राजेन्द्र महतो ले भनेको विविधता

राजेन्द्र महतो ले भनेको विविधता पृथ्वी नारायण शाह ले भनेको विविधता भन्दा फरक होइन। विविधता छ त नेपालमा। जैविक विविधता छ। सांस्कृतिक विविधता छ। त्यो संपत्ति हो। जसरी ऑक्सफ़ोर्ड विश्वविद्यालय को पुस्तकालय उसको संपत्ति हो त्यसरी नै नेपालको सांस्कृतिक विविधता नेपालको संपत्ति हो। तर वामदेव लाई कालो अक्षर भैंस बराबर। वामदेव लाई रोग छ: मानसिक दासता। भारतमा गएर दरबान जागीर खाएर फर्केको मान्छे। नपकाएको मासु खाने लाई मासु पकाएर मसाला लगाएर दियो भने पोलिस मासु भन्छ। राजेन्द्र महतो को प्रयास नेपालमा नभएको राष्ट्रियता निर्माण गर्ने हो। (नेपालमा राष्ट्रियता छैन) त्यसमा देश बिखंडन देख्छन बामदेव। ऋतिक रोशन कांड का रचनाकार। नरसंहारी सोचको मान्छे। 

राजेन्द्र महतोले फेरि भने–नेपाल बहुलताले भरिएको देश हो, एकल राज्य स्वीकार्य छैन

नेपाललाई विघटन गर्ने राजेन्द्र महतोको मुक्ति आन्दोलन स्वीकार्य हुन सक्दैन : वामदेव गौतम

ओलीको सत्ताप्रतिको आशक्तिलाई महन्थ ठाकुर पक्षले उपयोग गर्‍योः महत

जसपाका मन्त्रीको जीवनी : पूर्वप्रधानपञ्चदेखि बद्री मण्डल र विजय गच्छदारका कार्यकर्तासम्म !

उपप्रधानमन्त्री राजेन्द्र महतो भन्छन्– अब नेपाललाई बहुल राष्ट्रिय राज्यतिर लैजान मुक्ति आन्दोलनको तयारी गर्छौं

तामिल राष्ट्रियता हो। मराठा राष्ट्रियता हो। पंजाब राष्ट्रियता हो। बंगाली हरु बंगाली हुनुमा बड़ा गर्व गर्छन। ती सबैलाई समेटेर बृहत भारतीय राष्ट्रियता बन्ने हो। ती सबै राष्ट्रियता हरु लाई मटियामेट गरेर कुनै राष्ट्रियता बन्दैन। 

हात खुट्टा बलियो बनेर न शरीर बलियो बन्ने हो। ए, यसले त खुट्टा बलियो बनाएर शरीर ध्वस्त पार्न लाग्यो पो भन्ने बामदेवको तर्क। 

कुनै पनि बच्चा ले आफ्नो प्रारंभिक शिक्षा आफ्नो मातृभाषा मा पाउनु ले उसको आत्मविश्वास पछि सम्म का लागि बलियो बन्छ। त्यो विज्ञान हो। बुझ्ने लाई विज्ञान, बामदेव लाई भैंस। 

आफु लाई नेपाली नभन, मनुष्य मात्र भन, त्यस्तो जिकिर त गरिँदैन। एउटा जनकपुरको मान्छे पहिला मिथिलावासी हो, त्यस पछि बल्ल नेपाली हो। नेवार पहिला नेवार हो। त्यस्तो धनी नेवारी संस्कृति छ। मिथिला एउटा राष्ट्रियता हो त। नेवारी राष्ट्रियता नै हो। एउटा नेवार ले नेवार हुनुमा गर्व गर्दैन भने उ सच्चा नेपाली हुनै सक्दैन। 

भारतको नांगो दलालहरुको सरकारमा हालीमुहाली : माधव नेपाल ‘भारतको नांगो दलालका रूपमा देखा परेका तत्वहरू आज सरकारमा हालीमुहाली भएर जिम्मेवारी सम्हालेर बसेका छन् । राजेन्द्र महतोको अभिव्यक्ति सुन्नु भयो होला ‘बहुराष्ट्रवाद, बहुराष्ट्रियता’ नेपाल अब जातिजातिको देशको रूपमा टुक्राटुक्रा पार्ने योजना हो, जातीय द्वन्द्व चर्काउने योजना हो । प्रतिक्रियावादीहरूले विचारलाई जात र धर्मले प्रतिस्थापन गर्न खोजिरहेका छन् ।’ ....... ‘चुरे फाँडेर नेपाललाई मरुभूमि बनाएर इण्डियाको भलाइ गर्ने । आयोडिन नुनजस्तो सस्तोमा उपलब्ध हुने वस्तुलाई व्यापारीको जिम्मा लगाउनुले दक्षिणपन्थीको चंगुलमा फसेको देखिएको छ ।’ ..... शुक्रबार मधेसी नेताहरुलाई सरकारमा सहभागी गराएर विस्तार गरिएको मन्त्रिमण्डलमा प्रधानमन्त्री ओलीले आफ्नो सत्ता जोगाउन अवाञ्छित र स्वदेशी तथा विदेशी प्रतिक्रियावादी शक्तिसँग मिलेको पनि नेपालको आरोप छ ।

मन्त्रिपरिषद्को हेरफेरमा अँझ छताछुल्ल भएको भन्दै भीम रावलले भने - ओलीले वाह्य शक्तिलाई मक्ख पार्न महन्थलाई धुपबत्ती गरे
मन्त्री नियुक्त भए लगत्तै विवादमा तानिए राजेन्द्र महतो, वामदेवले भने - नेपाललाई बिघटन गर्ने आन्दोलन स्वीकार्य हुन सक्दैन
राजेन्द्र महतोले फेरि दिए विवादीत अभिव्यक्ति, भने - 'नेपाल एकल राज्य नभई बहुल राज्य हुनुपर्छ'

खनाल–नेपाल समूहका १५ स्थायी कमिटीका नेताको एकै स्वर– राजेन्द्र महतोको अभिव्यक्ति निन्दनीय छ
प्रदेश–२ मा सत्ता फेरबदलको कसरत जारी, राजपाका मन्त्री ‘आउट’ हुने
बहुल राज्य नभएसम्म अधिकार र पहिचानको लागि आन्दोलन भइरहन्छ : उपप्रधानमन्त्री महतो “नेपाल विविधताले भरिएको देश हो । विभिन्न जाति, वर्ग, समुदाय, चार वर्ण ३६ जातको फूलबारी भनेको विविधता हो । बहुलता भनेको त्यही हो । त्यसैले बहुल राष्ट्रिय राज्य हो । नेपाल भनेको बहुल राष्ट्रिय राज्य भएकोले त्यहाँ त्योअनुसारको नियम, कानुन, संविधान, व्यवस्था, सहभागिता, हिमाल, पहाड, तराई, मधेसका जनताको हुनुपर्छ,” उनले भने, “विविधताले भरिएको देश, बहुलताले भरिएको देशमा एकल हुनै सक्दैन । बहुलता नै हुन्छ । बहुल भनेको कुनै एक जात, एक वर्ग, एक समुदाय होइन, बहुलता भनेको सबै हो । त्यसैले सबैको राज्य शासनमा प्रतिनिधित्व हुनुपर्छ । पहिचान हुनुपर्छ । र, यो नभएसम्म देशमा जनताले आफ्नो अधिकार, पहिचानका लागि संघर्ष गरिरहन्छ । आन्दोलन गरिरहन्छ पहिचानको लागि ।” ...... “नेपाल सम्पूर्ण नेपालीको हुनुपर्छ । बनाउनुपर्छ । जहाँ–जहाँ कमी कमजोरी छ, जहाँ–जहाँ विभेद छ, जहाँ–जहाँ एकल जातीय राज्य सञ्चालन गर्ने, एकल जातीय हिसाबले जहाँ प्रभाव परेको छ, त्यसलाई बहुलतामा लैजानुपर्छ । यो सबैको देश हो । राज्यको शासन प्रणालीदेखि लिएर सबै ठाउँमा उसको पहिचान, प्रतिनिधित्व हुनुपर्छ” ....... महतोले संविधान अपूर्ण भएको भन्दै अधिकार र पहिचानको निम्ति जसपाले मिसन चलाउने पनि बताए । देशका सबै कुरा ठिकठाक नभएको भन्दै उनले नियम, कानुन, संविधान र शासनमा भएको कमी–कमजोरीलाई संशोधन र सुधार गर्दैै जानुपर्ने बताए

महन्थ भन्छन्– प्रधानमन्त्रीले सक्नेजति गर्छु भन्नुभएको छ

संघीय गठबंधन ले गर्नु पर्ने राजनीतिक काम

यो भैरहेको मधेसी क्रान्ति ३ नै हो। जनता जागिसके। संघीय गठबंधन को निर्माण जुन कि लगभग एक हप्ता अगाडि भएको छ, त्यो एउटा ठुलो कदम हो। संघीय समाजवादी फोरम जुन एकीकरण भयो, उपेन्द्र यादव र अशोक राई एक ठाउँ आए, देशको इतिहासमा पहिलो पटक ७५ जिल्ला मा संगठन भएको पार्टी को अध्यक्ष पदमा एक जना मधेसी पुग्यो। अशोक राई विशेष परिस्थितिले गर्दा हुनुपर्ने  ५० सीट तर ५ सीट मा रहेको मान्छे। संघीय गठबंधन को निर्माण ले अरु मधेसी दल लाई पनि ७५ जिल्ला सम्म पुर्याइदिएको छ। उदयमान थारु, तामांग, लिम्बु, शेर्पा पार्टी हरु संघीय गठबंधन  मा आएर एकताबद्ध भएका छन। देशको इतिहास मा पहिलो पटक मधेसी जनजाति एक ढिक्का भएका छन।

गंगा, जमुना, सरस्वती भने जस्तो। जसरी गंगा र जमुना को मिलान हुन्छ त्यसरी नै मधेसी क्रान्ति ३ नाम को गंगा लाई उठान गरेर देश भरि पहाड़मा पनि, काठमाण्डु मा पनि जनजाति क्रांति नाम को जमुना को निर्माण गरेर संयुक्त मधेसी जनजाति क्रांति गर्नु पर्ने भएको छ। नेपाल भूभाग को सबैभन्दा धनी संस्कृति भएको नेवार समुदाय पनि जागनु परेको छ।

 २००६ अप्रिल मा जस्तो देश भरि जनसागर उरल्याएर मधेसी जनजाति को समानता को लड़ाई लाई गन्तव्यमा पुर्याउनु परेको छ। के २००६ मा गणतंत्र तिमीले कार्यान्वयन गर भन्ने समझौता का साथ ज्ञानेन्द्र संग सहमति गर्ने प्रयास पनि गरिएको थियो?

अंतरिम संविधान छोएर सपथ खाए पनि त्यो संविधान को कदम कदम मा उल्लंघन र अनादर गर्दै यो चरि-घैंटे गठबंधन सरकार ले संघीयता/समावेशीता प्रति आफु बेइमान रहेको स्पष्ट पारिसकेको छैन? संघीयता/समावेशीता लागु गर्ने दक्षता उसँग नरहेको कुरा उसले प्रमाणित गरेको छैन? कि अझै कुनै शंका छ?

मधेसी ले जनजाति लाई मझधार मा छोड्दैन

यो चरी-घैंटे गठबंधन सरकारको राजीनामा, संघीय गठबंधन को नेतृत्वमा नया अंतरिम सरकारको निर्माण, संविधान सभा को विगठन र नया संविधान सभा को चुनाव, र तत्काल क्रांतिकारी सीमांकन र नामांकन गरेर अंतरिम संविधान को क्रांतिकारी परिमार्जन ---- त्यो उचाइ मा पुग्नु परेको छ।

संघीय गठबंधन ले त्यस का लागि गर्नु पर्ने राजनीतिक काम छ।

संघीय नेपाल को संविधान आउनु घर को नक्शा पास हुनु मात्र हो। त्यस पछि संघीय नेपाल नामको घर बनाउने काम बाँकी नै रहन्छ। घरको नक्शा पास गर्ने स्तर मा नै यति सारहो बेईमानी देखाएको र खुट्टा घिसारने काम गर्ने चरी-घैंटे गठबंधन ले घर बनाउने समय मा झन कुन रूप देखाउने हो ----- त्यसैले संघीय गठबंधन ले सत्ता १० वर्ष का लागि आफ्नो हात मा लिने कुरा सोँच्नु पर्छ।

संघीय गठबंधन का सदस्य पार्टी हरुले अहिले क्रांति को बेला नै व्यापक संगठन निर्माण गर्नु पर्छ। आ-आफ्नो पार्टी को सदस्य संख्या ५ लाख कटाउनु पर्छ।

देश भरि मा सीमांकन, नामांकन र शक्ति बाँडफाँड को कुरामा संघीय गठबंधन भित्र साझा सहमति निर्माण गर्नु पर्छ। त्यो होमवर्क गर्नु क्रांति लाई अझ उँभो लानु हो।

१ मत को ५० रुपया
नेपाली जातीय भाषा हो, नेपाल जातीय पहिचान को नाम हो
पृथ्वी नारायण शाह स्टाइल मा काठमाण्डु नाकाबंदी
केरला, तमिलनाडु, पंजाब, महाराष्ट्र, आसाम, बंगाल, ओरिसा, आंध्र प्रदेश आदि
कांग्रेस, एमाले र एमाओवादी का १२१ आदिवासी जनजाति सभासद
श्री ३
हृदयेश त्रिपाठी: "ज्ञानेन्द शाहका बेला भएको १९ दिने जनआन्दोलन पनि त आन्दोलनकारीको हातमा थिएन"
Go Koirala Go!
हिन्दी भाषा देश भरि प्रत्येक तहमा नेपाली को समकक्ष रहन्छ
Power/Budget Devolution र भ्रष्टाचार नियंत्रण
आरक्षण को Dynamic Formula
मधेसी आंदोलन को आरोहण अवरोहण: संगठन विस्तार र ३ लाख सदस्य
३०-३०-३०-१०: केंद्र प्रदेश स्थानीय विशेष
जिल्ला भनेको एकात्मक व्यवस्था को बेबी किंग हो
एकाएक को साफ करो
३ करोड़ को देशमा ३ लाख पार्टी सदस्य चाहियो
५०० वर्ष अगाडि को समृद्ध कर्णाली आज विज्ञानं प्रवृद्धि को युगमा गरीब किन?
स्वायत्त मगरात प्रदेश बिनाको संघीय नेपाल को कल्पना गर्न सकिँदैन
वाक स्वतंत्रता बारे संख्या को कुरा गरे के हुन्छ?
Federalism, Centripetal Force, Centrifugal Force
ज्ञानेन्द्र को डर छ?
भोजपुरा प्रदेश र मधेसी मुस्लिम
ठोस आंदोलन करो, दैनिक संगठन विस्तार करो
कार्यान्वयन मा चुकेको सरकार लाई दफा गरौं
शहीद लाई ५० लाख बामे लाई हेग
अखण्ड बिखंड श्रीखण्ड हरुले थरुहट बारे बुझ्नु पर्ने कुरा
स्वायत्त शेर्पा प्रदेश बिना संघीय नेपालको कल्पना गर्न सकिन्न्न
पहिचान बिनाको संघीयता: पांग्रा बिनाको साईकल
संविधान, कानुन, समझौता नमान्ने अवैध सरकार राजीनामा दे
विराट, चितवन, कैलाली
आन्दोलन र संगठन विस्तार सँगै लान दैनिक वड़ा सभा
थारु त पहिला राजा हो
थ्रेसहोल्ड १% नै किन हुनुपर्छ?
कर्णाली ले पैसा पाउने कुरा
प्रस्तावित तीन नंबर प्रदेश धनी किन छ?
संघीयता मा बजेट बाडफाड़: ३३-३३-३४: केन्द्र प्रदेश स्थानीय
१ देश, १६ प्रदेश, २०-३० विशेष क्षेत्र, १००० गाउँ/नगर = १२५ जातजाति
सही संविधान ले आर्थिक क्रांति गर्ने हो
भारतका २४० ट्रिलियन डॉलर वाला अर्थतंत्र बनने का फोर्मुला इजराइल के पास है
लोकतंत्र, संघीयता र आर्थिक क्रान्ति
प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रधान मंत्री र १०% आर्थिक वृद्धि दर
Salex Tax

संघीय गठबंधन लाई मेरो सुझाव छ, तपाइँ हरु यो नक्शा मा आउनोस्। तराई मा रहेका ३५% पर्वते (जसमा जनजाति पनि छन) लाई पनि आदर गर्ने यो नक्शा छ। जिल्ला सीमाना गायब हुन्छ।

भाषा बारे बैज्ञानिक विचार

भाषा बारे बैज्ञानिक विचार भनेर मैले आफु लाई बैज्ञानिक भनेको होइन। तथ्य मा आधारित तर्क अगाडि सार्ने हो भने कस्तो पिक्चर आउँछ भन्ने सम्म हो।

केन्द्रमा दुई भाषा: नेपाली र हिन्दी। मधेसी पहाड़ी समानता को राजनीतिक कारण पनि छ भने पहाड़ी समुदाय का लागि आर्थिक कारण पनि छ। हाई स्कुल सम्म को पठन पाठन गरेर, हिन्दी मा राम्रो लेखपढ गर्ने भएर अनि कामकाज का लागि भारत पस्ने कि, अझ केही सिप जस्तो सीकर्मी डकर्मी सिकेर भारत पस्ने कि, अहिले जस्तो सम्म भइआएको निरक्षर भएर, हिंदी को ज्ञान न भैकन जाने परिपाटी कायम गर्ने? सबै भन्दा बढ़ी नेपाली प्रवासी भएको देश भारत। विश्व भरि नेपाली भने पछि छु मतलब छ। नेपाली हरु विश्वमा इज्जत र समानता पाउने भनेको आफ्नो दक्षिण एसियाली पहिचान का आधारमा हो। संयुक्त राष्ट्र संघ मा हिन्दी छैठौं भाषा को रुपमा खड़ा भएर हो। गूगल ले सम्पुर्ण इंटरनेट लाई हिन्दी मा अनुवाद गर्न खोजेको छ। म आफै अंग्रेजी पढेको मान्छे, अरु लाई अंग्रेजी नपढ़ भनेर किन भन्छु र? तर एउटा औसत नेपाली का लागि अंग्रेजी भन्दा हिंदी तुलनात्मक धेरै सजिलो। मास मा जान का लागि हिन्दी धेरै राम्रो। तथ्यगत कुरा गरेको।

आठ प्रान्तमा प्रत्येक मा २-३ भाषा: मैथिलि जस्ता भाषा। प्रमुख १५ वटा जति भाषा समेटिने हुन्छ।

स्थानीय स्तरमा: केन्द्र र प्रान्त मा न आए पनि कुनै गाउँ मा बहुसंख्यक ले बोल्ने भाषा हरु छन। त्यहाँ ती भाषा को प्रयोग को बाटो प्रशस्त गर्नु पर्छ।

अमेज़न जंगल को जैविक विविधता जगेर्ना गर्नु र नेपाल जस्तो देशमा भाषा हरुको जगेर्ना गर्नु उस्तै उस्तै हो। तर चुरे का जंगल मास्ने हरुले संविधान लेख्दै छन। एक भाषा एक भेष मनस्थिति का मानिस हरु। बाहुनले च्याउ खाओस न स्वाद पाओस्।

Nepal And The Industries Of Tomorrow

Bill Gates says, if he were to start today, he would not launch a software company, he would launch a biotech company. (I am so glad my high school classmate Ravindra Sapkota is the Founder of and runs the top biotech startup in Nepal) Point be noted, Bill Gates is the richest person on earth. And he is the ultimate Maoist to boot. He has touched more poor lives through his Foundation than any Maoist I know.

And I am talking sheer dollars here, I am talking purely money. I am talking wealth, and wealth alone. Brazil can make more money from the Amazon rainforest through biotech than absolutely anything else. Which means, the stupidest thing you can do is, clear up that forest and start growing corn there. There is more money in biotech than there is in hydroelectricity, definitely. But hydroelectricity is also important. It is also a big money maker.

Nepal's richness of flora and fauna is a huge economic asset. It just might be its biggest asset when you think long term. So how much sense does it make to destroy that flora and fauna? Imagine a future where all of Nepal's rivers have run dry! No hydroelectricity, right? Destroying Nepal's flora and fauna is like drying up the rivers. You are murdering Nepal's economic future.

Nepal's cultural diversity is also a huge economic asset. I am thinking the global tourism industry. Nepal has been the most popular choice among Peace Corps volunteers during the entire existence of that program. Why do you think that is? Is it because all Nepalis speak one language? And dress the same? And are homogeneous? No.

The saddest part of the whole federalism debate has been that half the political crowd talks as if Nepal's cultural diversity is a problem. Forget the Madhesis. The Madhesi culture will survive no matter what shape the federalism takes. Absolutely. We should be talking about the Rautes and the Chepangs. All those 100 plus groups with distinct cultures that KP Oli thinks are problematic because they are different but too few in number to be given "identity!" Identity has been made a dirty word in Nepali politics. It is the exact opposite of what needs to happen if Nepal is to grow prosperous. No federalism in Nepal will be meaningful unless all distinct ethnic and cultural groups not only find protection and preservation, but ways to keep their cultures rich and alive. Celebrate diversity if you want to make the country rich.

Similarly, think hydro, but not at the cost of Nepal's rich flora and fauna. There are ways to generate electricity without destroying biodiversity.

पहिचान समस्या कहिले देखि भयो?

Population Density Map Of Nepal (Photo credit: Wikipedia)

In Nepal, an elusive quest for consensus

एउटा भाषा छ, Esperanto नामको। त्यो कहीं पनि बोलिने भाषा होइन। बिभिन्न भाषा हरु मिसाएर बनाइएको भाषा त्यो। अंतर्राष्ट्रीय भाषा एउटा चाहियो भनेर बनाइएको। तर चलेन। कसैले pickup गरदिएनन्।

जातीय पहिचान नै नभएको भाषा अथवा धर्म अथवा भेषभुषा त्यस्तो छ कुनै नेपालमा? यदि पहिचान समस्या हो भने। पहिचान समस्या हो भने पहिचान मुक्त नेपालको निर्माण गरौं।

आफ्नो पहिचान र आफ्नो भाषा र आफ्नो भेषभुषामा देशको ढुकुटी रित्याउने तर अर्काको पहिचान को कुरा आउना साथ टाउको दुखाउने? आफ्नो पहिचान चाहिं चाहिने, अर्काको पहिचान विरुद्ध युद्ध ऐलान गर्ने?

पहिचान समस्या कहिले देखि भयो? पहिचान समस्या हुँदै होइन। अर्काको पहिचान मात्र समस्या भएको हो। 

सांस्कृतिक विविधताको धन र पृथ्वी महेन्द्रको धान

माथिका पिक्चर हरुमा नेपाल देख्न सकिन्छ। यी फोटो ब्राज़िल को अमेज़न जंगल को हो। मैले नेपालको सांस्कृतिक विविधतालाई अमेज़न को जैविक विविधता सँग तुलना गरेको।

र तलका दुई फोटो पृथ्वी शाह र महेंद्र शाहका कर्तुतको हो।

महेन्द्रको "राष्ट्रियता" भनेको एक भाषा एक भेष एक राजा एक जाति खस एक धर्म अझ एक पार्टी हो। अमेज़न को जंगल एक नास ले सखाप पारेर सबै ठाउँमा एकै नास ले धान रोप्नु पृथ्वी पथ र महेन्द्र पथ हो। केपी र वामे महेन्द्रको पुजा गर्छन आज को मितिमा। राँची पुर्याउनु पर्ने मानिस हुन दुबै।

सांस्कृतिक विविधताको धन र पृथ्वी महेन्द्रको धान ---- धेरै फरक छ। संघीयता भनेको नेपालको सांस्कृतिक विविधता धन हो भन्ने बुझ्नु हो। मैले आलंकारिक रुपमा भनेको होइन। टुरिज़म इंडस्ट्री को कुरा गरेको। 

काँग्रेसले जातीय राज्य तर्फ पाइला चालेको छ

Endangered Species (Man album) (Photo credit: Wikipedia)

Siberian Tiger Français : Tigre de sibérie Italiano: Tigre Siberiana Español: Tigre siberiano 한국어: 시베리아 호랑이 ‪中文(简体)‬: 东北虎 ‪中文(繁體)‬: 東北虎 (Photo credit: Wikipedia)

काँग्रेसले जातीय राज्य तर्फ पाइला चालेको छ। सात राज्यको नक्शा बनाएर प्रत्येक राज्यमा नेपाली बाहेक अरु दुई भाषालाई सरकारी काम काजको भाषा बनाउने प्रस्ताव गरेको छ। भनेपछि हिंदी, मैथिलि, भोजपुरी, अवधि, थारु, उर्दु लगायत लिम्बु, राइ, तामांग, नेवारी, मगर, गुरूंग, शेर्पा, भोटिया, थकाली भाषाहरु सरकारी कामकाजको भाषा बन्ने बाटो खुलेको हो। तर उसले एक राज्यमा नेपाली बाहेक बढ़ीमा दुई अरु भाषा भनेको छ। त्यो अडान अवैज्ञानिक हो। कुनै राज्यमा तीन भाषाले पुग्ला, कुनैमा पाँच-छ चाहिएला। फोर्मुला भने फेर्नु पर्छ।

 नेपालका भाषाहरु

राज्य स्तरमा त त्यो जिल्ला र गाऊँ स्तरमा चाहिं? कति यस्ता समुदाय छन जसको राष्ट्रिय स्तरमा जनसँख्या नगण्य छ तर उनीहरु ५-१० गाऊँमा झुम्मिएर बसेका छन। उनीहरुको आफ्नै भाषा छ, स्थानीय बहुमत छ। सानो भाषा भएकोले त्यो भाषा "endangered species" कैटगोरीमा छ। त्यो भाषा त त्यो समुदायको मात्र होइन सारा देशको सम्पत्ति हो। चितवनको बाघलाई हामी चितवनको मात्र भन्दैनम्, सारा देशको भन्छौं।

राज्यमा नेपाली बाहेक थप दुई भाषा भनेर बाहुनवादी भनेर चिनिने काँग्रेसले सही दिशामा कदम चालेको हो, तर सबैले मिलेर त्यस दिशामे थप पाइलाहरु चाल्नु परयो। राज्य स्तरमा नेपाली बाहेक पाँच भाषा भन्नु पर्यो। राज्यले जिल्ला र गाऊँ स्तरमा अझ विशेष व्यवस्था गर्न सकने भन्नु पर्यो।

काँग्रेसले यो सकारात्मक कदम लिएको छ र त्यसलाई प्रोत्साहित गर्नु पर्छ।

Counter Proposal To The Nepali Congress