Saturday, June 05, 2021

राजेन्द्र महतो ले भनेको विविधता

राजेन्द्र महतो ले भनेको विविधता पृथ्वी नारायण शाह ले भनेको विविधता भन्दा फरक होइन। विविधता छ त नेपालमा। जैविक विविधता छ। सांस्कृतिक विविधता छ। त्यो संपत्ति हो। जसरी ऑक्सफ़ोर्ड विश्वविद्यालय को पुस्तकालय उसको संपत्ति हो त्यसरी नै नेपालको सांस्कृतिक विविधता नेपालको संपत्ति हो। तर वामदेव लाई कालो अक्षर भैंस बराबर। वामदेव लाई रोग छ: मानसिक दासता। भारतमा गएर दरबान जागीर खाएर फर्केको मान्छे। नपकाएको मासु खाने लाई मासु पकाएर मसाला लगाएर दियो भने पोलिस मासु भन्छ। राजेन्द्र महतो को प्रयास नेपालमा नभएको राष्ट्रियता निर्माण गर्ने हो। (नेपालमा राष्ट्रियता छैन) त्यसमा देश बिखंडन देख्छन बामदेव। ऋतिक रोशन कांड का रचनाकार। नरसंहारी सोचको मान्छे। 


तामिल राष्ट्रियता हो। मराठा राष्ट्रियता हो। पंजाब राष्ट्रियता हो। बंगाली हरु बंगाली हुनुमा बड़ा गर्व गर्छन। ती सबैलाई समेटेर बृहत भारतीय राष्ट्रियता बन्ने हो। ती सबै राष्ट्रियता हरु लाई मटियामेट गरेर कुनै राष्ट्रियता बन्दैन। 

हात खुट्टा बलियो बनेर न शरीर बलियो बन्ने हो। ए, यसले त खुट्टा बलियो बनाएर शरीर ध्वस्त पार्न लाग्यो पो भन्ने बामदेवको तर्क। 

कुनै पनि बच्चा ले आफ्नो प्रारंभिक शिक्षा आफ्नो मातृभाषा मा पाउनु ले उसको आत्मविश्वास पछि सम्म का लागि बलियो बन्छ। त्यो विज्ञान हो। बुझ्ने लाई विज्ञान, बामदेव लाई भैंस। 

आफु लाई नेपाली नभन, मनुष्य मात्र भन, त्यस्तो जिकिर त गरिँदैन। एउटा जनकपुरको मान्छे पहिला मिथिलावासी हो, त्यस पछि बल्ल नेपाली हो। नेवार पहिला नेवार हो। त्यस्तो धनी नेवारी संस्कृति छ। मिथिला एउटा राष्ट्रियता हो त। नेवारी राष्ट्रियता नै हो। एउटा नेवार ले नेवार हुनुमा गर्व गर्दैन भने उ सच्चा नेपाली हुनै सक्दैन। 







भारतको नांगो दलालहरुको सरकारमा हालीमुहाली : माधव नेपाल ‘भारतको नांगो दलालका रूपमा देखा परेका तत्वहरू आज सरकारमा हालीमुहाली भएर जिम्मेवारी सम्हालेर बसेका छन् । राजेन्द्र महतोको अभिव्यक्ति सुन्नु भयो होला ‘बहुराष्ट्रवाद, बहुराष्ट्रियता’ नेपाल अब जातिजातिको देशको रूपमा टुक्राटुक्रा पार्ने योजना हो, जातीय द्वन्द्व चर्काउने योजना हो । प्रतिक्रियावादीहरूले विचारलाई जात र धर्मले प्रतिस्थापन गर्न खोजिरहेका छन् ।’ ....... ‘चुरे फाँडेर नेपाललाई मरुभूमि बनाएर इण्डियाको भलाइ गर्ने । आयोडिन नुनजस्तो सस्तोमा उपलब्ध हुने वस्तुलाई व्यापारीको जिम्मा लगाउनुले दक्षिणपन्थीको चंगुलमा फसेको देखिएको छ ।’ ..... शुक्रबार मधेसी नेताहरुलाई सरकारमा सहभागी गराएर विस्तार गरिएको मन्त्रिमण्डलमा प्रधानमन्त्री ओलीले आफ्नो सत्ता जोगाउन अवाञ्छित र स्वदेशी तथा विदेशी प्रतिक्रियावादी शक्तिसँग मिलेको पनि नेपालको आरोप छ ।



मन्त्रिपरिषद्को हेरफेरमा अँझ छताछुल्ल भएको भन्दै भीम रावलले भने - ओलीले वाह्य शक्तिलाई मक्ख पार्न महन्थलाई धुपबत्ती गरे
मन्त्री नियुक्त भए लगत्तै विवादमा तानिए राजेन्द्र महतो, वामदेवले भने - नेपाललाई बिघटन गर्ने आन्दोलन स्वीकार्य हुन सक्दैन
राजेन्द्र महतोले फेरि दिए विवादीत अभिव्यक्ति, भने - 'नेपाल एकल राज्य नभई बहुल राज्य हुनुपर्छ'



खनाल–नेपाल समूहका १५ स्थायी कमिटीका नेताको एकै स्वर– राजेन्द्र महतोको अभिव्यक्ति निन्दनीय छ
प्रदेश–२ मा सत्ता फेरबदलको कसरत जारी, राजपाका मन्त्री ‘आउट’ हुने
बहुल राज्य नभएसम्म अधिकार र पहिचानको लागि आन्दोलन भइरहन्छ : उपप्रधानमन्त्री महतो “नेपाल विविधताले भरिएको देश हो । विभिन्न जाति, वर्ग, समुदाय, चार वर्ण ३६ जातको फूलबारी भनेको विविधता हो । बहुलता भनेको त्यही हो । त्यसैले बहुल राष्ट्रिय राज्य हो । नेपाल भनेको बहुल राष्ट्रिय राज्य भएकोले त्यहाँ त्योअनुसारको नियम, कानुन, संविधान, व्यवस्था, सहभागिता, हिमाल, पहाड, तराई, मधेसका जनताको हुनुपर्छ,” उनले भने, “विविधताले भरिएको देश, बहुलताले भरिएको देशमा एकल हुनै सक्दैन । बहुलता नै हुन्छ । बहुल भनेको कुनै एक जात, एक वर्ग, एक समुदाय होइन, बहुलता भनेको सबै हो । त्यसैले सबैको राज्य शासनमा प्रतिनिधित्व हुनुपर्छ । पहिचान हुनुपर्छ । र, यो नभएसम्म देशमा जनताले आफ्नो अधिकार, पहिचानका लागि संघर्ष गरिरहन्छ । आन्दोलन गरिरहन्छ पहिचानको लागि ।” ...... “नेपाल सम्पूर्ण नेपालीको हुनुपर्छ । बनाउनुपर्छ । जहाँ–जहाँ कमी कमजोरी छ, जहाँ–जहाँ विभेद छ, जहाँ–जहाँ एकल जातीय राज्य सञ्चालन गर्ने, एकल जातीय हिसाबले जहाँ प्रभाव परेको छ, त्यसलाई बहुलतामा लैजानुपर्छ । यो सबैको देश हो । राज्यको शासन प्रणालीदेखि लिएर सबै ठाउँमा उसको पहिचान, प्रतिनिधित्व हुनुपर्छ” ....... महतोले संविधान अपूर्ण भएको भन्दै अधिकार र पहिचानको निम्ति जसपाले मिसन चलाउने पनि बताए । देशका सबै कुरा ठिकठाक नभएको भन्दै उनले नियम, कानुन, संविधान र शासनमा भएको कमी–कमजोरीलाई संशोधन र सुधार गर्दैै जानुपर्ने बताए

महन्थ भन्छन्– प्रधानमन्त्रीले सक्नेजति गर्छु भन्नुभएको छ

Friday, June 04, 2021

अहिले देखि चुनाव सम्म को समय

संसद पुनर्स्थापना हुन्छ 

संसद पुनर्स्थापना हुँदैन भने मलाई धेरै आश्चर्य लाग्नेछ। संसद फर्केर आए पछि त उपधारा (२) को सरकार बनिसक्यो। एमाले र जसपा। महामारी को समयमा चुनाव गराउने प्रयास चरम गैरजिम्मेवार कदम हुनेछ। (Masking, Social Distancing, Handwashing) यो पुरै पुस्ता बदनाम हुन्छ। उपधारा (२) बाट शुरू भएर (१) हुँदै फेरि (२) मा पुगेकै हो। उपधारा (३) बाट उपधारा (२) मा जान मिल्छ। नजीर छ।  (संसद पुनर्स्थापना को पुर्ण संभावना छ)

संसद पुनर्स्थापना हुनै पर्छ, किनभने संविधान संसोधन जुन गर्नु छ। नागरिकता अध्यादेश लाई कानुन मा परिणत गर्नु छ। चुरे संरक्षण को काम गर्नु छ। चट्टान निर्यात गर्ने, त्यस का लागि महाभारत पर्वत काटने। काठमाण्डु तराई फ़ास्ट ट्रैक मा सुरुंग किन बनाउने? पहाड़ काटेर निर्यात गरे हुँदैन? चुरे विनाश को बाटो मधेस का लागि मात्र होइन सारा देश का लागि आत्म हत्या को बाटो हो। सिक्किमीकरणमा कमसेकम सिक्किम बाँकी रहन्छ। चुरे विनाश पछि तीन करोड़ नेपाली नै शरणार्थी। 

मैथिलि मा भनिन्छ हौवत्ति। जसपा ले हौवायेर २०० ठाउँमा संसोधन गर्ने प्रयास गर्नु हुँदैन। केही नगरी नहुने कुरा हरु छन। जस्तो कि राष्ट्रिय सभा मा प्रत्येक प्रदेश को समानुपातिक प्रतिनिधित्व। होइन भने मधेस माथि पहाड़ को भिटो लादने काम भएको छ। मुख्य त नागरिता समस्या समाधान। (नागरिकता मानव अधिकार है, समाधान डिजिटल है) प्रदेश सरकार हरु लाई थप शक्ति प्रदान। मधेसमा स्थानीय इकाई हरुको संख्या बढाउने। 

संसदीय व्यवस्था लाई सुधारने प्रयासमा बिगार्ने काम भएको छ। त्यहाँ पनि सच्याउनु पर्ने छ। (नसुध्रिएको, झनै गिजोल्टिएको संसदीय व्यवस्था)

हृदयेशको इगो 

अमेरिका को दोस्रो हो कि तेस्रो राष्ट्रपति, त्यस पछि लामो समय सांसद भएर बसे। वरीयता भनेको के? पार्टी महाधिवेशन को चुनाव हुन्छ। संसदीय दलको चुनाव हुन्छ। त्यसको लोकतान्त्रिक नतिजा मानने भन्ने हुन्छ। (उपेन्द्र यादव: देर आए, दुरुस्त आए)


बढीमा यस पटक म पार्टी भित्र हारें, मैले भने जस्तो भएन भन्ने अनि पार्टी एक ढिक्का रहन्छ। राख्ने। अनि राजनीतिक भविष्य रहन्छ। होइन भने खुट्टामा बन्चरो हान्ने कदम हरु राम्रो होइन। (मोहम्मद इश्तियाक राई)

चुनाव 

संसद आफ्नो पुरा काल रहेर चुनावमा जाँदा यदि संविधान संसोधन भएछ भने ओली को पार्टी सँग गठबंधन पनि हुन सक्छ। ओली जबज मानने एमाले हो। एमाले एउटा कैडर बेस्ड पार्टी बाट मास बेस्ड पार्टी बन्ने बाटोमा छ। त्यस्तो मास बेस्ड पार्टी लाई संगठन अलि अलि चोइटिदा धेरै फरक पर्दैन। समानुपातिक पनि निर्वाचन भएको व्यवस्थामा एउटै पार्टी ले बहुमत ल्याउने भनेको धेरै गारहो हुन्छ। तर एमाले र जसपा एक पद एक उम्मेदवार मा गए फेरि सत्तामा आउने संभावना भने रहन्छ। (जसपा सरकारमा जानु का असर हरु)

त्यो कांग्रेस ले गर्न सक्ने कुरा होइन। कांग्रेस जस्तो अनुशासनहीन पार्टी ले माओवादी र अन्य सँग चुनावी गठबंधन बनायो भने जहाँ जहाँ उसले आफ्नो उम्मेदवार खड़ा गर्दैन त्यहाँ त्यहाँ उसको बागी उम्मेदवार खड़ा हुन्छ। (Oli Deuba)

जसपा भने ३० बाट ६० पुग्न सक्छ। १०-२० सीट पहाड़मा पनि जित्ला। कम्फ़र्टेबल सरकार बन्छ। 

देश र कांग्रेस


सर्वोच्चको आदेश थियो– ढुंगा–गिटी निर्यात रोक, सरकारले गर्‍यो अवहेलना
कारबाही फिर्ता लिएर वातावरण बनाउनुपर्छ : माधव नेपाल
हुलाकी सडकको सिराहाखण्डमा कालोपत्र सुरु कमला नदीदेखि बलान नदीसम्म सिराहा नगरपालिका, औरही, बरियारपट्टी, नवराजपुर र भगवानपुर गाउँपालिका गरी सिराहा जिल्लाका चार स्थानीय तह जोडिएको यस हुलाकी सडक निर्माण दशकौँको प्रतीक्षारत योजना रहेको छ ।



मन्त्रिपरिषद् पुनर्गठन : एउटा छोटो टिप्पणी राजनीतिमा आफू भन्दा जुनिएर व्यक्ति नै उपप्रधानमन्त्री भएको भन्दै हृदयेश त्रिपाठी मन्त्रीबाट बिदा भएका छन् । ........ उनलाई ओलीले सिधा नहटाए पनि हटोस् भन्ने तवरबाट जुनयिरलाई माथिल्लो तहमा ल्याएका थिए । त्रिपाठी कोभिड खोप खरिदमा ओलीको निकट बिचौलियालाई साथ नदिएको भन्दै खोप खरिदबाट प्रक्रियाबाट समेत बाहिरिएका थिए । ....... ओली स्वयंले सात मन्त्रालय राखेर माधव नेपाल समूहसँग वार्ता जारी राखेका छन् । एमाले भित्रको झगडा मिलाउन उनले शक्तिशाली सहित सात मन्त्रालय राखेका छन् । जसको कारण उनले माधव नेपाल समूहबाट केही नेता आफूतिर आकर्षित गर्न सक्नेछन् । ..... माधव नेपाल स्वयंले पनि ओलीसँग वार्ता र नयाँ दल दर्ता प्रक्रियासँगै लैजाने आजको भर्चुअल बैठमा पनि बोलेका छन् । यो पाटोबाट हेर्दा एमाले मिलाउन पनि ओली लागेको देखिन्छ । ....... ओलीले पनि शपथपछि आफ्ना नेताहरुसँग बोल्दै भने,‘अब, सबै मिल्दै जानेछ । राम्रोसँग काम गरौँ । बिदा भएका साथीहरुले पनि महाधिवेशनको तयारी गराउनु हुनेछ ।’ यसरी ओलीको आत्मविश्वास देख्दा सहभागी जसपा नेताहरु आफैँमा दंग थिए । यो मन्त्रीमण्डल केही दिनको हो भन्ने धारणा सार्वजनिक भइरहँदा ओलीले उनीहरुलाई ढाडस दिँदै भने,‘यहाँहरुले राम्रोसँग काम गर्नुपर्छ हामीले नै चुनाव गराउने हो ।’ ...... उता उपप्रधानमन्त्रीमा आफू भन्दा जुनियर व्यक्ति आएको भन्दै बाहिरिएको दाबी गर्ने त्रिपाठीले यसअघि पनि राजनीतिमा आफूभन्दा तल्लो वरियताको व्यक्ति आफूभन्दा माथिल्लो वरियतामा हुँदा भने किन मन्त्री पद ओगटे ? आज अर्थमन्त्री विष्णु पौडेल पहिलो वरियताको उपप्रधानमन्त्री, जसपाका वरिष्ठ नेता राजेन्द्र महतो र एमालेकै रघुवीर महासेठ उपप्रधानमन्त्री भएका छन् । उनीहरु राजनीतिको हिसाबले त्रिपाठी भन्दा जुनियर हुन् । तर,

यसअघि उपप्रधानमन्त्री रहेका ईश्वर पोखरेल पनि त्रिपाठीभन्दा जुनियर हुन् ।







बहुमत पुर्‍याउन सक्षम रहेको जसपा महन्थ पक्षको दावी
मन्त्रीबाट हटेलगत्तै सम्पत्ति सार्वजनिक गरे ज्ञवाली, जताततै प्रसंसा