सर। तपाईं द्रोणाचार्य को बाटो हिड्नु भो।

सर। तपाईं द्रोणाचार्य को बाटो हिड्नु भो। गुरु त गुरु तर अन्याय को पक्ष मा उभिन पुगेको गुरु। 

मेरो बुढानीलकण्ठ स्कुल को ग्राफ छ, चार क्लास देखि १० क्लास को तीन चौथाई सम्म एक किसिम को, त्यस पछि तेरह क्लास  सम्म को अर्को। एक जना अत्यंत सफल विद्यार्थी (लेखपढ मा प्रत्येक वर्ष प्रथम, नेतृत्व, एक्टिंग मा बेस्ट एक्टर पाएको (तपाईं ले निर्देशन गरेको नाटक मा), मिडल स्कुल मा स्कुल को मेन्टल अरिथमेटिक चैम्पियन) लाई ethnic prejudice र racism का सर्प ले डंसदा त्यो कहाँ बाट कहाँ पुग्छ त्यो अंतिम तीन वर्ष को ग्राफ हो। र त्यो ग्राफ नै मेरो कर्म थियो। ती दुई ग्राफ। मेरो कुनै रिस पटक्कै छैन। तर ती दुई ग्राफ त उर्जा हुन। त्यो कहानी एउटा पॉवरपॉइंट प्रेजेंटेशन जस्तो हो। त्यसको डेढ़ दशक पछि मधेस विस्फोट भएको। लगत्तै म न्यु यॉर्क शहर भरि को बराक ओबामा को प्रथम वालंटियर बनेको। ५०० वर्ष को विश्व इतिहास मा कोशे ढुङ्गा, एउटा कालो मानिस व्हाइट हॉउस पुग्यो। 

विषय मिलेन ह रे! एक चोटि मलाई सोध्न सक्नु हुन्थ्यो। 

१० क्लास को दशैं विदा मा घर जाँदा बस पार्क मा कंचनजंगा का केही लाई लखेट्ने, एउटा लाई कान समातेर उठ बस गर्न लगायो। त्यस्तो प्रत्येक घटना घट्दा तुरुन्त स्कुल आउट गर्ने चलन थियो। उल्टो भयो। भुइँमा झर्नु पर्ने स्याउ आकाश तिर हानियो। लखेटिएको केटा ससपेंड भयो उल्टो। कान समातेर उठ बस गर्न लगाएको केटा ले आफ्नो मानसिक संतुलन गुमायो। कर्तुत गर्ने हरु लाई केही भएन। 

मलाई हॉउसमास्टर ले एकला एक्लै भने स्कुल बाट निकाल्ने निर्णय गरे, कुरा त्यहाँ बाट शुरू गरे, अन्त्यमा घटाएर हाउस कप्तान बाट ससपेंड मात्र गर्ने निर्णय गरे। मेरो कसुर के थियो आज सम्म कसैले भन्ने जमर्को गरेको छैन। कमिटी का शत प्रतिशत ले नै स्कुल आउट को निर्णय सोचेको भन्ने चाहिं भनियो। किन? त्यस वर्ष एक जना अंग्रेज शिक्षक ले लेखेको, मैले  पनि बोरडिंग हाउस मा morale यति उच्च देखेको छैन जति तिम्रो नेतृत्वको कंचनजंगा मा छ। त्यस हाउस कैप्टेन लाई सर्वसम्मत निर्णय बाट ससपेंड गर्ने त सबका सब भए। आखिर किन? 

यहाँ केही नगर, स्कुल बाहिर जे गरे पनि हुन्छ भनेर उक्साउने नीलगिरी का हॉउसमास्टर, त्यो जागीर खोसिनुपर्ने व्यवहार थिएन? 

एसएलसी मा त तीन वर्ष कान्छो मधुसुदन सारदा, प्रत्येक वर्ष आफ्नो क्लास को टॉप, उसको पनि लास्ट नेम मिलेन, नाम आएन। १०% जनसंख्या ले ९०% कर्मचारी खाएको यसै यसै कारन ले होला। 

त्यो एउटा एपिसोड भयो। 

दोस्रो एपिसोड स्कुल कैप्टेन पद बारे। मलाई ऑफर गरियो। मैले अत्यंत उत्साह देखायें। आठ जना प्रीफेक्ट ले त पुग्दैन मलाई १२ जना चाहिन्छ भनें। काम धेरै छ। समिति का सबै शिक्षक ले हुन्छ भन्छन भने मलाई आपत्ति हुने छैन भने हेडमास्टर ले। मैले एक एक जना लाई भेटें। सबैले हुन्छ भने। झ्वाट्ट मेरो नाम काटियो। आजसम्म प्रचार गरिन्छ उसले त इच्छा नै गरेन। भएको उल्टो। मलाई ऑफर पनि गरिएको, मैले अत्यंत इच्छा पनि गरेको।  

तेस्रो एपिसोड, क्लास मा टॉप SAT स्कोर मेरो आएको एक हप्ता अगाडि मैले शैक्षिक कारण ले फेरि स्कुल आउट गर्ने हल्ला चलाए। निर्णय नै गरिसकेका। सुटुक्क फिर्ता लिए। 

चौथो एपिसोड। मेरो बैच का ले पम्फलेटिंग गरेछन। गरेको भोलिपल्ट मलाई बल्ल थाहा भो। अर्थात मेरो कुनै सहभागिता थिएन। पम्फलेट मा स्कुल का कर्ताधर्ता सबैको खिल्ली उड़ाइएको रहेछ। 

पाँचौं। ए लेवल मा स्कुल को फाइनल एग्जाम का आधारमा फोरकास्ट ग्रेड दिने चलन थियो। मेरो थियो BCC, र देखिन्थ्यो अन्त्यमा अधिकांश को त्यो बढेर एक कदम माथि पुग्थ्यो। अर्थात ABB को अपेक्षा। अप्लाई गर्दा त्यों फोरकास्ट ग्रेड को आधारमा नै हो। बोर्ड को परीक्षा शुरू हुने दिन बिहान ब्रेकफास्ट अगाडि हॉउसमास्टर वाइल्ड यति चर्को स्वरमा चिच्यायो एक तल्ला माथि सुतिरहेको रविन कोइराला जाग्यो। त्यो वाइल्ड ले नेपाल नछोड़े सम्म म अमेरिका आउन सकेको होइन। फोरकास्ट ग्रेड सबै को एक कदम माथि लगियो, मेरो बाहेक। केही महिना पछि बंगलादेश बाट रोबर्ट श्रबशल नेपाल आए र ठमेल एक ठाउँ म र वाइल्ड लाई भेटे। शायद हल्ला फैलियो वाइल्ड ले परमेन्द्र लाई गारहो पारेको छ। त्यस ब्रेकफास्ट मीटिंग मा वाइल्ड ले श्रबशल लाई भने, "Don't you miss it when we used to rule over India!" मेरा ए लेवल मा EEE आउनु मा त्यो चिच्याउनु को ठुलो रोल छ। १० क्लास मा स्कुल आउट गर्न बाट रोक्ने मान्छे त्यही वाइल्ड फेरि। 

छैठौं। १३ क्लास सकिएको साल धमाधम मेरा सहपाठी हरु इंग्लैंड अमेरिका लागे। मैले रिजेक्शन चिठी हरु मात्र पाएँ। तर त्यो एक वर्ष लगाएर नेपालको राजनीति बारे एउटा किताब लेखें। वाइल्ड  टाइपराइटर मा टाइप गरें। अर्को वर्ष शिकागो विश्वविद्यालय ले एक्सेप्ट गर्यो। अर्थशास्त्र को टॉप डिपार्टमेंट मानिन्छ त्यो। मैले पढ्ने इच्छा गरेको विषय। बुढानीलकण्ठ का पाँच जान लाई एक्सेप्ट गर्यो। गएको भए ओबामा सँग डेढ़ दशक अगाडि नै भेट हुने! 300B का तीन जना, 200B बाट म र रविन कोइराला। तर छात्रवृति भने दुई मात्र। रविन मेडिसिन पढ़न इंडिया गयो। शिकागो को इच्छा नै गरेन। मानव भट्टराई ले पनि आखिर इंडिया गएर मेडिसिन नै पढयो। तर त्योभन्दा अगाडि शिकागो गएर एउटा छात्रवृति खेर फाल्यो। मेरो पोलटा मा आउने छात्रवृति। 

वाइल्ड ले नेपाल छोड्दा होटल मा बाई बाई भन्न पुगेको थिएँ। 

तपाईं को प्रोजेक्ट म बिना पनि सफल हुन्छ। म्युजिक वीडियो का लागि चाहिने ५० जना खोज्न तपाईं सक्नुहुन्छ। तर मैले प्रोटेस्ट गर्नै पर्छ। माफ़ गर्नुहोला तर म सहभागी हुन सक्दिन। 

उपेन्द्र यादव को चरम तानाशाही रूप

एक पटक को कम्युनिस्ट सधैँ को कम्युनिस्ट भने जस्तो। 

कम्युनिस्ट हरु गरीब को पक्ष मा बोल्ने र काम गर्ने भन्ने अर्थ मा मैले बुझ्दिन। तानाशाही सोंच को रूप मा बुझ्छु। 

यो देउबा दुध उम्लिएको हो। कांग्रेस महाधिवेशन सम्म हो यो चल्ने। 

उपेंद्र यादव ले कब्ज़ा गरेको जसपा फेरि फुट्छ। चुनाव अगाडि फुट्छ। दुई तीन पटक फ़ुटन सक्छ। 

पहाड़ पस्ने कुनै संभावना छैन। एक्लो बाबुराम को सीट पनि जान्छ अब। 

संसद विगठन गर्ने नै उपेंद्र यादव हो। आफै बोक्सी आफै धामी। संवैधानिक कारण ओली होला। कानुनी कारण ओली हो। तर राजनीतिक कारण त एक्लो उपेंद्र यादव हो। दुई पक्ष मध्ये एउटा कुनै पक्ष समात्ने लाइन लिएको भए संसद विगठन नहुने। तटस्थ बस्ने वक्तव्य निकाले। संसद विगठन भयो। 

निर्वाचन आयोग को निर्णय पहाड़ी पुर्वाग्रह सिवा केही होइन। कुनै पनि पार्टी मा अल्पमत बहुमत भनेको भइरहन्छ। बहुमत को सिंगो पार्टी भन्दै जाने हो भने कुन चाहिं पार्टी बाँकी रहन्छ? बाँकी जसपा भित्र पनि फेरि फेरि अल्पमत बहुमत शुरू हुन्छ। मंत्री को लिस्ट फाइनल हुना साथ। 

महंथ राजेंद्र पक्ष ले सरकार मा जाने गलत निर्णय गरेकै हो। संसद नै छैन भने के को संविधान संसोधन? संविधान संसोधन को संभावना नै छैन भने ओली सँग उठबस त हुँदैन। तर ओली सँग गरेको गलती भन्दा ठुलो ठुलो गलती उपेंद्र यादव गर्दैछन। फ़ोकट मा विश्वास को मत दिए। अब देउबा सँग बार्गेनिंग गर्ने कुनै आधार नै बाँकी छैन। मुद्दा को कुनै कुरा अहिले सम्म भएको छैन भने अब हुन्छ? मंत्री पद दिने नदिने अब देउबा ले गर्छ। कुन मंत्रालय भन्ने बार्गेनिंग हुँदैन। 

देउबा लाई फ़ोकट मा समर्थन गर्ने मान्छे ले अलि अलि भए पनि काम गरेको ओली लाई चाहिं अछुत मान्नुपर्ने। फ़ोकट मा नै समर्थन गर्नु छ भने जसलाई समर्थन गरे पनि के फरक पर्छ? 

अंदोलन गर्ने मधेस मा, भोट माग्दा मधेसवाद, काठमाण्डु पुगे पछि पार्टी भित्र पहाड़ी का पहाड़ी ठूँसने! एकसेएक चुनाव नजितने पहाड़ी हरु। संगत गुना को फल, अब उपेंद्र ले पनि चुनाव हारछन। देश विदेश जति घुमघाम गर्नुछ मौका अहिले हो। फेरि आउँदैन। 

फोरम पटक पटक फुट्नु को कारण यस्तो रहेछ। उपेंद्र यादव को चरम तानाशाही नेतृत्व शैली। पार्टी अध्यक्ष भनेको समायोजन गर्ने व्यक्ति हो। आदेश दिने व्यक्ति होइन। अहिले बड़प्पन देखाउने समय थियो। 

निर्वाचन आयोग को निर्णय पहाड़ी पुर्वाग्रह हो। सही हो भने पार्टी को प्रत्येक बैठक पछि पार्टी फुट्छ। कि त डर ले सबैले हो मा हो मिलाउनु परयो। 

जो बाबुराम का विरुद्ध पछिल्लो मधेसी क्रांति भयो त्यस बाबुराम लाई उपेंद्र यादव ले पार्टी सुम्पे। 

हुन त महंथ राजेंद्र को गलती को लिस्ट पनि लामो छ। महंथ ले उपेंद्र यादव लाई पार्टी को अर्को समान कदको अध्यक्ष कहिले मानेनन। सधैँ उपाध्यक्ष जस्तो व्यवहार गरे। त्यति पनि गरेनन। संवादहीनता रह्यो। 

सबैभन्दा ठुलो गलती त संसद विगठन पछि सरकारमा जानु थियो। गलती त हो तर सर्वोच्च को ७६ (५) को गलत व्याख्या ले हो गलत बनाएको। सही निर्णय हुँदो हो, ७६ (३) प्रधान मंत्री जाउ संसद मा विश्वासको मत लेउ। 

पार्टी फुट्नु ले संविधान संसोधन को एजेंडा गायब पार्छ। बाबुराम ले खोजेको त्यही हो। उपेंद्र यादव को मधेसवाद भनेको एक थान परराष्ट्र मंत्रालय। 

आयोगको अस्पष्ट निर्णयले ठाकुर पक्ष अन्योलमा, तत्काल पार्टी नछाड्ने ठाकुर पक्षलाई कार्यकारिणीबाट निष्कासन गर्ने उपेन्द्रको तयारी ........ महन्थ ठाकुर पक्षको कार्यकारिणी सदस्यको बैठकले तत्काल पार्टी गठन नगर्ने र जनता समाजवादी पार्टीमै सङ्घर्ष गर्ने निष्कर्ष निकालेको छ । 

बढ्न थाल्यो कोरोना संक्रमण, के गर्दैछ सरकार ?

एमालेमा तेस्रो अध्यक्षको खोजी सर्ला त तेस्रो पुस्तामा एमाले नेतृत्व ?  ..... तत्कालका लागि एमाले नफुट्ने पक्का भएको छ । ...... अब केही महिनाभित्रै हुने महाधिवेशनपछि ओली र नेपाल बाहेक तेस्रो अध्यक्षको खोजी गरिनेछ । ....... दोस्रो तहका नेताहरूमध्येबाट अध्यक्ष खोज्दा ओली पक्षबाट हाल महासचिव समेत रहेका ईश्वर पोखरेल, नेताहरू सुवास नेम्वाङ, विष्णु पौडेल, शङ्कर पोखरेल। पृथ्वी सुब्बा गुरुङमध्येबाट खोज्नुपर्ने हुन्छ । त्यस्तै माधव पक्षबाट सुरेन्द्र पाण्डे, घनश्याम भुसाल, गोकर्ण विष्ट, रघु पन्त र योगेश भट्टराईसम्म जानुपर्ने हुन्छ । ....... पार्टीभित्र विद्यादेवीको पनि गुट छ । ....... सुवास नेम्वाङ पनि ओली पक्षबाट अध्यक्षका बलिया दाबेदार हुन् । ........ एमाले नेताहरू जनजातिप्रति उदार हुने हो भने सुवास नेम्वाङपछि पृथ्वी सुब्बा गुरुङको पनि नाम आउन सक्छ । ......... तर, नेता नेपाल आफैँ अध्यक्षमा लड्ने सोचाइमा छन् । ...... तर, माधव नेपाल पक्षबाट अध्यक्षमा दाबी गर्नेहरूले केपी ओली पक्षका नेताहरूको पनि विश्वास जित्नुपर्ने हुन्छ । र, राष्ट्रपतिको गुटको पनि साथ पाउनुपर्ने हुन्छ । उता, ओली पक्षबाट अध्यक्ष बन्ने हो भने उसले माधव नेपाल पक्षको पनि विश्वास जित्नुपर्ने चुनौती छ । ........... महाधिवेशनको मिति तोक्ने तयारीसँगै पार्टीभित्र यसबारे ‘अन्डर करेन्ट’ बहस सुरु भएको नेताहरू बताउँछन् । 

रवीन्द्रजीको प्रस्तावले हामीजस्ता युवालाई कुठाराघात भएको छ : रञ्जु दर्शना 'कुरा चाँडै प्रस्ट गरिदिनुभयो, उहाँलाई बाटो पहिल्याउन सहज हुन्छ'

लुम्बिनी प्रदेशका तीन मन्त्री जसपाबाट निष्कासित

महन्थ पक्षका सांसद भन्छन्– हामी जसपामै छौँ

निर्वाचन आयोगको आँगनबाट राजेन्द्र महतोको घोषणा– ओलीले प्रतिगमन गरेकै हो, अब जनतामा जान्छौँ’

The Autumn of the Patriarch It’s him, she exclaimed with surprise, hurray for the stud, she shouted, hurray, shouted the men, the women, the children who came running out of the Chinese bars and lunchrooms, hurray, shouted the ones who held the horses’ legs and blocked the coach’s way so they could shake the hand of the power that was, a maneuver so swift and unforeseen that he barely had time to push aside the armed hand of his aide, scolding him in a tense voice, don’t be a damned fool, Lieutenant, let them love me, so overwhelmed by that outpouring of love and by similar ones during the days that followed that it was hard for General Rodrigo de Aguilar to make him get out of his head the idea of riding about in an open carriage so that the patriots of the nation could see him full length, what the hell, because he didn’t even suspect that the assault at the waterfront might have been spontaneous but that the ones that followed had been organized by his own security services in order to please him but without any risks.