Monday, July 06, 2015

१६ बुँदे उर्दुमा पढ्दा ९०% हो, वास्तवमा त्यों ०.०९% हो

यो संसद हो र? यो संविधान सभा हो। यहाँ व्हिप लाग्दैन। भने पछि संविधान सभा भित्र प्रत्येक सदस्य बराबर हो। पार्टी ले पार्टी अध्यक्ष भन्छ, संविधान सभा लाई पार्टी अध्यक्ष को मतलब हुँदैन। संविधान सभा का ६०१ मध्ये ४ ले सही गरेको कागज मा ९०% को होइन कि ०.०९% को समर्थन भए जस्तो देखियो। अझ त्यो आधिकारिक होइन। त्यो संविधान सभा भित्र भएको होइन। इटली फ्रांस मा कसैले सही धस्काइ दियो भने त्यसको संविधान सभा लाई मतलब हुँदैन। 

१६ बुँदे का पछाडि संविधान सभा को ९०% शक्ति छ भन्ने हरु उर्दु भाषा का वैज्ञानिक हरु हुनुपर्छ।  ०.०९% लाई उल्टा पढ़दियो। 

१६ बुँदे उर्दुमा पढ्दा ९०% हो, वास्तवमा त्यों ०.०९% हो। 


आर्थिक क्रान्ति गार्हो छैन

नीतिश कुमार (नीकु) र नरेन्द्र मोदी (नमो) ले बाटो देखाइदिएका छन र देखाई रहने छन। दुई भ -- भ्यागुतावाद र भ्रष्टाचार -- को सामना गर्ने एउटा माइका लाल निस्कन्छ अनि उसले देशमा आर्थिक क्रान्ति गर्छ। 




सिक्किम + दार्जिलिंग + उत्तराखंड = Greater Nepal



जिंदगी में पहली बार मैं ग्रेटर नेपाल के सपने देखने लगा हुँ। पहले तो नेपाल के भितर जनमत संग्रह करना होगा। उसके बाद negotiate करना होगा। उत्तराखंड और सिक्किम वालों को भी मानना होगा। दार्जिलिंग तो मान जाएगी ही। ममता बनर्जी भी मान जाएगी। त्रिपाल जो भेजा था ढेर सारा। कुछ तो सहानुभूति है।

सिक्किम का एक MP, दार्जिलिंग का एक, नेपाल का १३, उत्तराखंड का ५ ---- तो जम्मा २० ---- बिहार के आधे साइज पे आ गया।

उसके बाद शायद मिथिला निकल जाए। बिहार और नेपाल दोनों से भुमि ले के।

पृथ्वी नारायण शाह का नाक कान काट्ने वाला जमाना गया। अभी तो लोकतंत्र का जमाना है। कोइ अभी के नेपाल के भूभाग से MP बनके सारे भारत पर राज कर सकता है ----- पृथ्वी ने वो बात सपने में भी नहीं देखी थी।  वो तो हिन्दुस्तान से भाग के आया भगौड़ा था।

पुर्व मा टिष्टा पुगे थ्यौ भन्थे -- फेरि पुग्दिने।

Geopolitics भन्ने शब्द

English: Senior Minister Lee Kuan Yew of Singa...
English: Senior Minister Lee Kuan Yew of Singapore, being escorted by United States Secretary of Defense Donald H. Rumsfeld through an honour cordon and into the Pentagon. They met to discuss bilateral security issues including the war on terrorism: see DefenseLINK news photos. US Department of Defense (). Retrieved on . (Photo credit: Wikipedia)
Deng Xiaoping
Deng Xiaoping (Photo credit: Wikipedia)
Politics is like Physics, राजनीति पनि एउटा विज्ञानं नै हो। चन्द्रमा पृथ्वी वरिपरि घुम्छ, पृथ्वी सुर्य वरिपरि घुम्छ। That is gravity. नेपाल भनेको चन्द्रमा भन्दा पनि सानो। भारत भनेको जुपिटर, नेपाल भनेको जुपिटर को एउटा चन्द्रमा। नेपालको यथार्थ: नेपाल भुपरिबेष्टित होइन भारत-परिवेष्टित देश। काठमाण्डु उपत्यका को उत्तर मा शिवपुरी पहाड़ यथार्थ हो। It is reality, whether you like it or not. भारत नेपालको यथार्थ हो।

There is no escaping the laws of gravity. उफ्फ गुरुत्वाकर्षण भनेर चन्द्रमा ले शिकायत गर्न सुहाउँछ? तर त्यति बुझ्ने एउटा सानो अंतरिक्ष यान पनि पृथ्वी बाट मंगल ग्रह पुग्न सक्छ।

चन्द्रमा को गुरुत्वाकर्षण ले पृथ्वीमा समुन्द्रमा high tide, low tide भइराखेको हुन्छ ---- त्यस बारे शिकायत गर्ने? कि त्यस बाट बिजुली पैदा गर्ने?

मोदी प्रत्येक चार वर्ष मा एक पटक निर्वाचन ले दिने व्यक्ति होइन। यो एउटा rare मान्छे हो। Deng XiaopingLee Kuan Yew टु इन वन। भारतको यथार्थ लाई आत्मसात गर्दै, मोदी आएको कुराको फाइदा लिँदै नेपालमा आर्थिक विकास को कुरा सोँच्ने हो। तर बामे जस्ताले जसलाई "राष्ट्रियता" भन्छन (अर्को छ त्यस्तै जोकर नारायण काजी) त्यसलाई मोदीले "trust deficit" भन्छन ----- "Trust Deficit जितना कम होगा काम उतना जल्दी जल्दी होगा!" मोदीले भनेको। मोदीले पहिलो भ्रमण मा नै $1 Billion दिएको ---- सुशील ले त्यो छोएको पनि छैन। कस्तो अचम्म!

मैले केही अगाडि भने ----- नेपाल लाई सिक्किम बनाउनु पर्छ भनेर --- ख्याल ख्याल भनेको होइन --- it was not a rhetorical statement. सार्बभौमसत्ता नेपाली जनतामा छ भने नेपाली जनतालाई जनमत संग्रह का माध्यमले भारतको अर्को राज्य बन्ने अधिकार छ कि छैन? बिलकुल छ। सार्बभौमसत्ता जनतामा हुनुको परिभाषा नै त्यही हो। होइन भने भारत अमेरिका जस्तो बन्ने अनि नेपाल अझै दुई चार पुस्ता हेटी भएर बस्ने ठुलो संभावना छ।

बीपी देखि प्रचंड सम्मले नेपालमा खुट्टा टेक्ने ठाउँ नहुँदा भारतको भुमि प्रयोग गरेका हुन। त्यो प्रयोगले नेपालको राजनीति अगाडि बढ्यो।

बिहार १० करोड़ जनसंख्या ले ४० वटा MP पाएको छ दिल्लीमा ---- नेपाल ले ३ करोड़ को हिसाबले १३ वटा जति पाउने भो। राम्रै प्रतिनिधित्व हुन्छ। खस हरु नेपालमा भन्दा भारतमा बढ़ी छन। नेपाली भाषा साहित्य नेपालमा भन्दा भारतमा बढ़ी विकसित छ। नेपाली हरु को संख्या नेपाल सेनामा भन्दा भारत सेनामा बढ़ी छ।

नेपाल अलग देश हुँदा भारत ले नेपाल मा हस्तक्षेप गर्ने एकतर्फी छ ---- एउटै देश हो भने त नेपालका MP ले भारत हाँक्ने भो। Counter हस्तक्षेप। चन्द्रमा ले पृथ्वीमा high tide ल्याए जस्तो।

मुख्य कुरा त आर्थिक विकास हो। एकीकरण को फाइदा आर्थिक विकास।

भारत भनेको एउटा देश भन्दा पनि महादेश हो। European Union जस्तो। पुर्वी युरोप का देश हरु EU join गर्न तछाडमछाड गर्छन। EU ले political union गर्ने पनि इच्छा राखेको छ। गर्ने क्षमता नभएर नगरेको।

नेपाली राजनीति र भारत
भारतीय दुतावास कुन नेता जाँदैनन् : अमरेशकुमार


Sunday, July 05, 2015

देश तीन पार्टी सिस्टम मा गए राम्रो हुन्थ्यो

काँग्रेस त छँदैछ ---- एक पार्टी भित्र दुई गुट। तर एक पार्टी। बाबुरामले भने जस्तो सबै वाम एक ठाम आएको राम्रै हुन्थ्यो। बाबुरामको नेतृत्वमा एउटै संगठन। अनि तेस्रो मधेसी-जनजाति। देशको लागि राम्रो हुन्थ्यो।


तर देशको प्रमुख वाद भ्यागुतावाद भएको देशमा यो दिवास्वप्न हो कि?

नेपाली काँग्रेस, नेपाल कम्निष्ट पार्टी, नेपाली जनता पार्टी। 

बाबुराम भट्टराई र माओवादी पार्टी नेतृत्वको कुरा

प्रचण्डले नेतृत्व सम्हालेको युग बितिसक्यो। तर क्षमता र ज्ञान का हिसाबले बाबुराम भट्टराई बढ़ी काबिल मान्छे हुन। पार्टी नेतृत्व मा आउने इच्छा पनि व्यक्त गरिसकेका। प्रचण्ड पनि प्रधान मंत्री भए, बाबुराम पनि भए। Morning shows the day भने जस्तो बाबुराम मा तुलनात्मक निकै बढ़ी क्षमता देखियो।

प्रचण्ड लाई वरिष्ठ नेता बनाएर बाबुराम पार्टी अध्यक्ष हुनुपर्ने हो। तर त्यो हुन्छ कसरी? प्रचंड ले स्वेच्छा ले मान्छन् भन्ने कुरा बाबुराम को गल्ती हो। पार्टी अधिवेशन मा उम्मेदवारी दिने र जित्ने बाहेक अर्को बाटो छ र?

अर्को ३० वर्षको यात्रा आर्थिक क्रांति को हो भन्ने सन्देश का साथ बाबुराम अगाडि आउनु पर्छ। लोकतंत्र मा जनता जनार्दन। तर जनता को कुरा पछि हो। पहिला पार्टी कैप्चर गर्ने हो। प्रचंड को म्याद सकियो।

बाबुरामले खोजेको नया धार


पहिलो संविधान सभा तुहाएको प्रचण्डले हो



कोतवाल सँग किन निहुँ खोजेको? बिलकुल अनावश्यक। लगातार चार जना कम्निष्ट हरु प्र म भएछन्। पहिलो संविधान सभा विश्व कै सबै भन्दा समावेशी संसद थियो। कटुवाल सँग निहुँ नखोजेर खुरुक्क संविधान निर्माण को काममा लागेको भए? गणतंत्र र संघीयता दुबै संस्थागत भइसक्थ्यो। पहिचानवाला नक्शा आउँथ्यो। माओवादी-मधेसी सँगै दुई तिहाई मा थिए र काँग्रेस एमाले का मधेसी जनजातिले पनि समर्थन गर्ने जस्तो थियो।

कटुवाल प्रकरण माओवादी पार्टी भित्र छलफल गरेर निर्णय लिएको हुँदै होइन, तर दुनिया भरि स्टेट कैप्चर को इमेज मात्र बन्यो। बिल्कुल अनावश्यक। संविधान बनाउँछु भनेर वोट माग्ने तर पाएको शक्ति कटुवाल सँग झगड़ा गरेर समाप्त गर्ने? 

माधव नेपाल र झलनाथ लाई प्र म बनाउन कस्सिएर लागेको प्रचण्ड, बाबुराम को नाम मा चाहिँ व्यापक खुट्टा घिसारेको। भ्यागुतावाद

बाबुराम पक्षको बेग्लै प्रशिक्षण
‘उपत्यकास्तरीय राजनीतिक तथा वैचारिक प्रशिक्षण’ नाम दिइएको कार्यक्रममा उपत्यकाका तीन वटै जिल्लाका भट्टराई पक्षधर नेता, कार्यकर्ता उपस्थित थिए । ..... नेता भट्टराईले नेतृत्वको आलोचना गर्दै पार्टी नयाँ ढंगले नचलाए हैसियत अझै खस्किने धारणा राखेका थिए । अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले विवाद चर्किएका बेला नयाँ पार्टी निर्माणका लागि विभिन्न विकल्पमा सहमति जनाउने, तर कार्यान्वयन नगर्ने गरेको भन्दै भट्टराईले असन्तुष्टि जनाएका थिए । ..... कार्यक्रममा दाहाल मनोमानी ढंगले चलेको भन्दै चर्को आलोचना भएको थियो । काठमाडौंमा दाहाल पक्षका हिमाल शर्मा र भट्टराई पक्षका महेन्द्र श्रेष्ठको नेतृत्वमा समानान्तर कमिटी छ ।


पार्टी अध्यक्ष सर्वेसर्वा हुने गलत संस्कृति

नेपालमा बहुदल आए देखि हो कि भीमसेन थापा को पाला देखि हो, मलाई इतिहास को त्यति राम्रो ज्ञान भएन। तर देशमा राजनीतिक अस्थिरता को संस्कृति छ। कसै लाई प्रधान मंत्री बनायो अनि सबै ले मिलेर त्यसलाई एक वर्षमा फाल्दिने। अर्को गलत संस्कृति छ पार्टी अध्यक्ष सर्वेसर्वा हुने। पहिला राजा, अहिले दुई चार जना पार्टी अध्यक्ष हरु। अरबों खर्च गरेर संविधान सभा बनायो अनि महत्वपुर्ण निर्णय गर्दा खुसुक्क चार जना पार्टी अध्यक्ष ले रातको १२ बजे गर्ने। के समझौता भयो त्यो आफ्नो ठाउँमा छँदैछ। कसरी भयो त्यो पनि महत्वपुर्ण छ।

संविधान सभा भनेको संसद होइन। संविधान सभा मा व्हिप हुँदैन। पार्टी हुँदैन खास। प्रत्येक सदस्य ले खुल्ला रुपले बोल्ने, अनि आफ्नो इच्छा अनुसार वोट गर्ने हो। सबै लाई बोल्न दिएको खोइ? पार्टी अध्यक्ष हरु ले आफ्नै सभासद हरु लाई भेंड़ा बाख्रा जस्तो व्यवहार गर्छन।

चार जनाले पुग्ने भए ६०१ जना किन पाल्नु पर्यो?

पार्टी भित्र आन्तरिक लोकतंत्र को संस्कृति दिन नसक्ने पार्टी अध्यक्षले देशमा लोकतंत्र बलियो पार्न सक्दैन।


नेपालमा हिन्दु कति?

खस ३०%, जनजाति ३०%, मधेसी ३०%, दलित १०% ----- खस पुरा हिन्दु, जनजाति पुरा गैर हिन्दु, मधेसी ७०% हिन्दु, ३०% मुसलमान र अन्य। यस हिसाबले नेपालमा हिन्दु ६०% काट्दैन। पंचायतले ९५% भन्यो --- गलत भन्यो। बहुदल आए पछि शुरुमा ९०% भने, पछि केहीले ८०% भने --- त्यो पनि शायद होइन कि? 

दलित जुन १०% छन ---- तिनले जति सक्दो चाँडो हिन्दु धर्म छाड़ेको राम्रो। 

धर्म निरपेक्ष भनेको लोकतंत्र, मानव अधिकार, संघीयता जस्तो, संविधान को प्रस्तावना मा नै आउनुपर्यो। नेपाल आधुनिक देश बन्ने हो भने, नेपाल समृद्ध देश बन्ने हो भने। जुन सुकै धर्म मान्ने, अथवा धर्म नमानेर नास्तिक बन्ने अथवा धर्म परिवर्तन गर्ने --- यो मानव अधिकार हो। धर्म परिवर्तन गर्न पाउँछ त। त्यसमा किन दुविधा को कुरा गरिँदैछ? 


लोकतंत्र, संघीयता र आर्थिक क्रान्ति

लोकतंत्र, संघीयता र आर्थिक क्रान्ति। लोकतन्त्र पहिलो तल्ला घरको, संघीयता दोस्रो, आर्थिक क्रान्ति तेस्रो।

अधिकार भनेको बनिया को बहीखाता होइन। फाइदा भए दिने, होइन भने नदिने। कसैले कसैलाई अधिकार दिने नै होइन। जन्मँदै प्रत्येकले आफु सँग लिएर आएको अधिकार हरु लाई मान्यता दिने मात्र हो। हामी जाबो को हौं र कसैलाई अधिकार दिने?

जनताले क्रांति गर्दा शासक सँग अधिकार मागेको होइन --- शासक को भखारी को चामल होइन अधिकार। अधिकार बाहिर बाट दिने होइन, भित्र बाट आउने हो। अधिकार भनेको ह्रदय भित्र बाट आउने गीत संगीत जस्तो। चाहे त्यसले डांडा कांडा गुंजायमान पारोस।

लोकतंत्र अधिकार हो भने संघीयता पनि अधिकार हो। बढ़ी संख्या मा राज्य बनायो भने खर्च बढ्छ त्यसैले हुन्न भन्ने तर्क विभिन्न कारणले गलत हो। पहिलो कुरा त न्याय को हुन्छ। न्याय महँगो भयो भनेर अन्याय गर्ने कुरा आउँदैन। तर त्यो तर्क नै उल्टो हो। सबै भन्दा सस्तो संघीयता मा २५ राज्य हुने हो, टेक्निकल कुरा गर्ने हो भने। आठ राज्य मा सहमति भएको अति ठुलो गल्ती हो। तर लोकतन्त्र ले गल्ती गर्ने अधिकार दिएको हुन्छ।

लोकतंत्र अधिकार हो, तर अवसर पनि हो। संघीयता अधिकार हो, तर अवसर पनि हो। अवसर यस माने मा कि लोकतंत्रले पनि र संघीयताले पनि आर्थिक क्रान्ति सम्भव बनाउँछ।

मोदी प्रधान मंत्री बन्दा भारत को अर्थतंत्र दुई ट्रिलियन डॉलर को। अब केही वर्ष भित्र त्यो तीन ट्रिलियन भइसक्छ। त्यो जुन थप एक ट्रिलियन छ त्यो उसले कुन देश बाट चोरेर ल्याउने हो? त्यो कतै बाट चोरेर ल्याउने होइन, त्यो फॉरेन ऐड बाट आउने होइन। त्यो जादुगर ले हावा बाट खरायो निकाले जस्तो हो। त्यो पहिला कहीं हुँदै नभएको एक ट्रिलियन उसले थप्न लागेको। कुन स्टीव जॉब्स र कुन ईलोन मस्क अथवा कुन ल्यारी पेज ले त्यसरी एक ट्रिलियन कतै थप्न भ्याएको छ?

नेपालमा एउटा रोटी छ, त्यो रोटी अहिले बाहुन सँग छ, मधेसी, जनजाति, दलित र महिला लाई बाँड्ने हो भने बाहुन भोकभोकै बस्ने? संघीयता विरोधी हरुको दिमागमा त्यस किसिमको सोंच बारम्बार देखिएको छ। जब कि यथार्थ के हो भने अहिले नेपालमा एउटा रोटी छ भने संघीय नेपाल ले पाँच वर्षमा पाँच वटा रोटी सेक्छ। संघीयता ले आर्थिक क्रान्ति संभव बनाउँछ। बाहुन को घट्ने होइन। नपाएका ले पाउने हो र सबै को बढ्ने हो, बाहुनको पनि बढ्ने हो।

विचार र शक्ति


एमाले फुट्नु देश को लागि राम्रो

केपी ओली भनेको एमाले भित्र को विजय गद्दार हो ----- चरित्र ले नै सिद्धान्तहीन, चरित्रहीन। उसको कम्पास नै अर्कै छ। र उसको चरित्र आज यस्तो भएको होइन। सधै यस्तै हो। बद्लिने कुरा पनि होइन त्यो।

अझै पनि सिद्धान्त को कुरा गर्ने हरुले एमाले बाट एउटा नया पार्टी बनाए हुन्छ। पार्टीका सर सम्पत्ति आधा आधा बाँडफाँड गरे भो। बालकोट मा पनि पार्टी को हक़ लाग्छ।

एमाले फुट्नु देश को लागि राम्रो। दलसे बड़ा देश। झलनाथ र माधव एक ठाउँमा आउने हो भने केपी पानीको बबल हो। २-४ पटक अझै झण्डै झण्डै प्रधान मंत्री बन्ने सपना बोकेको मान्छे केपी ओली।



एमालेमा गुटबन्दी सुरू, एकपक्षीय भेलालाई ओलीको सम्बोधन
नेकपा एमालेमा विवाद बढ्दै जाँदा यसको असर जिल्ला तहमा देखिन थालेको छ। अध्यक्ष केपी र वरिष्ठ नेताद्वय झलनाथ खनाल तथा माधव नेपाल समूहबीच बढेको विवादले समानान्तर गतिविधिको रूप धारण गर्न थालेको छ। ...... अध्यक्ष ओलीले आइतबार यहाँ आफू पक्षधरहरूको छुट्टै भेला गराएका छन्। खनाल–नेपाल पक्षधर अनुपस्थित कार्यक्रममा अध्यक्ष ओलीले कटाक्षसमेत गरे। ‘केपी ओलीलाई अध्यक्ष दिँदा एमाले ध्वस्त हुन्छ भन्थे,’ ..... ओलीले भने, ‘खै केही भएन त। बरु केपी ओली अध्यक्ष भएपछि संविधान निर्माणको काम पो साकार हुन लाग्यो।’ ..... कार्यक्रममा ओली पक्षका पूर्वभरिका कार्यकर्ता थिए। आफ्नै जिल्लामा आयोजित कार्यक्रममा मोरङ अध्यक्ष महेश रेग्मी, केन्द्रीय सदस्य जीवन घिमिरेलगायत थिएनन्। उनीहरू पार्टी अध्यक्ष ओलीलाई स्वागत गर्न विमानस्थल पनि गएनन्। ........ मोरङ कमिटी गठन गरिएको थियो। ओलीपक्षधर नेता घनश्याम खतिवडाको नेतृत्वमा बनेको यो कमिटीमा खनाल–नेपाल पक्षधर कोही छैनन्। यो कमिटी गठन गरेपछि ओलीपक्षधर र खनाल–नेपाल पक्षधर झन् असन्तुष्ट बनेका छन्। ...... मोरङ अध्यक्ष रेग्मीले भने, ‘त्यसपछि पार्टी अध्यक्ष आफैं आएर त्यही एकपक्षीय भेलालाई सम्बोधन गरेपछि

पार्टीमा गुटबन्दी अध्यक्षबाटै सुरु गरिएको भन्ने प्रष्ट भयो।’

...... ‘पार्टी अध्यक्षले त सबैपक्षलाई मिलाएर लैजानुपर्ने हो तर उहाँले एकपक्षलाई मात्र सहयोग गरेको देखियो।’ ..... मदन भण्डारीद्धारा प्रतिपादन गरेको एमालेको मार्गदर्शक सिद्धान्त जनताको बहुदलीय जनवाद (जबज)लाई लागू गराउन विशेषगरी आफूहरूको योगदान रहेको खनाल–नेपाल पक्षधर बताउँछन्। ..... केन्द्रीय सदस्य जीवन घिमिरेले आफूलाई नेताहरू आउँदा जानकारी हुने गरेको तर अध्यक्षको आगमन र कार्यक्रमबारे थाहा नदिइएको बताए। ‘नेताहरु आउँदा जाँदा मलाई थाहा हुने गथ्र्यो,’ नेपाल पक्षधर घिमिरेले भने, ‘केन्द्रीय कार्यालय र सचिवालले पनि जानकारी दिएको थिएन।’ ..... ओली पक्षधरले भने जानकारी गराउँदा समेत खनाल–नेपाल पक्षका नेताहरू नआएको बताएका छन्। ....

ओलीले भने, ‘कसैले यसलाई गुट ठान्छ भने त्यो बिचरा हो।’