Showing posts with label alisha koirala. Show all posts
Showing posts with label alisha koirala. Show all posts

Monday, August 31, 2015

कोइराला, गंगालाल, देवकोटा, पारिजात


Alisha Koirala

नेपालमा कसरि माथिल्लो जातका व्यक्तिहरुले छल कपटका साथ् राजनीति गरेर अन्य जात जातिलाई माथि आउन दिएन ?

धरानमा रहेको प्रसिद्ध ठुलो मेडिकल कलेज " वी. पी. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान " को यो संस्था को निर्माण मा स्व: बि पी कोइराला को कुनै पनि भूमिका न भएता पनि ,प्रतिष्ठानको नाम स्व: बि.पि कोइरालाको सम्मान मा राखियो , बि.पि को नाम भन्दा नि बढी उनको थर "कोइराला" लाई बढी बढावा दिइएको छ ,अर्थात बि.पि को नाम को साथ् पुरै कोइराला समाजलाई सम्मानित गरिएको छ। यस्तै अर्को एउटा ट्रस्ट " सहिद गंगालाल स्मारक राष्ट्रिय मुटु केन्द्र " को नाम सहिद गंगा लाल श्रेष्ठ को स्मारक नाम मा राखिएको छ , तर यो संस्थाको नाममा " श्रेष्ठ " राखिएको छैन , अर्थात केवल सहिद गंगालाल मात्र सम्मान गरिएको छ उनको जात् समाज लाई जोडिएको छैन । कारण पता लगाउदा यस्तो रे श्रेष्ठ जोडीदा नाम ठुलो हुन्थ्यो तर कहिले बुझ्न सकिन "कोइराला" को तुलनामा "श्रेष्ठ" शब्द कसरी लामो भएछ। यस्तो धेरै उदाहरण हाम्रो समाज मा हेर्न सकिन्छ।

महाकवि लक्ष्मी प्रसाद देवकोटा को प्रसिद्ध वाक्य " मान्छे ठुलो दिलले हुन्छ जातले हैन " थियो। यस वाक्य महाकवी लक्ष्मी प्रशाद देवकोटाले त्यस समयमा दलित ,जनजाति ,आदिवासी ,मधेसी ,थारु हरुलाई हेप्ने र जातीय आधारमा आफैलाई ठुलो देखिने , आफुलाई माहान / ठुलो सम्झिने बाहुन/क्षेत्रि लाइ व्यंग हानेर लेखेका थिए । हेला गरिने तल्लो जात को व्यक्तिले नै मदन को ज्यान बचाएका थिए। जातीय आधारमा आफुलाई ठुलो सम्झिने र अन्य लाइ निच व्यहार गर्ने बाहुन / क्षेत्रि हरु सुध्रिने आशमा लघु महाकाव्य "मुना मदन " लेखेका थिए। तर के गर्ने , आफुलाई देश र जनता को राजा सम्झिने आहंकारी बाहुन क्षेत्रि अझ सुध्रिएको देखिदैन। यिनीहरुले त महाकवि लक्ष्मी प्रशाद देवकोटा लाई नै प्रयोग गरेर जातीय बढावा दिए। महाकवि लक्ष्मी प्रशाद देवकोटा को स्मारक सम्झनामा देवकोटा सडक ,देवकोटा संघ्रालय ,देवकोटा चोक जस्ता नाम हरु राखे। मैले कहिले बुझ्न सकिन कि यि स्वार्थ राजनेता हरुले महाकवी लक्ष्मी प्रशाद देवकोटा को सम्मान गरेको हो कि उसको जात देवकोटा को सम्मान गरेका हुन्।महाकवी लक्ष्मी प्रशाद देवकोटालाई प्रयोग गरि देवकोटा समाजलाई बढावा/वर्चस्व दिनुको पछि यिनीहरुको लुकेको स्वार्थ छरपस्ट बुझिन्छ।

उनि जस्तै एक महान लेखिका कवि विष्णु कुमारी वैवा (तामांग) " पारिजात " को नाम ले प्रख्यात को पुरा नाम पनि सायद नै कसैलाई थाहा होला।आज यिनी बाहुन भएकी भए नाम भन्दा बेशी जात प्रख्यात हुनेथ्यो।

अहिले बनदै गरेको बनेपा -सिन्धुली -वर्दिवास राजमार्ग को नाम " बि पी कोइराला राजमार्ग " पनि स्व :बि पी कोइराला को सम्झनामा राखिएको छ राखिएको छ, वास्तविकतामा यो राजमार्ग निर्माणमा बि. पी. कोइराला को कुनै पनि योगदान छैन ता पनि नाम राखियो कारण के त यो राजमार्ग को सपना पहिलो पल्ट उँहा ले नै देख्नु भा थियो रे ।कसलाई के थाहा यो राजमार्ग को सपना/कल्पना भारि डोको बोकेर हिड्ने त्यहाँ का बासिन्दाले वर्षौ देखि गर्दै आएका छन।ल ठिक छ , वि. पी कोइराला महान व्यक्तित्व थिए ,त्यसैले उनको नाम राखिएको हो ,तर नाम मात्र राखे भैहाल्यो नि " कोइराला " जोडिनु को कारण के ?यति धेरै राजमार्ग हरु छन् ,महेन्द्र राजमार्ग ,सिद्धार्थ राजमार्ग , कतै पनि जात उल्लेख गरिएको छैन। तसर्थ बनेपा -सिन्धुली -वर्दिवास राजमार्ग मा कोइराला सब्द जोडिनु को कारण सबैलाई स्पष्ट भै नै सक्यो होला।

निष्कर्ष के त , यदि कुनै माथिल्लो वर्ग(विसेस गरि बाहुन समाज ) का व्यक्ति लाइ सम्मान गरिन्छ भने उसको साथ् पुरा उसको जात / वर्ग लाई सम्मान गरिएको हुन्छ तर जब कुनै जनजाति ,नेवाः ,किराती ,आदिवासी ,मधेसी ,थारु जात /वर्ग /समुदाय का व्यक्ति को सम्मान हुन्छ केवल त्यस बिसेष व्यक्ति को मात्र सम्मान गरिन्छ र उसको जात /वर्ग /समुदायलाई बहिस्कार गरिन्छ।

दलित ,जनजाती ,आदिवासी ,मधेसी थारुहरुको पहिचान सहित को संघिय राज्य को बिरोध गर्नुको पछि को आफ्नो एक्कल जातलाइ छल कपट सहित माथिल्लो स्थान मा राख्न सक्ने बाहुन क्षेत्रि (विशेश गरि साश्क वर्गका बाहुन पुरुष ) हरुको स्वार्थीपना छरपष्टै झल्किन्छ।

धन्यवाद !

Saturday, August 22, 2015

Surya Bahadur Thapa



Not everyone seems to be aware Surya Bahadur Thapa is no longer with us.

Former Nepal PM Surya Bahadur Thapa dies

मधेशीलाई अधिकार नदिए सम्म मुलुकको समस्या समाधान नहुने- सूर्य बहादुर थापा
केही पार्टी र नेताहरु मिल्दैमा जनजाति, मधेसी, दलित र महिलाको समस्या समाधान नहुने बताउँदै थापाले भने-त्यतातिर फोकस गरेर समान हक अधिकार दियो भने असन्तोष हराएर जान्छ, अनि मात्र राष्ट्र अगाडि बढ्छ । यसलाई निवारण गर्न नसके स्थिति बिगि्रएर जान्छ ।’ ..... नेताहरुले जनतालाई हामीले झुक्याएका छौं भन्ने नठान्न आग्रह गर्दै थापाले जनताले सहने र अन्तरराष्ट्रिय समुदायले विश्वास गर्ने कुराको पनि सीमा हुने बताए । ....

संघीयतालाई थाती राखेर संविधान जारी गर्न सम्भव छ कि छैन भन्ने पत्रकारको प्रश्नमा थापाले भने- ‘टाउको थाती राखेर संविधान बनाऔं भन्नुहुन्छ भने मेरो भन्नु के छ र ।’



Alisha Koirala
पृथ्वी नारायण शाह ले गरेको नेपाल एकीकरण (कब्जा) र अंग्रेजहरुले ले गरेको भारत ,अमेरिका ,क्यानाडा ,अरब ,युरोप ,श्री लंका इत्यादी हरुमाथि को कब्जा मा के फरक छ ? - अग्रेजद्वारा कब्जा गरिएका राज्य/राष्ट्र हरु सबै स्वतन्त्र मुक्त भैसके ,तर नेपालमा बर्षौ देखि सोषित , उत्पीडित किराती ,नेवाः अन्य जनजाति आदिवासी , दलित , मधेसी , थारु अझ पूर्ण रूपले स्वन्त्र मुक्त हुन् बाकी नै छन।

अंग्रेज ले पनि हथयार ,बल र छल को साहयता सोझा सोझा राज्य हरुलाई कब्जा गर्थे र उसैको ठाउँ मा उसैलाई नै हेपेर राख्थे - पृथ्वी नारायण शाह ले पनि सोझा सोझा राज्य हरुलाई हथ्यार ,बल छल को प्रयोग ले कब्जा गर्थे र उसैको मेहनत को कमाइ खाएर उसैलाई नै हेप्ने गर्थ्यो।

अंग्रेजले पनि हजारौ लाखौ निर्दोष हरु को ज्यान लिएका थिए , र पृथ्वी नारायण शाह ले पनि हजारौ निर्दोष प्राणी हरुको रगत बगाएका थिए। अंग्रेज ले पनि अर्का को सम्पति अर्काको मिहनेत हेपेर लुट्ने गर्थे ,पृथ्वी नारायण शाह ले पनि त्यसै गरेका हुन्। अंग्रेज पनि अराजक थिए ,पृथ्वी नारायण शाह पनि अराजक थिए।

अंग्रेजले पनि बल ,छल,हथ्यार को मद्त ले कब्जा गरेको व्यक्तिहरुलाई आफ्नो धर्म संस्क्रती अपनाउन बाध्य पार्थे ,जसले अप्नौथ्यो उसलाई सामान्य व्यहार गरिन्थ्यो र न अपनाउनेलाइ कि त कारागार मा कि त तल्लो स्तरको काम गराई गुलामी गराइन्थ्यो ,नत्र मृत्यु दण्ड नै दियिन्थ्यो। नेपालमा पनि पृथ्वी नारायण शाह ले कब्जा गरिएको ठाउँका मूलबासीहरुलाई उसको धर्म ,संस्कृति ,परम्परा हरुबाट प्रतिबन्ध लगाइन्थ्यो र जबर्जस्ति सबैलाई आफ्नो धर्म संस्कृति, परम्परा अपनाउन बाध्य बनाउथ्यो। किराती हरुलाई खुला रुप मा आफ्नो संस्क्रती चाड पर्व मनाउन प्रतिवन्ध थियो ,किराती हरुलाई जबर्जस्ति आफ्नो संस्कृति थोपेर सेना मा भर्ति गरौथ्यो र यसो गर्न न मान्नेलाइ मृत्यु दण्ड दियिन्थ्यो। त्यसै मल्ल राज्य कान्तिपुर् ,किर्तिपुर ,भक्तपुर - छलपुर्वक कब्जा गरेर उसको घर मा उसलाई नै गुलामी गर्न बाध्य परेका थिए।

स्वतनत्र स्वाभिमान र मौलिक हक को आवाज उठाउने लाइ अंग्रेज शासक ले मृत्य दण्ड दिन्थ्यो ,नेपालमा पनि स्वन्त्रता को कुरा गर्नेलाई पृथ्वी नारायण शाह सरकार ले मृत्यु दण्ड दिएकै हुन्। अंग्रेजले यस्तो कानुन बनाउथ्यो कि सबै अंग्रेज हरुको गुलामी गर्न बाध्य हुन्थ्यो , त्यस्तै पृथ्वी नारायण शाहले पनि यस्तै कानुन को सिर्जना गरे। गुलामी पनि कस्तो जबर्जस्ति ,गुलामी गर्न न मान्ने लाई मृत्यु दण्ड दियिन्थ्यो।

पृथ्वी नारायण साह पछि उसको सन्तान शाह परिवारले यो परम्परा कायम नै राख्यो त्यस पश्चात त्यहि कुलका राणा परिवारले त झन् उग्रश्र आफ्नो क्रुरता ,अत्याचार दमनलाई झन् उच्च चरम शिखर सम्म पुर्याए। समय वित्ततै गयो , पहिल निरंकुश राना शासन अनि त्यसपछि क्रुर साही राज शाष्ण को त् अन्त्य भयो। यिनीहरुको अन्त्य भएता पनि आज गरेका अराजकता ,कब्जा बाट पूर्णता ले स्वतन्त्र मुक्त हुन सकेका छैन। ठुलो संघर्स ,जनयुद्ध ,जन आन्दोलन पश्चात - किराती ,नेवाः , दलित,जनजाति ,आदिवासी ,मधेसी ,थारु र अन्य उत्पीडित वर्ग हरुले केहि हद सम्म आफ्नो अधिकार पाए स्वतन्त्र आवाज उठाउन पाए , तर पनि पूर्ण रुपले स्वन्त्र मुक्ति स्वाभिमान पहिचान पाउन अझ बाकि नै छ।

अहिले स्वन्तन्त्र भएका भारत ,युरोप ,अमेरिका ,अरब इत्यादी देश हरुमा पहिला को अंग्रेज लाई निरङ्कुश ,क्रुर, अत्याचारी भनिन्छ भने हाम्रो देश मा ज्यानमार ,हत्यारा , अत्याचारी पृथ्वी नारायण शाह लाई एकता पुरुष भनेर भनिन्छ। यसले त यति स्पस्ट गर्छ कि नेपालका उत्पीडित वर्ग हरु अझ स्वतन्त्र आजद हुन सकेका छैन।

निरङ्कुश ,अत्याचारी ,हत्यारा शाह वंशीय राजा र राना द्वारा कब्जा गरियेका ,दबाएर गुलाम बनाएर राखिएका ,सोषित ,उत्पीडित किराती ,नेवाः अन्य जनजाति आदिवासी ,दलित ,मधेसी ,थारु हरु आफ्नो खोसिएको स्वन्त्र पहिचान फिर्ता माग्दा अहिलेको मत्थिल्लो वर्गका शासक वर्गीय हरुले आफ्नो स्वार्थीपना ,क्रुरता झल्काईरहेका छन्।

अहिलेको चार दलिय साश्कले पनि राजा ,राना झैँ प्रविरृति देखाइ रहेका छन। यिनीहरुले पनि बल , छल , हथ्यार को प्रयोगले जनजाति ,आदिवसी ,मधेसी ,थारु हरुलाई दबाउन खोजिएका छन।



मेरो देशका सम्पूर्ण देशवासीले सिघ्र नै पूर्ण समानता रुपले स्वतन्त्र पहिचान हक अधिकार पाउन भन्ने आशा- कामना गर्दछु।

धन्यवाद !!

* ( मेरो कुरा को अवस्य बिरोध गर्नु होला तर बिरोध गर्ने अगाडि मलाई यति मात्र भानिदिनुस कि हजारौ निर्दोष हरुको रगत को खोला बगाएर अनि तिनीहरुलाई कब्जा गरेर पृथ्वी नारायण शाह ले जगत को भलो गरे कि आफ्नो कुल को भलो गरे ? )