मलाई मेरो एक जना थारु साथी ले वर्षौं अगाडि सोध्नु भो, "हामी थारु मधेसी हो कि होइन?" मैले भनें, "महावीर जी, त्यो त तपाइँ ले निर्णय गर्ने कुरा हो। मैले भन्ने कुरा होइन। " महावीर जी अमेरिका भरि को leading थारु मध्ये पर्नु हुन्छ। नेपालमा थारु आंदोलन मा लागेका अधिकांश सँग वहाँ को सीधा संपर्क छ।
हामी सबै को बिभिन्न तहको परिचय हुन्छ। म एशियन हो। म साउथ एशियन हो। म जातले भारतीय हो। म जातले बिहारी हो। र त्यो कुनै abstract कुरा होइन मेरो लागि पिकासो को पेंटिंग जस्तो। लालु त्यहाँ मुख्य मंत्री हुँदा मेरो मामा शिक्षा मंत्री। अहिले पनि लालु को पार्टी को बिहार यूनिट को अध्यक्ष। एउटै त यूनिट छ पार्टी को। म संस्कृति ले मिथिलावासी हो। म नेपाल मा मधेसी हो। नागरिकता ले नेपाली हो। २००६ अप्रैल क्रांति का लागि फुल टाइम खटेको अमेरिका भरिको म एक्लो नेपाली नागरिक। त्यो खटेको नागरिक भएर। मैले पत्रकारिता गरेको छैन। मैले गरेको डिजिटल activism हो।
एउटै मान्छे भाइ हुन्छ, दाइ हुन्छ, बाउ हुन्छ, बाजे मामा हुन्छ, काका हुन्छ। हाम्रा परिचय बिभिन्न हुन्छन्।
काठमाण्डु मा नेवार हरुको जब शासन थियो त्यो सभ्य मानिस हरु को शासन थियो। उच्च किसिमको संस्कृति, समृद्ध समाज। दरबार मा मैथिलि भाषा लाई आदर। त्यति बेला देखि मुसलमान बस्न थालेका। तिन लाई मैले मधेसी नै मान्छु।
मधेस को दलित ले म एक दलित र अर्को नेपाली, मेरा इ दुई पहिचान भन्छ भने मेरो कुनै शिकायत शिकवा छैन। मुसलमान, थारु, यहाँ सम्म कि यादव लाई पनि छुट छ। यादव हरुको पनि आफ्नै विशिष्ट संस्कृति छ।
मैले प्रस्ताव गरेको संघीय नेपाल को नक्शा मा भोजपुरा प्रदेश छ। रौतहट तिर मुसलमान को बाक्लो बस्ती छ। भोजपुरा प्रदेश मा मुख्य मंत्री मुसलमान बनने संभावना ठुलो रहन्छ। मैले त्यो चाहेको। भोजपुरा प्रदेश को परिकल्पना मा त्यो मात्र कारण होइन। तर त्यो पनि एउटा कारण हो। सबै भन्दा ठुलो कारण त यो हो कि संघीयता मा प्रदेश को राजधानी धेरै टाढा हुनु हुँदैन। दिने ले उत्तर प्रदेश को उदाहरण दिन्छन्। त्यो राम्रो उदाहरण होइन। उत्तर प्रदेश लाई चार प्रदेश बनाइनु पर्दछ। अनि गरीबी कम भएर जान्छ त्यहाँ।
तर मुसलमान मधेसी हो। दलित मधेसी हो। थारु मधेसी हो। जनजाति हरु भेला हुँदा राई गुरुंग मगर ले थारु लाई मधेसी नै भनिरहेको हुन्छ। दलित संगठन हरु पहाड़ का विश्वकर्मा हरु ले खाएर बसेका छन। मधेस को डोम दुसाद को कुनै पुछारथ छैन त्यहाँ। दलित हरु भित्रै पनि पहाड़ी मधेसी विभेद छ।
देश मा पनि र प्रदेश मा पनि आरक्षण को कुरा गर्दा मधेसी केटेगरी मात्र राखेर पुग्दैन। प्रति व्यक्ति आय का हिसाबले नेपालमा नंबर वन मधेस का बाहुन, सब तिनको पोल्टामा जान्छ। जनगणना बैज्ञानिक हुनुपर्यो। आरक्षण पाउनु पर्ने हरुको बैज्ञानिक र तथ्यगत निरूपण गर्नु पर्ने भो। होइन भने मधेसी मधेसी भन्दै सबै झा र यादव को पोल्टा मा हालिदिने गल्ती गर्नु हुँदैन। तर त्यो सानो मसला हो। उचित समय मा त्यो हल गरौंला। अहिले त आरक्षण पहिला सुनिश्चित गरौं।
Democracy works for
Muslims and how beautifully भन्ने कुरा हामीले भोजपुरा मा र नेपाल मा देखाएर विश्व राजनीति मा एउटा मिसाल कायम गर्नुछ। नेपालका मुसलमान ले विश्व भरिका मुसलमान लाई लोकतंत्र को शिक्षा दिउन। म चाहन्छु।
धर्म निरपेक्षता सिद्धांत हो विवाद होइन। धर्म निरपेक्षता भनेको वाक स्वतंत्रता जस्तो। धर्म निरपेक्षता बिना लोकतंत्र संभव छैन।
शेर्पा प्रदेश मा एउटा कोही बुद्धिस्ट मुख्य मंत्री हुनुले कति राम्रो सन्देश जान्छ! तर त्यो मुख्य मंत्री ले चुनाव जित्नु पर्ने भएको ले शिक्षा स्वास्थ्य इंफ्रास्ट्रक्चर मा राम्रो काम गर्ने मान्छे मात्र त्यहाँ पुग्ने र टिक्ने हुन्छ। शेरपा भाषा बोलेको हिसाब ले मात्र कोही टिक्दैन।
म पनि एक मधेस एक प्रदेश नै भन्छु। अहिले पनि भन्छु। त्यो भनेको मधेस को भौगोलिक एकता चाहिं कायम राख भनेको। झापा बाट चितवन समेट्दै कंचनपुर नै हो। तर त्यहाँ मेरो नक्शा मा सात प्रदेश छ। पर्वते immigrant हरु लाई पनि समेटेको छ। आएर बसेको छ त। त्यो यथार्थ face गर्दै तथ्यगत ढंगले नक्शा कोरौं। मेरो नक्शा पनि एक मधेस एक प्रदेश कै हो। तर मैले जिल्ला बाँकी राखेको छैन। जिल्ला भनेको एकात्मक व्यवस्था को बेबी किंग।
धर्म निरपेक्षता र मानव अधिकार
केपी ओली र धर्म निरपेक्षता
भारत बाट आउने भाड़ा मा उपलब्ध बाबा जी हरु
राज्य (state) को आफ्नो धर्म हुँदैन भनेको
धर्म परिवर्तन गर्न पाउनु मानव अधिकार हो
Dalit Liberation का उपाय
जबरजस्ती धर्म परिवर्तन गर्ने तरिका के हो?
कर्णाली ले पैसा पाउने कुरा
थ्रेसहोल्ड १% नै किन हुनुपर्छ?
पहिचान बिनाको संघीयता: पांग्रा बिनाको साईकल
संघीयता मा बजेट बाडफाड़: ३३-३३-३४: केन्द्र प्रदेश स्थानीय
१ देश, १६ प्रदेश, २०-३० विशेष क्षेत्र, १००० गाउँ/नगर = १२५ जातजाति
