Sunday, March 07, 2021

नया परिस्थितिमा सबैभन्दा उपयुक्त एमाले र जसपा गठबंधन

सर्वोच्चले एमाले र माओवादी ब्युंताएपछि सबैभन्दा ठुलो दल एमाले का लागि सबैभन्दा आकर्षक जसपा हुन पुगेको छ। जसपा ले प्रधान मंत्री माग्दैन। तर जसपा ले हार्ड बार्गेनिंग गर्नुपर्छ। तत्काल नेपाल सरकारले मुद्दा फिर्ता लिएर रेशम चौधरी र लक्ष्मण थारू रिहा। र एक वर्ष भित्र संविधान संसोधन गरिसक्ने कार्यतालिका। संविधान संसोधन का लागि कांग्रेस र माओवादीले सरकार बाहिर बसेर पनि मतदान गर्नेछन। एउटा संविधान संसोधन आयोग को तत्काल गठन। नया परिवेशमा जसपा ले सभामुख पद पनि माग्नुपर्छ। महन्थ ठाकुर शायद उपयुक्त नाम हो। त्यस बाहेक प्रमुख मंत्रालय हरु र राजदुत जस्ता प्रमुख नियुक्ति हरु। उप प्रम त स्वतः। नया परिस्थितिमा सबैभन्दा उपयुक्त एमाले र जसपा गठबंधन हो। तर संविधान संसोधन को ठोस कार्यतालिका बिना जानु आत्मघाती हुन्छ। एक वर्ष भित्र संसोधन नभए सरकार छोड्ने घोषणा का साथ जानुपर्छ। 



120 + 63 + 53 + 34 (Farce): Supreme Court's Time Machine

अब संसदमा चार दल अस्तित्वमा, कसको कति सिट? अब चार तरिकाले बन्न सक्छ बहुमतको सरकार यी चार पार्टी कायम भएपछि चार तरिकाले सरकार बन्न सक्छन्। पहिलो, एमाले (१२१) र कांग्रेस (६३) मिलेर प्रतिनिधि सभामा बहुमत (१३८) पुग्छ। दोस्रो, एमाले र जनता समाजवादी (३४) मिलेर पनि बहुमत पुग्छ। तेस्रो, एमाले र माओवादी केन्द्र (५३) मिलेर पनि बहुमत पुग्छ। चौथो, कांग्रेस, माओवादी केन्द्र र जनता समाजवादी मिलेर पनि सरकार बनाउन सक्छन्।

वरिष्ठ अधिवक्ता थापा भन्छन्- सर्वोच्चको फैसला संसद्‍मा कार्यान्वयन हुन सक्दैन प्रधानमन्त्रीमात्र नभई सभामुखको निर्वाचन र राष्ट्रिय सभाको गठनसम्म एकीकृत पार्टीका रुपमा भएको भन्दै यो फैसलाबाट त्यसलाई छुट्याउन नमिल्ने बताए । ....... 'राष्ट्रिय सभाको निर्वाचनमा कतिजना एमाले र कतिजना माओवादीले भोट हाले भनेर गणना गर्ने ?' उनले प्रश्न गरे, 'यो फैसलाअनुसार राष्ट्रिय सभाको निर्वाचन कसरी कार्यान्वयन हुन्छ ?' ......... 'सर्वोच्चले न दुई दलको एकीकरणलाई बदर गरेको हो न संवैधानिक इजलासको फैसलालाई बदर गरेको हो । अहिले त खाली नामको कुरामा न हो,' उनले भने, 'नाम विभिन्न कारणले बदर हुन सक्छ । तर त्यसकै आधारमा सबै राजनीतिक प्रक्रिया र भएका काम अवैध हुँदैनन् ।' उनले सर्वोच्चको व्याख्या नै अन्तिम हुने र त्यो मान्य हुने भए पनि व्यवहारमा कार्यान्वयन हुन नसक्ने बताए । 






माधव नेपाल भन्छन् : मैसँग यत्रो रिसइबी साध्‍ने स्थिति कसरी आयो होला ? 'टार्गेट त मलाई बनाएको देखियो, केपी ओलीलाई पनि बनाएको देखिएन, प्रचण्डलाई पनि बनाएको देखिएन । मैसँग यत्रो रिसइबी साध्ने स्थिति कसरी भयो न्यायाधीशहरूलाई ? कसरी आइपर्‍यो त्यो स्थिति ?'
कस्तो होला अबको समीकरण ? अब संसद्‌मा राष्ट्रिय हैसियत प्राप्त चारवटा दल अस्तित्वमा आउने भएका छन् । संसद्मा बदलिएको शक्ति सन्तुलनसँगै सरकार बन्ने चार विकल्प देखिन्छन् । तीमध्ये तत्कालीन एमालेका लागि नै तीनवटा विकल्पको अवसर छ ।
अलग-अलग भए एमाले र माओवादी पार्टीभित्र संघर्ष गरिने र सर्वोच्चको निर्णयमा पुनरावलोकनको माग गरिने