रणनीति मात्र बनाएर हुँदैन। पार्टी को अर्को अध्यक्ष लाई त्यस रणनीति मा राजी पनि गर्नुपर्छ। संवाद सम्म गर्न नचाहने भनेको प्रयास नगरेको हो नै। पार्टी का प्रमुख पाँच छ जना नेता लाई सँगै बसाएर गफ गर्न सक्नुपर्छ। एकै पटक निर्णय लिए। एक्लै निर्णय लिए। वार्ता दल का दुई सदस्य आफैले रोजे। एक्लै। ओली सँग वार्ता गर्नु सही रणनीति हुन सक्छ। सहकार्य पनि सही रणनीति हुन सक्छ। तर पार्टी को अर्को अध्यक्ष लाई पुरा माइनस गरेर जाने निर्णय ले पार्टी फुटको बीउ रोपको हो।
रणनीति सही हो कि होइन प्रश्न नै उठ्दैन। कार्यान्वयन मा पहिलो गाँस मैं ढुङ्गा।
राजपा र सपा को एकीकरण विशेष परिश्थिति मा भएको हुन सक्छ। पार्टी भित्र ओली लाई प्रचंड ले पेल्दै थिए। ओली लाई आफ्नै पार्टी फुटाउनु पर्ने थियो। त्यो अध्यादेश चाहिएको प्रमुख कारण त्यो थियो। तर जनता को मैंडेट थियो पार्टी एकीकरण। चुनाव अगाडि सपा र राजपा ले गठबंधन गरे। सँगै प्रदेश सरकार बनाए।
तर केंद्र मा उपेंद्र यादव ले गलती गरे। जनता को मैंडेट ओली को मंत्री बन्ने थिएन। सपा सरकार मा जानु ले पार्टी एकीकरण लाई पर पर सर्दियों। ओली लाई देखिनसहने र तथानाम गाली गर्ने बाबुराम। बाबुराम सँग एकीकरण गरे पछि यादव को चट भयो।
महाधिवेशन नगर्दा सम्म दुई जना अध्यक्ष हो। महामारी पछि महाधिवेशन गर्ने।
उपेंद्र यादव ले अर्को बदमाशी गरे, आफु संसदीय दलको नेता निर्वाचित हुने गारंटी नभएसम्म संसदीय दलको विधान नै पारित हुन नदिने।
तीनै जना तर मानसिक दासता रोग बाट ग्रस्त छन। प्रमुख समस्या त्यो हो।
माधव नेपाललाई अब पार्टीमा कुनै ठाउँ छैन : केपी ओली यद्यपि उनले माधव नेपाल पक्षका अन्य नेताहरुलाई भने पार्टीमा आउन पुनः आह्वान गरे । उनले भने, ‘अरु साथीहरु गल्ती महसुस गरेर फर्कनुहुन्छ भने हामी मौका दिन्छौं । आउनुहोस्– यो पार्टी हामी सबैले बनाएका हौं । गल्ती भइहाल्यो भने पनि त्यसलाई सच्याएर आउनुहोस्, काम गरौं ।’ ...... उनले भने, ‘अहिले फ्लोर क्रस गरेर शेरबहादुर देउवाका पछि पछि कुद्ने छन् नि, यस्ता तत्वहरु नभएपछि पार्टीले स्पष्ट बहुमत ल्याउनेछ ।’ ...... अध्यक्ष ओलीले आफू नेतृत्वको सरकारलाई हटाउने आदेश दिएर अवैध काम गरेको भन्दै सर्वोच्च अदालतप्रति आक्रोश समेत व्यक्त गरे ।
केपी ओली र उपेन्द्र यादव को कुरा हुबहु मिल्छ। किन होला? पहिला दुबै एउटै पार्टी मा थिए। त्यस कारन ले हो? केपी ओली माधव बिनाको एमाले चाहन्छन। उपेंद्र महंथ राजेंद्र दुई जना बाहेक को जसपा चाहन्छन। लोकतंत्र मा त्यस्तो हुँदैन। कसैलाई अल्पमत मा पार्न सकिन्छ। तर मान्छे नै सिध्याउने सोंच त्यो कम्युनिस्ट तानाशाही सोंच हो।
एकीकरण गर्दा जुन कार्यकारिणी समिति बन्यो त्यो आधिकारिक हो। त्यति मात्र भनेको हो निर्वाचन आयोग ले। अब पार्टी को जमीन्दार उपेंद्र यादव हो भनेको होइन। भन्न मिल्दैन। भनेको छैन।
नेकपा जब दुईकपा तीनकपा भयो, एमाले दुईमाले भयो, म्याउवादी च्याउवादी भयो, एकीकरण भन्दा अगाडि को अवस्था मा फर्केको हो। अहिले जसपा एकीकरण गर्दा को संरचना मा फर्केको हो। अर्थात महंथ दुई मध्ये एक अध्यक्ष अझ पनि हो। पुर्व राजपा र पुर्व सपा जहाँ का तहाँ नै छन। तर त्यो संरचना मानदिन भन्ने हो भने महंथ ठाकुर ले इच्छा लागेमा अर्को पार्टी दर्ता गराउनुस भनेको हो। तर जसपा एकीकरण गर्दा को संरचना मानने हो भने अर्को पार्टी दर्ता गराउनु परेन।
महंथ जी ले बदमाशी त गरेकै हो। कार्यकारिणी समिति का २० जना उपेंद्र पक्ष का लाई फालेको होइन? त्यो फाल्ने प्रयास लाई गलत भनिएको हो। महंथ ले फाल्न नमिल्ने, उपेंद्र ले फाल्न मिल्ने भन्ने अर्थ लाग्दैन।
भने पछि महंथ राजेंद्र अल्पमत मा परे। जसपा को गुटबंदी तर तरल हुने गर्छ। केही हप्ता अगाडि मात्र उपेंद्र १२, राजेंद्र २० थिए। अहिले उल्टो छ। मंत्री नबन्ने हरु फेरि साइड चेंज गर्न सक्छन। तरलता।
उपेंद्र सँग मलाई यति रीस उठ्यो कि म आफ्नो सांसद पद छोडेर भाग्छु भनेर शायद नभनलान महंथ राजेंद्र आदिले। केपी ओली सँग मलाई यति रीस उठेको छ, म मंत्री हुँदा मेरो अपमान गर्यो, यति रीस उठेको छ कि संविधान नै संसोधन गरे पनि म उसलाई समर्थन गर्दिन। अहिलेसम्म देउबा सँग संविधान संसोधन बारे कुनै किसिमको छलफल भएको छैन। ओली सँग पनि त भएन १८ महिना। मौका मिलेमा संविधान संसोधन पनि गर्ने अहिले तत्काल मंत्री पद पड्काउने दुई बुँदे गरे हुँदैन?
उपेन्द्र र बाबुरामलाई देउवाले साेधे – मन्त्रीको टुङ्गो कहिले लगाउनु हुन्छ ?प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवास बालुवाटारमा तीन नेताबीच करिब ४५ मिनेट कुराकानी भएको प्रधानमन्त्रीको सचिवालयले जानकारी दिएको छ । भेटमा मन्त्रीपरिषद् विस्तार, सरकारको साझा कार्यक्रम, गठबन्धनको गतिविधिलगायतका विषयमा छलफल भएको बताइएको छ । ...... साथै काँग्रेस सभापति समेत रहेका देउवाले पार्टीको संस्थापन इतर पक्षलाई पनि मन्त्रीको नाम दिन आग्रह गरिसकेको अवस्था छ । देउवाले मन्त्रिपरिषद् विस्तारका लागि मन्त्रीको नाम पठाउन काँग्रेसको इतर पक्ष, माओवादी केन्द्र र जसपालाई ताकेता गरिरहेको बुझिएको छ ।
आज यदि चुनाव हुन्छ भने जनमत पार्टी ले मधेस मा मात्र उम्मेदवारी दिन्छ। जनसंख्या को हिसाब ले ५०%, भुगोल २५% र जनमत पार्टी को संगठन मधेसी समुदाय भित्र सीमित देखिन्छ। त्यो भनेको देशको एक तिहाई मोटामोटी। चुनावमा ५१% लाई जित मानिन्छ, ६०% लाई अत्यंत राम्रो जित मानिन्छ। तर एक तिहाई मधेसी सँग २५% संसदीय सीट होला। अर्थात अहिले को अवस्था मा जनमत पार्टी जित्नु भनेको जम्मा संसदीय सीट को १३% जति ल्याउनु हो। तर त्यति न आउन पनि सक्छ। आज यदि चुनाव हुन्छ भने जनमत पार्टी त्यो एक तिहाई जनसंख्या रहेको मधेसी समुदाय भित्र को सबैभन्दा ठुलो पार्टी बन्ने संभावना कति छ? अहिले त मलाई लाग्दैन। भने पछि काठमांडु पुगेर एउटा सानो विपक्षी पार्टी भएर बस्ने? हामीलाई त जनता ले भोट नै दियन भन्दै बस्ने? आज यदि चुनाव हुन्छ भने जनमत पार्टी कांग्रेस र कम्युनिस्ट भन्दा पछाडि नै हुन्छ। जसपा को हाराहारी मा आउनु भनेको एउटा मधेसवादी दलले अर्को मधेसवादी दलले भोट काटाकाट गर्ने अवस्था मात्र हो। जसपा को तेस्रो गुट बननुमा के मजा छ?
संगठन अत्यंत राम्रो बनेको छ। जनमत पार्टी को महाधिवेशन लाई अहिले कांग्रेस को महाधिवेशन सँग दाँजे हुन्छ। दुध का दुध पानी का पानी। तर गुपचुप संगठन बनाएर चुनाव स्वीप गर्छु भन्ने सोंच हो भने त्यो संभव छैन। संगठन त आधार मात्र हो। मंच तैयार भएको छ। नाचगान हुन बाँकी छ। अहिलेसम्म बनेको संगठन स्टेज हो। नाचगान आंदोलन हो। बिना आंदोलन चुनाव स्वीप गर्न सकिँदैन।
४६ सालमा गणेशमान ले नेवार र मधेसी को अलायन्स बनाउ, आंदोलन गरौं भनेनन। मुद्दा बहुदल। ४६ सालमा मात्र होइन ६ सालमा पनि गणेशमान निर्णायक हो। बीपी त भारतीय नागरिक थिए।
आंदोलन को बाटो एक मात्र उपलब्ध बाटो हो। होइन भने जपा ले लडेको प्रत्येक क्षेत्र मा पाँच पाँच हजार भोट ल्याउने, राष्ट्रिय पार्टी बन्ने तर सीट अत्यंत कम जितेर आम कार्यकर्ता को मनोबल अत्यंत गिरावट भएर जाने हुन सक्छ। जनमत पार्टी का लागि झापा देखि कंचनपुर सम्म को सबैभन्दा ठुलो पार्टी नबन्नु चुनावी हार सरह हुनेछ।
बंद पोखरी भनेको त्यही घिसीपिटी अनुहार हरु। देउबा, प्रचंड, ओली, माधव। बुढ़ा हरु उठापटक गरिरहने। बहुदल आए पछि केही वर्ष राजनीति त्यस्तै थियो। सुर्य बहादुर थापा र लोकेन्द्र बहादुर चंद को आपसी उठापटक हेर्दै बस्नुपरेको सारा देश। त्यही नाटक अहिले मंचन भैराखेको छ।
बगेको नदी भनेको एमाले संसदीय दल को नेता बाट ओली हट्ने अथवा हटाइने। अध्यक्ष पद पनि तेस्रो पुस्तामा पुग्ने। यता कांग्रेस को महाधिवेशन भएर देउबा ले पार्टी सभापति मा हार्ने अथवा महाधिवेशन नभएर कांग्रेस को वैधानिकता नै समाप्त भएर गगन थापा अमरेश सिंह हरुले नया पार्टी दर्ता गर्न कर लाग्ने। मोआवादी मा वर्षमान पुन, जनार्दन को उदय हुने।
भ्रष्टाचार यति गहिरो छ सत्ताधारी पार्टी हरु को पक्षमा भकाभक निर्णय हरु आउन थालेको देखिन्छ।
भेड़ा बाख्रा
ओली हटना साथ फेरि एमाले र माओवादी गठबंधन बन्ने बाटो खुल्छ। त्यस अवस्थामा कांग्रेस र जसपा ले चुनाव अगाडि नै गठबंधन नबनाएको खण्डमा चुनावी हार गारंटी हुन्छ। होइन भने दुई गठबंधन बीच प्रतिस्प्रधा हुन्छ। कसले जित्छ भन्न गारहो हुन्छ। दुई नंबर प्रदेश मा दुई तिहाई, बाँकी तराईमा ५०%, र पहाड़मा २०% दिन सक्नुपर्छ कांग्रेस ले जसपा लाई।
Paradigm Shift
त्यो भनेको जनमत पार्टी हो। विवेकशील साझा का अध्यक्ष रविन्द्र थापा ले त मैदान छोड़े। महाको प्रतिगामी मान्छे। पहाड़मा पनि जनमत नै जानुपर्छ। भ्रष्टाचार को मुद्दा लाई केजरीवाल ले जस्तो समातेर स्वीप दिन सक्ने ठाउँमा छ जपा।
जसपा ले सात मंत्रालय पाउने भयो जस्तो छ। संविधान संसोधन मा समझदारी नै नबनी मंत्रालय भागबण्डा गर्नु को के अर्थ? पहिला शुरू त न्युनतम कार्यक्रम बन्नु पर्थ्यो।
अहिले पनि जसपा ले चरम एकता र चरम अनुशासन देखाएको खण्डमा संविधान संसोधन को संभावना छ।
जो बलियो स्थान मा छ उसले बड़प्पन देखाउनु पर्छ। पालै पिलो एकले अर्को लाई पेल्ने काम ले दुबै पक्ष लाई स्वाहा पार्छ।
उपेंद्र यादव ले एउटा गुट लाई मात्र सत्ता मा लांदा पनि संसदीय दल को अवस्था त तरल रहन्छ। छ महिना पछि जसपा संसदीय दलको नेता उपेंद्र यादव नै रहन्छन भन्ने छैन।
होइन, यदि संविधान संसोधन को मुद्दा लाई जसपा ले तिलांजली दिएको हो भने मधेसी जनता ले जसपा लाई तिलांजली दिनुपर्छ। करै लाग्छ।
ओली र माधव दुबै किनारा लागेर पार्टी नेतृत्वमा सुबाष नेमबांग, पृथ्वी सुब्बा गुरुंग, योगेश भट्टराई हरु पुग्छन भने एमाले र माओवादी ले फेरि चुनावी गठबंधन बनाउने अथवा पार्टी एकीकरण नै गर्ने ठुलो संभावना रहन्छ। अब त जे गरे पनि दुई तिहाई त आउँदैन तर बहुमत ल्याउन सक्ने संभावना तर रहन्छ। अहिले को एमाले कांग्रेस को हाराहारी मा छ। त्यसमा माओवादी थप्दा बहुमत पुग्ने हो। चुनाव पछि को गठबंधन भन्दा चुनाव अगाडि को गठबंधन बढ़ी फाइदाजनक हुन्छ। प्रत्यक्षमा एक सीट जित्न केही हजार मत को फरक प्रयाप्त हुन्छ। समानुपातिक को एक सीट पाउन दश हजार बढ़ी मत चाहिने हुन्छ।
ओली र माधव मात्र होइन प्रचंड पनि उमेर का कारण ले किनारा लाग्ने समय आउनै लाग्यो। वर्षमान पुन, जनार्दन शर्मा आदिले पार्टी हाक्लान। कांग्रेस मा पनि देउबा किनारा लाग्ने हुन।
एमाले र माओवादी एक ठाउँ आउँदा कांग्रेस र जसपा एक ठाउँ आउन करै लाग्छ। आएनन भने चुनाव अगाडि नै विपक्षी पार्टी हरु भन्ने हुन्छ। यदि निधि को नेतृत्वमा कांग्रेस पार्टी पुगेछ भने जसपा लाई चुनावी गठबंधन गर्न के गारहो?
तर जनमत पार्टी वाइल्ड कार्ड हो। जनमत एक मात्र पार्टी हो जसले भ्रष्टाचार को मुद्दा समात्न सक्छ। तर अहिलेसम्म त्यहाँ पुगेको देखिँदैन। अरविन्द केजरीवाल ले दिल्ली मा समाते जस्तो गरी नेपाल मा जपा ले त्यो मुद्दा समात्ने हो भने देश भरि ६०% सीट जित्न सक्ने पार्टी हो जनमत। अहिलेसम्म तर त्यो मुद्दा समातेको देखिँदैन।
अर्को पार्टी दर्ता गर्यो कि सांसद पद जान्छ। त्यस्तो रणछोड़ काम गर्नुहुँदैन। चुनाव मा जिताएको जनता ले हो, उपेंद्र यादव ले होइन। आफ्नो सांसद पद कायम राख्नुपर्छ।
कुनै पनि पार्टी भित्र बहुमत पनि आधिकारिक हो, अल्पमत पनि आधिकारिक हो। आंदोलनकारी शक्ति कदम कदम मा सर्वसम्मत निर्णय गर्नुपर्छ। गर्न नसके बहुमत को निर्णय, अल्पमत को सम्मान हो।
पुर्ण केंद्रीय समिति को बैठक को माग गर्नुपर्छ। त्यो पो आधिकारिक हो।
उपेंद्र यादव ओली पथ मा हिडेका छन। ओली ले पार्टी भित्र का समिति हरु पुनर्गठन गरे आफूखुशी। अहिले उपेंद्र यादव ले त्यही गरेका छन। त्यसो गर्न पाइँदैन।
यस संसद मा संविधान संसोधन को झिनो आशा छ। त्यो बाँकी रहिरहेसम्म पार्टी भित्र बसेर नै संघर्ष गर्नुपर्छ।
मुख्य कुरा पार्टी महाधिवेशन हो। त्यस पछि को आधिकारिक भनेको केंद्रीय समिति हो। त्यहाँ त पुर्व राजपा अहिले पनि ५०% नै हो। पार्टी अध्यक्ष भनेको पार्टी महाधिवेशन माथि होइन, केंद्रीय समिति माथि होइन।
केंद्रीय कार्यकारिणी समिति पुनर्गठन गर्न पाइँदैन। त्यसका विरुद्ध पार्टी भित्र संघर्ष गर्नुपर्छ।
प्रचंड र देउबा लाई वामपंथी लोकतंत्रवादी लागेको छैन। जसपा भित्र त्यस्तो नौटंकी सुहाउँदैन।
संसद पद कायम छ। केंद्रीय समिति कायम छ। पार्टी भित्र बसेर संघर्ष गर्नुपर्छ।
दुबै पक्ष लाई एक अर्का को खाँचो छ। माधव ले अब देउबा लाई भोट दिन मिल्दैन। ओली ले अब त डंडा बरसाउँछन। देउबा ले महंथ र राजेंद्र पक्ष लाई पनि नमिलाये पंगु सरकार हो यो। कदम कदम मा अल्पमत। महंथ राजेंद्र पक्ष ले भन्ने गरेको सत्ता मा रहेको सँग हो कुरा गर्ने। भने पछि अब कुरा गर्ने देउबा र उपेंद्र सँग। न्युनतम कार्यक्रम बन्न बाँकी छ। त्यसमा सहभागी हुनुपर्छ।
नेपाली कांग्रेस एक पार्टी तीन गुट हो। अहिले त एक पार्टी एक दर्जन गुट भइसक्यो। एमाले एक पार्टी दुई गुट हो। माओवादी कांग्रेस जस्तै हो। पार्टी भित्र बाहिर सबैलाई हेर्दा। जसपा एक पार्टी दुई गुट हुनु राम्रो त होइन तर समस्या होइन। पार्टी एक राख्नुपर्छ। गुट चलाएर बसे भो।
हुन त पानी बगिसक्यो। धेरै मन्थन गरेर काम छैन। दुबै पक्ष को राजनीति समाप्त भएर जान्छ। पहिलो संविधान सभा मा टुटफुट भएर त्यस पछि जसरी सबैले चुनाव हारे, अब त्यो अवस्था मा पुगे। त्यति बेला पार्टी एक गर्ने मौका थियो। यस पटक त्यो मौका छैन। उमेर ले पनि साथ दिँदैन। प्रचंड अब जंगल पस्न मिल्दैन, उमेरले साथ दिँदैन भने जस्तो।
मानसिक दासता रोग को सामान्य लक्षण हो आफु आफु मिलेर बस्नै नसक्ने। जो आफै मानसिक दासता को रोगी हो उसले पहाड़ी पुर्वाग्रह सँग कसरी लड्ने?
यो नाटक को शकुनी भने बाबुराम हो। एमाले भित्र हुँदा अशोक राई सँग नपाएको सामीप्य, माओवादी भित्र हुँदा बाबुराम सँग नपाएको सामीप्य अहिले उपेंद्र जी लाई पाए जस्तो लागिरहेको छ। राजा लाई भेट्न जान्छन मानिस हरु आज पनि।
ओली ले आफु लाई बेइज्जत गरेर मंत्रीमंडल बाट निकाल्यो भन्ने एजेंडा हो उपेंद्र यादव को। पार्टी एक राखेर दुबै पक्ष सँग बार्गेनिंग गरेर आफ्नो दुनो सोझ्याउने हो। तर अहिले फोकटमा देउबा को पछि लागेका छन। मुद्दा पुर्ण रूपले छोडेको अवस्था छ।
महंथ ले पनि झुठा मुद्दा फिर्ता को वार्ता शुरू गर्दा अर्को पार्टी अध्यक्ष सँग विचारविमर्श गर्नु पर्दैन? कसलाई पठाउने, किन पठाउने? दुबै अध्यक्ष बसेर गफ गर्नु पर्दैन? ओली को घाम तापेर पार्टी भित्र उपेंद्र यादव लाई माइनस गर्ने? अहिले उपेंद्र जी देउबा प्रचंड को घाम तापेर महंथ राजेंद्र लाई माइनस गर्ने? मानसिक दासता रोग नै त्यस्तो हो। आफु आफु मिलेर बस्नै नसक्ने। जो आफै मानसिक दासता को रोगी हो उसले पहाड़ी पुर्वाग्रह सँग कसरी लड्ने?
संसदीय अंकगणित अनुसार महंथ को रणनीति सही थियो। तर त्यस का लागि चरम पार्टी एकता र अनुशासन को आवश्यकता थियो। त्यस को गरे ठीक उल्टो। महंथ राजेंद्र ले।
महंथ राजेंद्र ओली को पुच्छर हो, उपेंद्र देउबा प्रचंड को पुच्छर हो भने मधेसी जनता महंथ राजेंद्र उपेंद्र को पछि पछि किन लाग्छ?
३० वर्षे दुइ दलीय भ्रष्टाचारतंत्र का साइड हीरो हरु। ३० वर्षे दुइ दलीय भ्रष्टाचारतंत्र का लोकेन्द्र बहादुर शेर बहादुर।
मधेसी जनता को मैंडेट थियो, राजपा र सपा एकीकरण। मैंडेट पुरा नगर्दा दुबै पक्ष को राजनीति समाप्त हुने देखियो। वैकल्पिक शक्ति होइन पुच्छर शक्ति हो। नंगरी।
जसपा दुबै पक्ष को राजनीति समाप्ति तर्फ गयो। यति सजिलै दुई फ्याक भए।
यति धेरै देश को राजनीति यति लामो देखियो। चुनाव को समय मा बाहेक अरु समय मा निर्वाचन आयोग समाचार मा आएको मलाई अर्को उदाहरण थाहा छैन। नेपाल फरक किसिमको देश हो नै।
पार्टी को आतंरिक बैठक को कुरा निर्वाचन आयोग मा पुग्नु उदेकलाग्दो कुरो हो।
मधेस आन्दोलन को मैंडेट
जनता ले मैंडेट दिएको राजपा र सपा एक पार्टी बन। जस्तो कि नेकपा लाई मैंडेट थियो, पाँच वर्ष सरकार चलाउ। जनता को मैंडेट मानेन भने चुनाव को समय मा जनता ले हिसाबकिताब लिन्छ।
प्रचंड को रातो रातो लोभ
माधव ले एमाले कब्ज़ा गरेर आफ्नो पोल्टामा हाल्दिने, उपेंद्र ले त कब्ज़ा पनि गरे हालदि पनि सके, त्यस्तो सोंच छ प्रचंड को। माधव एमाले संसदीय दलको नेता बन्ना साथ देउबा को राजीनामा माग्ने दाउ हो प्रचंड को। झर्ला र खाउँला भन्ने दाउ। आजसम्म एक पटक माओ पार्टी को महाधिवेशन भएको छैन। लोकतान्त्रिक देश मा हुने पार्टी महाधिवेशन। जुन दिन माओ पार्टी को महाधिवेशन हुन्छ त्यो दिन प्रचंड को अध्यक्ष पद चट।
जनमत पार्टी हाजिर हो
जसपा ले स्टेज खाली गरिसक्यो। तर त्यो खाली ठाउँमा जनमत पार्टी पुगेको देखिँदैन। बरु कांग्रेस हस्याङ्ग फस्याङ्ग गर्दैछ। जनमत पार्टी को तर रवैया रहने गरेको छ, हाम्रो प्रमुख प्रतिपक्षी जसपा हो। हो भने मैदान छोडिसक्यो। कांग्रेस लाई फ्रंटल अटैक (frontal attack) नदिएसम्म जनमत पार्टी उँभो लाग्दैन। संगठन निर्माण त असाध्यै राम्रो भएको छ। तर आंदोलन नगरेसम्म गंतव्य पुग्न सकिँदैन। मुद्दा समाउनु पर्छ।
मधेसी पार्टी हरु भन्छन, हामीले यत्रा आवाज उठायौं तर मधेस को २०% मत पनि मिलेन। मधेस मा ५०% अथवा ६०% मत प्राप्त गर्न मुख्य रूपले आर्थिक विकास को मुद्दा, रोजगारी सिर्जना को मुद्दा उठावनुपर्ने हुन्छ। नंबर एक आर्थिक विकास, नंबर दुई भ्रष्टाचार, नंबर तीन साबिक मधेस आंदोलन को मुद्दा जुन कि मोटामोटी संविधान संसोधन हो।
उपेंद्र यादव को झर्ला खाउँला
उपेंद्र जी को पुर्ण विश्वास छ अब कांग्रेस ले सब थोक गर्छ। अब को १० वर्ष उप प्रम र परराष्ट्र कतै नजा। प्रचंड लाई चिन्न नसकेका मान्छे एक जना उपेंद्र यादव पनि हो। आफ्नो मतदाता र बेस लाई विश्वास नगर्ने, मधेस मा भोट बटुलेर पहाड़ी ठुस्ने पार्टी भित्र, आफ्नो पार्टी भित्र का लाई नगन्ने, विरोधी पार्टी का लाई आफ्नो ठान्ने, त्यस्तो सोंच जनताले छर्लङ्ग देखेको हुन्छ। जनता लाई झुक्याउन सकिँदैन। उपेंद्र जी को पिकनिक अर्को चुनाव सम्म मात्र हो। कांग्रेस को प्रत्यक्षमा २३ बाट २४ पुग्ला, हदै भए २६ अथवा २७ पुग्ला।
सर। तपाईं द्रोणाचार्य को बाटो हिड्नु भो। गुरु त गुरु तर अन्याय को पक्ष मा उभिन पुगेको गुरु।
मेरो बुढानीलकण्ठ स्कुल को ग्राफ छ, चार क्लास देखि १० क्लास को तीन चौथाई सम्म एक किसिम को, त्यस पछि तेरह क्लास सम्म को अर्को। एक जना अत्यंत सफल विद्यार्थी (लेखपढ मा प्रत्येक वर्ष प्रथम, नेतृत्व, एक्टिंग मा बेस्ट एक्टर पाएको (तपाईं ले निर्देशन गरेको नाटक मा), मिडल स्कुल मा स्कुल को मेन्टल अरिथमेटिक चैम्पियन) लाई ethnic prejudice र racism का सर्प ले डंसदा त्यो कहाँ बाट कहाँ पुग्छ त्यो अंतिम तीन वर्ष को ग्राफ हो। र त्यो ग्राफ नै मेरो कर्म थियो। ती दुई ग्राफ। मेरो कुनै रिस पटक्कै छैन। तर ती दुई ग्राफ त उर्जा हुन। त्यो कहानी एउटा पॉवरपॉइंट प्रेजेंटेशन जस्तो हो। त्यसको डेढ़ दशक पछि मधेस विस्फोट भएको। लगत्तै म न्यु यॉर्क शहर भरि को बराक ओबामा को प्रथम वालंटियर बनेको। ५०० वर्ष को विश्व इतिहास मा कोशे ढुङ्गा, एउटा कालो मानिस व्हाइट हॉउस पुग्यो।
विषय मिलेन ह रे! एक चोटि मलाई सोध्न सक्नु हुन्थ्यो।
१० क्लास को दशैं विदा मा घर जाँदा बस पार्क मा कंचनजंगा का केही लाई लखेट्ने, एउटा लाई कान समातेर उठ बस गर्न लगायो। त्यस्तो प्रत्येक घटना घट्दा तुरुन्त स्कुल आउट गर्ने चलन थियो। उल्टो भयो। भुइँमा झर्नु पर्ने स्याउ आकाश तिर हानियो। लखेटिएको केटा ससपेंड भयो उल्टो। कान समातेर उठ बस गर्न लगाएको केटा ले आफ्नो मानसिक संतुलन गुमायो। कर्तुत गर्ने हरु लाई केही भएन।
मलाई हॉउसमास्टर ले एकला एक्लै भने स्कुल बाट निकाल्ने निर्णय गरे, कुरा त्यहाँ बाट शुरू गरे, अन्त्यमा घटाएर हाउस कप्तान बाट ससपेंड मात्र गर्ने निर्णय गरे। मेरो कसुर के थियो आज सम्म कसैले भन्ने जमर्को गरेको छैन। कमिटी का शत प्रतिशत ले नै स्कुल आउट को निर्णय सोचेको भन्ने चाहिं भनियो। किन? त्यस वर्ष एक जना अंग्रेज शिक्षक ले लेखेको, मैले पनि बोरडिंग हाउस मा morale यति उच्च देखेको छैन जति तिम्रो नेतृत्वको कंचनजंगा मा छ। त्यस हाउस कैप्टेन लाई सर्वसम्मत निर्णय बाट ससपेंड गर्ने त सबका सब भए। आखिर किन?
यहाँ केही नगर, स्कुल बाहिर जे गरे पनि हुन्छ भनेर उक्साउने नीलगिरी का हॉउसमास्टर, त्यो जागीर खोसिनुपर्ने व्यवहार थिएन?
एसएलसी मा त तीन वर्ष कान्छो मधुसुदन सारदा, प्रत्येक वर्ष आफ्नो क्लास को टॉप, उसको पनि लास्ट नेम मिलेन, नाम आएन। १०% जनसंख्या ले ९०% कर्मचारी खाएको यसै यसै कारन ले होला।
त्यो एउटा एपिसोड भयो।
दोस्रो एपिसोड स्कुल कैप्टेन पद बारे। मलाई ऑफर गरियो। मैले अत्यंत उत्साह देखायें। आठ जना प्रीफेक्ट ले त पुग्दैन मलाई १२ जना चाहिन्छ भनें। काम धेरै छ। समिति का सबै शिक्षक ले हुन्छ भन्छन भने मलाई आपत्ति हुने छैन भने हेडमास्टर ले। मैले एक एक जना लाई भेटें। सबैले हुन्छ भने। झ्वाट्ट मेरो नाम काटियो। आजसम्म प्रचार गरिन्छ उसले त इच्छा नै गरेन। भएको उल्टो। मलाई ऑफर पनि गरिएको, मैले अत्यंत इच्छा पनि गरेको।
तेस्रो एपिसोड, क्लास मा टॉप SAT स्कोर मेरो आएको एक हप्ता अगाडि मैले शैक्षिक कारण ले फेरि स्कुल आउट गर्ने हल्ला चलाए। निर्णय नै गरिसकेका। सुटुक्क फिर्ता लिए।
चौथो एपिसोड। मेरो बैच का ले पम्फलेटिंग गरेछन। गरेको भोलिपल्ट मलाई बल्ल थाहा भो। अर्थात मेरो कुनै सहभागिता थिएन। पम्फलेट मा स्कुल का कर्ताधर्ता सबैको खिल्ली उड़ाइएको रहेछ।
पाँचौं। ए लेवल मा स्कुल को फाइनल एग्जाम का आधारमा फोरकास्ट ग्रेड दिने चलन थियो। मेरो थियो BCC, र देखिन्थ्यो अन्त्यमा अधिकांश को त्यो बढेर एक कदम माथि पुग्थ्यो। अर्थात ABB को अपेक्षा। अप्लाई गर्दा त्यों फोरकास्ट ग्रेड को आधारमा नै हो। बोर्ड को परीक्षा शुरू हुने दिन बिहान ब्रेकफास्ट अगाडि हॉउसमास्टर वाइल्ड यति चर्को स्वरमा चिच्यायो एक तल्ला माथि सुतिरहेको रविन कोइराला जाग्यो। त्यो वाइल्ड ले नेपाल नछोड़े सम्म म अमेरिका आउन सकेको होइन। फोरकास्ट ग्रेड सबै को एक कदम माथि लगियो, मेरो बाहेक। केही महिना पछि बंगलादेश बाट रोबर्ट श्रबशल नेपाल आए र ठमेल एक ठाउँ म र वाइल्ड लाई भेटे। शायद हल्ला फैलियो वाइल्ड ले परमेन्द्र लाई गारहो पारेको छ। त्यस ब्रेकफास्ट मीटिंग मा वाइल्ड ले श्रबशल लाई भने, "Don't you miss it when we used to rule over India!" मेरा ए लेवल मा EEE आउनु मा त्यो चिच्याउनु को ठुलो रोल छ। १० क्लास मा स्कुल आउट गर्न बाट रोक्ने मान्छे त्यही वाइल्ड फेरि।
छैठौं। १३ क्लास सकिएको साल धमाधम मेरा सहपाठी हरु इंग्लैंड अमेरिका लागे। मैले रिजेक्शन चिठी हरु मात्र पाएँ। तर त्यो एक वर्ष लगाएर नेपालको राजनीति बारे एउटा किताब लेखें। वाइल्ड टाइपराइटर मा टाइप गरें। अर्को वर्ष शिकागो विश्वविद्यालय ले एक्सेप्ट गर्यो। अर्थशास्त्र को टॉप डिपार्टमेंट मानिन्छ त्यो। मैले पढ्ने इच्छा गरेको विषय। बुढानीलकण्ठ का पाँच जान लाई एक्सेप्ट गर्यो। गएको भए ओबामा सँग डेढ़ दशक अगाडि नै भेट हुने! 300B का तीन जना, 200B बाट म र रविन कोइराला। तर छात्रवृति भने दुई मात्र। रविन मेडिसिन पढ़न इंडिया गयो। शिकागो को इच्छा नै गरेन। मानव भट्टराई ले पनि आखिर इंडिया गएर मेडिसिन नै पढयो। तर त्योभन्दा अगाडि शिकागो गएर एउटा छात्रवृति खेर फाल्यो। मेरो पोलटा मा आउने छात्रवृति।
वाइल्ड ले नेपाल छोड्दा होटल मा बाई बाई भन्न पुगेको थिएँ।
तपाईं को प्रोजेक्ट म बिना पनि सफल हुन्छ। म्युजिक वीडियो का लागि चाहिने ५० जना खोज्न तपाईं सक्नुहुन्छ। तर मैले प्रोटेस्ट गर्नै पर्छ। माफ़ गर्नुहोला तर म सहभागी हुन सक्दिन।
एक पटक को कम्युनिस्ट सधैँ को कम्युनिस्ट भने जस्तो।
कम्युनिस्ट हरु गरीब को पक्ष मा बोल्ने र काम गर्ने भन्ने अर्थ मा मैले बुझ्दिन। तानाशाही सोंच को रूप मा बुझ्छु।
यो देउबा दुध उम्लिएको हो। कांग्रेस महाधिवेशन सम्म हो यो चल्ने।
उपेंद्र यादव ले कब्ज़ा गरेको जसपा फेरि फुट्छ। चुनाव अगाडि फुट्छ। दुई तीन पटक फ़ुटन सक्छ।
पहाड़ पस्ने कुनै संभावना छैन। एक्लो बाबुराम को सीट पनि जान्छ अब।
संसद विगठन गर्ने नै उपेंद्र यादव हो। आफै बोक्सी आफै धामी। संवैधानिक कारण ओली होला। कानुनी कारण ओली हो। तर राजनीतिक कारण त एक्लो उपेंद्र यादव हो। दुई पक्ष मध्ये एउटा कुनै पक्ष समात्ने लाइन लिएको भए संसद विगठन नहुने। तटस्थ बस्ने वक्तव्य निकाले। संसद विगठन भयो।
निर्वाचन आयोग को निर्णय पहाड़ी पुर्वाग्रह सिवा केही होइन। कुनै पनि पार्टी मा अल्पमत बहुमत भनेको भइरहन्छ। बहुमत को सिंगो पार्टी भन्दै जाने हो भने कुन चाहिं पार्टी बाँकी रहन्छ? बाँकी जसपा भित्र पनि फेरि फेरि अल्पमत बहुमत शुरू हुन्छ। मंत्री को लिस्ट फाइनल हुना साथ।
महंथ राजेंद्र पक्ष ले सरकार मा जाने गलत निर्णय गरेकै हो। संसद नै छैन भने के को संविधान संसोधन? संविधान संसोधन को संभावना नै छैन भने ओली सँग उठबस त हुँदैन। तर ओली सँग गरेको गलती भन्दा ठुलो ठुलो गलती उपेंद्र यादव गर्दैछन। फ़ोकट मा विश्वास को मत दिए। अब देउबा सँग बार्गेनिंग गर्ने कुनै आधार नै बाँकी छैन। मुद्दा को कुनै कुरा अहिले सम्म भएको छैन भने अब हुन्छ? मंत्री पद दिने नदिने अब देउबा ले गर्छ। कुन मंत्रालय भन्ने बार्गेनिंग हुँदैन।
देउबा लाई फ़ोकट मा समर्थन गर्ने मान्छे ले अलि अलि भए पनि काम गरेको ओली लाई चाहिं अछुत मान्नुपर्ने। फ़ोकट मा नै समर्थन गर्नु छ भने जसलाई समर्थन गरे पनि के फरक पर्छ?
अंदोलन गर्ने मधेस मा, भोट माग्दा मधेसवाद, काठमाण्डु पुगे पछि पार्टी भित्र पहाड़ी का पहाड़ी ठूँसने! एकसेएक चुनाव नजितने पहाड़ी हरु। संगत गुना को फल, अब उपेंद्र ले पनि चुनाव हारछन। देश विदेश जति घुमघाम गर्नुछ मौका अहिले हो। फेरि आउँदैन।
फोरम पटक पटक फुट्नु को कारण यस्तो रहेछ। उपेंद्र यादव को चरम तानाशाही नेतृत्व शैली। पार्टी अध्यक्ष भनेको समायोजन गर्ने व्यक्ति हो। आदेश दिने व्यक्ति होइन। अहिले बड़प्पन देखाउने समय थियो।
निर्वाचन आयोग को निर्णय पहाड़ी पुर्वाग्रह हो। सही हो भने पार्टी को प्रत्येक बैठक पछि पार्टी फुट्छ। कि त डर ले सबैले हो मा हो मिलाउनु परयो।
जो बाबुराम का विरुद्ध पछिल्लो मधेसी क्रांति भयो त्यस बाबुराम लाई उपेंद्र यादव ले पार्टी सुम्पे।
हुन त महंथ राजेंद्र को गलती को लिस्ट पनि लामो छ। महंथ ले उपेंद्र यादव लाई पार्टी को अर्को समान कदको अध्यक्ष कहिले मानेनन। सधैँ उपाध्यक्ष जस्तो व्यवहार गरे। त्यति पनि गरेनन। संवादहीनता रह्यो।
सबैभन्दा ठुलो गलती त संसद विगठन पछि सरकारमा जानु थियो। गलती त हो तर सर्वोच्च को ७६ (५) को गलत व्याख्या ले हो गलत बनाएको। सही निर्णय हुँदो हो, ७६ (३) प्रधान मंत्री जाउ संसद मा विश्वासको मत लेउ।
पार्टी फुट्नु ले संविधान संसोधन को एजेंडा गायब पार्छ। बाबुराम ले खोजेको त्यही हो। उपेंद्र यादव को मधेसवाद भनेको एक थान परराष्ट्र मंत्रालय।
आयोगको अस्पष्ट निर्णयले ठाकुर पक्ष अन्योलमा, तत्काल पार्टी नछाड्नेठाकुर पक्षलाई कार्यकारिणीबाट निष्कासन गर्ने उपेन्द्रको तयारी ........ महन्थ ठाकुर पक्षको कार्यकारिणी सदस्यको बैठकले तत्काल पार्टी गठन नगर्ने र जनता समाजवादी पार्टीमै सङ्घर्ष गर्ने निष्कर्ष निकालेको छ ।
एमालेमा तेस्रो अध्यक्षको खोजीसर्ला त तेस्रो पुस्तामा एमाले नेतृत्व ? ..... तत्कालका लागि एमाले नफुट्ने पक्का भएको छ । ...... अब केही महिनाभित्रै हुने महाधिवेशनपछि ओली र नेपाल बाहेक तेस्रो अध्यक्षको खोजी गरिनेछ । ....... दोस्रो तहका नेताहरूमध्येबाट अध्यक्ष खोज्दा ओली पक्षबाट हाल महासचिव समेत रहेका ईश्वर पोखरेल, नेताहरू सुवास नेम्वाङ, विष्णु पौडेल, शङ्कर पोखरेल। पृथ्वी सुब्बा गुरुङमध्येबाट खोज्नुपर्ने हुन्छ । त्यस्तै माधव पक्षबाट सुरेन्द्र पाण्डे, घनश्याम भुसाल, गोकर्ण विष्ट, रघु पन्त र योगेश भट्टराईसम्म जानुपर्ने हुन्छ । ....... पार्टीभित्र विद्यादेवीको पनि गुट छ । ....... सुवास नेम्वाङ पनि ओली पक्षबाट अध्यक्षका बलिया दाबेदार हुन् । ........ एमाले नेताहरू जनजातिप्रति उदार हुने हो भने सुवास नेम्वाङपछि पृथ्वी सुब्बा गुरुङको पनि नाम आउन सक्छ । ......... तर, नेता नेपाल आफैँ अध्यक्षमा लड्ने सोचाइमा छन् । ...... तर, माधव नेपाल पक्षबाट अध्यक्षमा दाबी गर्नेहरूले केपी ओली पक्षका नेताहरूको पनि विश्वास जित्नुपर्ने हुन्छ । र, राष्ट्रपतिको गुटको पनि साथ पाउनुपर्ने हुन्छ । उता, ओली पक्षबाट अध्यक्ष बन्ने हो भने उसले माधव नेपाल पक्षको पनि विश्वास जित्नुपर्ने चुनौती छ । ........... महाधिवेशनको मिति तोक्ने तयारीसँगै पार्टीभित्र यसबारे ‘अन्डर करेन्ट’ बहस सुरु भएको नेताहरू बताउँछन् ।
The Autumn of the PatriarchIt’s him, she exclaimed with surprise, hurray for the stud, she shouted, hurray, shouted the men, the women, the children who came running out of the Chinese bars and lunchrooms, hurray, shouted the ones who held the horses’ legs and blocked the coach’s way so they could shake the hand of the power that was, a maneuver so swift and unforeseen that he barely had time to push aside the armed hand of his aide, scolding him in a tense voice, don’t be a damned fool, Lieutenant, let them love me, so overwhelmed by that outpouring of love and by similar ones during the days that followed that it was hard for General Rodrigo de Aguilar to make him get out of his head the idea of riding about in an open carriage so that the patriots of the nation could see him full length, what the hell, because he didn’t even suspect that the assault at the waterfront might have been spontaneous but that the ones that followed had been organized by his own security services in order to please him but without any risks.
संविधान यति सारहो गलत छ कि देउबा ले पार्टी महाधिवेशन मा पार्टी सभापति को चुनाव हारेर (जसको संभावना प्रबल छ) नेका को संसदीय दलको केमिस्ट्री फेरबदल भएर संसदीय दलको नेता पद गुमाए पनि देउबा को प्रम पद कायम रहने हुन्छ। संविधान ले त्यही भन्छ। अर्को चुनाव सम्म देउबा प्रधान मंत्री।
प्रचंड र देउबा बीच मनमुटाव भएर (जसको संभावना प्रबल छ) छ अथवा १० महिना पछि प्रचंड सरकार मा नबस्ने निर्णय गरे पनि देउबा को प्रम पद कायम रहने हुन्छ। नेपाल को संविधान ले त्यही भन्छ।
अथवा समय मा महाधिवेशन नभएर पार्टी को वैधानिकता समाप्त भएर कांग्रेस पार्टी को अस्तित्व समाप्त भएर सबै कांग्रेसी सांसद या त स्वतंत्र हुने या त पदमुक्त हुने भए पनि देउबा प्रम पद मा कायम। अर्थात कांग्रेस पार्टी खुद ले अब पार्टी सरकार मा नबस्ने निर्णय गरे पनि देउबा को प्रम पद तल माथि हुन सक्दैन।
देउबा ले पद बाट राजीनामा दिने त कुरै आउदैन। त्यस्तो कुनै रेकॉर्ड छैन।
अर्थात देउबा यो संसद को कार्यकाल का लागि राजा हो। नेपाल को संविधान ले त्यही भन्छ। संसद प्रति देउबा को रत्ति भर पनि जवाफदेहिता छैन।
जब कि यो एउटा मात्र धारा ले गर्छ यो सब नौटंकी। त्यस्तो धारा उपधारा १०० वटा छ। बैठक कोठा हरु मा लेखिएको यो संविधान।
जसपा विवाद: श्री ६ पार्टी अध्यक्ष को विवाद
उपेंद्र यादव लाई पनि श्री ६ पार्टी अध्यक्ष हुनु छ। महंथ ठाकुर लाई पनि श्री ६ पार्टी अध्यक्ष हुनु छ। जसपा को विवाद त्यो हो।
पार्टी मा दुई गुट त थिएन। एउटा उपेंद्र गुट, अर्को महंथ गुट भए पो दुई गुट। एउटा ओली गुट, अर्को देउबा गुट। अहिले त यो पनि देउबा गुट, त्यो पनि देउबा गुट, तैपनि पानी बाराबार को अवस्था।
संसद पुनर्स्थापना भए पछि लोकतंत्र माथि को प्रतिगमन सच्चियो। सर्वोच्च अदालत ले सच्याएको। उपेंद्र यादव ले सड़क मा माइकिंग गरेर सच्चिएको होइन। तर मधेस आंदोलन प्रति भएको र भइरहेको प्रतिगमन, त्यो सच्याउने जिम्मेवारी देउबा को कि ओली को कि माधव अथवा प्रचंड को?
निर्वाचन आयोगमा रेशम चौधरीले सुनाए महाभारतको कथा ‘भीष्मपितामह’ महन्थ दुर्योधनको पक्षमा उभिनुभयो : रेशम चौधरी ......... यस्तै चौधरीले पार्टीको आधिकारिकतासम्बन्धी विवादमा एउटा पक्षले जित्ने निश्चित हुँदाहुँदै पनि आफू तटस्थ बसेको बताउँदै पार्टी अध्यक्ष महन्थ ठाकुरलाई सघाउन नसकेको भन्दै क्षमायाचना गरे । आफ्नो लागि पक्ष र विपक्ष दुवै जसपा पार्टी भएकाले तटस्थ बस्ने निर्णय लिएको उनको प्रतिक्रिया थियो । ‘आज जेलबाट यस निर्वाचन आयोगमा आएर पक्ष र विपक्षको सनाखत गर्न मेरो नियत र नैतिकताले दिएन’, उनले भने, ‘मेरो लागि पक्ष जसपा हो, विपक्ष पनि जसपा हो । म जसपाको एउटा कार्यकर्ता हुँ ।’ ..... उनले पार्टी फुटेर कसैको भलाइ नहुने भन्दै मिल्नुपर्नेमा पनि जोड दिएका छन् ।
२० साल तक २०% आर्थिक वृद्धि दर नेपाल में संभव है। उसके लिए ढेर सारी चीजों को एक के बाद एक सीक्वेंस (sequence) मिला के करते जाना होगा। पहली बात तो जनमत पार्टी को ६०% से उपर सीट ले के संसद में पहुँचना होगा। सबसे महत्वपुर्ण कदम ही वही है। कांग्रेस, कम्युनिस्ट, जसपा आदि के ६०% सीट लाने से वो संभव नहीं है। सही जगह पर अभी नेपाल में सिर्फ जनमत पार्टी है। बहुदलीय परिधि में एक दल का स्पष्ट शासन। आर्थिक क्रांति के लिए वो अपरिहार्य है।
चुनावी विजय न सोंच के एक व्यवस्था को गिराने की बात होनी चाहिए। ३० साल से चली आ रही दो दलीय भ्रष्टाचारतंत्र। उससे पहले ३० साल चली पंचायत। पंचायत को गिराया गया, चुनाव में हराया नहीं गया।
अब आ रही स्थानीय चुनाव में झापा से कंचनपुर तक प्रत्येक वार्ड में, प्रत्येक गाओं प्रत्येक शहर में उम्मेदवारी दे के, ६०% से ज्यादा सीट जित के, स्थानीय स्तर पर अच्छा काम कर के, गाँव गाओं में एक मेस स्थापना कर के, एक साल अच्छा काम कर के उस के बल पर जब केंद्रीय चुनाव आती है तब तक में संगठन को ७७ जिल्ला में फैला कर प्रत्येक संसदीय सीट पर उम्मेदवारी देनी होगी।
इतना करने के लिए एक आंदोलन अपरिहार्य है। जनमत पार्टी स्वीप करेगी नहीं करेगी उतना चुनाव से पहले ही मालुम हो जाएगा। अगर जनमत पार्टी मीडिया में हर जगह छा गयी तो स्वीप करेगी। उस तरह छा जाने के लिए आंदोलन अपरिहार्य है।
बना बनाया स्कीम है। अन्ना हजारे और अरविन्द केजरीवाल का। उसके फोटो वीडियो बगैरह सब इंटरनेट पर अभी भी है। टाइम मशीन में बैठ के घुम फिर लिजिए जा के। तो अभी महामारी का समय, जमघट करना ठीक नहीं होगा। तो घर घर आंदोलन। घर के भितर ही आंदोलन। देश भर में आंदोलन। ३६५ दिन तक रिमोट रिले अनशन। उसके बल पर देशव्यापी संगठन बन जाएगा।
बच्चा क्लास से कॉलेज युनिवर्सिटी का पढाई आज इंटरनेट पर मुफ्त में किया जा सकता है। आज आप खुद कोडिंग करना सिख के बिना किसी डिग्री के करोड़ रुपैया का नौकरी नेपाल में बैठ के कर सकते हैं। २०% जनसंख्या के लिए वो रास्ता बहुत उपयुक्त है। दशों हजार के संख्या में उपग्रह भेजे जा रहे हैं उपर। दुनिया के कोने कोने में इंटरनेट तो वैसे भी पहुँच जाएगी। देश के कोने कोने में 5G ले जाना जनमत सरकार का प्रथम काम होना चाहिए। शिक्षा, स्वास्थ्य, पुर्वसंरचना (infrastructure) और कारोवार करने के सहजता (Ease Of Doing Business) चारो पर एक अस्त्र है 5G; जो सरकारी सेवा आज तीन लाख सरकारी तलब खाने वाले नहीं दे पा रहे हैं, उससे १० गुना बेहतर सेवा सिर्फ ३० हजार कर्मचारी दे पाएंगे अगर देश भर में 5G है तो। सैनिक, प्रहरी और कर्मचारी के संख्या में व्यापक कटौती। शिक्षक और स्वास्थ्यकर्मी के संख्या में बढ़ोतरी।
८०% जनसंख्या तक लेकिन रोजगारी ले जाने के तरिका तरकारी खेती। झापा से कंचनपुर प्रत्येक खेत तक साल के १२ महिने सिंचाइ पहुँचा के हर खेत में तरकारी खेती। बर्दीबाँस से जनकपुर जयनगर होते हुवे कोलकाता तक रेफ्रिजरेटेड मालगाड़ी में ले जा के बड़े बड़े रेफ्रिजरेटेड जहाजों में दुबई से शंघाई तक सप्लाई। लो खाओ तरकारी, स्वस्थ रहो, मस्त रहो।
सिर्फ एक तरकारी खेती के बल पर नेपाल में जो प्रति व्यक्ति आय एक हजार डॉलर है उसको २०,००० डॉलर तक ले जाया जा सकता है।
