Nepal News (16)

विरासत निर्माणको मौका

राजासँग मिलेर राणाशासन फाल्नु, कम्युनिष्टसँग मिलेर पञ्चायत ढाल्नु, माओवादीसँग मिलेर संवैधानिक राजतन्त्रबाट लोकतान्त्रिक संघीय गणतन्त्रतिर फड्को मार्नु आदि काम कांग्रेसकै नेतृत्वमा भएका हुन् ।.... राष्ट्रियता, संघीयता, जातीय पहिचान, समावेशी लोकतन्त्र, समावेशी अर्थतन्त्र, खुलाबजार, उदारवादी अर्थतन्त्र आदिबारे कांग्रेसको अस्पष्टता ..... नेपाली कांग्रेसका प्रथम सभापति मातृकाप्रसाद कोइराला कांग्रेस त्यागेर राजाको नेतृत्वमा परामर्शदातृ सरकारको प्रमुखमात्र बनेन, पछि पञ्चायत र निरङ्कुश राजतन्त्रकै हिमायती बने । ..... कांग्रेसभित्र अहिले पनि धर्मनिरपेक्षता, संघीयता र गणतन्त्रको यथार्थलाई सहजै स्वीकार्न नसकिरहेको एक अवस्था विद्यमान छ । ..... गिरिजाप्रसादले नै सभापतिको पदको विरासत थम्याइदिएका सुशील कोइरालाले ‘यो गिरिजादाजुको धृतराष्ट्रमुखी योजनाले सारा पार्टी डुबाउनेभयो’ भनेको ...... यसपटक सुशील कोइराला उठेकै भए पनि पार्टीका धेरै कार्यकर्ता विकल्पको खोजीमा लाग्ने देखिन्थे । ...... भारतको नाकाबन्दी, अभाव र कालाबजारीका बाबजुद उर्लिएको राष्ट्रवादी भावना र राष्ट्रियताको जग ..... देउवा सैद्धान्तिक व्याख्याता वा नीतिका मार्गदर्शक भनेर चिनिँदैनन् । नीतिगत र सैद्धान्तिक बहस गरेर जनमत बटुल्ने देउवाको सबल पक्ष होइन । ..... जनतामा सत्ताका लागि जे पनि गर्नसक्ने भन्ने उनको नकारात्मक छविले सुशासनको प्रत्याभूति र भ्रष्टाचार निवारणको प्रतिबद्धतालाई चुनौती दिनेछ । हिजो सत्तामा जान वा सरकार बचाउन दरबार, भारत आदि शक्तिको सहानुभूति लिने काम गिरिजाप्रसाद, माधव नेपाल, शेरबहादुर देउवा सबैले गरेका थिए । ..... देउवालाई भारतीय राजदूतलाई दूतावास वा होटलामा भेट्नपर्ने समस्या छैन । ..... चाहे विदेशी राजदूतहरूलाई आफ्नै निवासमा बोलाउने हैसियत राख्छन् । ......

अखण्ड सुदूर पश्चिममा अडिग देउवा अहिले सीमा मिलाएर मधेस समस्याको हल खोज्नुपर्छ भन्नेमा छन् ।

दिल्लीमा उपनिवेश बहस

महन्थ बोले, ‘सीमांकन, नागरिकता लगायतका सवालमा कहीं कोही जवाफी बनिरहेको छैन । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली अहिले पनि उस्तै ‘रिजिड’ छन् । समस्या समाधानभन्दा सत्ता र कुर्सीको ध्याउन्न सबैमा देखिन्छ ।’ ......

सहमति र प्रतिबद्धता अनुसार मधेस समस्या सम्बोधनमा तदारुकता देखाउन आग्रहसहितको ज्ञापन लिएर अघिल्लो सातामात्रै प्रधानमन्त्री ओलीसँग बालुवाटारमा भेट गरेका नेता ठाकुर त्यो भेटघाटपछि अझ ‘निराश’ बनेका रहेछन् ।

....... नभन्दै सीमांकन निर्धारण मामलामा एकतर्फी राजनीतिक कार्यदल बनाएर गत फेब्रुवरी १९ मा दिल्ली उत्रिएका प्रधानमन्त्री ओलीको त्यो कार्यदलकै हैसियतमाथि प्रश्नचिन्ह उब्जिसकेको छ । कुनै कार्यादेश र कार्यावधि तोक्न नभ्याएकै अवस्थाको कार्यदलमा गणतन्त्र विरोधी कित्ताका परराष्ट्र मन्त्री कमल थापा सर्वेसर्वा संयोजक पात्र छन् । ......

‘समस्या समाधान नहोस्, बहस र परामर्श अघि बढ्नै नसकोस् भनेरै यसो गरिएको हो’

...... ‘हामी मधेसमा छौं, तर मधेस काठमाडौंका शासकको उपनिवेशजस्तै छ,’ ठाकुरको बोली चर्को बन्दै गैरहेको थियो, ‘म मेरै भूमिमा आप्रवासी बनेको छु, हामी मधेसी आफ्नै भूमिमा ‘अन्वान्टेड’ बनेका छौं ।’ ...... गोवा राज्यकी गभर्नरदेखि भारत सरकारका केन्द्रीय मन्त्रीसम्मको उपस्थितिमा हिन्दी लवजमा नेता ठाकुरले दिल्ली र काठमाडौं दुबैतर्फ संकेत गरेर चर्को स्वरमा आवाज उठाए—

द्रौपदीको चिरहरण हुँदा भगवान कृष्णले बचाएको कथा हामी पढ्छौं । तर हामी मधेसी नागरिकको राज्य संयन्त्रले संगठित रूपमा चिरहरण गरिरहँदा पनि बचाउन कोही आएको छैन, हाम्रालागि कृष्ण बनेर कोही आएको छैन ।

...... ‘के हाम्रो पहिचान भनेको खाली बोतल हो ? अथवा पुराना कागज, शिरमा गम्छा वा मधेसी भैयामात्रै हो ?’ ........ ‘महोदय राजदूत पनि मधेस सीमावर्ती क्षेत्रकै प्रतिनिधि हुनुहुन्छ । तर मधेस र मधेसीले बेहोरेको कठिनाइमा उहाँ बोल्न चाहनुहुन्न, किनभने उहाँ सरकारको मान्छे हो’ ...... नेता कोसियारीको मन्तव्य निकै अर्थपूर्ण थियो— ‘उपेन्द्र यादवजी मेरो घरमा आइरहनुहुन्थ्यो । ..... मैले उहाँलाई त्यसबेलै मधेसमा पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्मको लमतन्ने एउटा प्रदेश लिएर के गर्नुहुन्छ ? बरु दुई प्रदेशमा जानुस् भनेपछि उहाँहरू नयाँ समझदारीमा पुग्नुभएको थियो ।

ठाकुर र यादव दिल्लीवाट आज फर्कदै ।

मंगलवार ठाकुर र यादवको भारतीय विदेशमन्त्री सुष्मा स्वराजसंगको बैठक तय भए पछि यीनीहरु आफनो पुर्व फर्कन कार्यक्रम रद्ध गरेका थिए ..... मोर्चाका नेताहरु दिल्ली स्थित नेपाली राजदुतले आयोजिना गरेको डिनर मिटिंगमा समेत सहभागी भएका थिए, जाहा भारतीय कुटनितीज्ञहरुको समेत उपस्थित थियो । .....

भारतीय पक्षले सिमाकंनको मुद्धा ठोस रुपमा सम्बोधन नहुन्जेल सम्म मधेश आन्दोलन प्रति भारतीय सदभाव कायमै रहने बताएका थिए ।

.... हिजो मंगलवार नै काठमाडौ समेत भारतीय विदेशसचिव एस जय शंकरले मोर्चाको नेताहरुको संगको भेटमा समेत मोर्चा भन्दै आएको पुन आन्दोलनको वारेमा गहिरो चासो राखेका थिए । ..... ठाकुर र यादव सम्बद्ध स्रोतका अनुसार यी दुई शिर्ष मोर्चाका नेताहरुले आफुहरु सिमाकंनको सवालमा २ प्रदेश भन्दा तल कुनै पनि हालतमा नझर्ने बताउदै जारी आन्दोलन प्रति भारतीय पक्षले देखाउदै आएको सदभाव कायम राख्न आग्रह गरेका थिए । नेपालको हरेक अधिकारको आन्दोलनमा भारतीय सहित अन्य विदेशी शिक्तहरुको सदभाव देखिएकै हा्े, दिल्ली मै रहेका एक मधेशी नेता भन्छन, त्यही भएर नेपालको मधेशी समुदायहरुले गरीरहेको आफनो अधिकारको आन्दोलनमा समेत त्यो बनाउन भुमिका खेल्नु कुनै नौला कुरा होइन ।

देउवाले भने, ‘राष्ट्रिय सरकार आवश्यक छैन’

उनले संसद्मा रहेका सबै दल सरकारमा जाने हो भने तानाशाही हुने भन्दै बलियो प्रतिपक्षको आवश्यकता पर्ने बताए ।

कांग्रेसमा पराजितलाई केन्द्रीय सदस्यमा मनोनयन तयारी

सभापतिमा पराजित दुई, महामन्त्रीमा पराजित दुई र कोषाध्यक्षमा पराजित दुईका साथै बिरामी परेर उपचाररत नरहरि आचार्यलाई केन्द्रीय सदस्य मनोनयन गर्ने भएका छन् ।

मोर्चाका नेतालाई भारतीय विदेश सचिवले भने, ‘अब राज्यविरुद्द लड’

‘मैले बुझेसम्म तपाईंहरुको लडाइँ काठमाडौंका जनताविरुद्ध होइन, राज्यसँग हो’ .... उनले मधेस आन्दोलनमा भएका कमजोरी अबका दिनमा नदोहोर्याउन पनि मोर्चाका नेतालाई भनेका थिए ।