रास्वपा: नया शिशी, पुरानो रक्सी

पाकिस्तान सरकारको शर्त : इमरानले माफी मागे मात्र वार्ता
नेपालबाट १० हजार मेगावाट बिजुली किन्ने घोषणा
रु–पेले पाउने भयो क्रस बोर्डर भुक्तानीको मान्यता पर्यटन, विद्यार्थीदेखि उपचारमा भारत आउनेहरुलाई सहज हुन्छ : भारतीय प्रधानमन्त्री मोदी .
मधेसलाई दुई दिनमा दुई उपहार
हैदराबाद हाउसमा प्रधानमन्त्री, तस्बिरहरू हेर्नुहोस्
नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरणको खुसीयालीमा दीप प्रज्वलन, तस्बिरमा हेर्नुहोस्

नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण विरोधमा अनेरास्ववियुले जलायो राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको पुत्ला
नागरिकता विधेयकबारे रास्वपा : सडक र सदनबाट विरोध गर्ने चेतावनी
रास्वपा सभापति रवि लामिछाने भारत प्रस्थान
प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमण : फितलो व्यवस्थापन नेपालको मुख्य सरोकारको विषय नै मुलतबीमा

Sutlej to develop 669MW Lower Arun Chief Executive Officer (CEO) of the Investment Board Sushil Bhatta and Chairman and Managing Director of Sutlej NL Sharma signed the agreement to that regard in presence of Prime Minister (PM) Pushpa Kamal Dahal and his Indian counterpart Narendra Modi at the Hyderabad House on Thursday. ........ Nepal will get 21 percent free energy from the 669 MW project while the rest will be exported to India after paying royalty to the Nepal government. ........ “We will keep on working to take our relation to Himalayan heights. We will resolve border and other issues with this spirit,” Modi said. ........ Speaking after Modi, Dahal also acknowledged discussion about the border issues. “PM Modi and I also discussed about border issues. I suggested that the border disputes should be resolved through established diplomatic mechanism.” ........ The two leaders also participated virtually in ceremonies related to various projects, giving boost to cross-border connectivity and flow of people, goods and energy.

Seed My DemocracyTech Startup @mcuban @NeilThanedar https://t.co/xHvoe08ush

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 1, 2023

हॉर्न बजेछ, घण्टी बजेछ

हुन त मतगणना शुरू मात्र भएको छ। एक सीट मा मात्र जित घोषणा भएको अवस्था हो यो। तर सीके राउत को जनमत पार्टी र रवि लामिछाने को राष्ट्रिय स्वतंत्र पार्टी राष्ट्रिय पार्टी बन्ने देखियो। 

सबैभन्दा बढ़ी जिज्ञासा को चुनाव सीके राउत र उपेन्द्र यादव को सीधा प्रतिस्प्रधा सारा देश का लागि। त्यहाँ सीके ले स्वीप नै गरेको देखियो। 

कांग्रेस को भोट वाम लाई ट्रांसफर नहुने रहेछ। माओवादी को हालत खास्ता छ। तेस्रो दल हुने नहुने अवस्था जस्तो छ। 

रवि, चन्द्र  र रेशम। रेशम चौधरी को पार्टी ले पनि राम्रै गर्दैछ। सीके राउत ले पार्टी एकीकरण को पहल गर्नुपर्छ। 

बालेन र हर्क ले लौरो टेकेको आधार मा हॉर्न बजेछ, घण्टी बजेछ। 

कुनै एक पार्टी को बहुमत त्यसै पनि आउँदैन। 

गगन ले पनि आफ्नो क्षेत्र मा राम्रो गरेको देखियो। 

देउबा ले हारे हुने। सागर ले जिते हुने। प्रतिस्प्रधा दिएको त देखियो। 

तोशिमा सबिता ले राम्रो गरेका छन। काठमाण्डु ले राम्रो सन्देश दियो। 

देउबा हारेर गगन संसदीय दलको नेता बन्ने। गठबंधन भत्किने। गगन, रवि, सीके, रेशम मिलेर सरकार बनाउने। त्यो पनि हुन सक्छ। तोशिमा स्वास्थ्य मंत्री बन्ने। संख्या नपुगे राप्रपा पनि। लिंगदेन को राप्रपा। राजा अपेंडिक्स हो लिंगदेन को। नया पुस्ता को सरकार। सागर पनि। 

I am here already. Every eye shall see him is a reference to the Internet. How would you have described the Internet several thousand years ago?

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) November 21, 2022

pic.twitter.com/IcZLl1Id34

— Dr. CK Raut (@drckraut) November 21, 2022

मतगणना चलिरहँदा श्रीमती लिएर फिल्म हेर्न पुगे गगन थापा

फेरि जेरी

विवेकशील वाला हरु ले उपत्यका मा जनमत को झण्डा किन नउठाउने?

विवेकशील वाला हरु ले उपत्यका मा जनमत को झण्डा किन नउठाउने?

रविन्द्र मिश्र भनेको सत्यानाश। विवेकशील वाला हरु ले उपत्यका मा जनमत को झण्डा किन नउठाउने? जनमत ले जनकपुर मा जे गर्दैछ त्यो काठमाण्डु उपत्यका मा मिलन रंजु हरु ले किन नगर्ने? साझा तेल र विवेकशील पानी हो। त्यो कहिले बुझ्ने? कि रविन्द्र सँगै सती जाने? कुरेर बस्ने? उमलेको पानी मा बसिरहने? 

विवेकशील ले जनमत सँग एकीकरण गर्ने हो भने काठमाण्डु को अब को मेयर विवेकशील को। उपत्यका को १० को १० सीट विवेकशील को। सुशासन। 

रविन्द्र मिश्र राप्रपा को युथ विंग भन्दा बढ़ी केही होइन

रविन्द्र मिश्र राप्रपा को युथ विंग भन्दा बढ़ी केही होइन 

सेना लाई देश को राजनीति मा खुला निमंत्रण। रविन्द्र मिश्र ले त्यसो बोल्दा अचम्म मान्ने ले रविन्द्र मिश्र को विगत नदेखेको हो। रविन्द्र मिश्र संघीयता विरोधी। रविन्द्र मिश्र गणतंत्र विरोधी। राजनीतिक रूपले अकुशल मान्छे। अब एक पटक अझै चुनाव हारे राजनीति नै समापत हुन्छ भन्ने डर हो। डुबते को तिनके का सहारा। भारत लाई गाली गर्ने। काठमाण्डु खाल्डो को सदाबहार गीत। सधैँ बिकिहालने पीठो। जनता ठग्ने सजिलो उपाय। 

डोनाल्ड ट्रम्प र बोरिस जोनसन को "राष्ट्रियता" नै रविंद्र मिश्र को पनि "राष्ट्रियता" हो। जनता लाई भीर मा लगेर फाल्दिने। बोरिस ले ब्रिटेन मा त्यही गरिराख्या छ। रविन्द्र नेपाल लाई त्यही गर्न चाहन्छ। पॉपुलिज्म। दुध उमालेर पोखिदिने प्रयास। 

तर रविन्द्र मिश्र को राजनीतिक अकुशलता यति सारहो घना छ कि रविन्द्र मिश्र को आउँदो चुनाव मा हुने राजनीतिक अन्त्येष्टी कसैले रोक्न सक्दैन। 

आजको वैकल्पिक राजनीति भनेको भ्रष्टाचार विरुद्ध को आन्दोलन हुन सक्छ। आजको वैकल्पिक राजनीति भनेको आर्थिक क्रांति को ठोस रोडमैप हुन सक्छ। 

आफैलाई बचाउन नसक्ने राजाले देश कसरी बचाउने? आफ्नो पार्टी बचाउन नसक्ने रविन्द्र मिश्र ले देश कसरी बचाउने? 

नेपाल मा धर्म निरपेक्षता चाहिएको हिन्दु धर्म मास्न लाई होइन, हिन्दु धर्म लाई रविन्द्र मिश्र, कमल थापा र पुष्पक जस्ता नकचरो नेता हरु बाट रक्षा गर्न का लागि हो। रविन्द्र मिश्र को व्यक्तिगत आध्यत्मिक स्तर के हो? आध्यत्मिक ज्ञान के हो? 

रविन्द्र मिश्रको नया पुस्ता को प्रतिगमन

कहिले गणतंत्र, कहिले धर्म निरपेक्षता, त कहिले संघीयता माथि प्रहार गर्ने रविन्द्र मिश्र लाई के भन्ने? वाक स्वतंत्रता बारे जनमत संग्रह गर्न मिल्छ? बहुदल बारे २०३६ सालमा जुन जनमत संग्रह गरियो त्यो पनि गर्न नहुने थियो। हुँदा हुँदा रविन्द्र मिश्र ले खुद लोकतंत्र बारे नै जनमत संग्रह को माग गर्न बेर लाउने छैनन। ३६ सालमा बहुदल पक्षका कमजोर थिए, जनमत संग्रह मैं तैयार भए। अहिले निर्दल पक्षका कमजोर छन। त्यस कारण ले जनमत संग्रह को माग आए जस्तो देखिन्छ। रविन्द्र मिश्र को नेतृत्वको विवेकशील साझा राप्रपा को युथ विंग जस्तो प्रतीत हुन्छ विचारमा। अत्यंत प्रतिगामी। उसै पनि संगठनका हिसाबले थिंक टैंक बाट पार्टी बन्न नसकेको अवस्था छ। अबको चुनाव अंतिम अवसर हो पार्टी बन्ने। छाँटकाँट देखिँदैन। 

गणतंत्र, लोकतंत्र, संघीयता दुई चार हप्ता सड़क मा आएर, दुई चार हरफ़ संविधानमा लेखेर न आउने रहेछ। आएको छैन। बालुवाटार मा राजा विराजमान होइबक्सिंछ। संघीयता उत्तराखंडमा छ, उत्तर प्रदेश, बिहारमा छ, पश्चिम बंगाल र सिक्किममा छ, नेपालमा छैन। नभएको संघीयता खारेज गर्ने भनेको के? साबिक सत्ताधारी कै छाउरा हरुको बिगबिगी हो विसा मा? दमजम का बिरुद्ध विषबमन गरेर चम्किएका ओली। संघीयता विरुद्ध बोल्दै हिड्ने रविन्द्र। फरक के?

किताब लेख्ने। किताब बेच्ने। पार्टी चलाउने त उस्तै हो। 

देशमा केन्द्रमा नै भ्रष्टाचार द बर्निंग ट्रेन को आगो जस्तो गरी सल्के भ्रष्टाचार गाउँ सम्म नै पुग्ने रहेछ भन्न सकिन्छ। तर भ्रष्टाचार गर्दा संघीयता खारेज गर्नुपर्ने हो भने पहिला केंद्र सरकार खारेज गर्नुपर्छ। 

 

दोहोरिरहने राजनीतिक प्रकोप सानो होस् वा ठूलो, खराब चीजलाई विस्थापित गर्न संघर्ष गर्नुपर्छ भन्नुको अर्थ व्यक्ति फेरेर समस्या समाधान हुन्छ भन्ने वैचारिकी स्थापित गर्नु कदापि होइन । विषयलाई जतातिरबाट तन्काए पनि समस्या दलाल पुँजीवादी संसदीय व्यवस्थामै छ ।

रवीन्द्र मिश्रका पाँच प्रश्‍न : संघीयता केका लागि ?  

A ‘break from chaos’ lets this CEO find his best ideas  “I ideate best when there is a break from chaos” said Gupta, SB ’09. “It is the hardest state to achieve.” ........ Authenticity and audacity really inspire me. ...... These leaders demonstrate their ability to dream really big while still being grounded in execution. They build to last, not to flip, and I have deep admiration for that. ....... People who push the boundaries so far beyond what I could imagine to be possible inspire me. ....... I also draw particular inspiration from Napoleon, a self-made man who conquered Europe at an incredibly young age while advancing society in multifaceted ways. So many incredible ideas came out of the Napoleonic era. ....... The best conversations in our world can be absolutely electric. They are often at the boundaries between the organization and our external environment. Any startup organization is structured chaos, and a venture capital firm has a particularly high degree of autonomy and decentralization. .......  I have a running list of ideas or initiatives I would like to work on, usually in an email draft in Gmail. ........  If an idea still excites me a couple days later, I’ll start to share it with others. ....... Sometimes the best test of an idea is committing to it and seeing where it goes. If you don't remain committed to it and can't invest in it, then clearly it wasn't worthy of further exploration.  

३० वर्षपछि पंचायत ढल्यो, ३० वर्ष पछि अब कांग्रेस कम्युनिस्ट ढल्नुपर्यो

प्रधानमन्त्री ओलीले बोलाए आकस्मिक महाधिवेशन आयोजक कमिटी बैठक

भारत र पाकिस्तानको बीचमा किन मध्यस्थता गर्दैछ यूएई ?

ओली र नेपालबीचको दूरी थप बढ्यो

जसपा फुटको संघारमा 

३० वर्षपछि पंचायत ढल्यो, ३० वर्ष पछि अब कांग्रेस कम्युनिस्ट ढल्नुपर्यो। 

नाकाबंदी ले पंचायत ढाल्यो, महामारीले कांग्रेस कम्युनिस्ट ढाल्छ। 

सानोतिनो मध्यावधि

एमाले विभाजन : घोषणा मात्रै बाँकी !  ओलीले माधव नेपाल समूहका नेताहरूलाई निर्वाचनमा उम्मेदवार बनाउने कल्पना पनि गर्न सकिन्न । यस्तो अवस्था आए केन्द्रदेखि स्थानीय तहसम्म संरचना बनाउँदै गरेको यो समूहले अलग पार्टी बनाएर निर्वाचनमा भाग लिन सक्छ ।

दोधारा-चाँदनी सुख्खा बन्दरगाहको गुरुयोजना तयार, पहिलो फेजको लागत झण्डै ७ अर्ब 

माओवादी केन्द्रको विश्लेषण : चुनावको घोषणा हुने, तर नगर्ने खतरा छ

पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह दम्पतीलाई कोरोना संक्रमण 

२७ सांसदलाई स्पष्टीकरण सोध्ने एमालेको तयारी

अब जनगणनाकै विकल्प खोज्ने कि ?

अब प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रणालीमा जाऔं

प्रधानमन्त्री ओलीले दिए महन्थ ठाकुरलाई धन्यवाद

‘ओलीसँग टाँसिएर जसपाको माग पूरा हुँदैन’ मधेसी शक्ति गेमचेञ्जरको भूमिकामा छैन : जेपी गुप्ता

माओवादीले एक दर्जन सांसद लाई पदमुक्त गर्यो। त्यस्तो प्रत्येक ठाउँ चुनाव हुन्छ। एमाले ले पनि दुई तीन दर्जन सांसद लाई त्यसै गरी लाठी हान्ने तयारी गरेको देखिन्छ। मैले नेपाली जनता लाई भनेको हो यीनलाई दुई तिहाइ नदेउ भनेर। पचिराख्या छैन। 

चुनाव हुँदा खेरि थाहा हुन्छ को कति पानीमा छ। सानोतिनो मध्यावधि नै हुन लागेको हो। 

जम्मा सांसद २०० हो भने बहुमत १०१ हो, तर बिभिन्न कारणले सीट हरु खाली भएर जम्मा सांसद १६० हो भने त बहुमत ८१ मात्र हो। कि कसो? माधव समुह लाई संसद बाट गलहत्याएर ओली ले यसरी आफ्नो पक्षमा बहुमत सिर्जना नगरलान भन्न सकिन्न्न। 

फ्लोर क्रॉस गर्न दिने। फ्लोर क्रॉस भएर सरकार ढले पनि ३० दिन त ओली कै सरकार हो। फ्लोर क्रॉस गरेका लाई संसद बाट हटाए पछि नया बहुमत सम्म पुग्न गारहो नपर्ला। जसपा का पाँच माग पुरा गरे समर्थन आइहाल्छ। 

संविधान संसोधन को रोडमैप त्यही हो जुन कि उपेन्द्र यादवले मंत्री पद तिलांजली दिनु अगाडि प्रस्तुत गरेका थिए। एउटा संविधान संसोधन आयोग बनाउने। त्यति बेला अंकगणित उपेंद्र को पक्षमा थिएन। अहिले छ। 

कुरा बढेर माओवादीको सभामुख हटन सक्छ। एमसीसी मा एमाले र कांग्रेस एक ठाउँ आएर देशलाई नया सभामुख दिन सक्छन। महंथ ठाकुर भन्दा उपयुक्त नाम अर्को हुन सक्दैन। 

यो हुन लागेको सानोतिनो मध्यावधि मुख्य रूपले सीके राउत र रविन्द्र मिश्र का लागि चुनौती हो। लड़दिन भन्न पाइएन। लड़े पछि केही सीट त जितनै पर्यो। नजिते विशेष गरी रविन्द्र को हालत ख़राब छ। 

यो सानोतिनो मध्यावधि मा प्रचंड लाई गारहो छ। आफुले पहिला जितेका सीट आधा पनि वापस ल्याउन सक्दैन होला। माधव वाल्ल पर्ने हो। माधवको त एउटा पनि उम्मेदवार मैदानमा हुँदैन। कम्युनिस्ट फुटेको बेला कांग्रेस ले स्वीप दिने संभावना छैन। कम्युनिस्ट फुट्यो होला तर कांग्रेस त जुटेको छैन। कम्युनिस्ट व्यक्तित्व हरुको टकरावले फुट्यो। तर कांग्रेस भित्र त्यस्तो नाटक पनि छैन। कांग्रेस भित्र सबैलाई एक ठाउँ राख्न सक्ने कुनै एजेंडा नै छैन। सत्ता का लागि सत्ता मात्र छ। कम्युनिस्ट चाइना प्लेट फुटे जस्तो गरी फुट्यो। दुई टुकड़ा, तीन टुकड़ा। कांग्रेस भने चाइना प्लेट बन्नु अगाडि को गिली मिट्टी हो। त्यो गिली मिट्टी कसरी फुट्ने? विचारशुन्य पार्टी आजको कांग्रेस। 

रविंद्र ले स्थानीय चुनावमा पार्टीले चुनाव चिन्ह पाउनुपर्ने जिकिर गर्दैछन। चुनाव चिन्ह नपाउने त्यस्तो के छ? छ भने अचम्म हो। मतपत्रमा राष्ट्रिय पार्टी हरुको चुनाव चिन्ह माथि हुने कुरा बुझ्न सकिन्छ। अथवा राष्ट्रिय पार्टी हरु र अन्य पार्टी बीच एउटा धर्को पनि कोर्न सकिन्छ। तर दर्ता भएका पार्टीका उम्मेदवार लाई चुनाव चिन्ह नदिने भए पार्टी दर्ता गर्दा चुनाव चिन्ह दिएको किन? होइन भने रविन्द्रको पार्टीले काठमांडु मा कुखुरा चुनाव चिन्ह मा, भक्तपुरमा चल्ला चिन्ह मा, पाटन मा अंडा चुनाव चिन्ह मा लड्नुपरे के मजा भो र? 

सीके राउत को पार्टी ले यो सानोतिनो मध्यावधि मा एउटा पनि सीट नजिते पार्टी माथि ठुलो प्रश्न चिन्ह खड़ा हुन्छ। लड्नुपर्छ। केही सीट जितेर देखाइदिनुपर्छ। 

जनमत पार्टी महाधिवेशन २०७७ केन्द्रिय कार्यकारिणी समितिको निर्वाचनबाट प्राप्त भएको मत परिणाम , शुभकामना 🙏@drckraut pic.twitter.com/K2g0GmFzZN

— janamat online (@janamatonlin) April 11, 2021

महात्मा डा. सि. के. राउत(बापु) के पथ पे सिर्फ चलते रहने से मधेश मुक्ति सम्भव है।अभि अपनि याेजना अाैर रणनीति से अधिक...

Posted by Abdul Khan on Monday, April 19, 2021

तरल राजनीति, ठोस जनता

एमालेमा संवाद तर झनै तिक्त

माधव–झलनाथ पक्षले कसरी जोगाउला आफ्नो राजनीतिक भविष्य? आत्मसमर्पण, विद्रोह कि कम्प्रमाइज?

सत्ता समीकरणको गोलचक्कर : तीन दलको बैठक अनिश्चित

यसकारण ढिला भइरहेको छ ओलीविरुद्धको अविश्वास प्रस्ताव  माओवादी केन्द्रले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएमा प्रधानमन्त्री ओलीले ३० दिनभित्र विश्वासको मत लिनुपर्ने हुन्छ । संसदबाट विश्वासको मत पाएमा ओलीविरुद्ध एक वर्षसम्म अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता गर्न पाइँदैन । यसकारण पनि माओवादी केन्द्रले तत्काल समर्थन फिर्ता लिन खोजेको छैन । ......... प्रधानमन्त्री ओलीले यतिबेला जसपालाई हातमा लिएर आफूविरुद्ध आउन सक्ने अविश्वासको प्रस्तावको सामना गर्ने तयारी गरिरहेको स्रोत बताउँछ । प्रधानमन्त्री ओली जसपालाई फुटालेर भए पनि आफूविरुद्धको सम्भावित अविश्वास प्रस्ताव असफल पार्ने तयारीमा लागेका छन् । स्रोत भन्छ, ‘ओलीले चाहे भने जसपा तत्कालै फुटाउँछन् ।’ त्यसैले माओवादी केन्द्रको भित्री उद्देश्य १ सय ३८ सांसदकै हस्ताक्षर गराएर अविश्वास प्रस्ताव दर्ता गर्ने रहेको छ । समर्थन फिर्ता लिँदा ओलीले संसदबाट विश्वासको मत प्राप्त गर्नसक्ने भएका कारण त्यो खतरा मोल्ने अवस्थामा माओवादी केन्द्र नभएको स्रोतको भनाइ छ ।

ओलीको योजना : सके आफैं टिक्ने नत्र निर्वाचन

देउवाको बेवास्ताले जसपा अनिर्णीत, ओलीलाई फाइदा

माओवादी केन्द्रले कांग्रेस र जसपासँग वार्ता गर्ने, बैठक स्थगित

ओलीसँग कुरा नमिलेपछि नेपालले थाले आफुपक्षीय नेताहरुसँग छलफल

अडान नछोड्दा एमाले विवाद मिलेन : भीम रावल

तातोपानी पिउँदै तीन घण्टा छलफल, छुट्टिने बेलामा टर्रो स्वाद ओलीको अडान : फागुन २८ बाट म ‘ब्याक’ हुन्न

छुट्टिने बेलामा टर्रो कुरा भयोः माधव नेपाल

फेरिएको परिस्थितिमा कुरा गरौंः ओली, अहिले म मिटिङमा छुः प्रचण्ड

कसलाई समर्थन गर्ने भन्नेमा जसपा अनिर्णित

सुरुवात – माओवादीसँग फेरि मिलौं, अन्त्य– एमाले नै मिल्न कठिन

पानीढुंगोमाथि ओलीको धावा ! नांगा आँखाले हेर्दा त्यो फगत ढुंगा हो तर किरातीहरुको इतिहास र संस्कृतिका हिसाबले बिनाअक्षरको एउटा अभिलेख हो– खुवालुङ । यो तोडफोड गर्दा इतिहासको कुनै कालखण्ड नै सप्तकोसीमा विलीन हुन पुग्छ ।

सरकारको नेतृत्व गर्न तयार छु : देउवा

माधव नेपाल पक्षको वक्तव्य- ओलीका अवैधानिक, अलोकतान्त्रिक र स्वेच्छाचारी कृत्य पराजित गर्छौं

कांग्रेसबाट देउवा प्रधानमन्त्रीका उम्मेदवार

वैकल्पिक सरकार कि निर्वाचन ? ‘सरकार बनाउन र गिराउन’ संसद्को गणितलाई आफूअनुकूल पार्न पोख्त नेताको छवि बनाएका देउवा यसपटक नहतारिनुमा अनेक अड्कलबाजी हुन थालेको छ । देउवा र ओली स्थानीय तहअघि नै संसद्को चुनाव गराउने पक्षमा छन् । ओली रहँदा मात्रै त्यो सम्भव हुने तर्क गरिँदै छ  ।

ओली पक्षले भन्यो- सम्झौता होइन, माधव पक्षलाई कारबाही गरिन्छ

बालुवाटारको एकलौटी निर्णयमा अड्कियो ओली र नेपाल समूहको वार्ता

‘मलाई ओलीजीले तीनवटा प्रस्ताव गर्नुभएको छ’ संसदीय दलको नेतामा उपेन्द्र यादव र मैले दाबी छाडिसक्यौँ : महन्थ ठाकुरसँगको अन्तरवार्ता

प्रधानमन्त्री ओलीको चाहना जसपाको विभाजन : दोस्रो पटक निशानामा

व्यवहारतः प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिनुपर्छ : पूर्वन्यायाधीश लाल

ओलीले काँग्रेसको तुलनामा जसपालाई किन ठान्छन् ‘कम्फरटेबल’ ?

ओली खुट्टाले फुटबॉल खेल्ने खेलाड़ी होइनन 

देशको संविधान लाई बाल नगन्ने, एमाले को विधान लाई बाल नगन्ने मान्छेले जसपा फोड्ने प्रयास नगर्ला भन्नु अंधोपन हो। सके फेरि ठग्ने (हुन्छ नि त माग पुरा गर्छु भनेर विश्वासको मत लिने र एक बर्ष ढुक्क हुने) होइन भने फेरि किनबेच, अपहरण। साधारण संसदीय गणितमा जसपा ले आफ्नो मुद्दाको पक्षमा प्रयास गर्न सक्दो हो र शायद सफल पनि हुँदो हो। तर अहिले बहुत असाधारण स्थिति छ। 

ओली ढाँट्ने, देउबा ठाडै माग अस्वीकार गर्ने 

जसपा का माग पुरा गर्ने दिलचस्पी देउबा ले ठ्याक्कै देखाएका छैनन। उनलाई चुनाव को हतारो छ। सर्वोच्च्को निर्णय ओली भन्दा बढ़ी मन नपराएको मान्छे देउबा। देउबा लाई चाहिएको छ चुनाव। तातो तातो चुनाव। प्रत्यक्षमा हाराहारी जसपा जति कै सीट जितेको कांग्रेस ले। नैतिकताको आधारमा पार्टी सभापति बाट राजीनामा दिने भन्ने हरु लाई "आफु हार्ने दोष मलाई दिने?" भनेका देउबा ले। हो न हो ओली सँग कुरा मिल्छ। देउबा आफैमा एउटा ओली प्रवृति हुन। 

प्रचंड लाई अझै माधवको लोभ छ 

ओली लाई त पाखा लगाइसकेको थिएँ जस्तो लागेको प्रचण्डलाई। यो ऋषि कट्टेल वाला निर्णय नआएको भए? प्रचंड बहुदल लाई नै अंतरिम काल मान्छन। चाहे त्यो अंतरिम काल केही दशक नै किन नचलोस। तर ती बहुदलीय दशकमा पनि लगातार कम्युनिस्ट पार्टी ले शासन गरे भइहाल्यो भन्ने सोंच हो। लक्ष्य त एकीकृत कम्युनिस्ट पार्टी नै हो। अझै एमाले माधवले कब्ज़ा गर्छन अनि फेरि एकीकरण गर्ने भन्ने सोंच छ। तर त्यो शायद यथार्थ होइन। माधवले एमाले कब्ज़ा त के गर्ने एमाले बाट विधिवत फुटेर पनि आउन शायद सक्दैनन। 

मोटामोटी दुई कम्युनिस्ट पार्टी 

निकट भविष्यका लागि शायद नेपालमा दुई कम्युनिस्ट पार्टी रहन्छ। बहुदलीय परिवेश मैं हो खेल्ने। तर बीपी कोइराला को २०१५ साल को दुई तिहाई नेपाली कांग्रेस को उच्चतम विन्दु थियो। विगत को चुनाव त्यस्तै नेपालका कम्युनिस्ट हरुको उच्चतम विन्दु हो। अब आइन्दा कुनै पनि कम्युनिस्ट पार्टी ले एक्लै बहुमत ल्याउन सक्दैन शायद। 

कसैको बहुमत नहुनु 

ओली र देउबा ले चाहे जस्तो तुरन्त चुनाव हुन्छ भने पनि कुनै पनि दलको बहुमत आउँदैन। भने पछि अहिले संसदमा कुनै पनि दलको बहुमत नरहेको अवस्था लाई नै आदर किन नगर्ने? मुद्दाका आधारमा समीकरण बनाएर सरकार किन नचलाउने? मुद्दाका आधारमा एमाले र जसपा ले मिलेर सरकार बनाए भो। मुद्दाका आधारमा नेका, माओवादी र जसपा ले सरकार बनाए भो। दुई वर्ष चलने सरकार। समयभन्दा अगाडि चुनाव हुँदैन। कसरी हुन्छ? २० महिना छ क्या रे। २० महिना त युं बित्छ। 

मैंडेट 

नेपालको संविधान अनुसार पाँच वर्ष का लागि यो कसैको बहुमत नभएको संसद नै मैंडेट हो। संसदका चार वटै दल सरकार बनाउने अवस्था मा रहनु त अत्यन्त स्वस्थ लोकतंत्र हो। चुनावमा सबै जनता जित्ने किसिमको संसदीय अंक गणित। 

जनताले हेरिरहेका छन 

कोरोना महामारी ले अर्थतंत्र अस्तव्यस्त भएको बेला नेता हरु जति सबै नीरो, म्युजिकल चेयर को खेलमा एक वर्ष रमाएर बिताए भन्ने किसिमको सन्देश गएको छ। सन १९८९ को बहुदल, सन २००६ को गणतंत्र भने जस्तो अबको चुनावमा त्यति नै स्पष्ट भ्रष्टाचारको मुद्दा लाई बनाउने शक्ति आएमा अहिले का चार वटै दल हरुले मिलेर पनि बहुमत पुर्याउन नसक्ने अवस्था नआउला भन्न सकिन्न। 

जनमत पार्टी वास्तविक नया शक्ति

ओली प्रचण्डको झगड़ा: सीके र रविन्द्र का लागि मौका मा चौका

संसद विगठन: राजनीतिक संस्कारको कमी

राजा महेन्द्रले पनि, गिरिजा कोइराला ले पनि, मनमोहन अधिकारी ले पनि, शेर बहादुर देउबा ले पनि, केपी ओली ले पनि, सबैले पालै पालो संसद विगठन गर्नुपर्ने के पर्यो त्यस्तो? जनता र नेताले लोकतन्त्र नबुझेको देश हो त नेपाल? बंदरको हाथमा संसद?

संसद हुनु र नहुनु मात्र लोकतन्त्र होइन। चुनाव हुनु र नहुनु मात्र लोकतन्त्र होइन। लोकतन्त्र एउटा संस्कार हो। वाक स्वतन्त्रता त्यस लोकतन्त्रको आधारभुत स्तम्भ हो। बहुमत अथवा भारी बहुमत अथवा सर्वसम्मतले पनि त्यो अधिकार हरण गर्न सक्दैन। 

मनमोहन अधिकारी ले विगठन गरेको संसद अदालतले पुनर्स्थापना गर्यो। शेर बहादुर देउबा ले विगठन गरेको संसद पुनर्स्थापना गर्न केही वर्षको समय, डेढ वर्षको राजतन्त्र र एउटा व्यापक जनआन्दोलन नै चाहियो। 

संसदीय लोकतन्त्रमा त गिरिजा कोइरालाले आफ्नो संसदीय दलमा बहुमत गुमेको हिन्ट मात्र पाउँदा प्रधान मन्त्री पदबाट राजीनामा दिएर महेन्द्र नारायण निधिका लागि मार्ग प्रशस्त गर्नु पर्ने थियो। बेलायतमा मार्गरेट थ्याचर ले त्यही गरेकी हुन र जोन मेजर प्रधान मन्त्री बनेका हुन। केपी ओली ले पनि हिन्ट माथि हिन्ट माथि हिन्ट पाएका हुन्। 

संसदीय लोकतन्त्रमा प्रधान मन्त्रीले संसद विगठन गर्ने भन्ने हुन्छ। भारतमा चन्द्रशेखर भारी अल्पमतका प्रधान मन्त्री थिए। संसद विगठन गरे। तर नेपालमा मनमोहन अधिकारी लाई त्यसो गर्न दिइएन त। नेपालको आजको संविधानले के भन्छ? त्यस बारे सर्वोच्च अदालतले निर्णय गर्नेछ। तर नेपाल यस्तो देश जहाँ संसद विगठन गरे पछि प्रधान मन्त्री र प्रधान न्यायधीश एउटा मन्चमा फोटो खिचाउन जान्छन। अदालतले संसद विगठन को निर्णयलाई सदर गरिदिएको खण्डमा आन्दोलन कस प्रति लक्षित हुन्छ? आन्दोलनको आवाज कसले सुनिदिनुपर्ने हो? सर्वोच्चले जेलमा नराख सीके राउत लाई भनेर आदेश जारी गर्दा पनि प्रशासनले दर्जनौं पटक जेलमा राख्ने देश हो नेपाल। त्यहाँ विधिको शासन भएको कि नभएको? 

संसद पुनर्स्थापना हुन्छ भने केपी ओली को राजनीति सकियो। नेकपा फुट्ने कुनै कानुनी आधार हुँदैन। संसद पुनर्स्थापना हुँदैन र देश चुनाव तर्फ उन्मुख हुन्छ भने नेकपा फुट्नै पर्दैन। केपी ओली नया नाम (शायद एमाले), नया चिन्ह (शायद बयलगाड़ा), नया झन्डा लिएर चुनाव लड्न जान सक्छन। राजनीतिक वृत भित्र सीमित राख्न सक्नुपर्ने खिंचातानी अदालतको पोल्टोमा पुर्याउने संस्कारले एउटा समस्त राजनीतिक पुस्ता र जमात नाङ्गो हुन पुग्छ। 

संसद त के संविधान नै विगठन हुनुपर्ने छ भन्ने म जस्तो विचार भएको मान्छे ले कसरी हेर्ने घटनाक्रमलाई? यो कुनै संविधान सभाले पैदा गरेको संविधान हुँदै होइन। व्हीप जारी गर्न मिल्दैन संविधान सभा मा। धारा धारा मा बहस र व्हिप बिनाको भोट हुन्छ संविधान सभा मा। भएन। नबाङ्गिने संविधान भाँचिन्छ। स्वतः कुरा। यो परिमार्जन हुन नचाहेको संविधान। राजतन्त्र फर्कंदैन। धर्म निरपेक्ष राज्य रहन्छ। तर सच्चा संघीयता आउनुपर्ने छ। सच्चा समावेशिता आउनुपर्ने छ। मधेस आन्दोलनले प्रस्तावनामा ठाउँ पाउनुपर्ने छ। 

चुनाव भयो भने पेन्डुलम स्विंग भएर देउबाले बहुमत पाउने अवस्था छैन। नेपाली काँग्रेस आजको दिनमा एउटा वैचारिक शुन्यतावाला पार्टी संगठन हो। दुई नेकपा, एउटा काँग्रेस, जसपा, सीके राउत, विवेकशील साझा, को कहाँ पुग्छन? सीके को जनमत पार्टी र विवेकशील साझा राष्ट्रिय पार्टी बन्न सक्लान? कि केपी ओली ले आफ्नै ढाइ वर्षको भ्रष्टाचारको रेकर्ड छ महिना मा तोडेर प्रशासनको व्यापक दुरुपयोग गरेर आफ्नो पार्टीलाई ठुलो पार्टी बनाउलान? देउबा सँग हातेमालो गर्ने अवस्थामा पुग्लान? 

आशावादी अवस्था छैन। महामारीको समयमा नेकपा भित्र शुरु भएको म्युजिकल चेयर को खेल ले देशको दर्दनाक अवस्थाको खिल्ली उडाएको छ। देशले राजनीतिक स्थिरता त खोजेको हो तर केपी ओली बात बहादुर (मदन भण्डारीको शब्द) जस्तो निकम्मा, भ्रष्ट, र प्रतिक्रान्तिकारी ले पाँच वर्ष खाने स्थिरता शव स्थिरता हो, शिव स्थिरता होइन। 

नेपाल जनमत पार्टी (नेजपा)

सीके राउतको जनमत पार्टी जनाधार भएको पार्टी हो। विकल्पको राजनीति गर्ने इच्छा भएका थुप्रै फॉरेन रिटर्न हरु ले त्यही क्लेम गर्न सक्ने अवस्था छैन। जनमत पार्टी एक्लै चुनाव लड़े राष्ट्रिय पार्टी बन्ने मात्र होइन देशको दोस्रो अथवा तेस्रो ठुलो पार्टी बन्ने देखिन्छ।

उज्वल थापाको विवेकशील दल छ। रविन्द्र मिश्र को साझा पार्टी छ। दर्शन रौनियार को देश बचाउ अभियान छ, M4C, Movement For Change। रूद्र पाण्डेको फेसबुक पार्टी छ हाम्रो पार्टी नाम गरेको। यी सबै देश विदेश पढ़े घुमेका मानिस हुन। तर व्यापक जनाधार भएको सीके राउत मात्र छ। भने पछि भ्रष्टाचार र आर्थिक क्रांति को मुद्दा मा एक हुन सक्नुपर्यो।

तर मधेसीलाई समानता दिलाउने कुरामा एक ठाउँ आउन सक्नुपर्छ पहिलो कदम। त्यति त गर्न सक्नुपर्यो नि।

लोकतन्त्रमा विश्वास गर्ने तर वार्तालाप पनि गर्न नसक्ने? वार्ता गर्ने कला नभएको?

मधेसीले एक व्यक्ति एक मत लोकतंत्र भन्दा बढ़ी केही पनि मागेको छैन। त्यहाँ कुरा मिले पछि भ्रष्टाचार र आर्थिक क्रांति को मुद्दा मा कुरा मिलाउन सक्नुपर्छ।

एउटै एकीकृत पार्टी चहियो। तर पार्टी को नाम हाम्रो विवेकशील साझा जनमत अभियान राख्न भएन। फ्रैंकेंस्टाइन नाम।

उपयुक्त नाम हुन्छ नेपाल जनमत पार्टी (नेजपा)  र पार्टी अध्यक्ष स्वतः सीके राउत नै हो।  पार्टी अध्यक्ष र भोलि गएर संसदीय दलको नेता। सीके ले मही माग्ने ढुङ्ग्रो लुकाउने गर्नु हुँदैन। स्पष्ट नेता अगाडि सार्न नसक्ने पार्टीले चुनाव जित्न सक्दैन। खाना नै नपस्किने रेस्टोरेंट मा कसले गएर आर्डर दिन्छ?

उज्वल थापा, रविन्द्र मिश्र, दर्शन रौनियार, रूद्र पाण्डे आदि ले आ आफ्नो "NGO" हरुलाई राजनीतिक दल बनाउने एक मात्र उपाय यही हो। र समय सीमा छ। यसरी एकीकरण नगरेर चुनावमा गएर हारे ती सबै दल समाप्त हुनेछन।

भने पछि वार्ता गर्नु पर्यो। कुरा अगाडि बढाउनु पर्यो।

यसरी एकीकरण गरे रविन्द्र मिश्र ले वानेश्वर बाट अर्को चुनाव जित्ने हो। स्वर्णिम वाग्ले हरु के खान अस्ताएको घाम काँग्रेस पार्टी मा लागिबसेको? रविन्द्र मिश्र लाई समाउने।

 एक पटक को नेपाली सधैँ को नेपाली। प्रवासका ५० लाख नेपाली ले फोन बाट वोट खसाल्न पाउनुपर्यो।

नेपाल जनमत पार्टी (नेजपा) https://t.co/h9kpueeain @drckraut @ujwalthapa @RabindraMishra

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) April 30, 2019

नेपालका नेता ले आफ्नो आंग को भैंसी नदेख्ने प्रवासी नेपाली को आंगको जुम्रा देख्ने

**नेपाल फर्कौं महाअभियान**
"झुपडी नै भए पनि आफ्नो घर सुन्दर बनाउनु र सुविधासम्पन्न भए पनि डेरा सिँगार्नुमा आकाश–जमिनको फरक छ। मरुभूमिमा एउटा विशाल वृक्ष हुनु र घना जंगलमा एउटा रूख हुनुमा ठूलो अन्तर छ।"https://t.co/Ef52B4CqKv

— Rabindra Mishra (@RabindraMishra) November 1, 2018

विश्व इतिहासमा गरीबी निवारण का लागि रेमिटेंस भन्दा ठुलो आईडिया आएको छैन। नेपाल बाहिर जाने हरु देश र परिवारको कम माया भएका मानिस होइनन। नेपालका नेता ले आफ्नो आंग को भैंसी नदेख्ने प्रवासी नेपाली को आंगको जुम्रा देख्ने कुरा भयो रविन्द्र मिश्र को "महाअभियान।"

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) November 2, 2018

नेपाल फर्कौं महाअभियान

डुबिसकेको चीनलाई पुनर्जन्म दिने देङ स्याओ पिङ हुन् वा भारतमा महात्मा गान्धी र जवाहरलाल नेहरू, मलेसियामा महाथिर महमद हुन् या सिंगापुरका ली क्वान यु, सबैले कुनै न कुनै रूपमा विदेशी शिक्षा र अनुभव प्राप्त गरेका थिए। अफ्रिकाको अनुभव त अझै चकित पार्ने खालको छ। सन् २०११ मा ४० वटा देशको अध्ययन गरेर जर्मनीको एउटा अन्तर्राष्ट्रिय अनुसन्धान संस्थाले तयार पारेको प्रतिवेदनले विदेशमा अध्ययन गरेका नेताहरूले देशको राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक विकासमा स्वदेशमै अध्ययन गरेका नेताहरूले भन्दा बढी सकारात्मक प्रभाव पारेको निष्कर्ष निकालेको थियो। नेपालको रूपान्तरणमा विदेशमा रहेका नेपालीहरूले आमूल परिवर्तनकारी संवाहक (क्याटलिस्ट) को भूमिका निर्वाह गर्न सक्छन्।

प्रवासी नेपाली कोही पनि नेपाल नै नफरकिउन भन्ने मेरो तर्क हुँदै होइन। यस्तो अभियान किन चलाएको भन्ने पनि मेरो प्रश्न होइन। तर यो भावावेग मा आएर तेर्स्याइने तर्क हरुले ५० लाख बढ़ी प्रवासी नेपालीको अपमान चाहिँ गर्नु हुन्न। भारत लाई पनि गन्ने हो भने र नगनी सुख? भारत प्रवास होइन भने के हो? भारत लाई पनि गन्दा र सारा इतिहास हेर्दा आजको म्यादमा नेपाल भित्र भन्दा नेपाल बाहिर नेपाली बढ़ी छन। तीन करोड़ नेपालमा छन। तीन करोड़ बढ़ी नेपाल बाहिर रहेको अनुमान गर्न सकिन्छ। सन १९५० को नेपालको जनसँख्या र त्यति बेला देखिको जनसँख्या वृद्धि दरको ग्राफ कोर्दा नेपालको जनसंख्या आज ६ करोड़ बढ़ी पुगेको हुनुपर्ने। भने पछि बाँकी ३ करोड़ कहाँ गए? कहिले नफर्किने गरी भारत पसे। सोझो अनुमान। भारत फेरि समुन्द्र। त्यहाँ मान्छे को लेखाजोखा छैन। राशन कार्ड जसले पनि बनाउन पाउने र राशन कार्ड नै त्यहाँ नागरिकता जस्तो।

दक्षिण एशिया बाहिर नेपाली हरु ठुलो संख्या मा जान थालेको सन १९९० पछि हो, अर्थात बहुदल आएपछि। त्यो संख्या नै ५० लाख काटिसक्यो। ठ्याक्क कति भन्ने तथ्यांक नै छैन।

र यो रेमिटेंस भन्ने कुरा ठुला ठुला अर्थविद हरुले नदेखेको कुरा। भए पछि नोटिस गरेको मात्र हो। खाड़ी देशमा गएर पसिना चुहाएर निरक्षर नेपाली ले आफ्ना छोराछोरी लाई "बोर्डिंग स्कुल" मा पढाएका छन। शिक्षाको महत्व नबुझेर त होइन होला।

नेताले जॉब क्रिएट गर्नुपर्यो भन्ने सोंच नै छैन। तर जॉब क्रिएट गर्ने हरु को बाटो मा तगारो न बन्देउ भन्ने हो। नेपालमा ब्यूरोक्रेट देखि नेता सम्म ले पाइला पाइला मा तगारो हाल्ने काम गर्ने गरेका छन। भने पछि नेपाल भित्र जॉब क्रिएट हुन पनि नदिने, अनि जागीर खोज्दै नेपाली विदेश जाँदा judgmental कुरा गर्ने?

नेपालले आज मैनपावर एक्सपोर्ट गरेको अरु सबै इम्पोर्ट गरेको छ। चामल देखि लिएर सब थोक। त्यो बलियो अर्थतंत्र अबश्य होइन। तर तथ्यपरक र व्यावहारिक ढङ्गले सोच्नुपर्ने हुन्छ। पहिलो कदम त विदेश काम गर्न जाने लाई सकेसम्म सहयोग नै गर्नु पर्छ। जाने नै भए हाम्रो तर्फ बाट पुरा सहयोग छ भन्नु पर्छ। सरकारी निजी सबै तह बाट।

प्रमुख देश हरु जहाँ नेपाली हरु जाने गरेका छन तिनी सँग नेपाल सरकार ले संधि समझौता हरु गर्नु परयो। वीसा आदि का लागि पहल गर्नुपर्यो। पहिलो पटक उड़न लागेका हरु का लागि सहुलियत ब्याज दर मा लोन मिलाउनु पर्छ कि? विदेशमा हुँदा तत तत दुतावास का ले सुरक्षा मा चासो लिनुपर्यो। जॉब मार्केट बारे जानकारी प्रवाह हुनुपर्यो। विदेश जानु अगाडि देशमैं केही सीप सिक्न सकिन्छ कि, सीप सिकेर गए बढ़ी कमाइन्छ कि? विदेशमा गएर कमाएको पैसाले देशभित्र बिजनेस व्यापार का लागि लगानी गर्ने अवसर हरु खोज्नु पर्ने हुन्छ। होइन भने जसले पनि जग्गा नै किन्ने घरै बनाउने भए पछि रियल इस्टेट मार्केट ले आकाश छुने तर देश भित्र रोजगारी सिर्जना को अवस्था एक पीढ़ि पछि जस्तातस्तै हुने डर रहन्छ।

चीन ले सन १९९० पछि यस्तो फड्को मारयो कि आज अमेरिका लाई नै प्रतिस्प्रधा दिन भ्याएको छ। तर चीन ले अगाडि बढ़ने निर्णय गरे पछि सबैभन्दा भर परेको समुह को भन्दा प्रवासी चिनिया। पुँजी लगाउने मानिस त चाहियो। त्यस्तै आज देश विकास गर्ने सपना देख्ने रविंद्र मिश्र जस्ता ले प्रवासी नेपाली प्रति सकारात्मक सोंच राख्न सक्नु पर्छ। फर्केको राम्रो तर फर्किन नसक्ने ले पनि योगदान गर्न सक्ने उपाय हरु प्रस्तुत गर्नु पर्छ। नेताले गर्ने भनेको पालिसी मेकिंग नै हो।

राम्रो पालिसी फ्रेमवर्क बनाउन सकेको खण्डमा प्रवासी नेपाली मात्र किन विदेशी नै पनि ओइरो लागेर आइपुग्छन।

@pradeep_paudyal @SuryaRAcharya नेपालका नेता ले आफ्नो आंग को भैंसी नदेख्ने प्रवासी नेपाली को आंगको जुम्रा देख्ने https://t.co/miACyVHycB @Jibalamichhane

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) November 2, 2018

आज नेपाल र मलेसियाका बीच सम्पन्न कामदार भर्ना, रोजगार र फिर्ता सम्बन्धी समझदारी पत्र (MOU) मा हस्ताक्षर भयो । यो दुबै देशको लागि ऎतिहासिक उपलब्धी हो । साथै मलेसिया जाने नेपाली श्रमिकका लागि राहत पुर्‍याउने सकारात्मक परिणाम पनि हो । pic.twitter.com/r9BqxdZR2m

— Gokarna Bista (@_GokarnaBista) October 29, 2018

आज यु.ए.इ.का राजदुत Saeed Hamdan Al Naqei संग मन्त्रालयमा भएको भेटघाटमा शुल्क बिना जाने व्यवस्था र तोकिएको सर्त अनुसार तलब र अन्य सुविधा दिनु पर्ने सम्बन्दमा छलफल भयो । सकारात्मक परिणामका लागि मन्त्रालय प्रयत्नशील रहने छ । pic.twitter.com/6Fdar8pAKu

— Gokarna Bista (@_GokarnaBista) September 26, 2018

Nepal has seen a 24.9% jump in tourists in 2017 compared to previous year.#visitnepal2020

Source: The United Nations World Tourism Organisation pic.twitter.com/6fbKXaTnMU

— Visit Nepal 2020 (@VisitNepal_2020) September 11, 2018

विवेकशील साझा ले छलांग मार्ने तरिका हरु

अबको आशा विवेकशील साझा। यस पटक राष्ट्रिय पार्टी अर्को पटक देशको नेतृत्व। यी आकर्षक नारा हरु हुन। विवेकशील राष्ट्रिय राजनीति मा एउटा फैक्टर बनिसकेको अवस्था छ। कमसेकम काठमाण्डु उपत्यका मा यसले यसै पटक surprise दिने ठुलो संभावना छ। तर यसले जति सफा इमेज देखाए पनि, जति शिक्षित र कुशल उम्मेदवार हरु अगाडि सारे पनि, आर्थिक प्रगति को सशक्त vision अगाडि सारे पनि अंततः यसले विदयूतीय गतिमा संगठन विस्तार गर्छ गर्दैन त्यस मैं यसको राजनीतिक उत्थान जोडिएको छ। काँग्रेस एमाले ले जस्तो १० वर्ष अथवा ५० वर्ष लगाएर संगठन विस्तार गर्न पाउने luxury विवेकशील लाई छैन। हुन त २०४६ साल पछि काँग्रेस र एमाले को संगठन रातारात नै जंगल को आगो जस्तै नै विस्तार भएको हो। मुख्य कुरा राजनीतिक सन्देश हो, पैसा र टेक्नोलॉजी होइन। त्यहीं देखियो।

(१) फेसबुक

देशमा २५% penetration, काठमाण्डु उपत्यका मा ५०% माथि penetration र प्रवासमा शायद ८०% माथि penetration छ। जनता सम्म पुग्ने सबैभन्दा सस्तो बाटो फेसबुक हो। उही हो हजारौं हजार पोस्टर र वीडियो हरु बनाउनुपर्ने हुन्छ।

(२) प्रवास

नेपाली नागरिक दुनिया मा जहाँ भए पनि बायोमेट्रिक ID का आधारमा ऑनलाइन वोटिंग गर्न पाउने मुद्दा विवेकशील ले समात्नु एउटा मास्टर स्ट्रोक हो। तत्काल नोट दिन्छ, पछि वोट दिन्छ। नेपाल एउटा रेमिटेंस अर्थतंत्र हो। जगज़ाहेर कुरा हो। पहिला पहिला फॉरेन ऐड मा चलेको देश भन्थे। ती जमाना गए। प्रवासी नेपाली ले देशको अर्थतंत्र चलाएको छ। विवेकशील ग्लोबल fundraising मा नंबर एक बन्न सक्नुपर्छ। त्यसका लागि एउटा विश्वव्यापी संगठन बनाउन सक्नुपर्छ। दक्षिण एशिया बाहिर मात्र प्रवासी नेपाली ६० लाख होलान। तर दक्षिण एशिया पनि गिन्ती हुन्छ। नेपाल भित्र भन्दा नेपाल बाहिर बढ़ी नेपाली छ। नेपाल त प्रवास मा पो रहेछ।

(३) Missed Call

भाजपा का अमित शाह ले त्यही मिस्ड कॉल को आधारमा भाजपा लाई विश्वको सबैभन्दा ठुलो राजनीतिक पार्टी बनाए। बड़ा अचुक अस्त्र हो त्यो। तर त्यसको सबैभन्दा असरदार कुरा मोबाइल फोन होइन। नया सदस्य को घर सम्म कार्यकर्ता /स्वयंसेवक पुग्ने कुरा हो।

(४) बुथ कमिटी

यो पनि अमित शाह को आईडिया हो। प्रत्येक बुथ मा कमसेकम १० जना को एउटा बुथ कमिटी बनाउ चुनाव अगाडि।

(५) घर दैलो कार्यक्रम

Dean २००४ ले यसैलाई अमेरिका मा हाउस मीटिंग भन्ने गरेको। नेपाल जस्तो low टेक्नोलॉजी देशमा मिस्ड कॉल र फेसबुक भन्दा बढ़ी effective कुरा हो त्यो। स्वयंसेवक/कार्यकर्ता ले आफ्नो घरमा १०-१२ जना को सानो मीटिंग गर्ने।

(६) वड़ा समिति

विवेकशील राजनीतिक पार्टी हो र संगठनको atom भनेको वड़ा समिति नै हो। देशको प्रत्येक वड़ा मा वड़ा समिति बनाउन नसक्ने पार्टी ले देशको नेतृत्व को आकांक्षा गर्नु हुँदैन।

(७) महाधिवेशन

वड़ा समिति हुँदै गाउँ/नगर, जिल्ला समिति, प्रदेश समिति, र केंद्रीय समिति को निर्माण मा उच्चतम आतंरिक लोकतंत्र र आर्थिक पारदर्शिता प्रदर्शन गर्नुपर्छ। नभए कुहिएका स्याउ को कमी छ र बजारमा?

(८) आर्थिक क्रांति को विज़न

विवेकशील ले दुनिया भरि थिंक टैंक हरुको संजाल निर्माण गर्नुपर्छ र त्यो ब्रेन ट्रस्ट लाई यूट्यूब मा नै बहस हरु सार्वजनिक किसिमले राख्ने किसिम ले विज़न निर्माण गर्ने टास्क दिनुपर्छ। मान्छे बोलेको मात्र होइन प्रेजेंटेशन स्टाइल स्लाइड हरु पनि वीडियो हरुमा समाहित गर्न सकिन्छ।

(९) No Body Drain, No Brain Drain

सन १९८० पछि र अझ विशेष गरी १९९० पछि चीनले आर्थिक फड्को मार्नु मा प्रवासी चिनिया ले निर्णायक भुमिका खेलेको हो। प्रवासी चिनिया छैन भने चीन मा आर्थिक क्रांति नहुने। प्रवासी नेपाली homesick भएर झन बढ़ी contribute गर्न लालायित हुन्छ। Investment Opportunity हरु खोज्दै बसेको हुन्छ।

(१०) चुनाव

चुनाव त जित्न नै पर्छ। जनता सम्म पुग्यो पुगेन भनेर नाप्ने measuring stick अर्को के? देश भरि आम सभा हरु गर्नुपर्ने हुन्छ। घघड़ान orator हरु तैयार गर्नुपर्ने हुन्छ। बाँकी सबै गृहकार्य गरे पछि देश भरिमा २० दिनमा २० वटा आमसभा गर्यो देश कब्ज़ा भयो। र त्यस्तो प्रत्येक आम सभा को प्रत्येक पक्ष को र क्षण क्षण को सोशल मीडिया saturation कवरेज हुनुपर्छ। Old Media आफसे आफ लूरुलुरु पछि पछि आइपुग्छ।

नया संसद का संभावित अंक गणित हरु

Core मधेस मा काँग्रेस लाई फोरम-राजपा ले उछिनि सक्यो। नेपालको आधुनिक राजनीतिक इतिहासको सबैभन्दा ठुलो पार्टी काँग्रेस आफ्नो गढ़मा नंबर एक रहेन अब। संगठन र पैसाको बलमा र उत्तरी छिमेकी को puppetry को तरंग को आधारमा काँग्रेस लाई एमाले ले उछिन्ने संभावना छ, तर बहुमत को रेखा क्रॉस गर्न जुन भिजन चाहिन्छ त्यो एमाले सँग छैन। एमाले भनेको नेकपा (माफ़ियावादी) हो। Where there is no vision, the people shall perish भनिन्छ। एमाले देशको भविष्य ठग्न चाहेको संगठन हो।

विवेकशील साझा को भविष्य उज्जवल छ। विवेकशील र नया शक्ति दुबै लाई कम आँकन मिल्दैन। यी दुईले काठमाण्डु उपत्यका बाट शुरू गर्दै विशेष गरी पहाडमा विस्तारै एमाले र काँग्रेस लाई cannibalize गर्दै जाने देखिन्छ। यस चुनावमा होइन भने अर्को चुनाव सम्म मा काँग्रेस र एमाले दुबै मिले पनि बहुमत सम्म पुग्न नसक्ने अवस्था आउन सक्छ। विवेकशील ले missed call को रफ्तारमा संगठन विस्तार गर्छ गर्दैन त्यो हेर्नुपर्ने छ।

मधेसमा काँग्रेस एमाले को बेस cannibalize गर्दै जाने भनेको फोरम-राजपा ले हो। विवेशकशील साझा को मधेसी mirror image तर सीके राउत हो। सीके राउत लाई wild card भन्नुपर्ने हुन्छ। सीके, उपेंद्र यादव र महंथ ठाकुर लाई एउटै मंचमा राखेर televised debate गराउनु मीडिया ले। सीके राउत, रबिन्द्र मिश्र, उज्जवल थापा र बाबुराम भट्टराई लाई एउटै मंचमा राखेर televised debate गराउनु। खोइ त मीडिया ले आफ्नो काम गरेको?

अहिले लाई नया संसदमा एमाले-माओवादीको बहुमत नपुग्नु, काँग्रेस-राप्रपा एमाले-माओवादी को ठ्याक्कै पछाडि नंबर दुई मा आउनु, र पुर्वी र पश्चिमी तराई दुबैमा फोरम-राजपा नंबर एक भएर आउनु तथा विवेकशील साझा र नया शक्ति दुबै राष्ट्रिय पार्टी बन्नु -- देशको हितमा हुनेछ यस प्रकारको अंक गणित। यस अंक गणित ले मधेसले चाहेको संविधान संसोधन गराउँछ र विवेकशील साझा र नया शक्ति दुबै लाई launch pad दिन्छ। संविधान संसोधन पछि देशले आर्थिक प्रगतिमा laser focus गर्न पायो।

विवेकशील, फेसबुक, प्रवास र काठमाण्डु उपत्यका

मैले भर्खर गुगल गरें। अगस्त २०१४ मा नेपालमा फेसबुक चलाउने ४ मिलियन अर्थात ४० लाख रहेछन। अप्रिल  २०१६ मा त्यो ६ मिलियन पुगेको रहेछ। २९ मिलियन को नेपाल। अहिले आएर फेसबुक चलाउने ८ मिलियन सम्म पुगेको हुन सक्ने अनुमान गर्न सकिन्छ। भने पछि penetration त impressive २५% जस्तो पो देखियो। काठमाण्डु मा मात्र त त्यो ५०% माथि हुनैपर्छ। भने पछि बाँकी रहेको कम समय लाई मध्यनजर गर्दा अबको आशा विवेकशील साझा ले फेसबुक को बाटो उपत्यका कब्ज़ा गर्न सक्ने देखिन्छ। जनतासम्म पुग्ने सबैभन्दा सस्तो बाटो शायद फेसबुक हो। पोस्टर र वीडियो बनाउन सस्तो। फेसबुक समुह हरु मुफ्तमा बन्ने हुन्छ। पोस्टर र वीडियो राम्रो बनायो र वायरल भयो भने फाइदै फाइदा।

फेसबुक मा विज्ञापन को रेट नेपालमा संसारकै सस्तो हो। बिज्ञापन बजेट पनि चाहिन्छ।

भारत पनि गन्ने हो भने जति नेपाली नेपालमा छन त्योभन्दा बढ़ी बाहिर छन। भारत गन्नु पर्छ त। भारत गन्नु पर्यो। खाड़ी देश गन्नु परयो। दक्षिण एशिया नगन्ने हो भने पनि ३०-४० लाख नेपाली प्रवासमा छन। तिनी हरु अधिकांश फेसबुक मा छन। विवेकशील ले प्रवासमा संगठन विस्तार गरेर ग्लोबल fundraising गर्न सकेको खण्डमा काठमाण्डु उपत्यका का १५ सीट ताक्ने गरी फेसबुक  भरपुर प्रयोग गर्न मिल्छ।

काठमाण्डु बाहेक पोखरा जस्ता शहरी क्षेत्र मा पनि प्रथम संभावना छ। झापा पनि हो। शायद चितवन।

फेसबुक मा पोस्टर र वीडियो भने हजारौं बनाउनु पर्ने हुन्छ। माइक्रो टार्गेटिंग का लागि।

तर फेसबुक त टेक्नोलॉजी भयो। मुख्य कुरा टेक्नोलॉजी होइन। मुख्य कुरा त सन्देश हो। सन्देश सीधा छ। नेपालमा लुटतंत्र व्याप्त छ। त्यो लुटतंत्र समाप्त नगरेसम्म नेपाल विकसित देश बन्न संभव छैन। र जनता ले भ्रष्टाचार का विरुद्ध रोष प्रकट नगरेसम्म लुटतंत्र कायम रहन्छ। राजतन्त्र समाप्त पारयौं। अब लुटतंत्र समाप्त पारौं।

एउटा त्यो हो। अर्को १० वर्ष मा काठमाण्डु भन्दै काठमाण्डु लाई विश्व स्तर को शहर बनाउने किसिमको futuristic विज़न। काठमाण्डु मेट्रो देखि, निजगढ सम्म को फ़ास्ट ट्रैक, निजगढ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल, आउटर रिंग रोड, मेलम्ची को पानी, १००% इलेक्ट्रिक vehicles by २०३०, काठमाण्डु मा सॉफ्टवेयर इंडस्ट्री हब, tourism, फोहर व्यवस्थापन, व्यवस्थित विकास, शहरका पुरानो भाग लाई मोटर vehicles फ्री, citywide फ्री wifi, अदि इत्यादि।

५०% महिला उम्मेदवार हुनुपर्यो। स्वस्थ सामाजिक सन्देश जान्छ।

तर चुनावी लड़ाई फेसबुक मा टुङ्गिने भने होइन। त्यसकालागि स्वयंसेवक र कार्यकर्ता घर घर पुग्नुपर्यो। Knock on the door, hand a flyer, ask a few questions.

के विवेकशील साझा फेसबुक मा सीमित छ?

विवेकशील साझा, हाम्रो पार्टी, दर्शन र सीके एक ठाउँ आउनुपर्छ
वाम मोर्चा, लोकतान्त्रिक मोर्चा र तेस्रो ध्रुव




अहिले विवेकशील साझा काठमाण्डु मा सीमित हुने बाटो मा छ। भन्दैमा काठमाण्डु स्वीप गर्छ भन्ने पनि होइन। विवेकशील ले आम आदमी जस्तो होइन बीजेपी जस्तो मिस्ड कॉल गर्दै देशव्यापी संगठन विस्तार गर्ने प्रयास गर्नु पर्छ। बीजेपी त्यही मिस्ड कॉल को आधारमा दुनिया को सबैभन्दा ठुलो पार्टी बन्यो। इच्छुक व्यक्ति ले मिस्ड कॉल गर्ने। अनि संगठन को मान्छे ले कॉल बैक गरेर व्यक्ति बारे बेसिक जानकारी बटुल्ने र त्यसका आधार मा संगठन को कोही मान्छे त्यस नया व्यक्ति को घर सम्म पुगेर भेट्ने। संगठन त चाहिन्छ। संगठन बिना चुनाव जित्न सकिँदैन। संगठन पनि चहियो, बलियो मुद्दा पनि चहियो। भ्रस्टाचार लाई बलियो मुद्दा बनाउन सक्नुपर्यो।

फेसबुक पनि टेक्नोलॉजी, मोबाइल फ़ोन पनि टेक्नोलॉजी। तर अहिले नेपालको माटो सुहाउँदो टेक्नोलॉजी मोबाइल फ़ोन नै हो। 

विवेकशील साझा, हाम्रो पार्टी, दर्शन र सीके एक ठाउँ आउनुपर्छ

रविंद्र मिश्र र उज्वल थापा को विवेकशील साझा पार्टी, रूद्र पाण्डे को हाम्रो पार्टी, दर्शन रौनियार को Movement For Change (M4C), र सीके राउत को मधेस स्वराज अभियान ले एकता को प्रयास थाले हुन्छ। त्यस मध्ये सब भन्दा challenging भनेको सीके। सीके लाई कसरी मनाउने? 

कमसेकम राजनीतिक वार्तालाप त हुनुपर्यो। इमान्दारीपूर्वक संघीयता लागु गरे, नागरिकता समस्या समाधान गरे, आरक्षण क्रियान्वयन गरे मधेस अलग देश चाहिँदैन। त्यति सम्म त हुनुपर्यो। यो पश्चिम देश मा पढेका हरुको झुण्ड हो। लेफ्ट राइट छैन। Whatever works किसिमको तेस्रो बाटो खोजेको। फ्रांस का मेक्रोन को जस्तो। एउटा नया पीढ़ी। कनाडा को ट्रुडो जस्तो। 

कसरत शुरू गर्नुपर्छ। यी सबै एक ठाउँ आउने हो भने काँग्रेस कम्निष्ट बाई बाई हुन्छ। 

BBC Subsidized बाहुनवाद

BBC नेपाली - राजेन्द्र महतोसंग http://t.co/GrYFvPyv0X

— Paramendra Bhagat (@paramendra) August 14, 2015

Krishna Bhattachan: Bahunvad

Top Search Terms At This Blog

Granted Google Analytics was only integrated to the blog after its peak period, but still.