Friday, March 19, 2021

ओली प्रवृति र ओली प्रक्रिया


ओली प्रवृति र ओली प्रक्रिया 

अहिले जताततै ओली प्रवृति को विरोध भैराखेको छ। ओली प्रवृति भनेको देशको संविधान नमान्ने, पार्टीको विधान नमान्ने, खुट्टाले खेल्नु पर्ने भकुन्डो हातले खेल्ने। आफुले गणतंत्रको राजा भन्ठान्ने। त्यो प्रवृति ओली मा छ (त्यसैले सो नामाकरण) तर त्यो ओली बाहेकमा पनि देखिन सक्छ।  

तर ओली प्रवृति भन्दा ओली प्रक्रिया अझ बढ़ी खतरनाक हो। त्यसमा थुप्रै मुछिएका छन। 

ओली प्रक्रिया भनेको २५ वर्ष अगाडि आफै ले गएर महाकाली नदी नेपाल र भारत को अधिकांश सीमाना हो (अर्थात सम्पुर्ण सीमाना होइन) भनेर सही गर्ने अनि अहिले आएर भैँसीको सिंग वाला नक्शा पास गर्ने। त्यो ओली प्रक्रिया मा कांग्रेस र जसपा पनि मुछिए। १९५० को संधिले पुराना सबै सन्धि खारेज गरेको भनेको छ। अहिले सुगौली सन्धि को कुरा गर्न पाइयो र? तर क्लेम गरेको जग्गा आफ्नो यदि हो भने पनि त्यो जग्गा फिर्ता लिने तरिका यो हो र? संसद ले संविधान मैं लेखे पछि त वार्ता को ढोका नै बंद भयो। युद्ध गर्ने त होइन होला। त्यसैले देखाउँछ ओली ले जग्गा फिर्ता ल्याउने जमर्को गरेकै होइनन। जनता लाई उल्लु मात्र बनाएका हुन। त्यो हो ओली प्रक्रिया। 

ओली प्रक्रिया हो राजनीतिको माफियाकरण। जनकपुर बाट सांसद अपहरण गरेर ल्याउने। 

ओली प्रक्रिया हो माधव नेपाल ले पार्टी को संसदीय दलको नेता को मा आफ्नो उम्मेदवादी दिनुको सट्टा ओली को नाम प्रस्ताव गर्नु। मान्छे को चरित्र नचिनेको हो र? विगत तीन वर्षमा मात्र चिन्न भ्याएको? त्यति बेला जनता ले दिएको दुई तिहाई ओली लाई नतमस्तक गर्ने अहिले आएर लौ न यो ओली बाट संविधान र विधानको रक्षा गर्नुपर्यो भन्ने। आंदोलन गर्ने?

ओली प्रक्रिया हो कांग्रेस र मधेसी ले लौ अब पाँच वर्ष तपाईं नै प्रधान मंत्री भन्दा बनाउँ गठबंधन भन्दा भागेर ओली सँग गएर मिल्नु। त्यति बेला मिल्नु अहिले निल्नु न ओकल्नु। प्रचंड लाई। 

दोस्रो संविधान का प्रमुख विलेन ओली। मधेसी क्रांति को पुर्ण रूपले अपमान गर्ने ओली। त्यसको वाहवाही गर्ने पहाड़का जनता। त्यो पनि ओली प्रक्रिया हो। ओली का मतदाता। मधेसका सडक़ बाट धक्का दिएर बोर्डर मा पुर्याउने अनि नाकाबंदी भयो भनेर उल्टै शिकायत पनि गर्ने? 

भारत लाई गाली गर्नु नै राष्ट्रवाद भन्ने ओली प्रक्रिया हो, ओली प्रवृति पनि हो। 

राष्ट्रियता र राष्ट्रवाद भनेको सम्पुर्ण नेपाली लाई समेट्ने किसिमको मात्र हुन सक्छ। ओली को जस्तो माटो माया गर्ने तर बहुमत जनता लाई घृणा गर्ने किसिमको हुन सक्दैन। नेपाल ले भारत सँग सम्मानजनक सम्बन्ध खोज्नुपर्छ तर त्यो भनेको सत्य तथ्य र तर्क वितर्क मा आधारित संवाद हो, गाली गलौज होइन। 

कुहिएको अंडा बेच्ने एमाले हो, प्रचंड हो। नेपाली मतदाता ले कुहिएको अंडा बेच्ने पसले लाई याद गर्छ अर्को चुनावमा। 




Thursday, March 18, 2021

गलती त बीपी कोइराला र मदन भण्डारी को हो





बीपी कोइराला ले आजीवन राजतन्त्र छोडेनन। अहिले हामीलाई अचम्म पनि लाग्न सक्छ। तर एक्काइसौँ शताब्दी को शुरुवात सम्म एमाले ले पनि त्यही मनस्थिति भने बनाएर राखेको हो। बीपी कोइराला ले कम्युनिस्ट सँग सहकार्य गरेको भए पंचायत अझ चाँडै ढल्थ्यो कि भन्ने हरु छन। तर सोवियत संघ को विगठन ले मात्र गणेशमान आदिलाई कम्युनिस्ट सँग सहकार्य गर्ने हिम्मत दिएको हो। सात सालमा राजतन्त्र बड़ा बलियो। जंग बहादुरले सबै लाई फाले। पाए राजतन्त्र पनि फालथे होला। फालेनन। जड़ा गाडेर बसेको त्यसरी राजतन्त्र। अहिले त राजा आउ देश बचाउ को नारा लाग्छ आककल झुक्कल। बीपी सँग संविधान सभाको माग गर्ने परिस्थिति शायद थिएन। नेपालको राजतन्त्र त्यो बाँदर हो जसलाई संवैधानिक राजतन्त्र नामको नाच सिकाउन सकिँदैन भन्ने सोच सम्म बीपी शायद पुग्न सकेनन। तर शक्ति संतुलन को पनि कुरा आउँछ। एक त अति बलियो संस्था। जड़ा गाडेर बसेको। अर्को कांग्रेस लाई शीत युद्ध भरि के डर थियो भने पायो भने कम्युनिस्ट ले पहिला राजा लाई सिध्यौंछ र लगत्तै हामी लाई। जब कि यथार्थ यो थियो कि थुप्रै कम्युनिस्ट राजा सँग घाँटी जोडेर बसेका थिए। 

सोवियत संघ को विगठन सँग कम्युनिस्ट को हार भयो भन्ने लाइन आयो। मदन भंडारी ले तर हामी बहुदल मानने कम्युनिस्ट भन्दिए। कम्युनिस्ट विचार को इतिहासमा त्यो नया प्रयोग थिएन। लेनिन को पाला मैं त्यो लाइन कम्युनिस्ट प्रकट भएका थिए। लेनिन ले मार झपारे। यो त विचलन हो भनेर। मदन भंडारी को भन्नु यति मात्र थियो कि हाम्रो पसल बंद गर्नु जरूरी छैन। गैर कम्युनिस्ट का लागि केही न केही, तर बहुदलीय जनवाद कम्युनिस्ट हरु का लागि भने ठुलो फड्को थियो। 

नेपाली परिवेशमा लोकतंत्र बारे वैचारिक योगदानमा बीपी नंबर एक छन नै। समाजवाद भने बरु कता कता हरायो। आजको नेपाली कांग्रेस भित्र त्यो विषय मा बहस अथवा विचार विमर्श भएको मलाई थाहा छैन। हुन त नेपालमा समाजवादी बाहेक कुनै पार्टी छैन। संसारमा स्याउ तीन हजार भन्दा बढ़ी किसिमका छन भने जस्तो। समाजवादी त समाजवादी, कस्तो समाजवादी? 

नेपालमा ली कुआन यु र सिंगापुर को कुरा बड़ा उठ्ने गर्छ। कृष्ण प्रसाद भट्टराई अंतरिम प्रधान मंत्री हुँदा सार्क सम्मलेन मा मालदीव्स जाँदा प्लेन को बाटो सिंगापुर मा स्टॉप थियो। सीधा फ्लाइट छैन। एयरपोर्ट मा एक दुई घंटा मात्र का लागि बाटो परेर आएका, कुनै औपचारिक भ्रमण त थिएन, तैपनि प्रधान मंत्री त हो, अनि ली कुआन यु सिंगापुर एयरपोर्ट मा कृष्ण प्रसाद भट्टराई लाई भेट्न पुगे। भट्टराई जी सन १९६० मा नेपाल को र सिंगापुर को प्रति व्यक्ति आय उही उही थियो। नभनेको कुरा ली कुआन यु को आदर्श पनि प्रजातान्त्रिक समाजवाद नै थियो। 

बीपी कोइराला र मदन भण्डारी तर गणतंत्र र संघीयता सम्म पुगेनन। गणतंत्र मदन भंडारी का लागि अपेंडिक्स जस्तो, शरीरमा त छ अंग तर नाम मात्रको। संघीयता माओवादी को देन हुँदो हो त अंतरिम संविधान मा शुरू मा नै आइसकेको हुँदो हो। संघीयता मधेसको सडकले दिएको हो नेपाल लाई। 

दोस्रो संविधान सभा ताका भनेका रामचंद्र पौडेल ले "हामी त कुहिरा का काग भएका छौं!" संघीयता संघीयता भन्छन यिनी, खोई यस बारे त बीपी ले केही बोलेको पाइँदैन भने जस्तो। देशमा गणतंत्र आउनु अगाडि नेपाली कांग्रेस को कुनै महाधिवेशन ले गणतंत्र अब हाम्रो आधिकारिक लाइन भनेर पास गरेको थिएन। नेपाली कांग्रेस का लागि गणतंत्र भुइँचालो जस्तो आइपुग्यो। छैन भनौं भने यति स्पष्ट सँग यथार्थ बनिसक्यो तर आफुले लक्ष्य गरेर ल्याएको होइन। संघीयता त नेका र एमाले का लागि सुनामी। यो न आइदिएको भए हुन्थ्यो। आए पनि एक दिन त यो पानी वापस फर्किन्छ कि भने जस्तो। 

बीपी र मदन को वैचारिक योगदान लोकतंत्र र समाजवाद सम्म रह्यो। गणतंत्र र संघीयता सम्म फड्को मार्न नसकेको चाहिं हो नै। र त्यो समस्या पनि नहुँदो हो, कांग्रेस ले बीपी लाई र एमाले ले मदन लाई पुजनीय नबनाइदिएको भए। नेता पुज्ने होइन, ईश्वर पुज्ने हो। 

एमाले ले गणतांत्रिक फड्को मारेन भन्ने कुरा केपी ओली को कदम कदम मा देखिन्छ। महाधिवेशन ले मलाई अध्यक्ष चुन्यो म श्री ३ भएँ, एमाले संसदीय दल ले मलाई प्रधान मंत्री चुन्यो म अब श्री ५ भएँ जस्तो व्यवहार। आफु लाई अविश्वास गर्न लागेको संसद नै चट। आफ्ना अगाडि नतमस्तक नहुने महाधिवेशन द्वारा निर्वाचित पदाधिकारी जति सबै चट। त्यो गणतांत्रिक सोच होइन। संघीयता त ओली ओठ ले पनि स्वीकार्दैनन। कर्णाली प्रदेशको मंत्रीमंडल त म बनाउँछु एक पटक भनेको होइन ओली ले? 

गणतंत्र संविधान मा आयो, व्यवहारमा आएको छैन। संघीयता त संविधानमा पनि आएको छैन। 






From Third World To First: The Singapore Story by Lee Kuan Yew (Free PDF Download)
Abundance: The Future Is Better Than You Think by Peter Diamandis (Free PDF Download)