 |
| English: leader of CPN UML (Photo credit: Wikipedia) |
९ विद्यार्थी संगठनहरुको मधेशी विद्यार्थी फोरमको कार्यालयमा बसेको बैठकसंविधानपछि पनि राष्ट्रपति कांग्रेसलाई : दाहाल
आयोग त पहिले पनि बनेको थियो, त्यसको सुझाव किन मानिएन ? ..... ‘मरे तो मुक्ति, जिए तो मधेश’ नाराका साथ मधेशको संघर्षमा निस्केका बयोवृद्ध नेता अध्यक्ष ठाकुर ..... मधेश आन्दोलनपछि सरकारले मधेशवादी दलसँग गरेको सम्झौताको चार दलले ठाडै उल्लंघन गरेको छ । अन्तरिम संविधानको धारा १३८ लाई पनि उल्लघंन गरेको छ । अहिले जुन संविधान निर्माणको प्रकृया शुरु भएको छ त्यो संघीयताविनाको संविधान निर्माण हुनेछ । जो हामीलाई स्वीकार्य हुँदैन ...... हाम्रो सबै माग पुराना नै हुन् जुन यो देशले पूरा गर्ने वाचासहित हस्ताक्षर पनि गरेका छन् । त्यति मात्र होइन कि अन्तरिम संविधानमा पनि उल्लेख गरेका छन् । तर त्यति हुँदाहुँदै पनि दिन मानिरहेका छैनन् । ....... सम्झौतामा र अन्तरिम संविधानमा प्रष्ट रुपमा लेखिएको छ कि संघको सीमा, संख्या, नामाङ्कन जस्ता सबै काम गर्ने काम संविधानसभाको हो । र, त्यसको अन्तरिम टुंगो संविधानसभाले लगाउने हो । जुन आयोगको कुरा यहाँ गरिएको छ त्यसको अवधि ६ महिनाका लागि राखिएको छ । त्योभन्दा अगाडि नै संविधानसभाको कार्य समाप्त हुन्छ । ...... आयोगले सुझाव दिने हो । संविधान निर्माण गर्ने होइन । यसअघि पनि आयोग बनेको थियो त्यसले आफ्नो सुझाव दिइसकेको थियो । त्यसलाई किन मानिएन त । ........ चुनावपछि उहाँ पेरिसडाँडामा नै सिमिति हुनुभएको थियो तर हामीले साथ दिएपछि उहाँ बाहिर निस्किनु भएको थियो । बोल्न थाल्नु भएको थियो । हामी विपक्षमा बसेर संघर्ष गरिरहेका थियौ । विश्वासका साथ आन्दोलनमा गयौ । तर हामीसँग विश्वासघात गर्नु भएको छ । हामीसँग बेइमानी गर्नु भएको छ । त्यसले गर्दा अब त्यो गठबन्धन अस्तित्वमा रहेन । अब समाप्त भयो । यो अन्तिम थियो । ....... अब उहाँहरु परिवर्तनकारी शक्ति रहनु भएन । यथास्थितिबादीहरुको जमातमा सामिल हुनुभयो । ....... जेठ २५ गते विहान ३० दलको बैठक बसेको थियो । उहाँ जसरी त्यहाँ प्रस्तुत हुनुभयो । हामीले बोलेको कुरा सुन्नु चाहनु भएन त्यसैबेला हामी थाह पायौ कि अब प्रचण्ड गठबन्धनको नेता रहनु भएन । ...... कतिपय दल यता पनि कुरा गर्छन्, उता पनि कुरा गर्छन् । यताको बैठकमा पनि आउँछन्, उताको बैठकमा पनि जान्छन्, उनीहरु स्पष्ट हुनु आवश्यक छ । बैठकमा अनिल झा अध्यक्ष रहेको नेपाल सद्भावना पार्टीबाट प्रतिनिधि आउनुभएको थियो तर विज्ञप्तिमा हस्ताक्षर गर्नुभएन । ........ फास्टट्रयाक देखाउँदै प्रतिवेदन राम्रोसँग अध्ययन पनि गर्न दिइरहेका छैन । पढ्न पनि दिइरहेका छैन । ...... यहाँ नेपालमा एउटा विडम्बना के छ भने जुनसुकै काम भयो भने अन्तराष्ट्रिय शक्तिको हात देख्छन् । अदृश्य शक्ति भन्दिन्छन् कुरा सकियो । अब अदृश्य शक्ति के हो कसैले हेरेका हुँदैनन्, छामेका हुँदैनन् । ...... कति राम्रो सबैजना मिलेर भूकम्प पीडितलाई सहयोग गर्न जुटेका थियौं । सबै दलका युवा तथा विद्यार्थीहरु पहाड–पहाडमा गएर राहत दिने काम गरिरहेका थिए तर यही अवस्थामा हामीलाई संघर्षमा जाने बाध्य पार्यो, जुन राम्रो होइन । ....... अब हामी सत्ता गठबन्धनको निर्माणको प्रकृयामा नै छैनौं भने त्यस विषयमा थाहा हुँदैन । र, त्यस्ता कुराको जानकारी पनि राख्नुहुँदैन ।नाकको लम्बाइ नाप्ने कि इतिहासको गहिराइ ?
पहाडी मूलको अनुहार हुनासाथ मधेसी जनतामाथि भएको अत्याचारबारे बोल्नै हुँदैन भन्ने तर्कमा अन्यायी सत्ताको ढोङ सिवाय केही छैन । ...... मधेसीलाई विदेशीजस्तो व्यवहार गर्यो र उसको रगत–पसिना लुटेर महल बनायो । मधेसी र पहाडीबीच भेद गर्यो । दलितलाई दलनमा पार्यो ........ नस्लभेद, रंगभेद, जातिभेद, लिंगभेद र क्षेत्रभेदका आधारमा खान्दानी नस्लको शासन चलायो । यही शासनको लामो अभ्यासले बनाएको परम्परागत चेतनाले समाजलाई विभाजित गर्यो । ...... पहिचानको मुद्दालाई नाकको लम्बाइ र आँखाको बान्कीले नाप्न सकिँदैन । पहिचान एक ऐतिहासिक चेतना हो, ऐतिहासिक अवधारणा हो । यो अवधारणा नाकको लम्बाइले उठाउने होइन, इतिहासको गहिराइबाट उठ्ने हो । .... नस्लवादले खास नस्ल वा जात–जातिका मान्छे माथि र अरु तल भन्ने असमान तहहरू निर्माण गर्छ । इतिहासभरि नेपालमा भएको त्यही हो । तर पहिचानले सबै मानिस बराबर हुन्, त्यसकारण नस्ल, जात, रङ र लिंगका आधारमा हेपिएका मानिसको समान हैसियत बनायो भने मात्र समाजले प्रगति गर्छ भन्ने मान्यता राख्छ । ...... आदिवासी समुदायको एक युवाले झैं कक्षाकोठामा अर्काको मातृभाषामै पढ्नुपर्ने बाध्यताबाट ऊ मुक्त भयो र आफ्नै मातृभाषामा पढेर ऊ सजिलै कवि बन्नसक्ने भयो । जनजाति युवाले झैं उसले लाहुर जाने एकमात्र विकल्प खोज्नुपरेन । आम मधेसीले झैं हेपाइ सहनुपरेन, नागरिकताबाट वञ्चित हुनुपरेन र सेनामा भर्ना हुनै नसक्ने पराइजस्तो अनुभूति गर्नुपरेन । उसलाई कसैले आँखाको बान्की र नाकको लम्बाइकै आधारमा ‘बुद्धि नभएको’ वा ‘मूर्ख’ भनेन । आम थारु वा राजवंशीले झैं आफ्नै माटोमा आफैं सुकुम्बासी हुनुपरेन । काठमाडौंको नेवारले झैं उसले मातृभाषामा कविता लेखेकै कारण जेल जानुपरेन । ....... आम ब्राम्हण–क्षेत्री समुदायका मानिसलाई जातको बोक्रे अहंकार दिएर, आर्थिक रूपमा व्यापक शोषण गरेको इतिहास छ हाम्रो । समाजलाई विभेदैविभेदको जञ्जालमा फँसाएर केही कुलीनहरू शासक भए । तिनले भारतका विभिन्न सहरमा बंगला बनाए, जमिनदारी जोडे, तर मधेसीलाई भने विदेशी नै भनिरहे । आम ब्राम्हण–क्षेत्री समुदायका मानिसमध्ये केहीलाई छानेर आफ्नो जगको ईंटा बनाए । त्यसो त मधेसका केही जमिनदारलाई, जनजाति र आदिवासीका केही मुखियालाई, थारु र राजवंशीका केही चौधरीलाई र दलितका केही मुलीलाई पनि तिनले जगको ईंटा बनाए । अनि आफ्नो कुलीनतन्त्र जोगाउन भेदभावको अहंकार भाइरसजस्तै फैलाए । ....... एमाओवादी नेता राम कार्कीले भने– कम्युनिस्टले पहिचानको कुरा गर्नु नाक छँदाछँदै मुखले सास फेर्नुजस्तै हो । कार्कीको यो धारणा पनि पुरानो सत्ताकै चेतनाबाट आएको हो । लेखक खगेन्द्र संग्रौला भन्छन्– नेपालका कम्युनिस्टहरूमा महेन्द्रीय राष्ट्रवाद र हिन्दु शुद्धतावाद मिसिएको छ । महेन्द्रीय राष्ट्रवादले सधैं सदभाव र राष्ट्रिय एकताको गफ छाँट्यो र सारतः जातवादी, नस्लवादी र पुरुषवादी विभेद संस्थागत गर्यो । राजतन्त्रका लागि यो आवश्यक औजार थियो । तर नेपालका कम्युनिस्टहरू वर्गको मात्र कुरा गर्नुपर्ने बताइरहँदा महेन्द्रको काखमा सुटुक्क लुटपुटिइसकेका हुन्छन् । मधेसमा भएको ऐतिहासिक शोषणबारे सबैजसो नेतालाई थाहा छ । तर मधेसी जनतालाई नागरिकता दिने झिनो सवालमा पनि भारतको विस्तारवादी हौवा खडा गर्छन् । जब वास्तवमै भारतीय संस्थापनले सिंहदरबारमै खुट्टा पसार्छ, तब तिनै नेता देखेकोनदेख्यै गर्छन् । ...... नेपालका कम्युनिस्टहरू जातीय, क्षेत्रीय उत्पीडनको कुरा गर्नासाथ महेन्द्रीय राष्ट्रवादको चेतनामा पुग्छन् र महिलाको अधिकारको कुरा गर्नासाथ हिन्दु शुद्धतावादमा पुग्छन् । .... त्यसैले चित्रबहादुर केसी र कमल थापाको एजेन्डा मिल्छ । यो विचित्रको कम्युनिस्ट भ्रम हाम्रो राजनीतिमा हाबी छ ।
