नेपाल १० वर्ष भित्र मा विकसित देश बन्ने बाटो

राजनीतिक स्थिरता चाहिन्छ। चाहिने भनेको प्रत्यक्ष निर्वाचित राष्ट्रपति नै हो। तर आर्थिक क्रांति नबुझेका हरुले संविधान लेखे। मधेसी क्रांति ३ को न्यायपूर्ण निष्कर्ष बिना राजनीतिक स्थिरता आउँदैन। भारतीय पूँजी देश पस्ने नै मधेसको बाटो हो। विश्व पूँजी देश पस्ने भारत को बाटो हो। संविधान स्वागत नगर्ने निर्णय भारत को हो, अमेरिका र संयुक्त राष्ट्र संघ ले भारत ले जे गर्यो त्यही गर्छ। किनभने भारत विश्व शक्ति हो। अमेरिका लाई भारत को जरुरत विश्व को कुना कुनामा छ। ईरान मा अमेरिका ले गर्न नसक्ने भारत ले सक्छ।  भारत त्यो देश हो। जब कि अमेरिका को विदेश नीति को सबैभन्दा जटिल मुद्दा नै आज इरान हो। राजनीतिक समस्या को राजनीतिक समाधान खोज, आफै खोज --- भारत सरकार ले नेपाल सरकार लाई भनेको त्यति मात्र होइन? आफ्नो आंग को भैंसी नदेख्ने। चीन लाई भारत को जरुरत छ। लिपुलेक मा चीनले देखाइदियो त नेपाल लाई। यो चीन र भारत जुधाउने नसोंच, तिम्रो औकात छैन भनेर चीन र भारत ले मिलेर भन्दिए। जग्गा त के हो र? भारत ले जति लियो त्यति नै अर्को ठाउँ मा दियो। लैंड स्वाप भयो। मानसरोवर पुग्नु छ भारत लाई। नेपाल ले कर्णाली मा राजमार्ग बनाउन चाहँदैन त -- के गर्ने?

नेपाल मा ४०,००० मेगावाट विजुली उत्पादन गर्न चाहिने पैसा/पूँजी अहिले छ विश्व बाजार सँग। पूँजी को अभाव छैन। त्यो पूँजी न आएको नेपालको थर्ड क्लास राजनीति ले गर्दा। होइन भने नेपाल ले खोला र सुरक्षा बाहेक केही नदिने आधारमा १०-२० हजार मेगावाट का लागि अहिले नै एक दुई वर्ष भित्र मा सम्झौता हरु गर्न सक्छ। भारत र विश्व ले रोकेको छैन। नेपाल आफ्नो दुश्मन आफै हो। नेपाल को पोलिटिकल क्लास ले बाधा डालेको छ।

एकीकृत पार्टी: सबै समस्या को समाधान

मैले नबुझेको कुरो: सन्दर्भ जल सम्पदा

यसरी डाम्दै छ माथिल्लो कर्णाली परियोजनाले

४,१८० मेगावाट उत्पादन हुन सक्ने ठाउँमा ९०० मेगावाट उत्पादन गर्ने सहमति गरियो भन्ने आरोप छ। यो त बड़ो अचम्मको आरोप भो। यसको टेक्निकल यथार्थ के हो? यो मेरो ज्ञान बहिरको कुरो। अर्को प्रश्न प्रक्रियाको हुन्छ। सहमतिको प्रक्रिया मिल्यो कि मिलेन? मिलेन भने हुनुपर्ने प्रक्रिया के हो? र त्यो हुनुपर्ने प्रक्रिया संस्थागत गर्न के गर्नुपर्ने भो?

र यो आरोप सही हो भने ४,१८० मेगावाट उत्पादन नगरेर ९०० मेगावाट उत्पादन गर्दा भारतलाई के फाइदा हुने हो? नेपालले ४०,००० मेगावाट उत्पादन गर्छ भने त्यो सबै किने पनि भारतलाई अपुग हुने हो। भने पछि दुबै देशलाई बेफाइदा हुने काम भएको हो?

तर यो लेखमा नेपालसँगै पुंजी छ भन्ने अचम्मको तर्क अगाडि सारिएको छ। पुंजी चीनसँग छैन, भारतसँग छैन। ती दुबै देश जो कि संसारको नंबर १ र ३ स्थानमा छन विदेशी पुंजी भित्र्याउन तछाड़ मछाड़ गर्छन। नेपाल चाहिं अफ्रिका बाहिरको सबैभन्दा गरीब देशले विदेशी पुंजी चाहिँदैन भनेर भन्ने?

यस लेखको अर्को कमजोरी भारतको एउटा प्राइवेट कंपनीलाई भारत सरकार मानेर कुरा गरिएको छ। कोका कोला भनेको अमेरीकी सरकार होइन।

Nepal Hydroelectricity (1)

Indra Tamang

I read Indra Tamang's entire blog yesterday, like every single blog post, how about it? And I left a comment at the bottom of each post.

I called up a mutual friend to ask for Indra's number. In less than 15 minutes I was on the phone with Indra who gave me his email address over the phone. Within minutes his online world opened up for me. He had a blog, wow, and photo albums on Picasa. I went through all the pictures. Then I started reading his blog.

I was looking for his number because he popped up on my list of about a dozen Nepalis in the city to approach for my Nepal Hydro Seed Fund. But before you know I was reading up blog post after blog post of his. I was gripped. A pretty good picture of who he was a person and what his story had been going back decades emerged from the posts. I did take a break and went for a long walk in between. But by the time I was done it was two in the morning. I emailed him and our mutual friend to share the news: Hi, I just finished reading your entire blog.

He was nice enough to spend a few hours with me this morning. We had a wonderful conversation. He is a good Buddhist.