Saturday, April 16, 2022

News: April 16

भारतमा कोरोनाको चौथो लहरको जोखिम : उच्च सतर्कता अपनाउन निर्देशन कोरोनाको नयाँ संक्रमणलाई ‘स्टेल्थ ओमिक्रोन’ भनिएको छ । यसका लागि ओमिक्रोनको सब भेरियन्ट बीए.२ र एक्स ई भेरिएन्टलाई जिम्मेवार मानिएको छ । साउथ कोरिया, जर्मनी, चीनमा यो भेरियन्टले धेरैलाई संक्रमित बनाएको छ ।

भुइँमान्छेको सरकार ‘गाउँगाउँमा सिहंदरबार’ भन्ने कथ्यले त्यसका सबै विसंगतिलाई सोझै भुइँतहमा पुर्‍याइदियो । ........ पछिल्लो अभ्यास हेर्दा, लोकतन्त्रले आम मान्छेलाई जिज्ञासु बनाएको छ । आफ्नो छेउछाउको विकास–निर्माण वा सेवासुविधाबारे के, किन, कसरी, कति भनेर उनीहरू जान्न चाहन्छन् । स्थानीय जनप्रतिनिधिबाट लुकाइएका तथ्यहरूबारे प्रश्न गर्छन् । कतै कमसल काम भयो वा जे हुनुपर्थ्यो त्यो भएन कि, जे भनिएको थियो त्यो गरिएन कि भन्ने पक्षको लेखाजोखा राख्ने प्रवृत्ति बढेको छ । सबैभन्दा नोटिस हुने कुरा— आम मान्छेमा त्यस्ता दुष्प्रवृत्ति उजागर गर्ने साहस पलाउँदै गएको छ । अरू केही नभए सामाजिक संजालमा राख्छन्, त्यस्तै परे अख्तियारमा उजुरी हाल्छन् । आम नागरिकलाई लाग्छ बढिया प्रबन्धनका लागि स्थानीय शासनलाइ अधिक दबाब दिन सकिन्छ । स्थानीय सरकारले राजनीतिक शिक्षणलाई भुइँतहमा पुर्‍याएको छ । आम नागरिक राजनीतिक रूपमा सजग बन्दै आएका छन् । करहरूको औचित्य, निर्वाचनको तरिका र शासनको कार्यशैलीबारे बुझ्न थालेका छन् । ...... स्थानीय सरकारले लोकतन्त्रको प्राथमिक पाठशालाको काम गर्छ । ...... सबै दल केन्द्रबाटै उम्मेदवार छनोट वा गठबन्धन थोपर्न उद्यत छन् । स्थानीय सरकारको परिकल्पना साँच्चिकै साकार पार्ने साझा सोच भएको भए यसको आकार सानो र शक्ति बढी तुल्याउन संविधान संशोधनको सवालमा एकमत हुनुपर्थ्यो । यथार्थमा ‘भुइँमान्छेको सरकार’ मन्त्र जपे पनि बर्कोभित्र, च्यादरभित्र सबैले छुरी बोकेका छन् र स्थानीय तह घाइते भएर छटपटाउँदै छ ।

मधेसका मसिहाहरु लाज पचाएर सरकारमा बसेका छन् : ओली ओलीले मधेसका जनताका लागि नागरिकता विधेयक पास नहुँदा पनि सत्ताको लोभमा मधेसवादी दल सरकारमा बसेको आरोप लगाए । ..... उनले आफूलाई मधेसको मसिहा भन्ने मधेस केन्द्रित दलहरुले मधेसको विकासमा अवरोध गरिरहेको समेत आरोप लगाए ।

स्थानीय तह निर्वाचनमा सत्तारुढ दलहरुबीच नै प्रतिस्पर्धा हुन सक्छ : महत 'तर हामी एकअर्कामा मिलेन भनेर एमालेसँग गठबन्धन गर्न जाँदैनौं । अरु दलसँग गठबन्धन गर्ने छैनौं । त्यही नै सहमति शीर्ष तहमा भएको छ ।’



साताका ७ तस्बिर

स्थानीय निर्वाचनमा तालमेलको राजनीति एमालेले मधेश प्रदेशमा नयाँ शक्तिका रूपमा संगठन विस्तार गरिरहेको सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीसँग पनि तालमेलका लागि अनौपचारिक प्रयास गरिरहेको छ । तर, जनमत पार्टीले कुनै पनि दलसँग तालमेल नगरी आफ्नै सामथ्र्यमा चुनाव लड्ने निर्णय गरेकाले एमालेसँग तालमेल होला या नहोला भन्न सकिने अवस्था छैन । ...... तर तालमेललाई उच्च प्राथमिकता दिएको एमालेले सिके राउतको जनमत र महन्थ ठाकुरको लोसपासँग तालमेल गर्नका लागि हरसम्भव प्रयास गर्नेछ । जनमत पार्टीले मधेश प्रदेश, काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्लासहित ३४ जिल्लामा संगठन विस्तार भएको निर्वाचन आयोगलाई दल दर्ता गराउँदा जानकारी दिएको छ । ..... तीन वर्ष अघि मात्रै संसदीय राजनीतिमा प्रवेश गरेको

सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टी पनि यो निर्वाचनबाट मधेसको बलियो शक्ति बन्ने ध्याउन्नमा लागेको छ ।



सरकार–जनमत वार्ता : सहमति कार्यान्वयन गर्न आग्रह वार्तामा सरकारी टोलीको नेतृत्व गृहमन्त्री बालकृष्ण खाण र जनमत पार्टीको नेतृत्व अध्यक्ष राउतले गरेका थिए । वार्तामा सरकारका तर्फबाट गृहमन्त्री खाणसहित महान्यायाधिवक्ता खम्मबहादुर खाती, गृहसचिव टेकनारायण पाण्डे र सहसचिव फणिन्द्रमणि पोखरेल सहभागी रहेका थिए । ...... विभिन्न आरोपमा थुनामा पार्टीका नेता कार्यकर्तालाई रिहा गर्नुपर्ने, अभिव्यक्ति, स्वतन्त्रता र नागरिक हकको सम्मान हुनुपर्ने माग पार्टीले राखेको थियो । त्यस्तै जनमत पार्टीले आफूहरूले गरेको कृषि आन्दोलनका क्रममा पक्राउ परेका नेता कार्यकर्ता रिहा र कृषिसम्बन्धी आफूहरूका माग प्रस्तुत गर्दै पूरा गर्न आग्रह गरेको थियो । ...... उनले जनमत पार्टीसँग पूर्ववर्ती सरकारले गरेको सहमति बमोजिम कानुन अनुरुप फिर्ता लिन मिल्ने मुद्दा फिर्ता लिन पहल गर्ने बताए । ..... अदालतमा रहेका बन्दी रिहा गर्न पनि पहल गर्ने गृहमन्त्री खाणले बताएका छन् । त्यस्तै संविधान संशोधन गर्न गठबन्धन सरकार सकारात्मक रहेको उनले बताएका छन् ।

जनकपुरधामको मेयरमा दर्जनभन्दा बढी आकांक्षी जनकपुरधाममा कांग्रेस, लोसपा र जसपा बलियो छ ।





Friday, April 15, 2022

Janamat Party: April 15

पालिकाको नेपाली विकास मोडल इच्छाशक्ति र बलियो नेतृत्व भए कसरी कुनै प्रदेश वा पालिकाले आमूल परिवर्तन ल्याउन सक्छ भन्ने उदाहरणहरु धेरै छन् । जस्तो कि, भारतको आम आदमी पार्टीको सरकारले दिल्लीको सार्वजनिक शिक्षाको गुणस्तरमा छोटो समयमै धेरै उपलब्धि हासिल गर्‍यो । .





स्थानीय निर्वाचनमा तालमेलको राजनीति तालमेललाई उच्च प्राथमिकता दिएको एमालेले सिके राउतको जनमत र महन्थ ठाकुरको लोसपासँग तालमेल गर्नका लागि हरसम्भव प्रयास गर्नेछ । जनमत पार्टीले मधेश प्रदेश, काठमाडौं उपत्यकाका तीन जिल्लासहित ३४ जिल्लामा संगठन विस्तार भएको निर्वाचन आयोगलाई दल दर्ता गराउँदा जानकारी दिएको छ । ...... तीन वर्ष अघि मात्रै संसदीय राजनीतिमा प्रवेश गरेको सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टी पनि यो निर्वाचनबाट मधेसको बलियो शक्ति बन्ने ध्याउन्नमा लागेको छ ।

विशेष अन्तर्वार्ता :: स्थानीय तहमा चुनावी तालमेल वा गठबन्धन गरिँदैन : हृदयेश त्रिपाठी संसारको अधिकांश देशको स्थानीय तहमा दलीय आधारमा निर्वाचन हुने अहिलेसम्मको परिपाटी छैन, हामीकहाँ मात्रै छ । अर्को कुरा हाम्रो जतिको शक्तिशाली स्थानीय तह संसारमा कहीं पनि छैन । जसले कार्यपालिका, व्यवस्थापिका र न्यायपालिकाको अधिकार पनि राख्छ । दलीय आधारमा स्थानीय चुनाव हुनुहुँदैन भन्ने हाम्रो धारणा हुँदा पनि एउटा लोकतान्त्रिक पार्टीको हिसाबले हामी भाग लिन्छौं । निर्वाचनमा भाग लिनका लागि नै हामीले निर्वाचन आयोगमा दल दर्ता पनि गराएका हौं र चिन्ह पनि प्राप्त गरेका छौं । ..... हामी प्रत्येक वर्ष के देखिरहेका छौं भने स्थानीय तहको बेरूजु, आर्थिक अनुशासनहीनता, अनियमितताहरू बढ्दो क्रममा छ । यसको प्रमुख कारण के हो भने स्थानीय तहमा छलफल र निक्र्योल नहुनु नै हो । यो संवैधानिक र कानूनी त्रुटि हो । त्यसकारण, हाम्रो मूल नारा भ्रष्टाचारमुक्त स्थानीय प्रशासनको निर्माण गर्नु नै रहनेछ । ........ हामी १७ जिल्लामा स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि आफ्नो चुनाव चिन्हमार्फतै भाग लिन्छौं । अन्य जिल्लामा पनि स्वतन्त्र ढंगले निर्वाचनमा हिस्सेदारी गर्दैछौं । त्यसको तयारीमा साथीहरू जुटिसक्नुभएको छ । तर १७ जिल्लामा हाम्रो आफ्नै ‘कोदालो बोकेको किसान’ चुनावचिन्ह लिएर चुनावमा भाग लिँदैछौं । ...... बरू कसैलाई समावेश गराउनु छ भने फास्टट्रयाकबाट गराउन सकिन्छ । फास्टट्रयाकमा त संविधान जारी भएको छ भने सोहीअनुसार ल्याए भइगो, त्यसमा हाम्रो आपत्ति छैन, सहयोग नै रहनेछ । ...... तर, मनसाय र नियत के छ ? नीति र नियतमा फरक हुन्छ । नीति एउटा र नियत खराब भयो भने त्यो नीति पनि खराब हुनजान्छ । हामीकहाँ नियतकै समस्या हो । ....... मधेश एउटा इकाईको रूपमा रहेन । पछिल्ला घटनाक्रमले मधेशलाई जाति–जातिमा विभाजित गरेको छ । नेताहरूले नै आआफ्नो जातिअनुसार मधेशलाई विभाजित गरेका छन् । मधेश अब मधेशी समुदाय रहेन कि जातिहरूको संगठनको रूपमा देखा परेको छ । सबभन्दा बढी क्षति पुगेकै यो जातिवादीको कारणले हो । जातीयताले गर्दा मधेश आक्रान्त छ । जबसम्म मधेशमा जातीयता बढिरहन्छ, मधेशले एउटा इकाईको रूपले केही प्राप्त गर्ला जस्तो मलाई लाग्दैन । ........ विचार र दर्शनको अभावले गर्दा मान्छे जातिको सहारा लिने गर्छन् । सबभन्दा सजिलो के भयो भने जाति भएपछि नालायक मान्छेले पनि आफ्नो जातिको सहारामा संगठन बनाउन सक्छ, उसलाई विचार दिन पर्दैन । त्यो भने विचार शून्यता नै हो । ....... जबसम्म जातीयकरण मधेशबाट समाप्त हुँदैन, तबसम्म मधेश एउटा इकाईको रूपमा अगाडि बढ्न सक्दैन । मधेश आन्दोलन स्थापित भयो, यसले क्षति बढी बेहो¥यो तर उपलब्धि कम भयो । मधेश समस्या जबसम्म देशको समस्या बन्दैन तबसम्म यसको समाधान हुँदैन । जातिवादको जडा गाडिसकेको छ, त्यसले मधेश आफ्नो लक्ष्य प्राप्त गर्न कठिनाई भइरहेको छ । ....... अहिले मधेश जसरी जातिवादमा जकडिएको छ त्यो नै सबभन्दा ठूलो बाधा भएको छ । त्यसका लागि नेतृत्वहरू नै जिम्मेवार छन् । किनभने नेताहरूले जातिवादलाई बढावा दिएका छन् । ...... गएको निर्वाचनमा हामी वाम गठबन्धनको हिस्सा भएर चुनाव लड्दा ममाथि धेरै आक्रमण भो । तर फेरि त्यहीं केपी ओलीको सरकारमा जान सबभन्दा पहिला उपेन्द्र यादवजी नै जानुभयो, बाँकी रहेका पनि १८ दिनका लागि गए । ....... मधेश आन्दोलन सुरूवातकर्तामध्ये म पनि एक हुँ, यसको सोसल ईन्जिनियरिङ्ग र अभियन्ता मात्रै हैन कि आर्किटेक पनि म हुँ । ....... अदालतलाई प्रधानमन्त्री चयन गर्ने अधिकार छैन, त्यो एक किसिमले संविधान संशोधन हो । तर त्यसको कसैले प्रतिकार पनि गरेनन्, जसलाई यसबाट बढी क्षति भो उसले पनि प्रतिकार गर्न सकेन । अदालतले प्रधानमन्त्री चयन गर्ने होइन कि संसदले चयन गर्छ । ...... विचारको राजनीति शून्य भएको छ । हामी कांग्रेस, एमाले, माओवादी, राप्रपा सबैको महाधिवेशन देख्यौं, कहीं पनि वैचारिक बहस भएन । ....... नेपाललाई फेरि वैचारिक राजनीतिमा फर्काऔं भन्ने हाम्रो प्रयास हो । धेरै विषयहरू छन्, जस्तैः अदालत हो कि न्यायालय, राष्ट्रवाद कि देशभक्ति, संविधान संशोधन नगरिनुपर्ने कारण । ........ भ्रमणका क्रममा भएका सम्झौताहरू नेपालको हितमा भयो कि भएन कसैले छलफल गरेनन् । तर उहाँ बिजेपीको कार्यालयमा किन जानुभयो, चुनाव अगाडि किन जानुभयो लगायतका अनावश्यक विषयमा बढी बहस हुने यहाँको मनोविज्ञान छ । ...... विनय मोहन क्वात्रा विदाई भएर मात्रै होइन कि भारत सरकारको विदेश सचिवमा नियुक्त हुनुभएको छ । उहाँको भूमिका, उपस्थितिले नेपाल–भारत सम्बन्धलाई भावी दिनमा पनि सकारात्मक रूपले प्रभावित गर्नेछ । उहाँ मात्रै एउटा यस्तो राजदूत हो जो कि बिना आलोचना आफ्नो कार्यकाल बिताउनुभयो । दुई देशबीचको सम्बन्धलाई कसरी प्रगाढ बनाउन सकिन्छ त्यसमा उहाँ लाग्नुभयो । उहाँ विदेश सचिवको हैसियतमा भइसकेपछि उहाँको त्यो व्यक्तित्वको लाभ उठाउने वातावरण छ ।