिएन । सडकमा पुगेका मधेसी दलहरूलाई वार्तामा बोलाउने तत्परता पनि देखाइएको छैन ।

एकातिरको आवाजलाई सम्बोधन गर्ने, अर्कोतिर बेवास्ता गर्ने यस्तो प्रवृत्तिले ठूला दलको राजनीतिक अहंकार प्रदर्शित गरेको छ

, बृहत्तर समाधान पहिल्याएको छैन । ....... अहिले ठूला दलका ठूला नेताहरूमा देखिन थालेको शासकीय अहंकारले सन्निकट संकटलाई टारिरहेको छैन, उल्टो आमन्त्रण गरिरहेको आभास हुन्छ ।

गजबको गच्छदार, तीन दलसँग आजै टाँसिए

शुक्रबार मात्र काँग्रेस–एमाले–एमाओवादीसँग सम्बन्ध विक्षेद गरेका मधेशी जनअधिकार फोरम(लोकतान्त्रिक) अध्यक्ष विजयकुमार गच्छदार आइतबार विना कुनै सहमति तीनै दलसँग छलफलमा बसेका छन् । .... फोरमका थारु सभासद्हरुले काठमाडौंको अनामनगर पुलमा विरोध प्रर्दशन गरिरहँदा गच्छदार प्रधानमन्त्री निवास वालुवाटारमा चार दलको बैठकमा व्यस्त थिए । .... अनामनगरमा उनका सभासद्हरुले भन्दै थिए, हामी आन्दोलनमा छौं, आदिवासी जनजाति, थारुको माग सम्बोधन नभएसम्म हामी वार्तामा बस्ने छैनौं । तर गच्छदार दिउँसोदेखि प्रधानमन्त्री निवासमा छलफलमा सहभागी छन् । ...... शुक्रबार दलहरुले सात प्रदेशको खाका ल्याउन लाग्दा गच्छदारले सिंदरबारमा पत्रकार सम्मेलन गरी तीन दलसँग सम्बन्ध विक्षेद गरेको घोषणा गरेका थिए ।

नेपालगंजमा पुनः दंगा फैलिन सक्ने : संघीयताको विरोधमा प्रदर्शन

नेपालगंजमा पुनः मधेशी–पहाडी दंगा फैलिन सक्ने संभावना बढ्दै गएको छ । आइतबार बन्दको विरोधमा उत्रेका गैरमधेशीहरुले संघीयता विरोधी नारा लगाउँदै बजार खुलाउने प्रयास गरेका छन् । ........

काँग्रेस–एमालेका कार्यकर्ताहरु सहभागी रहेको उक्त जुलुस

धनबोधी चौकबाट सुरु भएर बीपी चौक, घरवाई टोल हुँदै सेतविक चौकमा गएर कोणसभामा परिणत भएको थियो । प्रदर्शनका क्रममा ‘संघीयता चाहिँदैन, मलाई नेपाल प्यारो छ…..मधेशी…देश छोर…’सहित मधेशी समुदायलाई होच्याउने खोले नाराहरु पनि लगाइएको छ ।

उनीहरु बाँसको फटासहितले प्रर्दशनमा उत्रेका थिए ।

मधेसी नेताहरु बार्ता नगर्ने, माग पुरा भएपछि मात्रै काठमाडौ फर्कने

झापा देखि पर्सासम्म मधेस प्रदेश बनाउनु पर्ने माग सहित प्रमुख दलहरुले गरेको सीमांकनमा असहमति जनाएर आन्दोलनमा रहेका मधेसवादी दलका नेताहरु आफूहरुको माग पुरा नभएसम्म काठमाडौ नफर्किने भएका छन । .....

आफूहरुको माग पुरा नहुन्जेल मधेसका आन्दोलनरत दलका शिर्ष नेताहरु एकै ठाँउमा रहेर विभिन्न जिल्लामा हुने आन्दोलनलाई नेतृत्व र संबोधन गर्ने

जानकारी दिदै अब माग पुरा भएपछि मात्रै आन्दोलन छाडेर काठमाडौ फर्किने स्पष्ट पारे ।

कैलाली र कंचनपुर को संघर्ष

कैलाली र कंचनपुर मा पर्वते र थारु को जनसंख्या ५०-५० छ हाराहारी। लाग्न सक्छ जता गए पनि के भो र? संघर्ष के का लागि?

थरुहट मा पर्वते को केही पनि खोसिंदैन। पर्वते पनि थारु जस्तै एक व्यक्ति एक मत लोकतंत्र मा सहभागी हुने हो। सरकारी कामकाज को भाषा नेपाली कायम रहन्छ, प्रदेश स्तर मा पनि, गाउँ स्तर मा पनि। प्रदेश सरकार भन्दा केंद्र सरकार बलियो हुन्छ संघीयता मा पनि। र त्यो केंद्र सरकार मा अहिले पर्वते को ९५% हालीमुहाली छ।

भने पछि कंचनपुर का पर्वते किन तात्तिएका? अहिले सम्म सरकारी कामकाज को भाषा नेपाली मात्र थियो अब त्यसमा थारु भाषा पनि थपिने भो भनेर तात्तिएका। थरुहट प्रदेश मा त मुख्य मंत्री थारु पनि बन्न सक्छ। कमैया लाई पनि हामीले मुख्य मंत्री मान्नु पर्ने? अहंकार को कुरा आउँछ त्यहाँ। थारु मुख्य मंत्री लाई पर्वते इंस्पेक्टर ले सलूट गर्नु पर्ने दिन आउन लाग्यो भनेर आत्तिएको।

समानता को अवधारणा सँग आत्तिएको हो कंचनपुर को पर्वते। शेर बहादुर देउबा, भीम रावल, र भट्ट दत्त पत्त त्यस कारण ले आत्तिएका हुन, किनभने तिनको सोंचाइमा थारु भनेको दलित जस्तो हो, सधैं आफु भन्दा तल। थारु एक समय मा राजा थियो फेरि राजा बन्छ। त्यो इतिहास को सुनामी लाई कसैले रोक्न सक्दैन। थारु ले नया पाउनु पर्ने केही बाँकी नै छैन। सबै अंतरिम संविधान मा छ। अंतरिम संविधान नमान्ने तिमी को हो? तिमी श्री ३ हो?

कैलाली र कंचनपुर को संघर्ष आफुले पाइसकेको समानता जोगाउने थारु र थारु लाई समान देख्न नसक्ने पर्वते बीच को संघर्ष हो जुन कि सड़क मा पुगेको छ। थारु राजा जात हो, झुक्दैन।

चितवन: थारु हरुको काठमाण्डु
थारु त पहिला राजा हो
थरुहट को विरोध गर्ने हरु कमैया प्रथा कायम राख्ने इच्छा भएका हरु हुन
विराट, चितवन, कैलाली
भोजपुरा प्रदेश र मधेसी मुस्लिम
चितवन तमसलिंग होइन, थरुहट हो

बन्दकर्ताको गुनासो- ‘कर्फ्यू’ लगाएर खुलाइयो

बन्द आयोजक आदिवासी जनजाति महासंघका महासचिव पेम्बा भोटेले आफूहरुले आहृवान गरेको बन्द खुलाउन राज्यपक्षबाट ‘कफ्र्यू’ लगाइएको आरोप लगाए । .... उपत्यकाबाट मात्र ३२१ जना बन्दकर्ता पक्राउ परिसकेका छन् । प्रहरीको घेराभित्र बन्द उल्लंघन गरिएको भन्दै उनले भने- ‘बन्द खुलाउन कफ्र्यू लगाइएको छ । सडकमा आयो कि समातेर लैजाने गरेको छ ।’ ..... जनजाति महासंघका महासचिव भोटेले भोलिको बन्दमा सभासदहरु नै सडकमा आउने बताए ।

आदिवासी जनजाति महासंघको आजको “नेपाल बन्द” किन सोचेजस्तो हुन सकेन ? (६ कारण के के ?)

बन्द असफल बनाउन हिजोदेखि नै ‘फिर्ता भयो रे’ भन्ने हल्ला फैलाइएको थियो । ....

पछिल्लो पटक ठूला भनिएका दलहरुको आह्वानमा हुने बन्दको क्रममा पनि खास आन्दोलनकारीहरुको उपस्थिति देखिएको छैन ।

तर एउटा निश्चित राजनीतिक विचारबाट प्रभावित त्यस्ता कार्यकर्ताहरु बन्द आह्वानको दिन झिसमिसेमै सडकमा आउँछन् । दुई/चार वटा सवारी साधन तोडफोड गर्छन् । त्यो खबर मिडियामा हल्ला हुन्छ र स्वतः बन्द हुने गरेको देखिन्छ । तर गैरसरकारी संस्थाको रुपमा रहेको महासंघले विगत १० वर्षदेखि आन्दोलनकारी मानसिकतासहितको भूमिका बनाए पनि आन्दोलनको प्रकृति भने उही ‘हाजिरी शैली’मा गरिरहेको छ । आन्दोलनकारीहरुलाई विहान ७:०० बजे मात्र सडकमा आउन आह्वान गरिएको थियो । जबकि त्यतिञ्जेल सडकमा निकै सवारी साधन गुडिसकेका हुन्छन् । ....... कांग्रेस र एमालेको कोटाबाट सभासद् बनेपछि आन्दोलनका ‘क्रिम’ मानिसहरुलाई उनीहरुप्रति ठूलो चित्त दुखाइ भएकै छ । यसै कारण ‘सरकारी जनजातिको बन्द हो’ भन्ने भ्रम पनि परेको हो ।

घैंटेलाई सहिद र राजीव राउतलाई विखण्डनकारी देख्नेहरुको नाममा (घैंटे मारिएर अन्त्य हुन्छ गुन्डाराज ?)

‘एक दुई गुन्डालाई मारेर कहाँ गुन्डाराजको अन्त्य हुन्छ ?’ .... उनीहरुले आफ्नो बोल्न पाउने अधिकारको पूरापूर उपभोग गर्र्दै नेपाली जनताको प्रतिनिधि संस्था संसदमै घैंटेलाई सहिद घोषणा गर्नुपर्ने मागसमेत गरे । करिब एक वर्षअघि “चरी” नामले चिनिने गुन्डा नाइके मारिँदा पनि एमालेका प्रभावशाली केही सांसदहरुले संसदमा यस्तै हङ्गामा मच्चाएका थिए । ...... प्रहरीको गोली लागेर सप्तरीमा राजीव राउतहरु मरिरहेका छन्, घाइते भइरहेका छन् । घरमा छोरी बाबुल कुन बेला चकलेट ल्याइदिन्छ भनेर कुरिरहेकी छिन् । तर संसदमा उनको बारेमा बोलिदिने कोही छैनन् । उनलाई सहिद घोषणा गर्नुपर्छ भनेर संसदमा कसैले बोल्दैनन् । तर, गु्न्डा नाइके भनेर ख्याती कमाएका व्यक्ति मारिँदा संसदमा हङ्गामा मच्चिएको छ । ...... के ऊ एक्लै खतरनाक भएर यो समाजमा यतिबेलासम्म बाँचिरहेको थियो त ? .... कि ऊ कुनै न कुनै प्रकारको राज्यशक्तिको आडमा बाँचिरहेको थियो ? यदि ऊ खराब थियो भने के उसलाई संरक्षण गर्ने शक्ति वा व्यक्ति वा कुनै संस्था चाहिँ कसरी राम्रो हुन सक्छ ? .........

अपराधी घैंटे मात्र हुनसक्दैन/होइन ।

नेपालगन्ज में दर्जनों सवारी साधन में तोडफोड, ग्रामीण नाका भी ठप्प
मधेसका एक ईन्च भाग पहाडमा गाभ्न दिदैनौं: एमाओवादी सभासद चौधरी

एमाओवादी सभासद मानपुर चौधरीले मधेसको झापा, सुनसरी, मोरङ, कैलाली र कञ्चनपुरका एक ईन्च भाग पनि पहाडमा गाभ्न नदिने बताएका छन्। ... सिराहाको लहानमा सञ्चारकर्मीहरुसँग कुरा गर्दै सभासद चौधरीले

आफ्नै पार्टी एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड पनि ‘गद्दार’ भएको बताए। उनले आफू काठमाडौं छाडेको बताउँदै अधिकार प्राप्त नभएसम्म नफर्किने वाचा समेत गरे।

........ पूर्वका झापा, सुनसरी र मोरङ एमाले अध्यक्ष केपी ओलीले पहाडमा गाँभ्न लगायो भने पश्चिमको कैलाली र कञ्चनपुर काँग्रेस नेता शेरबहादुर देउवा र भीम रावलले हड्पेका सभासद चोधरीले आरोप लगाएका छन्। .... एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड, प्रधानमन्त्री सुशिल कोइराला र एमाले अध्यक्ष केपी ओलीलाई लक्षित गर्दै उनले भने, ‘देश तीन बाहुनको पुर्खाको होइन्। हामी मधेसी, थारु, दलित, जनजाती, मुस्लिम लगायतका समुदायको पनि हो। त्यसैले मधेसको जग्गा पहाडमा मिलाउन खोज्नेलाई पराजय गरेर देखाउँछौं।’

मेधसको जग्गा हड्पने प्रयास गर्नेहरु विलय हुने चेतावनी समेत दिए।

...... उनले सुशील, ओली र प्रचण्डले नै मधेसी र थारुलाई फुटाएको आरोप पनि लगाए। .....

‘कसैको आर्शिवादले सभासद बनेको छैन्’, सप्तरी क्षेत्र नम्बर १ बाट निर्वाचित एमाओवादी सभासद चौधरीले भने, ‘मलाई प्रचण्डले केही गर्न सक्दैनन्। जनतालाई जे भनेर निर्वाचित भएको छु। त्यो प्रतिवद्धता पुरा गर्न पछि पर्दिनँ।’

जनकपुर में हजारौ की संख्या में जुलुस प्रदर्शन, दर्जनौं संघ संस्था भी उतरे

करीब एक दर्जन से ज्यादा संघ संस्था की सहभागिता में जनकचौक से ‘अधिकार के लिए ऐक्यबद्धता’ जुलुस मधेश आन्दोलन २ के जनकपुर में सबसे बडा होने का जनकपुरवासी का विश्लेषण है । ...... ऐक्यबद्धता जुलुस में जनकपुर उद्योग वाणिज्य संघ, स्थानीय युवा क्लव, कर्मचारी, शिक्षण संस्था, निजी बैंक का कर्मचारी, समाजसेवी, पत्रकार, वकिल, अधिवक्ता, चिकित्सक, महिला अधिकारकर्मी सहित के सहभागिता थी | सभी ने ‘अन्तिरम संविधान के धारा १३८ (१) अनुरुप संघीयता को सुनिश्चिता, मधेश आन्दोलन, अमर शहीदो को सम्मान और सहमति की सुनिश्चिता बैनर लेकर जुलस प्रदर्शन किया था । ..... सहभागी सभी ने

विगत में हुये सम्झौता कार्यान्वयन किया जाए

, संघीयता सहित के संविधान जारी होना चाहिए नारा लगाया था । .....

मधेश आन्दोलन २०६३/०६४ के बाद मधेश आन्दोलन ३ में प्रथम बार मानवसागर देखा गया

बुद्धिजीवियो को विश्लेषण है ।

पासाङ, नोर्साङ शेर्पा लगायतका नेता पक्राउ

त्यस्तै,

संघीय समाजवादी फोरम शेर्पा प्रदेश समितिका अध्यक्ष नोर्साङ शेर्पा, सेराप शेर्पा र रमेश अधिकारीलाई पनि

प्रहरीले पक्राउ गरिएको हो । नोर्साङ लगायतलाई चवहिलमा विहानै पक्राउ गरी गौशालामा राखिएको छ । .......

काठमाडौं उपत्यकामा बन्दको अवज्ञा भएको छ । काठमाडौं उपत्यका बाहिरका जिल्लाहरुमा यातायात, बजार, कलकारखाना, शिक्षण संस्था ठप्प छन् ।

मधेशी समाचार दिने मिडीया माथि सरकारको दुशप्रयास,यस टिभी र हुलाकी निउज गराए वन्द

मधेशमाथि कतिको खस शासकवादी सरकारले विभेद गर्दो रहेछ त्यो कुरा मधेश सम्वन्धी समाचार दिने संस्थालाई वन्द गराएर सावीत गरेको छ । आफनो अधिकारका निम्ती आन्दोलीत मधेशको सत्य तथ्य दृश्य प्रसारण गरेको यस टिभी र निरन्तर मधेशको बुलेटिन अपडेट गर्दै आएका हुलाकी निउज डट कमलाई वर्तमान विभेदकारी सरकारले षडयन्त्रपुर्ण तरिकाले वन्द गरेको छ । ..... उनले हुलाकी न्यूजमा प्रकाशित ‘मधेशीमाथि गोली चलाउन नमानेका तीन प्रहरीलाई हिरासतमा राखी यातना’ शिर्षकको समाचार लाई साम्प्रादियक दंगा फैलाउन खोजेको समाचार भन्दै यस्तो गरेको आरोप लगाएका छन । ...... नेपाल सदभावना पार्टीका केन्द्रिय महासचिव राजीव झाले प्रेश स्वतन्त्रा माथि खुल्ला प्रहार रहेको आरोप लगाउदै भने ःदेशको चौथो अंग मानिएको मिडीया जगत माथि पनि खुल्ला प्रहार हुदा झन मधेशी जनतामाथि कति सम्मको प्रहार गर्ला अनुमान लगाउन सकिन्छ ।

जनकपुरमा तीन शक्ति तीन तरिकाबाट आन्दोलन गर्दै,प्रहरीको भुमीका गुंगो र वहिरो जस्तो

मधेशको केन्द्र विन्दु मानिएको जनकपुरधाममा घोषीत आन्दोलन तीन शक्तिले तीन तरिकाबाट आन्दोलन गर्दै आएको छ । वितेको ६ दिन देखि लागातार रुपमा तीन शक्तिहरु संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेशी मोर्चा,नेपाल सदभावना पार्टी र मधेश आन्दोलन संघर्ष समिति(मास)ले आ आफनो तरिकाबाट आन्दोलन गर्दै आएको छ । ..... शनिवार देखि नै हुदै आएको वन्दको आवहान ६ दिन वित्दा पनि नेपाल सरकारका तर्फबाट कुनै किसीमको पहल नभएको तथा सप्तरीमा निहत्था मधेशीमाथि विहारी भन्दै गोली हानी हत्या गरेपछि जनकपुरमा आन्दोलन चर्किदै गएको छ । ..... जहा संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेशी मोर्चाले संघिय समाजवादी फोरम नेपालका धनुषा अध्यक्ष शेष नारायण यादवको नेतृत्वमा आन्दोलन गरिरहेका छन भने नेपाल सदभावना पार्टीका कार्यकर्ता केन्द्रिय महासचिव राजीव झाको नेतृत्वमा आन्दोलन गर्दै आएका छन । त्यसैगरि युवाहरुको समुह मासले सरोज मिश्रको नेतृत्वमा वेग्लै आन्दोलन गरिरहेका छन । ..... यता नेपाल सदभावना पार्टीको शनिवार र मोर्चाको आइतवार देखिको लागतारको वन्दीको कारण जनकपुरको जनजिवन अस्तव्यस्त वनेको छ । दैनिक उपभोग्य वस्तुहरुको कमी हुनथालेपछि दैनिक उपभोग्य वस्तुहरु महगीदै गइरहेको छ । .... लागातार ६ दिन देखि भइरहकेो आन्दोलनमा प्रहरीको भुमीका गुंगो र वहिरो जस्तो रहेको देखिएको छ । गांधी जीको तीन वांदर जस्तो (वुरा मत देखो,वुरा मत सुनो ,बुरा मत बोलो) व्यवहार गरेपछि आन्दोलनले अझ तुल समात्दै गएको छ । ...... स्रोतका अनुसार मधेशको केन्द्र विन्दु जनकपुरमा दमन गरिए सम्पुर्ण मधेश भडकिने भएको सोचेर प्रहरीले आन्दोलनकारीहरुमाथि हात नहाल्ने नीति वनाएको छ ।

जनकपुरमा सेना परिचालन, देखि दिन भरिका केहि झलक र नित्यकर्म ः(फोटो फिचर सहित)
पाइला पाइलामा जातिपातीसँग जम्काभेट गर्दा

मलाई थाहा छैन, गाउँमा सबैसँग मिल्नु उहाँको बाध्यता थियो कि आफ्नै बानी ? बालबच्चालाई सफा राख्नुपर्छ भन्ने उहाँको सरसफाइसम्बन्धी चेतना थियो वा संस्कार ? कि दलितसँग अन्तरजातीय विवाहपछि अपमानबाट उन्मुक्ति हुने तरिका ? म अहिलेसम्म अनुत्तरित छु । ..... बुबा भन्नुहुन्थ्यो, तिमीहरुको आमा “महाराजीय थापा खलक”को छोरी हो । पक्कै पनि २०२४ सालतिर एक दलित समुदायको केटासँग विवाह गर्ने मेरी आमाको साहसलाई मान्नैपर्छ । हुन पनि घरअगाडि सिउन बस्ने सामान्य दमाईंको छोरासँग भागीविवाह गर्ने आमाको हिम्मत कस्तो थियो होला, अनुमान गर्न नै गाह्रो छ । बुबाको हिम्मतलाई त झन् नमान्ने कुरै भएन । ...... आमा क्षेत्री, बुबा दमाईं । ....

“कुनै व्यक्ति कुनै विशिष्ट समुदायमा जन्म भएकै कारणले आक्रमणमा पर्छ भने उसले त्यही पहिचानका आधारमा प्रतिरोध गर्दछ, ऊ जन्मेको देश र विश्व नागरिकको पहिचानका आधारमा होइन ।”

...... म दलित केटीका रुपमा हेपिन्छु भने, अछूतका रुपमा अपमान र भेदभावको शिकार हुन्छु भने म कसरी अरु पहिचानका आधारमा प्रतिरोध गर्न सक्छु ? ..... मेरो नाभी काट्न नजिकैकी “कँडेल्नी बजै” आउनुभएको थियो रे । गैरदलितले नाभी काटेको कुरा दाइदिदीले सुनाएका थिए । दमाईंको बच्चाको नाभी काट्न बाहुनी बजै किन आउनुभयो होला ? “कँडेल्नी बजै”ले हाम्रो नाभी काट्नुभयो भने पनि अरु दलित बालबच्चाको नाभी काट्न जानुहुन्थ्यो कि हुन्नथ्यो होला ? ...... एकातिर गाउँलेहरुले यी केटाकेटी क्षेत्रीनी पट्टिका हुन् भनेर काखीच्यापेझैं पनि गर्थे । अर्कोतिर उनीहरुले नै बुबा दमाईं भएकाले जातीय छुवाछूत र भेदभाव भने अचाक्ली गर्थे । ....... एकातिर थियो हामीलाई कहिल्यै आफ्नो नमान्ने मावली । अर्कोतर्फ थियो दलितलाई कहिल्यै मान्छे नठान्ने पूरै समाज । यी दुवै अमानवीय व्यवहारबीच हाम्रो बाल्यकाल संघर्ष र प्रतिरोधको घम्साघम्सीमै बित्यो । ........... आजभन्दा एक वर्षअघि एउटा दैनिक पत्रिकामा श्रद्धाञ्जली छापियो, महासेनानी थापाको असामयिक निधनप्रतिको गहिरो दुःख भन्दै । हेर्दा लाग्यो, बुबा र अरुले चित्रण गर्ने गरेजस्तै निधार त मेरी आमासँग दुरुस्तै । म अचम्म परें । फेरि नाम र थर पढें । याद आयो, बुबाले पहिलेदेखि मावलीको प्रसंग आउँदा “जंगथापा”को नाम लिने गर्नुहुन्थ्यो । र, तुरुन्तै फोन गरें पर्ने मामालाई । उहाँ हाम्रो खलकको मामा र दुख्यादिदी (मेरी आमा)लाई साह्रै माया गर्ने मान्छे । ..... मैले पर्ने मामालाई फोन गरेर सोधें, “महासेनानी थापासँग हाम्रो कुनै नाता पर्नुहुन्छ कि ?” ....... “ए ! भाञ्जी, उहाँ हाम्रो माइलो हजुरबुबाको छोरा । आज तेह्र दिनको तिथि छ, म त्यतै जानै लागेको ।” ...... पुग्नासाथ पर्ने मामाले मेरो साख्खै मामासँग चिनजान गराइदिनुभयो । जम्मा भएका आफन्तहरुले भनेर सोधे, “ए ! कान्छीकी छोरी हो तपाई ?” ..... त्यसको केही समयपछि दिदीको बिहेको निम्तो लिएर मावली गएँ । र, मामाले मावलीका घरघरमा चिनाउन लैजानुभयो । कान्छो हजुरबुबाको घरमा जाँदै थियौं, बाटोमै मामाले खुसुक्क भन्नुभयो “भान्जी आफ्नो थर नभन्नुहोला है ।” ...... भोलिपल्ट बिहान साढे तीन बजे मेरो फोनको घण्टी बज्यो । हेरें, मामाकै फोन रहेछ । उहाँले एक्कासी भन्नुभयो, “भाञ्जी तपाईंको धेरै माया लाग्यो । लामो समयपछि भेटेको भाञ्जी, न निल्नु न ओकल्नु भयो । नभेटेकै भए जाती हुन्थ्यो ।”

कैलालीमा विरोध सभा, सभामा आएका कार्यकर्ताको झडप

कञ्चनपुरलाई तराईका जिल्लामा गाभेर प्रदेश बनाइनु पर्ने माग गर्दै थरूहट पक्षधरको आयोजनामा आज धनगढीमा विरोध आम सभा भएको छ। ..... आम सभालाई सम्बोधन गर्दै संघीय समाजवादी फोरमका अध्यक्ष अशोक राईले कैलाली, कञ्चनपुरलाई तराईका जिल्लासँग मिलाएर प्रदेश बनाइनु पर्ने बताए। उनले थरुहटको माग समर्थन गर्नका लागि आफू कैलाली आएको बताए। ..... विरोध सभालाई सम्बोधन गर्दै वैद्य निकट नेकपा–माओवादीका सचिव देव गुरुङ्गले अग्रगामी संविधान निर्माणका लागि आन्दोलन गर्न आवश्यक रहेको बताए। उनले शीर्ष दलले एकल जातीय राज्य निर्माण गर्न लागेको बताए। ......

कमैया, कमजोर थानेर दलहरुले थारुलाई अधिकार दिन नखोजेको बताए।

..... विरोध सभालाई रानाथारु संघर्ष समितिका कैलाली संयोजक मालामती राना, नेपाली काँग्रेसका सभासद तेजुलाल चौधरी, मधेसी जनअधिकार फोरम लोकतान्त्रिकका सभासद योगेन्द्र थारु, थरुहट तराई पार्टीका सभासद गंगा थारु लागयतकाले सम्बोधन गरेका थिए। ..... कैलाली, कञ्चनपुरसहित तराईको चितवनसम्म थरुहट प्रदेश बनाउनु पर्ने माग गरे। विरोध सभामा सहभागि हुन कैलाली, र कञ्चनपुरको विभिन्न ठाउँबाट मानिसहरु ट्रयाक्टर लगायतका साधनमा सहभागि हुन आएकाहरुलाई अखण्ड सुदूरपश्चिम पक्षधरले ठाउँ ठाउँमा अवरोध सृजना गरेका थिए।

In The News (32)

जनकपुर में आज का सुबह ! पहरेदारों ने बन्द को और सशक्त किया !
Posted by Brikhesh Chandra Lal on Sunday, August 23, 2015

आन्दोलनमा चौतर्फी समर्थन । राजनीतिक दलहरुको ब्यानरमुनि आउन नसकेका पेशाकर्मी, बुद्धिजिविहरु लोकतान्त्रिक मधेसी समाजले आयोजना गरेको वृहत्त मौन जुलुसमा ५ हजारको हाराहारीमा सहभागि भए । जनकपुरको जनक चौकबाट निस्केको जुलुसमा जनकपुरका चिकित्सक, प्राध्यापक, शिक्षक, युवा, विद्यार्थी, उद्योगि, व्यवसायि, विभिन्न राजनीतिक दलका प्रतिनिधि लगायतको सहभागिता रहेको थियो ।
Posted by Puran Gupta on Sunday, August 23, 2015

जनकपुर के आन्दोलनकारीयों का गीत । अवश्य देखें । डाउनलोड कर दिखायें ।
Posted by Brikhesh Chandra Lal on Sunday, August 23, 2015

बिशाल मोटरसाईकल जुलूस, जनकपुर, भाद्र ६
बिशाल मोटरसाईकल जुलूस, जनकपुर, भाद्र ६ | आन्दोलन सक्दो शेयर गरौ |भिडियो: घनश्याम मिश्रा जी को वालबाट
Posted by Madhesi Community on Sunday, August 23, 2015

रुकुममा घरघरबाट मसाल जुलुस निकालियो, ४८ घण्टे अल्टिमेटमसहित आमहड्ताल आव्हान

एकचोटी सदरमुकाम नै आगो–आगो भएको थियो भने निकै लामो समयसम्म घर–घरका छतहरुमा मसाल बलेको देख्न सकिन्थ्यो । ..... अब यसपछी ४८ घण्टे अल्टिमेटम सहित रुकुम जिल्लामा रहेका उद्योग, व्यापार, कल–कारखाना, सरकारी तथा गैरसरकारी संघ–संस्थाहरु र यातायात पुर्ण रुपमा ठप्प पारी आम हड्तालमा उत्रिने बताएका छन् ।

While Rome Burns

कांग्रेस, एमाले र एमाओवादी का १२१ आदिवासी जनजाति सभासद

आदिवासी जनजाति सभासदहरुद्वारा संविधानसभामा ८ वटा माग प्रस्तुत

नेपाली कांग्रेस, एमाले र एमाओवादी पार्टीका

१२१ आदिवासी जनजाति सभासद

हो -- यिनले आ आफ्नो पार्टी छोडेर नया पार्टी किन नखोलेको? आगो पनि उही दमकल पनि उही। शोसन गरेकै ती तीन पार्टी ले। अनि ती तीन पार्टी भित्र बसेर लामो लामो कुरा गर्ने?

दलित मानसिक दासता

राष्ट्रपतिदेखि प्रधानमन्त्रीसम्मको आग्रह गच्छदारद्धारा अस्वीकार

गच्छदारले आफू वार्ताको विरोधी नभएको र वार्तामा बस्न पनि तयार रहेको तर तीन दल जबरजस्ती अघि बढ्न खोजेपछि समस्या भएको बताएका थिए । .... यसैबीच पार्टी कार्यालयमा आज बसेको पदाधिकारीहरुको बैठकले मधेश तथा थरुहटको आन्दोलनलाई सशक्त रुपमा अगाडि बढाउने निर्णय गरेको छ । आन्दोलनमा लाग्न जिल्ला अध्यक्ष तथा कार्यकर्ताहरुलाई निर्देशन दिइसकेको उपाध्यक्ष देवले बताए । उनले झापा, मोरगं, सुनसरी तथा कैलाली र कञ्चनपुरमा आफ्नो पार्टीले आन्दोलन केन्द्रीत गर्ने बताए ।

“अखण्डवादीहरुलाई सम्बोधन गर्ने, वर्षौंदेखिको जारी जनजाति आन्दोलनलाई अपमानित गर्ने !”

नेपाल आदिवासी जनजाति महासङ्घका सुनसरी अध्यक्ष खम्बासिंह तमुले सात प्रदेशको खाका फेरि पनि आफूहरूलाई अमान्य रहेको जनाए । .... नेता तमुले भने,

‘अब तीन ठूला पार्टीका आदिवासी नेता कार्यकर्ताले पार्टीभित्र विद्रोह गर्ने बेला आएको छ ।’

.... नेपाल शेर्पा सङ्घका सुनसरी अध्यक्ष ग्याल्वो शेर्पाले मधेश–थरूहट जस्तै आदिवासी विद्रोहबाट मात्र पहिचान, धर्मनिरपेक्षता र समावेशी समानुपातिकता हुने धारणा राखे । ..... ‘पूर्व लिम्बुवानदेखि खसानसम्म आदिवासी जनजाति समुदायले पहिचानका लागि एकसाथ विद्रोह गर्नुपर्छ ,’ शेर्पाले भने । ..... भारी वर्षालाई समेत अवज्ञा गर्दै निस्किएको सयौंको मसाल जुलुस धरानको सिंहदेवी चोकबाट सुरु भएर छाताचोक हुँदै भानुचोकमा आएर सभामा परिणत भएको थियो ।

एमाओवादीमा नयाँ गुट

भेलाले समाजवादका लागि वैचारिक अभियान नाम दिएर पार्टीभित्र र बाहिर छलफल चलाउने निर्णय गरेको एमाओवादी केन्द्रीय सदस्य प्रकाश पोखरेलले जानकारी दिए ।

यस्तो छ चार दलबाट गच्छदार बाहिरिनुका कारण

उनी चार दलबाट बाहिरिनुका कारणमध्ये थरुहट आन्दोलनको दबाब पनि एक हो । ..... दोस्रो उनी पार्टीभित्रैबाट चर्को दबाबमा थिए । ... उनीहरु गच्छदारको राजीनामासम्म माग्न थालेका थिए । ...... तराईमा आफ्नो राजनीतिक भविष्य सुरक्षित गर्न गच्छदार इच्छा नभए पनि आन्दोलनमा जान बाध्य भएका हुन् ।

हामी लाइ झापा देखि कंचनपुर चाहियो : मोर्चा

हामी लाइ झापा देखि कंचनपुर चाहियो,ना कि सप्तरी देखि पर्शा ।

..... अन्तरिम संविधानमा प्राप्त अधिकारलाई खोसेर संविधान बन्न लागेको छ, त्यस्तो प्रतिगामी संविधानको कुनै औचित्य छैन–उनले भने– स्वायत्त मधेश प्रदेशका लागि आन्दोलन बाहेक अर्को विकल्प छैन । .... साधन, श्रोत र शक्ति कब्जा गर्न झापा, मोरङ्ग र सुनसरीलाई १ नम्वर प्रदेशमा मिलाउन खोजेको प्रष्ट्याउँदै उनले सप्तरीदेखि पर्सासम्मको प्रदेश सामथ्र्यहिन हुने बताए ।

सिरहा टु सिलिकन भ्याली
८ प्रदेश बनाइए सहमतिमा आउन सक्ने गच्छदारको संकेत
सात प्रदेशविरुद्ध सडक र सदन दुबै मोर्चाबाट सङ्घर्ष गर्ने

“आन्दोलनका लागि पार्टीका साथीहरु जिल्लाजिल्लामा खट्ने निर्णय भएको छ, हाल आन्दोलनरत पक्षसँग नभई पार्टीले बेग्लै आन्दोलन गर्छ, आठ प्रदेशमा सहमति भएमात्र हामी फर्कन्छौँ, नत्र हामी आफ्नै बाटोमा अघि बढ्छौँ ।”

सीमांकनमा एमाओवादीको नयाँ प्रस्ताव

बालुवाटारमा शनिबार साँझ बसेको शीर्ष नेताको बैठकमा एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्डले सात प्रदेशमध्ये ५ नम्बर प्रदेशको नवलपरासी, रूपन्देही, कपिलवस्तु, दाङ, बाँके र बर्दियालाई समेटेर छुट्टै प्रदेश बनाउनुपर्ने प्रस्ताव गरेका छन् । .... सो प्रदेशमा कैलाली र कञ्चनपुर पनि राख्नुपर्ने आफ्नो फरक मत भने कायमै रहने उनको भनाइ छ । ‘यसो गर्दा थारू समुदायको आन्दोलनको सम्बोधन हुन्छ र विजय गच्छदारजी पनि सहमतिमा आउनुहुन्छ’ ..... प्रचण्डले ५ नम्बर प्रदेशकै पाल्पा, अर्घाखाँची, प्युठान, गुल्मी, रोल्पा, रुकुम र बाग्लुङको आधा भाग पनि सात प्रदेशमध्येको ४ नम्बर प्रदेशमा समेट्नुपर्ने प्रस्ताव गरेका छन् । यसो गर्दा मगर बाहुल्य क्षेत्र एउटै प्रदेशमा रहने र मगरहरूको माग पनि सम्बोधन हुने उनको भनाइ रहेको ......

कांग्रेस र एमाले शीर्ष नेता थारू आन्दोलनलाई सम्बोधन गर्ने पक्षमा छन् ।

जबर्जस्ती संविधान बनाइए देश फेरि अर्को द्वन्द्वमा जान्छः वैद्य

आन्दोलनमा संलग्न सरोकारवाला राजनीतिक शक्तिलाई पाखा लगाएर र उत्पीडित वर्ग तथा समुदायका अधिकारमाथि कुठाराघात हुने गरी संविधान बनाउन नहुने उनको माग छ ।

प्रदेश विभाजनलाई ख्यालठट्टा नबनाऊ!

अहिले नेपालमा मधेस र पहाड, दलित र कथित उच्च जात, जनजाति र खसआर्यका बीच ठाडो द्वन्द्व छ । .... बेल्जियम, बोस्निया–हर्जगोभिना, इथियोयिपामा संघीयता विभाजित समाजको व्यवस्थापनका लागि हो भने

दक्षिण अफ्रिका, स्विटजरल्यान्ड, भारतलगायतका देशहरूमा विविधताको व्यवस्थापनका लागि हो ।

क्षेत्रीय प्रशासनका लागि मात्र संघीयता चाहिंँदैन । त्यस्तो खालको प्रादेशिक व्यवस्था प्राय: सबै एकात्मक राजनीतिक संरचना भएका देशमा पनि पाइन्छ । ......... नागरिकतासम्बन्धी प्रस्तावित व्यवस्था खासगरी ‘आमा वा बाबु’ को विवाद सल्टिएको प्रचारित भए पनि परिमार्जित मस्यौदामा परस्परविरोधी प्रावधान छन् । धर्म र थ्रेसहोल्डको विवाद यथावत छ । .....

कतै निर्णय गर्ने दिनसम्म पुग्दा एमाओवादी पनि अलग हुने अवस्था त बन्दैन ? शंका गर्नुपर्ने अवस्था छ ।

...... संख्या घटाउनु र बढाउनुमा हाम्रा नेताहरूले बहादुरी स्थापित गर्न खोजे । कुन आधारमा हामी प्रदेश विभाजन गर्दै छौं त्यसले संख्या निर्धारण गर्ने हो । तर, अहिले कुनै विश्वसनीय मापदण्डबिना प्रदेश विभाजन गर्ने काम भएको छ । त्यसैले त एउटा प्रदेश र अर्कोमा कुनै मापदण्ड मेल खाँदैन । ...... प्रदेश ३ र ४ मा एउटा मापदण्ड देखिन्छ । ती प्रदेशभित्रका ऐतिहासिक रूपमा बसोबास जनसमुदाय त्यहीं नै छन् । तिनलाई प्रदेशको सीमांकनले अलग गरेको छैन । प्रदेश २ मा तराईका कोर मधेसी जिल्ला छन् । हामी जातीय आधारमा प्रदेश बनाउँदैनौं भन्ने नेताहरूले ९० प्रतिशत मधेसी बाहल्य हुने गरी किन प्रदेश बनाए ? यही कुरा पश्चिम तराईका थारू र मधेसी बाहुल्य जिल्लामा किन कायम भएन ? सात प्रदेशमा आइपुग्दा कर्णाली र सुर्खेतको आवाज सम्बोधन भएको देखिन्छ ।

ठोरी गाविसका बासिन्दाको पनि आवाज सुनियो ६ बाट ७ प्रदेशमा जाँदा । फेरि प्रश्न उठ्छ, यही आवाज थारूको किन सुनिएन ? यही अवाज मोरङ र सुनसरीका मधेसीको किन सुनिएन ? कर्णाली र सुर्खेतको आवाज किन सुनियो भने त्यो अवाज निर्णयकर्ताहरूको सजातीय आवाज हो भनेर थारू वा मधेसी समुदायले आरोप लगाउँदा नेताहरूको जबाफ के हुन्छ होला ?

आदिवासी जनजाति सभासदहरुद्वारा संविधानसभामा ८ वटा माग प्रस्तुत

नेपाली कांग्रेस, एमाले र एमाओवादी पार्टीका

१२१ आदिवासी जनजाति सभासद

ले मिलेर ..... अन्य साना पार्टीका सभासद पनि यसमा समावेश हुँदै छन् । यी मागले संविधानसभामा ठुलै खैलाबैला गर्नेछन् ।
१. “आदिवासी जनजातिलाई राज्य संयन्त्रका सबै निकायमा समानुपातिक समावेशी सिद्धान्तका आधारमा प्रतिनिधित्व र सहभागिताको हक हुनेछ” भनी अलग धारा मौलिक हकमा थप्नुपर्ने ।
२. धर्म निरपेक्ष राज्य कायम राख्नुपर्ने ।
३. संवैधानिक राष्ट्रिय आदिवासी जनजाति आयोग गठन गर्ने व्यवस्था राख्नुपर्ने ।
४क. राज्यको बहुभाषिक नीति हुनुपर्ने ।
४ख. स्थानीय मातृभाषाहरुलाई स्थानीय तहमा सरकारी कामकाजको भाषाको मान्यता पाउने व्यवस्था थप्नुपर्ने।
५. परिभाषित पहिचानहरुको आधारमा जातजाति, भाषाभाषी, सांस्कृतिक समुदायहरुको बसोबासको भौगोलिक निरन्तरतालाई कायम राख्नेगरी सीमाङ्कनमा पुनरावलोकन गर्नुपर्ने।
६. अल्पसङ्ख्यक सीमान्तकृत र पछाडि परेका समुदायहरुका लागि अधिकार सूचीसहित स्वायत्त र संरक्षित विशेष क्षेत्रको व्यवस्था राख्नुपर्ने ।
७. राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन गर्दा फरक फरक लिङ्ग वा समुदायको प्रतिनिधित्व हुने गरी गर्ने भन्ने वाक्यांशमा ‘वा’ को सट्टा ‘र’ राख्नुपर्ने ।
८. महिलाका लागि छुट्ट्याइएको ३३ प्रतिशत सिट सबै जातजातिको महिलामा जनसंख्याको अनुपातमा वितरण गर्ने ।

यस्तो छ आज आदिवासी जनजातिहरुको बन्दको योजना (राजनीतिक दलका जनजाति सभासदहरुको समर्थन)

नामविहीन ७ प्रदेशविरुद्ध, धर्मनिरपेक्षताको पक्षमा र जातीय जनसंख्याको आधारमा हरेक अंगमा समानुपातिक समावेशी प्रतिनिधित्वको व्यवस्था नया“ संविधानमा सुनिश्चित गरिनुपर्ने माग राख्दै नेपाल आदिवासी जनजाति माहासंघले आज र भोलि दुई दिन नेपाल बन्दको घोषणा गरेको छ । ........ बन्द सफल बनाउन राजधानी काठमाडौंमा विभिन्न जातीय संस्थाहरुलाई केन्द्र तोकिएको छ । हड्ताल सफल बनाउन

किरात राई यायोक्खालाई कोटेश्वर, नेपाल तामाङ घेदुङ संघलाई गौशाला, शेर्पा संघलाई चाबेल, गुरुङलाई गंगबु—नयाँ बसपार्क, मगरलाई कलंकी, किरात याक्थुङलाई सात दोबाटो, नेवारलाई रत्नपार्क क्षेत्र तोकिएको

किरात राई यायोक्खा केन्द्रीय महासचिव दिवस राईले बताए । ..... बन्द सफल पार्न एमाओवादी, कांग्रेस, एमाले सम्बद्ध पहिचान पक्षधर नेता कार्यकर्ताहरु समेत परिचालन हुने बुझिएको छ ।

प्रचण्ड–बावुरामसँग सम्वन्ध विच्छेद गर्ने अमिक शेरचन र लीलामणि पोखरेलको संकेत
शीर्ष तीन नेतालाई खोपीमा थन्क्याउन कार्यकर्ताको सुझाव