जनता समाजवादी राजनीतिक प्रतिवेदन

जसपा विभाजनको असर मिलेर मुद्दा सम्बोधन गराउनुपर्ने जनादेशविपरीत जसपा स्वार्थका लागि फुटेको हो । मिलेर राज्य सत्तासँग मधेशको मुद्दा सम्बोधन गराउनु पर्ने ठाउँमा आपसी अमेलका कारण मधेशको सवाललाई झन ओझेलमा पारिएको हो । सत्ता स्वार्थका लागि जसपा फुट्दा मधेशको मन रोएको छ । मधेश आन्दोलनमा बलेको आगोको रापले नेताहरुको स्वार्थका कारण आफै जलेका छन् ।

रेशम चौधरी महन्थको जसपा (लोकतान्त्रिक)मा
महन्थ समूहका नेता जसपाको बैठकमा सहभागी
उपेन्द्रजीसँग लोभी प्रवृत्तिका मान्छेहरूको जमात छ : जसपा लोकतान्त्रिक नेता अरगरिया उमाशंकर अरगरिया, केन्द्रीय कार्यकारिणी समिति सदस्य, जनता समाजवादी पार्टी, नेपाल (लोकतान्त्रिक) ...... सबै पार्टीमा अल्पमत र बहुमत हुन्छ । अल्पमतको कुरै सुन्न नचाहने, हैकमवादी प्रवृत्ति देखाउने उपेन्द्रको वानीका कारण यस्तो अवस्था आयो । हामीले आजसम्म पार्टी फुटाइदिनुस् भनेर निवेदन दिएका छैनौं ।........ हामीले २१८ जना आन्दोलनकारीमाथि लगाइएको मुद्दा फिर्ता गरायौं । यो हाम्रो अपराध हो ? त्यसका लागि हामीले क्षमा माग्ने ? हामी १८ दिन मात्रै सरकारमा रहँदा उपेन्द्रजी १८ महिनासम्म गर्न नसकेका कामहरु गरेर देखायौं । त्यसका लागि क्षमा माग्ने ? हामी २० जना सांसद लिएर ओली सरकारमा गएका थियौं, जसमा हाम्रा ११ जना सांसद मन्त्री बन्नुभयो । उहाँ १८ महिना सरकारमा बस्दा के–के गर्नुभयो ? म आफै १८ दिनसम्म सरकारमा रहँदा जानकी मन्दिरलाई विश्व सम्पदा सूचिमा राख्न समिति बनाएँ, पशुपति क्षेत्रभित्र राम मन्दिरको शिलान्यास गरें । यसैगरी, संविधान संशोधनका लागि कार्यदल गठन गरायौं, अध्यादेशबाट नागरिकता विधेयक ल्यायौं । ....... अस्ति मंगलबार मात्रै हाम्रा अध्यक्ष महन्थ ठाकुरजीसँग प्रधानमन्त्री देउवासँग छलफल हुँदा सरकारमा आउन आग्रह गर्नुभयो । तर हाम्रा अध्यक्ष ठाकुरजीले उहाँलाई भन्नुभयो कि मन्त्री नै दिनु हुन्छ भने उपेन्द्र समूहलाई दिनुस् । हाम्रा लागि त मधेश मुद्दाको सम्बोधन, रेशम चौधरी लगायतका राजबन्दीहरुको रिहाइ, लाल आयोगको प्रतिवेदन सार्वजनिक, नागरिकता समस्या समाधान नै प्राथमिकता हो । ....... हाम्रा मागहरु पूरा भयो भने पछि सरकारमा जानुपर्ने अवस्था आयो भने जाउँला । ....... जसरी यसअघिका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले हाम्रा मागहरु सम्बोधन गर्दा सरकारमा गयौं, त्यसरी नै शेरबहादुर देउवाजीले पनि हाम्रा मागहरु सम्बोधन गर्न थाल्नुभयो भने आवश्यकताको आधारमा हामी निर्णय गर्न सक्छौं । ....... अहिले प्रदेश २ को सरकारसँग दुई तिहाइभन्दा बढीको मत छ, कम्तीमा नामाकरण पनि गर्न सक्ने अवस्था छैन ।

प्रदेश सरकार अहिले भ्रष्टाचारमा लिप्त छ ।

नेपालको सबै भूभागका नेपाली अटाउने पार्टी बनाउँदैछौं : नेता अरगरिया उपेन्द्र यादवसमूहबाट महन्थ समूहमा आएका नेता अरगरियाले उपेन्द्र हैकमवादी प्रवृत्तिको रहेको आरोप लगाए । उनले उपेन्द्रकै हैकमवादी प्रवृत्तिका कारण पार्टी विभाजन भएकोसमेत आरोप लगाए ।

माधव नेपालको राजनीति रक्षार्थ दल विभाजनसम्बन्धी विधेयक ल्याइयो : जसपा नेता सुमन मनिष सुमन, केन्द्रीय कार्यकारिणी समिति सदस्य, जनता समाजवादी पार्टी नेपाल ...... म कित्ता परिवर्तन गरेको होइन, पार्टी छोडेर जानेहरुले कित्ता परिवर्तन गरे । पार्टी नफुटोस् भनेर अन्तिम समयसम्म म लडिरहेको थिएँ । महन्थ ठाकुरलगायत सबै शीर्ष नेताहरुलाई मैले आग्रह गरेको थिएँ कि फुट जोगाउनुस् । तर उहाँहरु मान्नुभएन । ...... यसभन्दा अघिका सरकारभन्दा बढी आशा देउवा सरकारबाट गरिएको पनि छैन । ....... माधव नेपालजीले पार्टीभन्दा माथि उठेर नसोचेको भए आज देश यो परिस्थितिमा हुने थिएन । निर्वाचनको नाममा लोकतन्त्रको हत्या भइसकेको थियो, जुन कहिले नहुने निर्वाचन थियो । माधव नेपालजीको राजनीति रक्षाका लागि हामीले यो विधेयक ल्याउन बाध्य नै भयौं । ...... अहिले प्रदेश २ मा विपक्षीरहित सरकार छ । भोलीका दिनमा जसपा लोकतान्त्रिक र केपी ओलीको एमालेले हामी विपक्षी छौं भन्लान् । अहिले हाम्रो सरकारसँग सहजै दुई तिहाइभन्दा बढी मत छ । अब हामीले प्राथमिकताका साथ टुंग्याउने भनेको प्रदेशको नामाकरण र राजधानी हो । राजधानी त करिब–करिब टुंगिएकै अवस्था हो । ....... आउँदो अधिवेशनको प्राथमिक कार्य नै नाम र राजधानी टुंगो लगाउने हो । ...... कांग्रेस पनि मधेश प्रदेशमा सहमत हुन्छ । हामीबीच अनौपचारिक वार्तालापहरुमा उहाँहरु सहमत जस्तै देखिनुभएको छ । ....... छोटो, मीठो र ऐतिहासिकता बोकेको नाम भनेको मधेश नै हो । त्यसैले कांग्रेसले सहजरुपमा मधेशप्रति धारणा बनाउँछ । आउँदो दिनमा प्रदेश २ को नाम परिवर्तन भएर मधेश हुनेछ ।

प्रदेश प्रमुख डा.अहिराजको अभियान : राष्ट्रिय एकता, राष्ट्रियता र समानुपातिक समावेशिता ‘नागरिकको जीवन रक्षाभन्दा ठूलो मेरो कुनै जिम्मेवारी छैन’, उनले भने,‘मेरो लागि नागरिकको ज्यान ठूलो हो । कार्यक्रम हाइन । मैले सडकमा उपचारका लागि छटपटिएकाहरुलाई बचाउन पाए त्यही नै ठूलो कुरा हो ।’ ........ प्रदेश प्रमुख अहिराजले मन्त्रिपरिषदमा गैरमधेशी, मुस्लिम, दलित र महिलाको समानुपातिक समावेशी प्रतिनिधित्व नभएको उल्लेख गर्दै प्रदेशभित्रको जनघनत्व, सामुदायिक उपस्थितिलाई सरकारभित्र प्रतिनिधित्व गराउनु प्रदेश सरकारको जिम्मेवारी र दायित्व हुने स्मरण गराएका थिए । ‘प्रदेशभित्रका महिला, दलित, आदिवासी, गैरमधेशी लगायतका पक्षलाई समानुपातिक समावेशी उपस्थितितर्फ विशेष पहल गर्न स्मरण गराइन्छ,’ प्रदेश २ प्रमुखले मुख्यमन्त्रीलाई पठाएको पत्रमा लेखिएको थियो ।

माधव नेपाललाई साथ नदिएका नेतासँग छलफल भइरहेको छ- सुवास नेम्वाङ शुक्रबारको बैठकमा अधिकांश नेताले ओलीले सहमति कार्यान्वयन नगरे माधव नेपालले गठन गरेको पार्टीमा जाने अवस्था आउने चेतावनी दिएका थिए।

कान्स विजेता अफगानी निर्देशक सादत भन्छिन्, 'यहाँबाट बाँचेर निस्किएँ भने अहिलेको विषयमा फिल्म बनाउँछु' २० वर्षपछि अमेरिकाले आफ्नो सबै सेनालाई अफगानिस्तानबाट हटाएपछि तालिबानले देशमा अधिकांश सहरहरु दश दिनमा नै आफ्नो कब्जामा लिए। यसले गर्दा त्यहाँका मानिसहरुले देश छाड्ने पर्याप्त समय पाएनन्। ....... तालिबानले यति चाड‌ैं देशलाई कब्जामा लिन्छ भनेर कसैलाई थाहा थिएन। हामीले उनीहरुलाई काबुलमा आफ्नो सेना फैलाउन अझै एक महिना लाग्ला भनेर सोचेका थियौं ........ ‘तालिबान काबुल पस्नुभन्दा एकदिन अगाडि एउटा प्लेनको टिकेट पाएकी थिएँ तर मेरो परिवार मसँगै जान नपाउने भएपछि म गइनँ।’ ........ शहरबानुले तालिबानको त्रास त्यतिबेला महसुस गरिन् जब उनी आफ्नो पैसा लिन नजिकैको बैंक गएकी थिइन्। प्राय: दशजना जति मानिस हुने त्यहाँ त्यो दिन पाँच सयभन्दा बढी आफ्नो पैसा निकाल्न आएका थिए। उनले भनिन्, ‘भीड धेरै भएपछि बैंक खाली गरियो र सबैलाई बाहिर धकेलेर सडकमा फ्यालियो र त्यहीबेला मैले तालिबानको झन्डा भएको गाडीहरु देखेकी थिएँ।’ ....... ‘हामीले आफ्नो रिसबाट उर्जा पैदा गर्न सक्छौं। म फिल्म बनाउन सक्छु, अरुले लेख्न सक्छन् र अन्यले यसको व्यवस्थापन गर्न सक्छन्। यी सबै उर्जाबाट हामीले एक साथ केही गर्नुपर्छ,’ उनी भन्छिन्, ‘तर यस समयमा सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा एयरपोर्ट पुग्नु र यहाँबाट बाहिर निस्कनु हो।’

जसपाको राजनीतिक प्रतिवेदन : काँग्रेसको समाजवाद र कम्युनिस्टको समाजवादउन्मुख जनवाद असफल (पूर्णपाठ)https://t.co/kjJIldqKUl

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) August 23, 2021

राजनीतिक शक्तिको खोजीमा मधेसhttps://t.co/z8IkYZWgIN

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) August 23, 2021

War is a racket https://t.co/SGjEyqaTAj pic.twitter.com/9hLRZRYvWd

— Andy Mok (@andymok) August 22, 2021

Why We Need to Start Talking About God https://t.co/UkNDdr1M2d

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) August 22, 2021

In Afghanistan, China Is Ready to Step Into the Void https://t.co/0u5oB7aGAL

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) August 22, 2021

दलभित्र प्रजातान्त्रिक संरचना कायम गर्न नचाहने, आन्तरिक प्रजातन्त्र कायम नगर्ने/गर्न नसक्ने राजनीतिक दलले सरकारमा गएर प्रजातान्त्रिक मूल्य लागू गर्छन् भनेर कसरी विश्वास गर्ने ?

मूल प्रश्न यही नै हो । #Nepali

— Sagun Lawoti (@Sagunlawoti) August 23, 2021

Just as fascinating as "pro-choice" people being pro-mandates. Hypocrisy is everywhere due to partisanship and tribalism. But let's keep dividing people into groups based on their beliefs and see where this ends up. I'm sure it'll be fine, right? Right!? https://t.co/v3joEr0mHU

— Heidi Briones (@HeidiBriones) August 22, 2021

Message to the Iranians’ rally and demonstration in Stockholm – call for a decisive policy on #Iran – #1988Massacre: genocide and a crime against humanity – International tribunal to prosecute the clerical regime’s leaders, particularly Khamenei and Raisi pic.twitter.com/jo6XjjmMSL

— Maryam Rajavi (@Maryam_Rajavi) August 23, 2021

Thanks for this thread. I now remember meeting and speaking with him (in Nepali) during my visits to the British Embassy. https://t.co/bkJoO23FW0

— tilak pokharel (@tpokharel) August 23, 2021

Hillary Clinton is currently chartering flights to evacuate vulnerable families and women from Afghanistan.

But you didn’t know that cause the media is too busy letting Mike Pompeo blame Biden for the deal he negotiated.

— Santiago Mayer (@santiagomayer_) August 23, 2021

"Failure is nothing but a Data Point"

~ @AboveAvgSavage

— Jimmy aka Sat Mahomes ✊🏿🟠⚡ (@jwtheblueprint) August 23, 2021

इंदौर में चूड़ी बेचने वाले को क्या मुसलमान होने की वजह से पीटा गया, पूरी कहानी. pic.twitter.com/0U5m87W71N

— BBC News Hindi (@BBCHindi) August 23, 2021

These Photoshopped images of celebrities hanging out with their younger selves show how aging really changes even the hottest stars.

— The Sports Drop (@TheSportsDrop1) January 26, 2021

Lightning strikes One World Trade Center https://t.co/URTd5o3Xms

— BBC News (World) (@BBCWorld) August 23, 2021

Here's how the US is protected by staff and officials working in airports pic.twitter.com/lv5pdcZHWC

— Business Insider (@BusinessInsider) August 23, 2021

पाँच सदस्यीय मंत्रीमंडल: जसपा एकता प्रयास का लागि राम्रो मौका

पाँच सदस्यीय मंत्रीमंडल: जसपा एकता प्रयास का लागि राम्रो मौका 

यी छ जना बिना कुनै पुर्वशर्त तीन पटक तीन तीन घंटा का लागि तीन फरक दिन बसेर प्रचंड को भाषा मा घनीभुत छलफल गर्ने हो भने त्यसले राम्रो परिणाम दिन्छ जस्तो मलाई लागेको छ। 

सपा राजपा एकीकरण: पहले आप, पहले आप

सपा र राजपा का लागि एकीकरण बाध्यात्मक छ
ये तो होना ही था
जनमत पार्टीका संभावना हरु
संविधान संसोधनको संभावना पटक्कै छैन
उपनिर्वाचनको पाठ: सीके राउत ले अर्को फड्को मार्नु पर्छ
सपा, राजपा र जपा को एकीकरण को जरुरत सबैभन्दा बढ़ी जपा लाई छ
बाबुराम भट्टराई को शिशा गिलास
सपा, राजपा र जपा को एकीकरण तत्काल गर्नुपर्छ
के नेपाल लाई अर्को संविधान सभा को आवश्यकता छ?
पार्टी एकीकरण का समय, समयतालिका, अंकगणित, और केमिस्ट्री
सपा, राजपा, जपा र त्रिपा को एकीकरण

पार्टी एकीकरण का समय, समयतालिका, अंकगणित, और केमिस्ट्री

Federalism: Unfinished Business In Nepal
सपा, राजपा, जपा र त्रिपा को एकीकरण
समाजवादी पार्टी ले १० प्रदेशको कुरा उठाएर देशमा तेस्रो ध्रुवको निर्माण गर्न सक्छ

पार्टी एकीकरण का समय

नेपालमें सच्चा संघीयता लागु करने से पहले आर्थिक क्रांति संभव ही नहीं है। या तो आप इस बातको मानते हैं या नहीं। मैं कसके मानता हुँ। आर्थिक क्रांति का परिभाषा हुवा लगातार २०-३० साल तक नेपालमें आर्थिक वृद्धिका दर दो अंको का होना। डबल डिजिट ग्रोथ जिसे कहते हैं अंग्रेजी में। तो नेपालमें आर्थिक क्रांति अभी चाहिए कि ५० साल बाद आने से भी काम चलेगा? अभी नहीं ३०-४० साल पहले होना था। बहुत समय जाया गया। तो आर्थिक क्रांति की जल्दबाजी अगर है देशको तो देशको सच्चा संघीयता देना होगा। जिस तरह पंचायती व्यवस्था और राजतन्त्र लोकतंत्र के विरोधी शक्ति थे उसी तरह कांग्रेस और कम्युनिस्ट सच्चा संघीयता विरोधी शक्ति हैं। उनके विरुद्ध सिर्फ मोर्चाबंदी करने से काम नहीं चलेगा। एक तीसरी पार्टी की निर्माण करनी होगी। जनतासे आन्दोलन कर उनसे अंतिम बलिदान मांगने वाले नेता लोगो को समझना होगा कि जनता अंतिम बलिदान देती है तो नेता लोगो को कमसेकम चाहिए कि वो अपना गृह कार्य करे। आजके सन्दर्भमें वो गृह कार्य पार्टी एकीकरण और संगठन निर्माण एवं विस्तार ही है। आप कितना भी आंदोलन कर लिजिए लेकिन संसद में अंक गणित नहीं जुटा पाते हैं तो आपकी जो एजेंडा है वो पिछे पड़ी रहेगी। यानि कि अगला स्थानीय, प्रादेशिक और संसदीय चुनाव को डेडलाइन मानके चलना होगा। चुनाव से कमसेकम एक साल पहले पार्टी एकीकरण का काम ख़त्म हो जाना चाहिए। चुनावमें बुरी तरह हार जाने के दो महिना बाद पार्टी एकीकरण करना न करना बराबर होगा। सिर्फ मधेसी को नहीं जोड़िए संविधान संसोधन से। अंक गणित फिका पड़ जाता है। सिर्फ जनजाति को नहीं जोड़िए। अंक गणित दो तिहाई पहुँच जाती है लेकिन राजनीतिक चेतना उस कदर नहीं है अभी तक। संविधान संसोधन को सच्चा संघीयता से जोड़िए और सच्चा संघीयता को आर्थिक क्रांति से ताकि शत प्रतिशत नेपाली जनता को टारगेट किया जा सके। आर्थिक क्रांति तो सभी को चाहिए। बाहुन क्षेत्री को भी चाहिए। सरकारी जागीर करने वाले बाहुन क्षेत्री सिर्फ कुछ लाख होंगे। बाँकी में अधिकांश तो गरीब ही तो हैं। सरकारी जागीर करने वाले बहुसंख्यक भी गरीब हैं। सामाजिक न्याय का मुद्दा उठाना बहुत जरुरी है। लेकिन उससे मुख्य रूपसे दमजम को सम्बोधित किया जा सकता है।

पार्टी एकीकरण का समयतालिका

कुछ साल के प्रयास के बाद उपेन्द्र यादव और बाबुराम तो मिल गए। मोर्चा नहीं बनाया। पार्टी एकीकरण की। मोर्चा बनाने की बात बेतुक बात है। मुद्दा कठिन हो तो मोर्चाबंदी से काम नहीं चलेगा। फोरम और नया शक्ति एक हो गए। अब अगला कदम है सपा और राजपा एक हो जायें। नया शक्ति का फोरम में एक हो जाने से अंक गणित में बहुत फर्क नहीं हुवा है। पहले जो ५०-५० था उसमें थोड़ा १९/२० हुवा है। सपा और राजपा एक होने के बाद शायद तीसरा नम्बर आता है सीके राउतका। अकेले वो चुनाव लड़ेंगे तो जाने नजाने केपी ओली द्वारा प्रयोग हो जाएंगे। सपा और राजपा का भोट काटेंगे, खुद मधेसमें ५% या उससे कम पर अटक जाएंगे। सपा और राजपा का भोट काट कर मधेसमें कांग्रेस कम्युनिस्ट के जीतका मार्ग प्रशस्त करेंगे। वो नहीं होने देना है। मुद्दा जब हुबहु मिलता हो तो अलग पार्टी चलाने का मतलब क्या? अन्त में शायद हृदयेश त्रिपाठी आ सकेंगे। १०-१२ महिने में जब प्रचंड प्रधान मंत्री बनेंगे तो हृदयेश त्रिपाठी का उस मंत्री मंडल में आने की संभावना है। मंत्री बनना बड़ी बात नहीं। वो जरुरी चीज नहीं है। लेकिन ओली से अलग चल कर अगर प्रचंड संविधान संसोधन का मुद्दा आगे बढ़ाते हैं जैसा कि सोंचा जा रहा है तो हृदयेश के उस प्रयोग के लिए भी थोड़ा समय दे दिया जाए। उपेन्द्र यादव भी तो उसी आशा में मंत्रीमंडल में बैठे हुवे हैं। पुर्व माओवादी वाले भले संविधान संसोधन की बात करे पुर्व एमाले वाले जो कि बहुमत में हैं वो रोड़ा अड़कायेंगे ऐसा अनुमान किया जाता है। तो प्रयोग असफल होने के बाद हृदयेश त्रिपाठी या तो नया झंडा ढूढ़ेंगे या तो फिर उनकी राजनीति समाप्त हो जाएगी। छोटेमोटे कई जनजाति पार्टियां हैं। उन्हें भी मुद्दा के आधार पर एक एक कर के एकीकरण करते हुवे आगे बढ़ना होगा।

पार्टी एकीकरण का अंकगणित

फोरम और राजपा ५०-५० पर थे। अब नया शक्ति से मिलने के बाद शायद सपा को थोड़ा और बड़ा मानना होगा। अब शायद ५५-४५ पर बात हो। पार्टी एकीकरण की बात शुरू होते तक सीके राउत के जनमत पार्टी की सदस्य संख्या कितनी पहुँचती है। वो देखना होगा। अगर पार्टी सदस्य संख्या एक लाख से उपर ले जाते हैं तो सपा प्लस राजपा को २/३ और जनमत पार्टी को एक तिहाई मान कर एकीकरण किया जा सकेगा। सीके राउत को पार्टी में प्रथम पाँच में एक पद देना होगा। हृदयेश त्रिपाठी को तो कपिलवस्तु या रुपन्देही या परसा महोत्तरी कहीं एक सीट देना होगा। उनके कुछ साथीयों को पश्चिम तराई में टिकट। हृदयेश संसदीय मनस्थिति ले के चलते हैं। हृदयेश को पार्टी भितर पद अंक गणित नहीं केमिस्ट्री और हिस्ट्री के आधार पर दिया जाना जरुरी है। एक सम्मानजनक पद।

चुनाव से एक साल पहले पार्टी एकीकरण का काम ख़त्म कर लेने के बाद एक नजर कांग्रेस पार्टी पर भी डालने की जरुरत पड़ सकती है। लेकिन पहले मुद्दा की बात होगी। संविधान संसोधन के मुद्दे पर कांग्रेस एक ज्वॉइंट मेनिफेस्टो पर अगर तैयार हो जाती है तो उसको मधेसमें २५% और पहाड़में ५०% सीट देकर एक मोर्चा बनाया जा सकता है। लगभग दो तिहाई पर रही नेकपा को फेकना है तो उतना करना पड़ सकता है।

पार्टी एकीकरण की केमिस्ट्री 

केमिस्ट्री में प्रथम बात तो मुद्दा ही है। मुद्दा स्पष्ट है। लेकिन विभिन्न नेताओं के पर्सनालिटी की भी बात आ जाती है। पार्टीका अध्यक्ष कौन बने? ये केमिस्ट्री की बात नहीं है। ये अंक गणित की बात है। लेकिन इसको केमिस्ट्री की बात बना कर अभी तक पार्टी एकीकरण को न होने देने का काम किया गया है। उपेन्द्र यादव को लगता है मुझे पार्टी अध्यक्ष मानिए दो मिनट में पार्टी एकीकरण हो जाएगा। राजेन्द्र महतो को लगता है उपेन्द्रजी अध्यक्ष मंडल में एक सीट आप भी ले लिजिए। ऐसे में मुद्दा गौण हो जाता है। जो ओली संविधान संसोधन का विरोध कर के ही चुनाव जिता है उसी ओली को अनुनय विनय करने पहुँच जाते हैं कि संविधान संसोधन करो।

आपको पार्टी अध्यक्ष बनना है तो व्यापक संगठन विस्तार करिए ताकि ज्यादा से ज्यादा महाधिवेशन प्रतिनिधि आपको मत दें। और उस अंक गणित के आधार पर बनिए पार्टी अध्यक्ष। लेकिन पार्टी अध्यक्षता सिर्फ अंक गणित की बात नहीं है। पार्टी के अंदर एक ऐसी राजनीतिक संस्कृति होनी चाहिए की नेतृत्व परामर्श खोजने वाली हो अर्थात कंसल्टेटिव (consultative) . निर्णय करिए व्यापक छलफल के बाद। पार्टी  पदाधिकारी, पोलिटब्युरो सदस्य, केन्द्रीय समिति को लगे कि सभी बड़े छोटे निर्णय में ज्यादा से ज्यादा सहभागिता रहती है।

अंक गणित के आधार पर भले ही पार्टी अध्यक्ष उपेन्द्र यादव हो जाएँ लेकिन पार्टी नेतृत्व का स्टाइल राजपा के अध्यक्ष मंडल टाइप का ही होना होगा। व्यापक विचार विमर्श के आधार पर निर्णय की संस्कृति अपनानी होगी। इसके लिए पार्टी के शत प्रतिशत केन्द्रीय सदस्य और पदाधिकारी निर्वाचित होने की व्यवस्था की जा सकती है। पार्टी के भितर भी तो आरक्षण चलेगी। जहाँ दलित पदाधिकारी चाहिए वहाँ सिर्फ दलित उम्मेदवारी की नियम बनाई जा सकती है।

एकीकृत पार्टीका अंतिम नाम जनता पार्टी या नेपाल जनता पार्टी कर सकते हैं।

मुद्दा के प्रति वफ़ादारी

सामाजिक न्याय की बात करने वाले पार्टी और नेतागण वास्तव में मुद्दा के प्रति वफादार हैं तो पार्टी एकीकरण के महत्व को समझेंगे और अगली चुनाव के लिए उसे अपरिहार्य मानेंगे। जनता से मैंडेट लाइए और खुद संविधान संसोधन करिए।

एकीकृत पार्टी ले काठमाण्डु उपत्यका को १० को १० सीट ताकन सक्छ। राजेन्द्र श्रेष्ठ कीर्तिपुर बाट सांसद बन्छन।

पार्टी एकीकरण का समय, समयतालिका, अंकगणित, और केमिस्ट्री https://t.co/oBjcVEzsSb @brb1954 @khardobad @tulashah @JpanandaJp @ramNewYork @dipjha @prashantktm @bpsah91 @digitalsubway @upendrayadavjee @rajendra20161 @madheshuk @surendramadhesi @drckraut @madheshvani @HimaliniNepal

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) July 19, 2019

समाजवादी पार्टी ले १० प्रदेशको कुरा उठाएर देशमा तेस्रो ध्रुवको निर्माण गर्न सक्छ

संविधान संसोधन मात्र भन्दा कुरा अस्पष्ट हुने गरेको छ। देशको विकास भने जस्तो। अस्पष्ट। तर १० प्रदेश भन्दा त्यो स्पष्ट हुन जान्छ। संविधान संसोधन मात्र भन्दा मधेसी मात्र को भन्ने अर्थ लाग्ने गरेको छ। १० प्रदेश भन्दा जनजाति पनि समाउने हुन्छ। गुठी विधेयक ले गर्दा पाटन मा मशाल जुलुस फेरि निस्कियो। त्यो त व्यवस्था नै ढालने किसिमको रोष हो। कम्युनिस्ट लाई पत्याउन छोड़ेको, काँग्रेसलाई फेरि मन पराउन नसकेको अवस्थामा देखिए काठमाण्डु उपत्यकाका जनता। देशमा तेस्रो ध्रुव को निर्माणको संभावना प्रबल भएर आएको छ।

त्यो तेस्रो ध्रुव अहिलेको अवस्थामा उपेन्द्र यादव र बाबुराम को समाजवादी पार्टी हुने प्रबल संभावना छ। 

सत्तामा हुनेहरुले सत्ताको दुरुपयोग गरेर प्रतिगमन गरेमात्रै प्रतिक्रान्तिको खतरा https://t.co/3YDOHoTxcw

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 29, 2019

सांसद यादवलाई कारबाही गरेकोमा पार्टीमै विरोध, कसले के भने ? https://t.co/cWFciH4fvk

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 29, 2019

समाजवादी पार्टी ले १० प्रदेशको कुरा उठाएर देशमा तेस्रो ध्रुवको निर्माण गर्न सक्छ https://t.co/AQUVC1tJb0 @brb1954 @HisilaPost @upendrayadavjee @ashokrai

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 29, 2019

बाबुराम र उपेन्द्र नजिक आऊँदा समाजवादी पार्टी ले वैचारिक स्पष्टता पाउँछ कि

अशोक राई एक समय त्यति बेलाको एमाले को नम्बर दुई नेता। बाबुराम भट्टराई त्यसै गरी माओवादीमा दुई नम्बर भएर बसेको। उपेन्द्र यादव मधेस आन्दोलनको गजेन्द्र नारायण सिंह पछिको नया संस्करण। तीनै जना कट्टर वामपन्थी। नया बनेको समाजवादी पार्टी उकालो जाला त?

फोरम ले मधेसी मात्र होइन जनजाति पनि ताकेको हो। तर वैचारिक स्पष्टता को सदा अभाव देखियो। वैचारिक स्पष्टता पनि देखिएन रणनीतिक सुझबुझ पनि देखिएन। ती दुबै कुरा बाबुराम भट्टराई का बलिया पक्ष हुन।

पहाड़मा तर संगठन विस्तार कसले पो गर्ने। त्यो चाहिं अझै स्पष्ट छैन।

बाबुराम र उपेन्द्र नजिक आऊँदा समाजवादी पार्टी ले वैचारिक स्पष्टता पाउँछ कि https://t.co/pahaurtQDJ @brb1954 @upendrayadavjee @HisilaPost

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) May 8, 2019

कांग्रेस-कम्युनिस्टलाई घोक्रेठ्याक्क लगाउँछौं : श्रेष्ठ https://t.co/luPEaRyF89

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) May 8, 2019

फोरम–नयाँ शक्ति एकता : बन्ला त एक नम्बर पार्टी ? https://t.co/ROP7MLrbPj

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) May 8, 2019

उपेन्द्रसँग मिल्दा बाबुरामलाई घाटा कि नाफा ? https://t.co/kVNwIqxtgh

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) May 8, 2019

‘सत्ता कि संंविधान संशोधन ? अब उपेन्द्र यादवले रोज्नुपर्छ’ https://t.co/S8ZyZpf2ZM

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) May 8, 2019

समाजवादी पार्टी निर्माणका अन्तर-कुन्तर https://t.co/mmVqryYA4y

— Paramendra Kumar Bhagat (@paramendra) June 3, 2019

एउटै पार्टी राष्ट्रिय फोरम र ६ जना सह-अध्यक्ष

अझ अशोक राइ लाई थपेर सात नै बनाउनु श्रेयस्कर हुन्छ कि! पहाड़मा पनि जुन संगठन विस्तार जो गर्नु छ।

बाबुरामको प्रश्न : सिके राउतसँग सेटिङ, रेशमलाई जन्मकैद?
सिकेसँगको सम्झौता राष्ट्रघाती, ओलीले खण्डन गर्नुपर्छ : देउवा
सिकेसँग झुक्ने होइन, समातेर कारबाही गर : कमल थापा
राजपा नेता भन्छन्- सिके राउतको ‘दोकान’ चल्दैन!
‘सिके राउतले आत्मसमर्पण गरेका होइनन्’
प्रधानमन्त्रीको सम्बोधनः जनमत संग्रह, मृत संस्था र चन्दा असुली!
युएनपीओमा सिके राउत ! ‘मधेस’ लाई ताइवान र तिब्बतकै ‘स्टाटस’

र यी सात पनि महाधिवेशन सम्म मात्र हो। महाधिवेशन पछि त एक जना मात्र निर्वाचित अध्यक्ष हुने हो। र अहिले लाई यी सात बाहेक अरु लाई एउटा पोलिटब्युरो बनाएर राखदिने। राजपा का अध्यक्ष मंडलका अरु हरु, त्यति नै संख्यामा फोरम का, सीके र हृदयेश का संगठनका मानिस। २१ जनाको पोलिटब्युरो।

सरकार सँग वार्ता सफल नभएको यो सांगठनिक एकीकरण न गरेर हो। आफ्नो आंगको भैंसी देख्ने।

सीके राउत र केपी ओली बीच सम्झौता र आफैमा बाझियेका तर्कहरू

फोरम ले जनजाति लाई अपील गर्न सकेको खोइ ?

अशोक राई गायब सरह भएका छन। संघीयता र समावेशिता को मुद्दा मा यस संविधानमा कसरी बेइमानी भएको छ र हुनुपर्ने के हो त्यस बारे फोरम ले पहाडका जनजाति लाई सम्बोधन गर्ने प्रयास सम्म गरेको देखिएन। रणभुमि विपक्षी लाई छोड़ि दिए जस्तो देखियो।

गच्छेदार काँग्रेस पसे तर लोकतान्त्रिक फोरम ले पहिचान छोड्न मानेन र फोरम नेपाल तर्फ लम्केको छ। पहिचान छोडेको गच्छेदार ले मात्र होइन प्रचंड ले पनि हो। माओवादी लाई समर्थन गर्दै आएका पहाडका जनजाति ले अब प्रचंड लाई छोडेर अशोक राई लाई समात्नु पर्यो। तर त्यसो हुन का लागि नेताले हात अगाडि बढाउनु पर्छ।

दुई ध्रुव को सट्टा तीन ध्रुव मा जान लागेको हो कि देशको राजनीति? एमाले-माओवादी एक ठाउँ, काँग्रेस-राप्रपा हरु अर्को, अनि फोरम-राजपा-जनजाति।

तर संघीयता र समावेशिता को कुरा गर्ने ले पनि त्यसलाई दोस्रो दर्जा को मुद्दा बनाउनुपर्छ। प्रथम मुद्दा आर्थिक मुद्दा नै हो। मोदी ले त्यसलाई विकास भन्छन। बाबुराम ले त्यसैलाई समाजवाद भन्छन।

भने पछि एमाले-माओवादी एक ठाउँ, काँग्रेस-राप्रपा अर्को र फोरम-राजपा-नया शक्ति तेस्रो ध्रुव -- हुनुपर्ने त्यसो हो मुद्दा का हिसाबले। विवेकशील साझा त पीढ़ी नै अर्को।

फोरम ले जनजाति लाई स्पष्ट सँग भन्न सकेको छैन। संविधानमा हुनुपर्ने के हो र त्यहाँ सम्म पुग्ने रोडमैप के हो? स्पष्ट भन्न सकेको छैन। नारा र बुदा को तह मा ल्याउनु पर्छ डिस्टिल गरेर।

फोरम, राजपा र गच्छेदार बिनाको लोकतान्त्रिक फोरम ले मिलेर पश्चिम तराई मा पनि पुर्वी तराई जस्तै नतिजा देखाउन सक्छ। सक्यो भने बल्ल तेस्रो कदम पहाडका जनजाति हुन। पहाडका जनजाति पर्खेर बसेका छन। पहिला तिमी हरु मधेसमा गरेर त देखाउ भन्ने छ। बरु फोरम र लोकतान्त्रिक फोरम ले अहिले को अहिले पार्टी एकीकरण गरिहाल्ने पो हो कि? २ नंबर प्रदेशमा त भइ पनि सक्यो। लोकतान्त्रिक फोरम का जिल्ला अध्यक्ष हरु धमाधम फोरम मा प्रवेश गर्दैछन।

फोरम र राजपा बीच एकीकरण: किन र कसरी?

तेस्रो चरणको स्थानीय चुनावले एउटा स्पष्ट मैंडेट दिएको छ। त्यो के भने राजपा र फोरम बीच एकीकरण हुनुपर्छ। दुई शक्ति मिले मधेसको नंबर एक शक्ति हो। प्रदेश सभा र संसदको चुनावमा स्वीप गर्छ। एक्लै बहुमत नल्याए पनि मधेसमा जेठो पार्टी र केन्द्रमा जुनियर पार्टनर बन्न सक्छ। आखिर काँग्रेस र माओवादी सँग मिलेर संविधान संसोधन गर्न बाँकी नै छ।

पानी जीरो सेंटीग्रेड मा गएर जम्छ। १० डिग्री मा पानी नै हुन्छ। ९, ७, ५ मा पानी नै हुन्छ। ४,३,२,१ मा पानी नै हुन्छ। जीरो डिग्री मा एकै चोटि जम्छ। एक समय एमाले को नंबर दुई नेता अशोक राई सँग आएको जमात त्यस्तै हो। एक पटक लहर आउँछ, जनजाति मा जागरण आउँछ अनि ह्वात्तै संख्या बढ्छ। केंद्र मा सरकार बनाउने लक्ष्य राख्ने हो भने मधेसी जनजाति एकताको फॉर्मूला अगाडि सार्नुपर्ने हुन्छ। यो कुरा बुझ्नु र व्यवहारमा उतार्नु उपेंद्र यादवको बड़प्पन हो।

पार्टी अध्यक्ष को बन्ने त्यो त पार्टी महाधिवेशनले निर्णय गर्छ। संसदीय दलको नेता को बन्ने त्यसका लागि त संसदीय दलको बजाप्ते चुनाव हुन्छ। अहिलेलाई विवेकशील र साझा पार्टीको एकीकरण गर्दा दुई जना संयोजक तोकिये जस्तै एकीकृत पार्टी को दुई जना संयोजक महंथ ठाकुर र उपेंद्र यादव लाई तोक्न सकिन्छ। त्यस मुनि अध्यक्ष मंडल मा फोरम तर्फ बाट ४०% सहभागिता दिन सकिन्छ।

यति गरे मधेसमा त सरकार बनाउँछ बनाउँछ, थरुहट (५ नंबर) मा पनि सरकार बनाउने संभावना रहन्छ। प्रदेश सरकार मा सीनियर पार्टनर, केंद्र सरकारमा जुनियर पार्टनर।

विवेकशील र नया शक्ति ले विस्तारै नेका, एमाले र माओवादी को भोट काट्दै जाने हो। त्यस अवस्थामा राजपा देशकै सबैभन्दा ठुलो पार्टी बन्न पनि सक्छ। तर त्यस का लागि अहिले फोरम र राजपा बीच एकीकरण गर्नुपर्यो।

एकीकृत पार्टी को नाम राजपा। चुनाव चिन्ह मशाल।

मधेस आंदोलन ले खोजेको संविधान संसोधन संभव बनाउन सबै भन्दा चाहिने, सबैभन्दा महत्वको कदम नै यो एकीकरण हो। यस एकीकरण पश्चात राजपा ले तराई मा प्रत्यक्ष मा ६०% माथि सीट जित्छ। अनि भएन त संविधान संसोधन?

त्यो एकीकरण पश्चात काँग्रेस र माओवादी लाई तिमी हरु पहाडमा एक पद एक उम्मीदवार मा जाउ भन्नु पर्ने हुन्छ।

भाषा र विकास क्रम

विकासको कुरा गर्दा हामी सड़क नभएको ठाउँ मा सड़क, पुल नभएको ठाउँमा पुल, बिजुली नभएको ठाउँ मा बिजुली को कल्पना गर्छौं। भाषा को सन्दर्भ मा त्यो के हो? देशमा विकास हुँदै जाँदा नेपाली बाहेक सबै भाषा लोप हुने भनेको हो कि के हो? अहिलेको शासक वर्ग को व्यवहार ले त्यस्तै सन्देश दि राखेको छ। जब कि यथार्थ त्यसको उल्टो छ।

सांस्कृतिक महत्व मात्र होइन, राजनीतिक न्याय र समानता मात्र होइन, तथ्यगत र आर्थिक कारण हरुले गर्दा पनि एक भाषा को नीति छोड्नुपर्ने हुन्छ। भने पछि खुट्टा घिसारने काम किन हुँदैछ?

जसरी पंचायत काल मा एउटा पञ्चे वर्ग को हालीमुहाली थियो तर पंचायत ढले सँगै त्यो ढल्यो, एउटा नया वर्ग आयो, काँग्रेस र वाम पृष्ठभूमि का मानिस सामुन्ने आये। त्यसै गरी एकात्मक व्यवस्था सँगै यी साढ़े तीन पार्टी ढाल्नुपर्ने आवश्यकता छ। यिन लाई फालेर मधेसी जनजाति देशको नया शासक वर्ग बन्नु जरुरी छ। देशलाई निकास पाउने त्यसरी हो। वार्ता होइन क्रांति।

मौका मा चौका हान्ने बेला: नया शक्ति अभियान ले मधेसी पार्टी हरु एकीकरण गर्ने

नेपाली जनता पार्टी को नाम मा बाबुराम को समुह/भीड़ लगायत सम्पुर्ण मधेसी पार्टी हरु (मधेसी मोर्चा मात्र होइन कि हामीलाई मधेसी मोर्चा मा किन छिर्न नदिएको भनेर अनिल जस्ता गुनासोग्रस्त सबै) एक ढिक्का भएर एउटै पार्टी निर्माण गर्ने उत्तम बेला हो यो। संघीय गठबंधन का जनजाति पार्टी हरु पनि। एउटै एकीकृत पार्टी निर्माण नेता हरुको काम हो। त्यति काम गरे पछि अनि जनताले जनता ले गर्नु पर्ने काम गर्छ। ढयाप्प ढयाप्प।

सर्वमान्य नेता महंथ, अध्यक्ष उपेन्द्र (होइन भने पुर्वी तराई का गोवार हरु सम्हालन गार्हो हुन्छ), संसदीय दलको नेता र पार्टी महासचिव बाबुराम। त्यस प्रकारले शायद जान सकिन्छ। म पाँच माओवादी पार्टी छु भने ती सबै विगठन गरेर बाबुराम को पार्टी मा आइपुग्ने।

मोर्चाबंदी भन्दा पार्टी एकीकरण धेरै गुणा राम्रो कदम हो गर्न सके।




मधेस आन्दोलनको १०० दिनमा मोर्चाका नेता नयाँ शक्ति अभियानमा (फोटो फिचर)

पूर्वएमाओवादी नेता बाबुराम भट्टराईले नयाँ पार्टी घोषणा गर्ने उद्देश्यले सुरु गरेको ‘नयाँ शक्ति अभियान’मा मोर्चाका दुई शीर्ष नेता देखिए । तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टीका अध्यक्ष महन्थ ठाकुर र संघीय समाजवादी फोरमका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव काठमाडौंको चाबहिलस्थित एक पार्टी प्यालेसमा भएको ‘नयाँ शक्ति अभियान’मा देखिए । ..... ठाकुर र यादवलाई सम्बोधन गर्न पनि दिइयो । ....... त्यसो त यादवको पार्टीसँग एकता गर्ने तयारी भएको समाचार कान्तिपुर दैनिकमा आइतबार नै छापिएको थियो । ...... समाचारलाई पुष्ट्याईं गर्दै यादवले धेरै विषयमा भट्टराईसँग आफ्नो विचार मिल्ने भन्दै कार्यगत एकता हुने घोषणा गरे । पार्टी एकताको चरणबारे भने उनले अरु बोल्न चाहेनन् ।

बाबुराम, उपेन्द्र–अशोकबीच पार्टी एकताको तयारी
पुसमा मोर्चाबन्दी, फागुनमा जनकपुरबाट नयाँ पार्टी घोषणा हुने
तीन समुदायका तीन नेता पालैपालो अध्यक्ष हुने

नयाँ शक्ति निर्माण अभियान चलाइरहेका पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले संघीय समाजवादी फोरमसँग एकताको तयारी थालेका छन् । आइतबार राजधानीमा देशव्यापी अभियन्ता भेलाको पूर्वसन्ध्यामा भट्टराईनिकट केही नेताले यसको खुलासा गरेका हुन् । ...... ‘उपेन्द्र यादवजी र राजेन्द्र श्रेष्ठसँग निरन्तर संवाद भइरहेको छ, आइतबार राष्ट्रिय भेलापछाडि देशैभरि नयाँ शक्तिको अभियान चलाउँछौं । पुसमा फोरमसँग मोर्चाबन्दी हुन्छ,’ भट्टराईनिकट उच्च स्रोतले भन्यो, ‘फागुनमा पार्टी एकता हुन्छ ।’ ..... नयाँ शक्तिमा अरू दल र मोर्चासमेत सहभागी हुने भए पनि तीन समुदाय मधेस, जनजाति र खसआर्यका तर्फबाट क्रमश: यादव, अशोक राई र भट्टराईले नयाँ शक्तिलाई नेतृत्व दिनेसमेत स्रोतले जनाएको छ । जनकपुरमा कान्तिपुरसँग कुरा गर्दै भट्टराईनिकट अर्का नेताले भने, ‘मधेसमा हाम्रो पक्षमा माहोल बढेको देखिएकाले संघीयताको सन्देशसमेत दिन

जनकपुरकै बाह्रबिघामा बृहत् सम्मेलन गरी पार्टी एकताको घोषणा हुनेछ ।’

..... एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले ३० दलीय विपक्षी मोर्चाबाट निस्कँदै संविधानको बाटो समाएपछि यादव र भट्टराईबीच दिनहुँजसो सम्पर्क हुने गरेको थियो । असोज ९ गते राजीनामा दिनेबित्तिकै भट्टराई जनकपुर आएका थिए । ..... भट्टराईको अभियानमा साथ दिँदै सबभन्दा पहिले एमाओवादी छाडेका केन्द्रीय सदस्य रामकुमार शर्मा र लगत्तै सामूहिक परित्याग गरेका पोलिटब्युरो सदस्य रामचन्द्र झा जनकपुर आसपासका जिल्लामा रणनीति बनाउन एक सातासम्म व्यस्त रहे । उनीहरू कार्यकर्ता भेलाका लागि शनिबार राजधानी फर्केका छन् । ...... ‘हाम्रो पार्टीमा फोरम मात्रै नभई थुप्रै नागरिक अगुवा, पूर्वमाओवादी, गैरकम्युनिस्ट र ०६२/६३ को जनआन्दोलनबाट स्थापित तर हाल उदासीन विभिन्न दलका युवापंक्ति सामेल हुन आउनेछन्,’ अर्का नयाँ शक्ति अभियन्ताले कान्तिपुरसँग भने, ‘तर नेतृत्वमा पहिलोपल्ट नेपाली समाजको विविधता झल्कने गरी तीन नेताले पालैपालो नेतृत्व गर्ने रणनीतिअन्तर्गत यादव र राईजत्तिका विश्वसनीयता भएका नेतालाई अघि सारिएको हो ।’ ...... भट्टराईनिकट नेता रामकुमार शर्माले अनौपचारिक कुरा चलिरहेको भन्दै औपचारिकता पाउन समय लाग्ने स्वीकारे । ‘संघीय प्रदेशको निर्माणसँगै क्षेत्रीय शक्ति उदाउने सम्भावना देखिए पनि हामीले दिन खोजेको विविधताले राष्ट्रिय शक्तिको खाँचोलाई पुन:पुष्टि गर्नेछ,’ उनले भने, ‘विभिन्न चरणमा कुराकानी भइरहेका छन् । हामी चाँडै औपचारिक निष्कर्षमा पुग्दै छौं ।’ भट्टराईसँग यादव र फोरम महासचिव राजेन्द्र श्रेष्ठले निरन्तर कुराकानी चलाइरहेको थाहा भएको छ । तर, शर्माले भने पहिले मोर्चाबन्दी मात्रै गर्ने र त्यसपछि एकताबारे योजना बनाउने खुलाए । ..... फोरम अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले समेत एकताको सम्भावना रहेको संकेत गरेका छन् । ‘उहाँ र हाम्रोबीच भविष्यमा एउटै शक्ति बनाउनुपर्छ भन्ने छलफल भएको हो, यसबारे केही चरणमा कुराकानी पनि भएको छ,’ यादवले कान्तिपुरसँग खुलाए, ‘परिवर्तनकारी शक्तिलाई समेटेर नयाँ राष्ट्रिय शक्ति बनाउनुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ । तर गम्भीरतापूर्वक छलफल हुन अझै बाँकी छ ।’ ...... अहिले अनौपचारिक तहमा मात्रै कुराकानी भएकाले धेरै चर्चा गर्नु उचित नहुनेसमेत यादवको भनाइ छ । ‘राजनीतिमा जे पनि सम्भव हुन्छ,’ उनले भने, ‘परिवर्तनका मुद्दामा साझा सोच बनाउने सम्भावना खुला छ । तर त्योभन्दा बढी कुराकानी भएको छैन ।’ .....

यसअघि जेठ ३२ गते अशोक राई नेतृत्वको संघीय समाजवादी पार्टी र युवराज कार्कीको खस समावेशी राष्ट्रिय पार्टीसँग एकता गरेका यादवले आखिरी दिनसम्म पनि एकताको कुराकानी नभएको दाबी गर्ने गरेका थिए ।

औपचारिकता नपाउन्जेल चर्चा नगर्ने यादवको स्वभाव नै रहेको भन्दै संघीय समाजवादीका एक नेताले अशोक राईका तर्फबाट महासचिव राजेन्द्र श्रेष्ठले भट्टराईसँग तयारी छलफल गरिरहेको खुलाए । ‘तीन नेताको पृष्ठभूमि वामपन्थी रहेको र हाल कतिपय मुद्दामा निकटतासमेत देखिएकाले नयाँ शक्तिका लागि एकता हुने सम्भावना पूरापूर छ,’ ती नेताले कान्तिपुरसँग भने, ‘बाँकी कुरा अशोक दाइलाई नै थाहा होला ।’ ........ नयाँ शक्ति तयारी समितिका सदस्य रामकुमार शर्माले आफ्नो अभियानसँग निकटता देखाउने थुप्रै भए पनि फोरमका नेताहरू ‘पहिलो हुन पुगेको’ बताए । ..... नयाँ शक्ति अभियन्ताहरूले स्वाधीनता, समावेशिता, समृद्धिलगायत पाँच ‘स’ को नारा फ्लेक्स बोर्डमा बनाएर पहिचान झल्कने गरी तीन नेता भट्टराई, यादव र राईको फोटोसहित देशभरि प्रचार गरिनेसमेत खुलाए । आफ्नो शक्तिमा पूर्वमाओवादी, एमालेसहित कतिपय गैरकम्युनिस्ट पृष्ठभूमिका नेतासमेत सहभागी हुने भट्टराईले बताउँदै आएका छन् । शनिबार नयाँ बानेश्वरमा पत्रकार सम्मेलन गर्दै भट्टराईले भने, ‘अब बन्ने पार्टीमा मिल्नका लागि विचार मिल्ने विभिन्न पार्टीहरूसँग निरन्तर छलफल भइरहेको छ । उहाँहरूले नयाँ शक्तिमा जोडिने चाहनासमेत गर्नुभएको छ । सबैसँग छलफलपछि नयाँ शक्तिको घोषणा हुनेछ ।’....... नागरिक अगुवा, पूर्वकर्मचारी, उद्योगी व्यवसायीदेखि सीमान्त समुदाय वर्गका नेपालीलाई समेत जोड्ने लक्ष्य रहेको भट्टराईले बताए । शनिबारै ‘नयाँ शक्ति किन ?’ शीर्षकको पुस्तिकासमेत सार्वजनिक गर्दै भट्टराईले

आर्यखस समुदाय, तिब्बती बर्मेली समुदाय र मैदानी आर्य

अनार्यलगायत मधेसी थारू समुदायलाई एकताबद्ध गर्ने उल्लेख गरे । ‘मुख्य यी तीन क्लस्टरबीच एकता कायम गर्ने कार्यभार मेरा लागि अब महत्त्वपूर्ण हुनेछ,’ भट्टराईको अपिलमा उल्लेख छ ।

In The News (13)

Posted by Kanak Mani Dixit on Saturday, October 3, 2015

Posted by सदभावना पार्टी on Saturday, October 3, 2015

This is what happened to Subodh whose Sister,Rinku keshari was shot in abdominal region while she was on her terrace in Sarhochiya.....Biratnagar...... Last part of interview also shows overwhelming support for India's role in Nepal ......coutesy Hindustan Times associate editor Prashant Jha

Posted by Rakesh Mishra on Sunday, September 27, 2015

Has Narendra Modi's foreign policy bubble burst?

Its relationship with China has never been particularly strong; Maldives and India are straining at the edges and ties with Sri Lanka are only just back on track. And in recent weeks, India's relations with two of its most significant neighbours, Nepal and Pakistan, have turned decidedly rocky. ..... A spat with Nepal over the country's new constitution is threatening to break out into a full-fledged diplomatic row..... India is Nepal's powerful neighbour but is the only country that did not wholeheartedly welcome its new constitution after protests by ethnic communities living in the plains bordering India...... The protesters have blocked the main border crossings into Nepal from India, choking off a key supply route through which the landlocked country gets much of its requirements, including fuel......

Delhi has strongly denied this, saying truckers are refusing to cross the border because of the security situation on the other side.

..... Foreign Secretary Jaishankar is an acknowledged expert on China and the United States but has never directly handled any of India's neighbours.

नाकाबन्दी जारी रहनेः ठाकुर, बल प्रयोग भए प्रतिकारः महतो
राज्यले नै बेलायती सेनामा पठाउने अनि संविधानमा तिमीहरु नेपाली होइनौ भन्न मिल्छ ? : गुरुङ



Nepalis claim India is blockading fuel

India claims its truck drivers are reluctant to cross the border because of political unrest in Nepal’s Terai region ...... many Nepalis are convinced that their powerful southern neighbour is deliberately blockading their country, choking off its supply of fuel and food in violation of international law. They claim India, which has close ethnic, cultural, linguistic and socio-economic ties with the Madhesis, is trying to force Kathmandu to rewrite the constitution....... “There is no doubt this is an economic blockade under directions of New Delhi, nothing local,” said Kanak Mani Dixit, publisher of Himal Southasian, a Kathmandu-based regional magazine.

“What we don’t know is if that came from a renegade foreign ministry official or from the prime minister.”

...... The Madhesis, who make up around 32 per cent of Nepal’s population, believe the new constitution was deliberately drafted to curb their political influence.

मधेस आन्दोलनमा हराएका रामबाबु नभेटिँदा परिवार शोकमा

धनुषा बेलाएकडाडाका रामबाबु साह आन्दोलनका क्रममा बेपत्ता भएको तीनहप्ता वित्दापनि फेला नपरेपछि घरपरिवार शोकमा डुबेको छ । जनकपुर उपमहानगरपालिका १८ कुर्थामा रहेको ससुराली घरमा बसेर ज्याला ..... मजदुरी एवं रिक्सा चलाएर घरपरिवारको जोहो गर्ने ३६ वर्षे रामबाबु गएको भदौ २५ गते आन्दोलनको क्रममा जनकपुरको पिडारीचोकबाट वेपता भएको उहाँकी श्रीमती रेखादेवी साहले बताउनुभयो । ..... संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाकोे जनकपुर भर्ने कार्यक्रममा भाग लिन उहाँ कुर्थाबाट जुलुससँगै भदौ २५ गते जनकपुर आउनु भएको थियो । उहाँ आएको जुलसका सहभागी र प्रहरीबीच पिडारी चोकमा झडप भएको थियो । त्यति झडपपछि आफ्ना श्रीमान वेत्तपा भएको रेखाले बताउनुभयो । त्यो दिन जनकपुरको तीन स्थानमा मोर्चाको कार्यकर्ताहरुले कर्फ्यु घेरा तोडेर प्रदर्शन गर्न खोजेपछि प्रहरीले चलाएको गोली लागेर तीन जनाको ज्यान जानुको साथै ३३ जना घाईते भएका थिए । अस्पतालमा गएर पनि हेरेको, आफन्तकोमा पनि खोजी गरेको तर कतै पनि पति नभेटिएको रेखाले बताउनुभयो । उहाँले हराएका पतिको खोजी गरिदिन सबैलाई अपिल पनि गर्नुभएको छ । ...... वेपत्ता भएका रामबाबुको तीन छोरी छन् । घरको अभिभावक नै वेपत्ता भएपछि घरमा खाना लाउनसमेत समस्या भएको छ । प्रहरीलाई रामबाबु वेपत्ता भएको बारेमा मौखिक रुपमा जानकारी गराएको तर तर अहिलेसम्म कतै फेला नपरेको ससुरा नथुनी साह सोनाईले बताउनुभयो ..... । गएको बिहीबार बिस्पिट्टीमा वेवारिसे शव भेटिएको सुनेर त्यहाँ पनि रामबाबुको परिवार पुगेको थियो । तर त्यहाँ भेटिएका शवमा रामबाबुको शव थिएन । विस्पिट्टीमा भेटिएका शव अस्पतालले कानुनी प्रक्रिया पुरा गरेर व्यवस्थापन गरेका वेवारिसे शव रहेको पछि मात्र स्पष्ट भएको थियो ।

माग सम्बोधन नभए प्रादेशिक संविधान ल्याउने थारु नेताको चेतावनी

संघर्ष समिति कैलाली संयोजक तथा संघीय समाजवादी फोरम लोकतान्त्रिकका केन्द्रीय सदस्य होरीलाल चौधरीले कैलाली प्रशासनले थारु आन्दोलनकारीहरुलाई सदैव विभेदकारी दृष्टि हेर्दै आएको आरोप लगाउनु भएको छ। उहाँले धनगढीमा निशेषज्ञा तोडेर भारत विरोधी गतिविधि गराउनेलाई प्रहरी प्रशासन केहि पनि गर्न नसकेको तर दशगजा क्षेत्रमा शान्तिपूर्ण तरिकाले धर्नामा बसेका थरुहट कार्यकताहरुलाई लाठी चार्ज गरेर आफ्नाे हेपाहा व्यवहार देखाएकोे बताएका छन ।

धर्नामा बसेको थरुहटका कोषाध्यक्ष खडक चौधरी सहित तीन जनालाई पक्राउ गरेर चरम यातना समेत प्रहरीले दिएको ठोकुवा गर्दै उहाँले अखण्ड पक्षधर संग मिलेर यातना दिएको समेत खुलासा गर्नुभयो ।

..... थरुहट नेता तथा पूर्व सभासद कृष्ण कुमार चौधरी थारुहरुको माग सम्बोधन भएको देख्ने कतिपय थारु नेताहरुलाई रतन्धो रोगीको संज्ञा दिनुभयो । उहाँले एमाले नेतृ शान्ता चौधरीलगायत नेताहरुलाई लक्षित गर्दै थारुको खोल ओढेर एमाले अध्यक्ष केपी ओलीको नारा लगउँदै आएको तथा

ओलीकै कमैया/कमलहरी बसेको आरोप समेत लगाउँनु भयो ।

“मेरो धोती साथी” :गोकर्ण अधिकारी

सुन्दैछु त्यता त झन् एक महिना अघिदेखीनै बन्द र बिरोधले हामीजस्ता निम्छराहरुको बासभएपनि गाँसको समस्यामा पर्न थालेका छन् । ज्याला मजदूरीकै भरमा गुजारा गर्ने मधेशी दाजूभाईहरु आन्दोलनकारीको अवरोध र सुरक्षाकर्मीको छेकबारले भोकै घरमै बस्न विवश हुन थालेका छन् रे ! ..... उसले अस्ति मलाई गुनासो गरेर भन्दै थियो-‘यता हामी लडिरहँदा तिमिहरु केही बोलिदिंदैनौ अनि हाम्रा आवाज त्यो काठमाडौंले किन हतपत सुन्थ्यो र !’हुनत उसले भनेको कुरा सहि थियो । सत्तामा भएका र सत्ता बाहिर भएपनि सत्ता चलाईरहेकाहरु तिमिहरुका कुरा सुन्न आनाकानी गरिरहेको छ । जे होस् तिमिलाई चिठि लेख्छु भन्दा भन्दै यो पत्र लेखिरहँदा अहिले भने केही सुनेजस्तो गरि कुराकानी हुन थालेको छ । मलाई विश्वास छ अब तिमिहरुको आवाज सुनिनेछ ।मैले तिमिलाई पहिला पनि भनेको थिएं नि एउटा कुरा । त्यहि के त, माग जायज भएपनि उठाउने मान्छे गलत भईदिंदा त्यसको तौल घट्न जाँदो रहेछ भनेर । मलाई हिजो आज फेरी त्यही कुरा ठिक लाग्न थालेको छ ।हुन त अहिले ठेकेदार जस्तो बनेर आन्दोलनको नेता भन्नेहरुलाई तिमिहरुले उहिल्यै चुनावमा ठेगाना लगाईदिएका थियौ । तरके गर्नु, मुखियाहरुले चोरबाटो समातेर भनेपनि श्रीमतीदेखी साला, मामा समेतलाई तिमिहरुको मतको दुरुपयोग गर्दै जनप्रतिनिधि भनेर पठाए । तिमिनै भन्थ्यौ नि टाउकेहरुले तराई बिगारे भनेर ।अहिले फेरी तिनै टाउकेहरु टाउको ठडाउँदै आएका छन् । जसले गर्दा तिम्रा ईमान्दार अधिकारका माग कुरुप रुपहरुले गर्दाछायाँमा पर्न गएको छ । तर तिमि यसो भन्दैमा चिन्तै गर्नुपर्ने अवस्था भने छैन । तिमिले उहिले भेटमा भनेका मध्ये धेरैजस्तो कुरा संविधानमा लेखेको देखेको छु । बाँकी पनी अब यो आन्दोलनले दिलाउँछ नै होला ।मलाई किन किन तिमि ‘मेरो धोती साथि’ भएकोमा सँधै गर्व लाग्छ । ...... हाम्रो बिर गाथा गोर्खालीको नाममा लेखिएपनि बेलायती बिस्तारवादलाई रोक्न यता पहाड र हिमालकाले भन्दा तिम्रा पिता पुर्खालेनै आफुलाई आहुती दिएका थिए । तर पनि तिम्रो स्वाभिमान र देशभक्तीलाई केहीले सँधै परिक्षाको घडिमा राखिरहँदा तिमिलाई कत्ति नमजा लाग्ला म कल्पना मात्र गर्न सक्छु ।...... तर त्यो भन्दा बढी पिडा मलाई त्यतिखेर हुन्छ जव म त्यता आउँदा सिमा पारि जान्छु । त्यहाँ पनि हामीलाई भन्दा तिमिहरुलाई नै पारिकाले हेपेको पाउँछु ।यता आफ्नै देशकाले पराया सम्झने अनि परायाले पनि छिछि र दुरदुर गर्दै दपेटेपछि कस्तो होला अवस्था ? पारि जाँदा हामीलाई भन्दा तिमिहरुलाई बढी हेलत्तो गर्दै उनिहरुले गर्ने धरपकड अरुबेलामा समाचारमा पढिरहँदा मलाई सँधै तिम्रो सम्झना आउँछ । लाग्छ त्यो खप्की, कुटाई र कतिपय बेलामा ज्यान समेत लिएको घटनामा तिमी र कोही मेरै सहोदर आफन्त परिरहेका छन् । ..... भूकम्पका बेलामा तिमिले त्यहाँ उठाएर पठाएको त्रिपालले अझैपनि मेरो भत्केको घरको ईज्जत धानिरहेको छ । अब दशैं पनि त्यही छाप्रोमा मनाउँदैछौं ।यता हामीलाई भूकम्पले थला पार्यो उता तिमिलाई आन्दोलनले पारिरहेको छ ! पिडै पिडामा सँगै दशैं मनाउन पाए कति मज्जा हुनेथियो ..... अस्तिन कुनचाई नेताले धोतीसोती केके भन्यो रे ! त्यसको कुरामा तिमिले चित्त दुखाउन्नौ मलाई थाहा छ तर मलाई भने धोती मात्र हैन तिमि ‘मेरो धोती साथी’ भएकोमा समेत गर्व लाग्छ

I am a Madhesi and a Pahadi

I was born in Janakpur, where my maternal grandparents had moved some 50 years ago, and all my government issued IDs point to me being a resident of Bengadawar VDC in Dhanusha, Nepal, where my paternal grandparents moved 50 years ago from the neighbouring district of Sindhuli. The reason for the move: there was an easily accessible High School in Bengadawar, while the same was not possible in the hills. Even 50 years ago, there were roads, schools and development in the Terai. I have never known any other village, and when I go to the hills, I find it super difficult to climb the hills and it gets even worse, when I come down. You see, I am from the plains of Nepal. Yet, I am a ‘Pahade’ or a ‘Pahadiya’ depending upon the tone and mood of the speaker....... After some initial schooling in Janakpur and Kathmandu, I went to schools in Siraha, Biratnagar and then returned to Kathmandu after SLC. However, among these different schools, my experience in Siraha stands out for a couple of reasons. One was the small class size, and another was an unusually high number of smart students in it. My friends from that class are all brilliant professionals now. Many of them are doctors or engineers in Nepal as well as abroad, and I am always thankful for the memories I had there. They were all very good to me, in what was a difficult period of my life. I remember my friend Gaurab’s parents talking to me and calming me when I was crying at the park in Siraha. Those were good days with a lot of football, cricket, samosa chat and growing up. ....... made me realise that

for the elite of this country, there is absolutely nothing beyond the four corners of the valley.

If someone takes Kathmandu, or troubles Kathmandu, then there is going to be a response. Otherwise you could be dying somewhere and the State would probably not care. ....... Deaths in Surkhet changed the responses of delineation, and yet the deaths in Madhesh did nothing to stir up the Kathmandu elite and the chameleon politicians. Yes, the deaths of the policemen provoked a lot of thinking and reaction, partly, because a high-ranking policeman was among them, and also because the state identifies more with its policemen than civilians...... And just like certain communities seem never to be treated as Nepalis despite the centuries of existence in this country, generations of hill migrants seem forever to be excluded from the definition of ‘bhumiputra‘. ...... I do realise, I am speaking from a position of privilege. This country is unequivocally mine. I identify with the language, the nation builders, the heroes, the elite actors, the dress, customs and rituals. I have to accept that this is not the same for everyone....... most countries that emerged as a nation, have an identity; one that is appropriated by the majority/powerful community. You can see that all over South Asia: India (North Indian in contrast to so many other groups), Bhutan (homogenised identity of Dzongkha, Buddhism and GNH), Bangladesh (Islamist over other religious groups), Sri Lanka (Sinhala over Tamil/Muslim/Burghers), Pakistan (the dominant Punjabi identity), Afghanistan (the Pashto identity)...... Dauru Suruwal is no longer the national dress, the topi is not mandatory for your citizenship ID, we have reservation in government jobs, police and the army, and everyone accepts that sole cultural domination can no longer be the way forward. It is time for hitherto underprivileged communities to also see and acknowledge the progress that has been made in Nepal........ A country which has a very broad LGBT rights framework is discriminatory regarding the provision of citizenship on gender. The reason for this discrimination is the fear of being inundated by Indian citizens, given the roti-beti relationship of madhesi communities. The way our society works, we mostly take on the identity of our fathers. That is why my madhesi friends who have their maternal homes in Ranchi or Sitamarhi consider themselves Nepalis, despite having the opportunity to also claim Indian citizenship. Yet

a persistently used statistic is that there are over 4 million people living in Nepal have been rendered stateless. Is this claim true?

....... I believe that we should have non discriminatory laws on citizenship; and the same should be provided either through mother or father..... we need to either allow for dual citizenship, or if that is not allowed, then have a proper monitoring system of citizenship records.

Now let us get back to the claim of 4 million Stateless citizens. This is patently untrue.

...... After the promulgation of the Interim Constitution of Nepal, 2063, there was a grace period of 2 years, where it was very easy to get citizenships ... and resulted in over 2 and a half million people getting citizenships .....

Even though the claim of 4 million Stateless people is not true, there is no place for discriminatory laws regarding citizenship in today’s era and must be changed.

...... by creating different categories of citizens, the Constitution tells us that all citizens are not equal, especially when they have been naturalised ..... the 31st amendment to the Constitution of India, which ensured that States with a population of under six million would not have to follow the same formula for seat allocation. This is the same formula used behind giving at least one electoral constituency to each district so as to ensure that the hilly and Himalayan districts are not left without any directly elected representatives........ the need to have a border crossing with India is a relevant factor, given the necessity of trade and transit and the current strategy of the UMDF of blocking the customs offices. I think a reasonable way would be to create a Federal Commission to decide on these contentious districts, keeping mind the legitimate expectations of all different communities. Another reasonable way could be to have a district based referendum........ with regards to the districts of Kailali and Kanchanpur, it would perhaps be prudent to have some sort of province/special autonomous regions giving regard and recognition to the Tharus ..... Neither the Prime Minister nor the relevant Ministers have had the courage to visit Terai or give a televised address regarding those issues. The push for a ‘Deepawali’ while people were dying in the Terai only inflamed those passions, and nothing has been attempted since to calm the atmosphere in Terai....... I believe that the Madhesh issue is as much about dignity, as it is about rights. The response of the State has been callous at best. Without getting into the India debate, the major 3 parties could definitely have tried to address the situation in Terai. They have the organisational strength, prior presence and as elected representatives the duty and responsibility to address the concerns, explain the constitutional provisions and keep calm and peace. They failed miserably in their duty......

Social media has been one of the biggest game changers of our times. A quick glance at posts on facebook and twitter shows the dramatically high level of polarisation between the two communities: Madhesis and non-Madhesis. This has to end because there is no option but to co-exist.

........ Feelings of alienation can also lead to calls for ‘Swatantra Madhesh’, and it is not difficult to understand the allure of such a concept. At present, Dr. C.K. Raut is silent, but I am sure he will have used this time to further his ideas regarding secession. He is a smart man, and I am sure he has conviction in his beliefs. Yet, secession cannot be the answer, simply because Swatantra Madhesh is bound to have people from other communities as well, and even then we will have to co-exist.

वैइमान को…??? धोती… कि टोपी..( Pawan Shandilya)टिप्पणी
Protesters block border between Nepal and India



अन्तरवार्ता अशोक राई : आदिवासी र मधेशीको आन्दोलन मिल्दैछ

झन्डै ४० वर्ष कम्युनिस्ट आन्दोलनमा लागेर तत्कालीन माले र पछि एमालेको राजनीति गरेका अशोक राई अहिले जनजाति तथा मधेसी समुदायको प्रतिनिधित्व गरेको मानिने संघीय समाजवादी फोरमका संसदीय दलका नेता छन् ।

दुईपटक सांसद, दुईपटक नै मन्त्री भइसकेका राई यसअघि एमालेमा लोकप्रिय थिए र पार्टीको केन्द्रीय उपाध्यक्ष पनि ।

...... सिंगो राष्ट्रको नेता हुने मापदण्डचाहिँ के हो ? के त्यो अशोक राईमा छैन ? ......

अहिले निश्चित जाति र वर्णबाहेकलाई राष्ट्रिय नेता नमान्ने प्रवृत्ति हुर्किएको छ ।

मधेसीलाई मधेसीको मात्र नेता, महिलालाई महिलाको मात्र नेता, दलितलाई दलितको मात्र नेता भन्ने गलत सोच विकास भएको छ । मेरो सिंगो जीवन नेपाल र नेपाली जनताका लागि समर्पित छ, बाँकी जीवन पनि समर्पित गर्नेछु । ....... ‘गौ–ब्राह्मण अवध्य’ अर्थात् राज्यले गौ र ब्राह्मणको संरक्षण गर्ने नीति लिँदै आयो । त्यसकारण राजनीतिमा लाग्नु ब्राह्मणलाई धेरै सुरक्षित पनि भयो । राज्यले धेरै सजाय गर्दा त्यही चारपाटा मुडेर जात खोस्नेसम्म मात्र गथ्र्यो । ...... पृथ्वीनारायण शाहको राज्य विस्तार अभियान नै नेपाललाई हिन्दूहरूको असली वासस्थान बनाउने सोचाइद्वारा निर्देशित थियो । त्यसले गर्दा हिन्दू धर्मको प्रभुत्व कायम हुन पुग्यो । त्यस्तै, शिक्षा आर्जनको माध्यम खस नेपाली भाषा भएकाले ब्राह्मण समुदायलाई बढी लाभ हुन पुग्यो । ..... मैले एमाले पार्टी परित्याग गर्ने वेलामा सर्लाही जिल्लाको पार्टी सदस्यताको उदाहरण दिने गर्थें ।

त्यहाँ ब्राह्मण समुदायको जनसंख्या लगभग १५ प्रतिशत होला, तर पार्टी सदस्यताचाहिँ तीन हजारजतिमा २२ जति ब्राह्मण समुदायको थियो ।

सकारात्मक रूपमा व्याख्या गर्ने हो भने राजनीतिक चेतनाका कारण ब्राह्मण समुदायबाट पार्टीमा प्रभाव बढी हुनु स्वाभाविक हो, तर यसलाई अर्को रूपमा पनि व्याख्या गर्न सकिन्छ । त्यो के भने पार्टीका नेतामा सबैलाई समेट्ने दृष्टिकोण नहुनाले, नेतृत्वमा एकपाखे दृष्टिकोण रहेको हुनाले, पार्टीलाई सबै समुदायबाट नेतृत्व पैदा गर्नुपर्छ भन्ने विवेक कमजोर रहेको हुनाले पनि ब्राह्मण समुदायबाहेकबाट पार्टीमा नेता पैदा नसकेका हुन् । एमालेमा हुँदा हामीले स्थायी समितिमा नौबुँदे प्रस्ताव बुझाएका थियौँ । त्यसको एउटा बुँदामा पार्टी स्वयं पावरहाउस भएकाले त्यसलाई पनि समावेशी बनाउनुपर्छ भन्ने उल्लेख थियो । तर, नेताहरूले यसलाई सकारात्मक रूपमा लिनुभएन । बरु यो प्रस्तावलाई जातिवादी भनेर व्याख्या गर्नुभयो । कम्युनिस्ट पार्टी जसले वर्गीय कुरा उठाउँछ, त्यस्तो पार्टीमा केको समावेशी समानुपातिक भन्नुभयो । .......... तपाईंं एमालेमै रहनुभएको भए पार्टी अध्यक्ष हुने सम्भावना थिएन र ? ...... म वास्तवमा नवौँ महाधिवेशनपछि पार्टी जिम्मेवारीबाट मुक्त भएर बस्ने मनस्थितिमा पुगेको थिएँ । एमालेले अब समाज परिवर्तनको एजेन्डा बोक्छ भन्ने विश्वास हराएको थियो । आठौँ महाधिवेशनपछि नेताबीच जुन खालको अविश्वास देखेँ, अध्यक्षलाई जुन खालको असहयोग देखेँ, बाँचे एउटै सिरान, मरे एउटै चिहान भन्ने साथीहरू साथीकै चिहान खन्न लागेपछि म एमालेबाट बिदा भएर अध्ययन–चिन्तनमा लाग्ने सोचमा थिएँ । ....... माक्र्सले के भनेका छन् भने वर्गसंघर्षको सिद्धान्त मेरो मौलिक योगदान होइन, मभन्दा अगाडिका अर्थशास्त्रीले नै यसबारे पर्याप्त खोज गरिसकेका छन् । उहाँले के पनि भन्नुभएको छ भने अहिले वर्गसंघर्षको युग हो, तर यो अनादि अनन्तसम्म चल्दैन, यति कुरा मात्र मेरो योगदान हो । कुनै वेला वर्गसंघर्ष थिएन, कुनै समयमा वर्गसंघर्ष बाँकी रहनेछैन । माक्र्सले कम्युनिस्ट घोषणापत्र र पुँजी लेख्दै गरेको युरोपेली समाजसँग दाँजेर निरपेक्ष ढंगले नेपालमा वर्गसंघर्षको कुरा गर्न सकिँदैन । युरोपमा त्यसबखत राष्ट्रिय–राज्यहरूको निर्माण भइसकेको थियो । त्यहाँ जातीय दमन र उत्पीडन हुने कुराको अन्त्य भइसकेको थियो । त्यहाँ औद्योगीकरण भइसकेकोले मजदुरमाथि चर्को शोषण भइरहेको थियो । त्यहाँ वर्गसंघर्ष प्रमुख साधन बन्न पुग्यो ।

हाम्रो समाजचाहिँ युरोपको जस्तो राष्ट्रिय–राज्य होइन, बहुजातीयता भएको, वर्णगत विभेद पनि भएको समाज हो ।

......... नेपालमा पहिलोपटक कम्पनी ऐन बनेको भनेकै १९३६ सालमा हो । त्यसबखत पनि नेपालको पुँजी नभएर भारतबाट पुँजी लगानी गर्न आमन्त्रित गरिएको हो । अहिले पनि राष्ट्रिय पुँजी जसलाई भनिँदै छ त्यसले ठूलो अनुपातमा उत्पादन गरिरहेको छैन । यी सन्दर्भहरूबाट हेर्दा युरोपमा औद्योगिक मजदुरले, चीनमा आउँदा किसान र मजदुर मिलेर वर्गसंघर्ष गरेकोजस्तो अवस्थामा हामी छैनौँ । २००७ देखि अहिलेसम्म भएका परिवर्तनले राजनीतिक रूपमा सामन्तवादको अन्त्य, आर्थिक–सांस्कृतिक रूपमा पनि सामन्तवादको अन्त्य गर्दै गएर लोकतान्त्रिक व्यवस्था स्थापना गरिरहेको हुनाले उत्पीडित जाति, क्षेत्र, लिंगले आफ्नो अधिकार माग्नु एकदम सही समय हो ।

नेपालको सन्दर्भमा वर्गसंघर्ष भन्नु नै जातीय समानताका लागि संघर्ष गर्नु हो ।

.......... माक्र्स महान् सिद्धान्तकार त हुनुभयो, तर युरोपको नेता हुन सक्नुभएन । नेताचाहिँ लेनिन हुनुभयो । हामीले बोकेको विचारमा कतै खोट छ भन्ने मलाई लाग्दैन । यो विचारले नेपालमा नयाँ लेनिन जन्माउनेछ भन्ने मेरो विश्वास छ । ....... पृथ्वी घुम्दैन भन्ने मान्यताविरुद्ध सायद वैज्ञानिक जर्दानो ब्रुनोले पृथ्वी घुम्छ भनेपछि पादरीहरूले मृत्युदण्ड दिएका थिए । उनलाई चितामा राखेर आगोले जलाउने वेला अन्तिम इच्छा सोध्ने क्रममा ‘पृथ्वी घुम्दैन भन तिमीलाई छाडिदिन्छौँ’ पनि भनेका थिए । तर, वैज्ञानिक ब्रुनोले भनेका थिए,

‘मैले पृथ्वी घुम्दैन भने पनि यो घुम्न छाड्दैन । किनभने, मैले घुम्छ भनेर पृथ्वी घुमेको होइन ।’

ती पादरीले झैँ संविधान दुईतिहाइ बहुमतले पारित गरेको हो, यो मान्नुपर्छ भन्नु एकदम कमजोर तर्क हो । ....... धर्मनिरपेक्षतालाई पूरै उल्ट्याइएको छ । धर्मनिरपेक्षता भनेको राज्यको धर्म हुँदैन भन्ने हो, तर धर्मनिरपेक्षताको थप व्याख्या गर्दै सनातनदेखि मान्दै ल्याएको धर्म मान्न पाउने स्वतन्त्रता हो भनिएको छ । त्यसो भए राज्यले मान्दै ल्याएको धर्म–संस्कृति के हो त ? धर्म हिन्दू, संस्कृति आर्य । यो त कस्तो भयो भने धर्मनिरपेक्षता माग गर्नेलाई धर्मनिरपेक्षता शब्द देखाइदिने, हिन्दू धर्म हुनुपर्छ भन्नेलाई परिभाषा देखाइदिने । एउटै धारामा विपरीत अर्थ लाग्ने व्यवस्था गरिएको छ । दोस्रो, समानुपातिक समावेशीको हो । हाम्रो देश अल्पमतहरूको देश हो । जहाँ लामो समयदेखि एकलजातीय प्रभुत्व चल्दै आएको छ । राज्यमा सबैको समान अनुपातमा पहुँच हुनुपर्छ भन्ने मागलाई लत्याएर अन्तरिम संविधानबाट समानुपातिक प्रतिनिधित्वको व्यवस्था हटाएर समावेशी भन्ने मात्र राखिएको छ । यो भनेको हिजोकै एकलजातीय प्रभुत्वलाई निरन्तरता दिने कुरा हो । तेस्रो, निर्वाचन प्रणाली पूर्ण समानुपातिक हुनुपर्छ । नभए कम्तीमा ६० प्रतिशत समानुपातिक, ४० प्रतिशत बहुमतद्वारा निर्वाचित हुनेलाई त निरन्तरता दिनुपथ्र्यो । तर, उल्ट्याएर समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीबाट ४० मात्र गरिएको छ ।...... अन्तरिम संविधानको धारा १३८ (१)(क) मा प्रस्टै लेखिएको छ कि मधेसी जनताको मधेस प्रदेश र आदिवासी जनजातिलगायतको स्वायत्त प्रदेशको चाहनाको सम्मान गर्दै राज्य पुनर्संरचना गर्दा नामांकन, सीमांकन र अधिकार तोकिने भनिएको छ । संविधानसभाको समितिले दुई वर्ष छलफल गरेर १४ प्रदेशको प्रस्ताव ल्याएको थियो । उच्चस्तरीय सुझाब आयोगले ११ प्रदेश प्रस्ताव गरेको थियो । त्यस्तै, पहिचानका पाँच र सामथ्र्यका चार आधारमा नामांकन र सीमांकन गर्ने कुरामा सबै दल सहमत थिए । तर, सात प्रदेश बनाउँदा यी आधारलाई वास्ता गरिएको छैन । प्रदेश रचना गर्दा पञ्चायती संरचनालाई जस्ताको तस्तै कायम राख्ने, खण्डित नगर्नुपर्ने समुदायलाई चाहिँ खण्डित गरिएको छ । पाँचौँ, राज्य पुनर्संरचना गर्ने भनेको न्यायप्रणालीमा पनि पुनर्संरचना गर्ने भनिएको हो । तर, अहिले पञ्चायती अदालती व्यवस्थालाई जस्ताको तस्तै राखिएको छ । संवैधानिक अदालत बनाउने कुरालाई पनि खुम्च्याइएको छ । जिल्ला अदालतभन्दा तल अदालत नहुने व्यवस्था गरिएको छ । अदालतलाई जनताको पहुँचमा पुर्‍याउँदा न्यायमा सबैको पहुँच हुन्थ्यो, तर त्यस्तो गरिएको छैन । छैटौँ, अधिकारको सूची बनाउँदा केन्द्रबाट तलतिर अधिकार वितरण गर्ने होइन जुन यो संविधानले गरेको छ । संघीयता भनेको त स्थानीय निकायले जति अधिकार प्रयोग गर्न सक्छ, त्यो उसलाई दिने हो । प्रदेशले जति अधिकार प्रयोग गर्न सक्छ त्यति अधिकार प्रदेशलाई दिने हो । अनि प्रदेशले प्रयोग गर्न नसक्ने अधिकार केन्द्रले लिने हो । कतिपय आलोचकले त प्रदेशलाई जिल्ला विकास समितिमा खुम्च्याइएको बताइरहेका छन् ।............ जहाँसम्म पहाडमा उठ्न सकेन भन्ने कुरा छ, त्यो आदिवासी जनजातिहरूले जिम्मेवारी लिनुपर्छ । आदिवासीहरूको मुद्दा उठाइरहेका दल र शक्तिहरूले आन्दोलन उठाउन सक्नुपथ्र्यो, तर सकेनन् ।

आन्दोलन त छ, तर मधेसको हाराहारीमा छैन ।

यसैको आधारमा अस्तित्व नै समाप्त भयो भन्ने हो भने त्यो सही हुँदैन । आन्दोलन उठाउन लामो समय लाग्छ, संगठनात्मक रूपमा पनि हामीले बलियो भइनसक्नु, जनतालाई हाम्रो एजेन्डा पर्याप्त नहुनुजस्ता कारण रहेका छन् । ........ ठूला दल र सरकारले समयमै वार्ता गरेर सम्बोधन गरेको भए भारतले बोल्नै पाउँदैनथ्यो, बोलेको भए पनि हास्यास्पद हुन्थ्यो । ...... सरकारले ५०औँजना मान्छे मारिसक्यो र पनि मुद्दा सम्बोधन गर्ने सुरसार छैन । यस्तो अवस्थामा आन्दोलनको रूप परिवर्तन गरेर सिमाना नाकाबन्दी र राजमार्ग जाम गरिएको हो । यसो भएपछि क्षति पनि कम हुने, दबाब पनि पैदा हुने भयो । ...... नेपालको बहुभाषिकता, बहुधार्मिकता, बहुजातीयतालाई व्यवस्थापन गर्न नै संघीयता चाहिएको हो । यो भयो भने नेपाल १०–१५ वर्षमै शान्त र समृद्ध मुलुक बन्न सक्छ ।