मधेसी मोर्चा र राजनीतिक गृह कार्य (2)

मधेसी मोर्चा र राजनीतिक गृह कार्य
महाशिवरात्री को पर्व
नेपाल को भावनात्मक एकीकरण, भारतको भावनात्मक एकीकरण
Kathmandu And Jerusalem

संविधान कार्यान्वयन अगाडि संसोधन

आंदोलन त्यति का लागि हो। कुनै पनि चुनाव हुनु अगाडि ११ बुँदे सम्बोधन भएर संविधान संसोधन हुनुपर्यो। होइन भने लफड़ा हुन्छ। द्रुत गतिको आर्थिक विकास हुन नदिने किसिमको व्यवहार गरेका छन सत्ताधारी ले।

मन मैलो?

मधेसी नेता हरु छुट्टा छुट्टै किन कार्यक्रम गर्दैछन्? एक भएर आंदोलन गरेको हो भने एक भएर समीक्षा गर्नु पर्छ। एक भएर आंदोलन लाई गंतव्य मा पुर्याउनुपर्छ। खुल्लम खुल्ला छलफल र बहस हुनुपर्छ।

नाकाबंदी नाकाम 

सत्ता पक्ष ले प्रतिशोध को भावना ले आंदोलनकारी धरपकड़ गर्ने किसिमका समाचार आएका छन। त्यसले देशलाई फेरि नाकाबंदी मा पुर्याउँछ। त्यस्तो गलती न गरौं। देश भित्र शांतिपूर्वक विरोध प्रदर्शन त हुनै पर्छ। त्यति त जो सुकैले गर्न पौंछ। आंदोलन प्रति प्रतिशोध को भावना छैन र देश भित्र शांतिपूर्वक विरोध प्रदर्शन गर्ने अधिकार सुरक्षित छ भने देश अब फेरि नाकाबंदी मा जाँदैन। नाकाबंदी युद्ध को कदम थियो तर त्यो फासिज्म विरुद्ध लक्षित थियो। सफल पनि भयो।

मधेसी मोर्चा ले पनि फराकिलो भएर सोच्नु पर्छ। हप्तामा ६ दिन आर्थिक गतिविधि १ दिन संगठन विस्तार को कार्यक्रम राम्रो। त्यतिले पुगेन भने एक कदम अगाडि बढेर दैनिक जुलुस मा जान सकिन्छ। प्रत्येक शहरमा १ घंटा। जुलुस लाई पुलिस सँग मुठभेड़ किन बनाउने? जनताको तलब खाएको पुलिस। बरु अग्रिम सूचना दिने। हामी यो बाटो जुलुस निकाल्दैछौं बरु सुरक्षा प्रदान गर्न आउनुस् भनेर भन्ने पाहिले नै। तर अहिले जुलुस मा जानुपर्ने अवस्था आएको छैन र सकेसम्म न आओस।

जिल्ला स्तरमा संगठन विस्तार र केंद्र मा वार्ता ---- अहिले मधेसी मोर्चा का लागि यो बाटो राम्रो हो। आंदोलन नहारेको हो न थाकेको हो। तर गंतव्य मा पुर्याउन बाँकी छ। सत्ता पक्ष ले मुद्दा फिरता, शहीद घोषणा, उपचार खर्च, ६ महीना को शुल्क ब्याज मिन्हा जस्ता कदम फटाफट चालेर आफु पनि फराकिलो दिल ले सोंचिरहेको भन्ने देखाउनु श्रेयस्कर हुन्छ। आखिर गर्नु नै छ भने खुट्टा किन घिसारने?

मधेसी मोर्चा ले त पहिला वार्ता आफु आफु गर्नु पर्यो। मन मिलाउनु पर्यो। आफु आफु बीच ठोस एकता रहेको देखाउनु पर्यो।

भन्ने ले भन्छन अंतरिम संविधान मा चितवन बाहेक का मधेस का जिल्ला एक मधेस दो प्रदेश मा आइसकेर पनि राजेंद्र महतो ले नमानेकोले पहिलो संविधान सभा तुहियो, त्यसैले हृदयेश ले अहिले लाठी जुलुस निकाल्नु पर्ने बेला मा वार्ता गर्छ, वार्ता गर्नु पर्ने बेला मा जिल्ला पुगेर लाठी जुलुस निकाल्छ। हो, यस्ता असमझी हरु थुप्रो छन मधेसी मोर्चा भित्र। नाकाबंदी गर्यो कसले झिक्यो कसले, त्यति का लागि मोर्चा भित्र मारामार। पहिलो संविधान सभा तुहिएको त सुभास नेमबांग ले माधव नेपाल लाई फ़ोन गरेर। "भन्नुस् कामरेड म के गरौं?" "तपाइँ त्यहाँ बाट भागि हाल्नुस्।" अनि नेमबांग टाप। यसको क्रेडिट राजेन्द्र ले लिने की हृदयेश ले?

आपस मा बोलचाल छ भने यस्ता गलतफहमी का लागि ठाउँ नै रहँदैन।

११ बुँदे 

लचक त हुनैपर्छ। दुबै पक्ष नै। अब कसैले जुलुस निकाल्नु नपरोस्। त्यस का लागि मोर्चा ले आतंरिक गृह कार्य गर्नु पर्यो। कतिसम्म लचक हुन मिल्छ, कहाँ भन्दा पर जान सकिँदैन। त्यो निर्णय मोर्चा भित्र शीर्ष तहमा हुनुपर्यो र गोप्य राख्नुपर्यो। अनि वार्ता चाहिँ कार्यदल ले गोप्य किसिमले गर्नु पर्यो। मीडियाबाजी गर्ने भनेको वार्ता सफल भए पछि बल्ल। 

नेपाल को भावनात्मक एकीकरण, भारतको भावनात्मक एकीकरण

दक्षिण भारत का मानिस उत्तरी नेपाल मा आएर बसिदिएका छन र सत्ता हात पारेका छन। उत्तरी भारत सँग मिल्दोजुल्दो मानिस नेपाल मा दक्षिण नेपाल मा छन। उत्तरी भारत को हात मा दिल्ली को सत्ता छ।

तर न भारतको भावनात्मक एकीकरण पुर्ण रुपले भएको छ, न त नेपालको। नेपालको त छताछुल्ल छ।

महाशिवरात्री को पर्व

पहिला नेपालको भावनात्मक एकीकरण गर्ने अनि त्यही टेम्पलेट लगेर भारतको पनि भावनात्मक एकीकरण गर्ने ----- तरिका त्यो हो। त्यस अर्थमा वास्तवमा नेपाल पृथ्वी ले भने जस्तो "सच्चा हिन्दुस्तान" हुनेछ। नेपाल त्यस मानेमा मिनी भारत हो कि महाभारत हो?

Kathmandu And Jerusalem

नेपालमा माओवादी समस्याको राजनीतिक समाधान खोजियो पनि र पाइयो पनि। त्यही टेम्पलेट भारत लगेर लगे हात भारतको नक्सल समस्याको समाधान पनि खोज्न सकिन्छ।

नेपालको बाबुराम भट्टराई र भारतका नक्सल हरु (२)
नेपालको बाबुराम भट्टराई र भारतका नक्सल हरु
बाबुरामले भारतको नक्सल समस्या समाधान गर्न सक्छन

हामी बीच के फरक छ भन्दा पनि हामी बीच के समान छ भन्ने सोंच का साथ दुबै पक्ष अगाडि बढ्नु पर्छ। मधेसी मोर्चा पनि र सत्ता पक्ष पनि।

Nepal News (53)

(अन्तर्वार्ता) अबको सहमति भनेको निर्वाचन नै हो : निधि
‘मधेसमा कांग्रेसप्रतिको आकर्षण घटेको छैन, बढेको छ’
सहमतिमा सभापति चयन नभए म पनि ब्याक हुन्नः महत
‘अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रले मानेको र पुरस्कृत गरेको ब्यक्ति हुँ म'
महाधिवेशनपछिको कांग्रेस र राष्ट्रिय राजनीति

यस पटकको प्रतिनिधि चयनमा यो प्रदेशले तथाकथित संस्थापन पक्षको बर्चस्वलाई अकल्पनीय ढंगले विस्थापित गरिदिएको छ । बारा, पर्सा, रौतहट, सर्लाही, सप्तरीजस्ता जिल्लाबाट समेत शेरबहादुर देउवापक्षीय उम्मेवारहरू पार्टीको जिल्ला पदाधिकारी र महाधिवेशन प्रतिनिधिका रूपमा निर्वाचित भएर आएका छन् । यसले देउवा पक्षलाई त हौस्याएको छ नै, अहिलेसम्म आफ्नो गुटको एकल सभापति उम्मेदवारमा सहमति बनाउन नसकेको संस्थापन पक्षलाई पनि नयाँ ढंगले सोच्न र रणनीति बनाउन बाध्य पारेको छ । ..... खासगरी प्रदेश सीमाङ्कनका बेला कैलाली…–कञ्चनपुरलाई टुक्रिन नदिएका कारण तराई–मधेस देउवाप्रति धेरै सकारात्मक नहुने सामान्य अनुमान विपरीत प्रदेश नं १ को मोरङ र सिङ्गो प्रदेश नं २ बाट उनका पक्षमा प्रतिनिधिको उल्लेख्य संख्या निर्वाचित भएर आएको छ, जसलाई अब फरक ढंगले विश्लेषण गर्नुपर्ने अवस्था आएको छ । ....... सरकारमा रहँदा उनी सत्तासाझेदार दल नेकपा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीका छायाजस्ता मात्र देखिन्थे । उनको नेतृत्वमा जारी भएको संविधानले मुलुकलाई निकास दिनसकेको छैन । संविधान जारी गर्न केही दिन पर्खेर असन्तुष्ट पक्षलाई पनि समेटेर लैजाने विकल्पलाई ओलीको लहैलहैमा उनले अस्वीकार गरे । ..... कोइराला परिवारभित्रै सुजाता, शशांक र शेखरबीच समन्वयको अभाव छ । रामचन्द्र पौडेललाई सभापतिको उम्मेदवार मान्न कृष्णप्रसाद सिटौला र प्रकाशमान सिंहहरू पनि तयार छैनन् ...... ‘सेन्ट्रिस्ट’ शक्तिका रूपमा स्वत: प्राप्त हुने लाभले नै उसको अस्तित्व रक्षा गरिरहेको छ । ..... अहिलेका सभापति पदका प्रत्यासी शेरबहादुर देउवा २०५२ सालमा प्रधानमन्त्री हुँदा आर्थिक सुधार र उदारीकरणका पक्षधरका रूपमा पहिचान बनाउँदै थिए । त्यो बेला खासगरी जलविद्युत उत्पादन आयोजनाका प्राथमिकताका दृष्टिले देउवाले ‘बिग इज बेटर’को पक्षमा र त्यतिखेरकी प्रभावशाली नेतृ शैलजा आचार्यले ‘स्मल इज ब्युटिफुल’को तर्कलाई अघि सारेका थिए । ..... अर्का प्रत्यासी रामचन्द्र पौडेलले आधुनिक परिवर्तित विश्व परिवेशअनुरूप आफूलाई प्रशिक्षित नै गरेका छैनन् । उनी अझै पनि कर्मकाण्डी समाजवादको अवशानमाथि रोइकराइ गरिरहेका छन् । .....

कांग्रेस महाधिवेशन लगत्तै सरकार परिवर्तनको कसरत हुने आम अनुमान छ ।

..... देउवा र पौडेल बीचको प्रधानमन्त्री र सभापति पद लेनदेनबारे गत साताको जुहारीलाई हेर्दा कांग्रेसभित्रका दुवै गुट सके पार्टी र सरकार दुवै हत्याउने र नसके दुवै छाड्ने जुवाडे मानसिकतामा रहेको देखिन्छ । .... अबको मूल नेतृत्व कोइराला परिवारको प्रभुत्व घेराभन्दा बाहिरको हुनेछ

नबनेकी ‘फस्र्ट लेडी प्राइम मिनिस्टर’
Prime Minister Oli Urges Morcha to give up rigid stand
Give up rigid position to seek solution, PM Oli tells Morcha
पुन: संविधान संशोधन गर्न तयार: प्रधानमन्त्री
संयन्त्र सो–केस होइन : ओली
Dahal vs Bhattarai
प्रमको मोर्चालाई आग्रह, ‘ओइरो बिनाको जाँतो घ्वाइँघ्वाइँ नपारौं’

महाशिवरात्री को पर्व

Kathmandu And Jerusalem

दक्षिण भारत का बाहुन जो अहिले काठमाण्डु मा सत्ता मा छन। मध्य भारत का जो दिल्ली मा छन। मधेसका मधेसी। पहाडका बाहुन क्षेत्री। कैलाश पर्वत त अझ चीन को भूभाग मा छ। यी सबैलाई एक सुत्र मा बाँधने महाशिवरात्री को पर्व। महाशिवरात्री को पर्व एउटा स्वर्ण अवसर हो। हामी आखिर सबै एकै समुदाय हौं भन्ने भावना को सन्देश प्रवाह गर्ने एउटा यो अवसर हो।

सत्य आग्रह भनिन्छ। हम सब एक हैं और समानता के सिद्धांत वाले आधुनिक लोकतंत्र के निर्माण में लगे हुवे हैं। क्यों कि उसी रास्ते एक आधुनिक अर्थतंत्र तक जाना है।

Nepal News (52)

मधेशी मोर्चा आन्दोलन पुन उठाउनका लागी तयारी गर्ने
आन्दोलनको भावी दिशा वारे सदभावनाको काठमाडौमा अन्तक्रिया

लालले नेपालकै इतिहासमा यत्रो जनसहभागीतामा भएको भएको आन्दोलन विना उपलब्धी सकिए पश्चात मधेशमा व्यापक निराशा छाएको बताउदै यसलाई सम्बोधन गर्न पनि भावी आन्दोलन रणनितीक रुपमा सुझवुझका साथ अघि वढाउनु पर्नेमा जोड दिए । ...... लालले मुद्धाको आधारमा ठोस उपलब्धी नभए पनि आन्द्योलनले पारेको कयौन प्रभावहरु महत्वपुर्ण भएको समेत दावी गरे । लालले आन्दोलनकै क्रममा मोर्चा भित्रका पार्टीहरु विच देखिएको प्रतिस्पर्धात्मक अवस्था पनि आन्दोलन कमजोर बनाउन भुमिका खेलेको बताए । मधेश आन्दोलनमा भारत भुमिका र आन्दोलनरत मधेशी पार्टीहरु नेतृत्वमा भारत प्रति देखिएको वढी आशक्तिले समेत आन्दोलनलाई कमजोर बनाएको लालको दावी थियो ।

Madhesi Morcha to form secretariat

The meeting also decided to submit a memorandum to Prime Minister KP Oli seeking government put stop to arrests of Madhesi people by police, annul the charges filed against protesters arrested during Madhes agitation and cancel bank loans and tax during the period.

वैशाखमा स्थानीय चुनाव : माधव नेपाल
फेरि नाकाबन्दी हुँदैछ भन्ने हल्ला मात्रै : रावल

स्थानीय निकायको निर्वाचन लामो समयसम्म हुन नसक्दा त्यसमा जाने ठूलो हिस्साको बजेट राम्ररी सदुपयोग हुन नसकेकाले सबै राजनीतिक दलसँग छलफल गरेर निर्वाचनको मिति घोषणा गर्ने तयारीमा सरकार रहेको जानकारी पनि उनले दिए ।

चीनविरोधी गतिविधि हुन नदिन आग्रह
नेपाल–चीनबीच उच्चस्तरीय बैठक
एक करोड वर्षअघिको नेपाल

मधेसी मोर्चा र राजनीतिक गृह कार्य

मोर्चा का चार पार्टी ले अलग अलग समीक्षा किन गरेको? आंदोलन सँगै गरेको हो भने समीक्षा पनि सँगै गर्नु पर्ने थियो। मोर्चा ले ११ बुँदे मा हामी एक छौं भनेर एकता प्रदर्शन गर्न सक्नुपर्छ। फुच्चे तीन पार्टी ले पनि हामी मोर्चा मा नभएर मात्र होइन भने भनेर के भनेको? महतो को समीक्षा पनि गलत छ। मैले एक्लै वीरगंज थामे जस्तो भाषा सही छैन। भारत को राज्य सभा मा होहल्ला हुनु अगाडि त थियो त नाकाबंदी, विराटनगर, भैरहवा, नेपालगन्ज सब ठाउँ मा। ममता एक्लै ले कोलकाता बाट नै १००% नाकाबंदी गर्ने हिंट पनि दिएकी। 

नाकाबंदी को एक मात्र लक्ष्य थियो फ़ासिस्ट शैली मा जुन मान्छे मार्ने काम भइराखेको थियो त्यसको समाप्ति। त्यो लक्ष्य त एक दिन मा पुरा भयो। जनताको शांतिपूर्ण प्रदर्शन गर्ने अधिकार कुंठित गर्ने सरकार त लोकतान्त्रिक नै होइन। 

अब नाकाबंदी को बारे मा सकेसम्म सोच्नु हुँदैन। यहाँ सम्म कि बंद को पनि सोंच जायज हुँदैन। बरु हप्ता मा ६ दिन आर्थिक गतिविधि र एक दिन विदाको दिन वडा लेवल मा संगठन विस्तार। त्योभन्दा एक कदम अगाडि बढ्नु परे दैनिक जुलुस सम्म जान सकिन्छ। नाकाबंदी अंतिम अस्त्र मात्र हुन सक्छ र त्यो पनि माग पुरा गराउन होइन कि फ़ासिस्ट तानाशाही भएछ भने, शांतिपूर्ण प्रदर्शन गर्ने अधिकार कुंठित गर्ने प्रयास भएछ भने मात्र। होइन भने अहिले नाकाबंदी बारे सोँच्नु हुँदैन। जरुरत परे बॉर्डर पारि बाट नै १००% नाकाबंदी हुन सक्छ। तर त्यस बारे सोँच्नु हुँदैन। त्यो फासिज्म विरुद्ध युद्ध को कदम हो। त्यो लोकतान्त्रिक लक्ष्य भएको लोकतन्त्रिक आंदोलन ले चालने कदम हुन सक्दैन। 

तर ती सब जनता लेवल का कुरा भए। पहिला नेता लेवल को कमी कमजोरी हटाउनु पर्ने भो। नेता हरु ले एकता र संवाद र सहकार्य देखाउन नसकेको अवस्था छ। यसरी हुँदैन। यो जनता लाई अन्याय भयो। जनता ले आंदोलन गरिदिनु पर्ने, नेता जी हरु जाबो एक भएर पनि बस्न नसक्ने? यो ताल ले हुँदैन। 

एकता पछि राजनीतिक गृह कार्य को कुरा आउँछ। मोर्चा बंदी थारु, मुसलमान, जनजाति लाई पनि समेटने हुनुपर्यो। फुच्चे तीन पार्टी ले पुग्दैन। 

राजनीतिक गृह कार्य भनेको ११ बुँदे मा कहाँ सम्म लचक हुन सकिन्छ कहाँ भन्दा पर जान सकिँदैन भन्ने हो। त्यो त मोर्चा  का नेता जी हरुलाई हम तुम एक कमरे में बंद हो और चाभी खो जाए को अवस्था मा पुर्याउनु पर्ने हुन्छ त्यस का लागि। 

Nepal News (51)

One of the most able Madhesi activist and thinker, Shyam Sundar Mandal, has been in police custody since last Friday pic.twitter.com/TJ27mQQ3hj

— Dr. CK Raut (@drckraut) February 26, 2016

Rather than trembling its feet to Nepal, India must have some guts, if it should ever dream of being a superpower. pic.twitter.com/Ya7JGXxdJ1

— Dr. CK Raut (@drckraut) February 25, 2016

Military budget, 2015. ($ billion)

US: 598
China: 146
Saudi: 82
Russia: 65
UK: 56
India: 48
France: 47
Japan: 41 pic.twitter.com/qVj5W9HCLZ

— The Int'l Spectator (@intlspectator) February 27, 2016

Nepal News (50)

सरकारले नस्लवादी नरसंहार गरेको सदभावना पार्टीको ठहर (विज्ञप्तिसहित)

मधेशीले नेपालको अन्तरिम संविधानद्वारा प्राप्त सिमित अधिकार समेत खोस्ने गरी बनाईएको नेपालको संविधान २०७२ विरुद्ध आन्दोलित हुनु मधेशी समुदायको बाध्यता हो ......

अभूतपूर्व जनसहभागिता र जनप्रतिरोधका कारण जारी मधेश आन्दोलन परिवर्तनका निम्ति भएका विश्व आन्दोलनकै इतिहासमा अविस्मरणिय रहनेछ

...... शान्तिपूर्ण अहिंसात्मक आन्दोलनमा राज्यद्वारा गरिएको मध्ययुगीन बर्बरदमन, मानव अधिकारको घनघोर हनन्, नश्लवादी नरसंहारका ती कालादिनहरुको जती आलोचना गरे पनि कम हुन्छ । जसले गर्दा राज्यको नजरमा मधेशी आफनै देशको नागरिक हो की होइन ? जस्ता गम्भीर प्रश्न त उठेकै छन् साथै लोकतन्त्रको विश्वव्यापी मूल्य मान्यताको ठाडो उल्लंघन गरी लोकतन्त्र माथि नै कालो धब्बा लगाई दिएको छ । ...... प्रमुख सीमा नाकाहरुमा मोर्चाका शीर्षः नेताहरु स्वयं जिम्मेबारी लिए अनुरुप सद्भावना पार्टीको जिम्मेवारी विरगंज–रकसौल सीमा नाका अवरुद्ध गर्ने रहेको थियो । ...... मोर्चाका अन्य घटकका जिम्मेवारीमा रहेका विराटनगर–जोगबनी, भैरहवा–सुनौली लगायतका सीमा नाकाहरु मोर्चाका अन्य घटकहरुमा उदासिनताका कारण अवरुद्ध रहन सकेन जसले गर्दा आन्दोलन पनि कमजोर हुदै गयो । ......

विरगंज–रक्सौल झै सम्पूर्ण सीमा नाका पूर्णरुपमा बन्द गराउन हामी सफल भएको भए राज्यलाई घुडा टेकाउन यो आन्दोलनले नै संभव हुन्थ्यो होला !

...... अहिले आन्दोलनको स्वरुप फेरिएको छ तर आन्दोलन जारी नै छ । आन्दोलनमा एक कदम पछाडी हटनु भनेको दश कदम अगाडी बढनलाई हो । ...... परिवर्तित आन्दोलनको स्वरुपलाई पराजय या समाप्त भएको भन्ने भ्रममा परी आलटाल गर्ने प्रयास गरे राज्यले भयंकर दुर्घटना÷क्षतीको सामना गर्नुपर्ने ....... अवको आन्दोलन निर्णायक÷वारपारको हुने निश्चित भएको हुँदा सोही अनुरुप शक्ति संचय एवं व्यापक तयारी पनि आवश्यक रहेको छ । जसको निम्ति पार्टीको आफनो र आन्दोलनरत मोर्चाले अझै शक्ति संचय गर्नु आवश्यक रहेको छ । ...... पार्टीले पनि आगामी महासंघर्षको निम्ति आफनो सांगठनिक क्षमता बढाउनुको साथै मधेशी युवाहरुको अनुशासित, सृजनशील स्वयंमसेवक दस्ताको रुपमा मधेश रक्षाबाहिनी पुनः निर्माण गरी शक्ति संचयका निम्ति प्रशिक्षत गर्ने .......

“संघर्षको निम्ति सशक्त संगठन” को नारा सहित सांगठनिक सशक्तिकरणका निम्ति विभिन्न अभियानहरु संचालन गरिनेछ ।

...... आसन्न मधेश आन्दोलनलाई निर्णायक आन्दोलनमा रुपान्तरण गर्न १ महिने “निर्णायक आन्दोलनका लागि गाँव जागरण अभियान” संचालन गरिनेछ । ...... सद्भावना पार्टी राष्ट्रिय कार्य समितिको वैठक विराटनगरमा २०७२ चैत्र १५ र १६ गते आयोजना गरिनेछ । ..... सशक्त संगठनको निम्ति वर्गिय मंचहरुको राष्ट्रिय सम्मेलनको अभियान संचालन गरिनेछ जस्को निम्ति सद्भावना यूवा मंच, सद्भावना महिला मंच, विद्यार्थी मंच, सद्भावना दलित मंच, सद्भावना थारु आदिवासी जनजाति मंच, सद्भावना मुस्लिम मंच र मधेश रक्षाबाहिनीको राष्ट्रिय सम्मेलन÷महाअधिवेशन तयारी वैठक मिति २०७२ चैत्र १७ गते विराटनगरमा आयोजना गरिनेछ । ...... सद्भावना पार्टीको सदस्यता अनलाईन समेतबाट वितरण गरिनेछ । .... भावी आन्दोलनलाई निर्णायक बनाउन मधेश विरोधी संविधानमा हस्ताक्षर गर्ने मधेश विरोधी पार्टीका बन्धन र बाध्यता तोडी आन्दोलनमा सहभागी हुन उक्त पार्टीका सांसद, नेता तथा कार्यकर्ताहरुलाई आन्दोलनमा सहभागी हुन यो वैठकले अपिल गर्दछ

संयुक्त वक्तव्य नआउँदैमा भ्रमण असफल भएको टिप्पणी अनावश्यक : प्रम ओली

आफ्नो भ्रमण बक्तब्यको लागि नभई भारतको सद्भाव प्राप्त गर्नको लागि भएको भन्दै आफूले भ्रमणबाट भारतको सद्भाव लिएर जान लागेको बताएका हुन् । ..... एकीकृत नेकपा माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डले भ्रमणलाई अतिरञ्जित बनाएको भनि गरेको टिप्पणीमा प्रधानमन्त्रीले भने, ‘कसले के भन्छ मलाई मतलब छैन । म प्रतिक्रियाको पछि लाग्ने मान्छे होईन । नेपाली जनताको विषय लिएर आएको हु त्यसमा म सफल भए । कसैले टिप्पणी गर्दा सबै कुरा बुझेर टिप्पणी गर्दा राम्रो हुन्छ ।’ .....

भ्रमणमा रहेका मन्त्रीहरु उत्साहित छैनन नि

...... प्रधानमन्त्रीले मधेस समस्याको विषयमा कुराकानी भएको भन्दै त्यो समस्या संबाद र सहमतिबाटै टुङगिने विश्वास ब्यक्त गरे ।

Nepal News (49)

भुजमा प्रधानमन्त्रीको स्वागतमा चार कुने नेपाली झन्डा !
कांग्रेस : नीतिबिनाका व्यक्तिहरू

कांग्रेसमा नीतिगत अवधारणाको विधिवत अन्त्य त्यसका आदर्श व्यक्तिहरू जस्तै गणेशमान सिंह, कृष्णप्रसाद भट्टराई, विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला, सुवर्णशमशेर र सूर्यप्रसाद उपाध्यायको स्वर्गारोहणसँगै भयो भन्ने इतिहासले नै पुष्टि गर्छ । वास्तवमा कांग्रेसमा २०५३ को अधिवेशनदेखि नै नीतिगत आदर्शहरू विसर्जित भैसकेको भन्दा खास फरक पर्दैन । ..... सबैभन्दा पहिला कांग्रेसको वर्तमान नेतत्वले ‘राष्ट्रियता’लाई आफ्नो दलको दस्तावेजहरूबाट मेटाएमा देशप्रति इमानदारिता हुने थियो । ..... हुन त कांग्रेसमा निरीह प्राणीहरू हुनुहुन्छ, जसले नयाँ संविधान आयो भनेर आत्मगौरव गर्नेहरूदेखि दिपावलीसम्म मनाउने उर्दी जारी गर्नेहरू छन् । परन्तु

संविधान घोषणा भएको पाँच महिनामा जनताको ओठतालु, घरचुलो सबै सुक्न पुग्यो

, विचरा संविधानको पनि के दोष ? आखिर १२ बुँदे सम्झौताको उत्तराधिकारी भएर बाँच्नुपर्ने छँदैछ । ....... कार्यपालिका, व्यवस्थापिका र न्यापलिकाका प्रत्येक अंग–प्रत्यंगहरूमा राष्ट्रियतालाई सुनौलो अक्षरमा पोते पनि व्यवहारमा सबैतिर राष्ट्रियताका छिद्रहरू चाल्नोजस्तै भएको यथार्थ छ । किनभने

आज राज्यका प्राय:जसो निकायहरूमा भ्रष्टाचार पूर्ण संस्थागत भैसक्यो । भ्रष्टाचार अराष्ट्रिय कार्य हो भनेर थाहा पाउँदा—पाउँदै पनि सानादेखि ठूला सबैथरी आ–आफ्नो गच्छेअनुसार त्यसमा लिप्त छन् र त्यो पनि राजनीतिक छत्रछायामा ।

अब भ्रष्ट मानसिकताले स्वच्छ राष्ट्रियताको प्रवचन कसरी गर्छन् ? तसर्थ कांग्रेसका महाशयहरूले भ्रष्टाचारयुक्त वा मुक्त राष्ट्रियताको कसरी बखान गर्नेछन्, हेर्न बाँकी छ । ........ पार्टी प्रतिबन्धित हुँदाको ‘सक्रिय सदस्यता’को उपादेयतालाई खुल्ला राजनीतिमा समेत बलजफ्ती लादेर आ–आफ्नो गुट/व्यक्तिलाई पहिला भोट दिने/नदिने कबुल गराएर मात्रै स्वीकृत/अस्वीकृत गर्ने नयाँ परिपाटीको विकास भएको छ । ..... राष्ट्रिय सवालका बारेमा आम कांग्रेसी कार्यकर्ताहरू त परै जाओस्, महासमिति र महाधिवेशनका प्रतिनिधिहरूको समेत कुनै गुञ्जाइस हुँदैन । त्यतिले नपुगेर केन्द्रीय समिति सदस्यहरूले समेत धेरैजसो निर्णयहरू समाचारमार्फत पढ्छन् अथवा सुन्छन् । किनभने त्यहाँ

निर्णय लिने प्रक्रिया अत्यन्त गैरप्रजातान्त्रिक छ, जसमा २/४ जना व्यक्तिहरूको मात्र संलग्नता हुन्छ ।

...... के कांग्रेसको महासमिति बैठकले अथवा महाधिवेशनले अथवा केन्द्रीय समितिले नेपालमा धर्मसम्बन्धी कुनै निर्णय गरेको थियो, विगत २० वर्षमा ? ..... बाँकी रह्यो, समाजवाद– त्यसको कुरै नगर्दा बढी आत्मसन्तुष्टि मिल्ने निश्चित छ । कुनै एउटा यस्तो जमाना थियो, जब देशमा सर्वाधिक धनी व्यक्तिहरू मध्येका सुवर्णशमशेर, जो २०१२ सालमा कांग्रेसको सभापति निर्वाचित भएर ०१५ सालमा आफ्नो जायजेथा समाजवादको नाममा राष्ट्रलाई सुम्पिए । आज कसलाई चाहिएको छ, समाजवाद ? किनभने देश नै दलाली र बिचौलियामा रमाएको छ । ...... यदि कांग्रेसमा समाजवादको अलिकति पनि अंश बाँकी थियो भने भूकम्प पीडित लाखौं घरबारविहीन जनताले वर्षातको पानी र हिउँदको शीतमा कुनै स्थायी ओत पाउने थिएनन् र ? तसर्थ कांग्रेसले किन समाजवाद अलाप्नु ? ........

समाजवादको नाममा विश्वेश्वर कोइरालाको नाम अपवित्र गर्ने वर्तमान कांग्रेसी नेतृत्वबाट देश र जनताले अरू केही अपेक्षा गर्नु स्वयंलाई धिक्कार्नु मात्रै हो ।

...... कांग्रेसमा जोसुकै आए पनि कागलाई बेल पाक्यो हर्ष न विस्मात हो ..... दोस्रो प्रश्न– संघीयताको पुँजीगत (माथिको) आधार के हो ? तेस्रो प्रश्न– कांग्रेसको ‘धर्म’सम्बन्धी नीति के हो ? किन धर्म र संघीयताको विषयमा जनमत संग्रह नगर्ने ? ..... नीति बिनाको व्यक्तिगत गठबन्धनले कांग्रेस धराशायी बन्दै गएको छ र त्यो नै चिन्ताको विषय हो ।

प्रधानमन्त्रीको सम्मानमा मुम्बईमा आयोजित पार्टीमा बलिउड स्टारहरु ओलीले भने : हाम्रा ज्वाईं गोविन्दालाई स्वागत छ

बम्बै कलाकार समाजले प्रधानमन्त्री ओलीको सम्मानमा मुम्बईको हयात रिजेन्सी होटलमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा बलिउड सुपरस्टार गोविन्दा, जीतेन्द्र, गुलसन ग्रोवर, निर्देशक सुभास घई, गायक उदित नारायण झा, दीपा नारायण, संगीतकार भप्पी लहरी, नेपाली कलाकार सुनिल थापा, प्रसिद्ध चित्रकार लक्ष्मण श्रेष्ठलगायत उपस्थित थिए ..... कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री ओलीले गोविन्दालाई ‘हाम्रा ज्वाई गोविन्दालाई स्वागत छ’ भन्दै स्वागत गरेका थिए । गोविन्दाकी श्रीमती नेपाली मूलकी भएकीले उनले यस्तो भनेका छन् ।

नेपालको संविधानको 'स्वागत' शब्दमा भारतको 'रिजर्भेसन'
संयुक्त विज्ञप्ति जारी गर्नेबारे अन्योल

नेपालको संविधानलाई भारतले स्पष्ट भाषामा स्वागत भन्ने शब्द राख्न नचाहेपछि प्रधानमन्त्री केपी ओलीको भारत भ्रमणको अन्तिम दिन नेपाल र भारतले संयुक्त विज्ञप्ति जारी गर्ने/नगर्ने भन्ने अन्योल बढेको छ । नेपालले संयुक्त विज्ञप्तिमा नेपालको संविधानको स्वागत भन्ने शब्द हाल्न खोजेको थियो । तर भारतले भने उक्त शब्दमा 'रिजर्भेसन' राखेपछि संयुक्त विज्ञप्ति जारी हुने/नहुने अन्योल बढेको हो । ...... भ्रमण दलमा रहेका एक सभासदका अनुसार नेपालले जसरी पनि नेपालको संविधानको स्वागत भन्ने शब्द राख्न खोजेको छ ।

सतहमै दाहाल–भट्टराई टकराव

दाहालले संकटको घडीमा भट्टराईले पार्टी छाडेर राष्ट्रद्रोह मात्रै गरेको घोषणा गरेनन्, कुनै दिन पुरानै पार्टी एमाओवादीमा फर्किइछाड्ने ठोकुवासमेत गरे । ...... दुई नेताबीचको मतान्तर सैद्धान्तिक, राजनीतिक नभई व्यक्तित्व टकरावको हदमा पुगेको छ । ...... ३० वर्षे राजनीतिक यात्राको नेतृत्व तहमा सँगै रहेका दाहाल–भट्टराईबीच ‘लभ–हेट रिलेसनसिप’ छ भनी स्वयं उनीहरू नै भन्ने गर्थे । दाहालले संविधान जारी भएलगत्तै बीबीसी नेपाली सेवामा चुनौती नै दिए, ‘मैले बाबुरामलाई ३० वर्ष झेलें, कसैले एक वर्ष झेलेको हेर्ने रहर छ ।’ ...... प्रदेश इन्चार्जहरूले कार्यकर्तामा शिथिलता देखिए पनि नयाँ शक्तिमा जानेको संख्या उल्लेख्य नरहेको रिपोर्ट दिएका छन् ।

Nepal News (48)

यस्तो छ मधेशी पार्टीहरुको आन्तरिक लेखाजोखा ।

एक हप्ता लामो फोरम नेपालको उक्त बैठक आन्दोलन चलीरहदा पछिल्लो अवस्थाको सम्रग मुल्याकंन गर्दै अगामी रणनिती बनाउदै सकिएको थियो । ..... यसैगरी गएको चार दिन देखि पछिल्लो परिस्थितीको वारेमा सदभावना पार्टीको कार्य सम्पादन समितीको बैठक बसेको छ । ..... त्यसैगरी मोर्चामा हालै आबद्ध भएका साना पार्टीहरु सहित अन्य सवै पार्टीहरु पछिल्लो परिस्थतीको वारेमा आन्तरिक समिकक्षा र रणनितीहरु बनाइरहेका देखिन्छ । .... फोरम नेपालको निष्कर्ष थियो, मधेश संगै काठमाडौमा पनि आन्दोलन चर्काउनु पर्छ । ..... सदभावना पार्टीले आफनो युवा दस्ता रक्षा बाहिनीलाई पुन सक्रिय बनाउने निर्णय गरेको छ । ..... सदभावनाको कार्य सम्पादन समितीको बैठकले जारी मधेश आन्दोलनमा सवै नाकाहरु विरगंज रक्सौल जस्तै गरी ठप्प पार्न नसक्दा नाका केन्द्रित आन्दोलन कमजोर भएको निष्कर्ष निकालेका छन । सिमाकंनको ठोस रुपमा छिनोफानो नभए सम्म आन्दोलन जती वेला पनि चर्काउनु पर्ने अवस्था रहेको सदभावनाको निष्कर्ष छ ।

ऋणमा डुब्यो मोर्चा, कति छ ऋण ?

तराई –मधेस आन्दोलन क्रममा घाइतेको उपचार खर्च सरकारले नदिँदा संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चालाई करिब ३७ लाख रुपैयाँ ऋण लागेको छ । .... राजेन्द्र महतोले आन्दोलन क्रममा घाइतेलाई खर्च दिने प्रतिबद्धता गर्ने सरकारले आफ्नै निर्णय कार्यान्वयन नगर्दा घाइतेले अझै उपचार खर्च नपाएको बताए

‘ओली–मोदी मतभेद यथावत्’



Bihar leaders pressure govt to support Madhes movement

India-Nepal Friendship Dialogue Journey that was launched under the leadership of ruling Rastriya Janata Dal (RJD) Vice-Chairperson Raghubansh Prasad Singh of Bihar with a view to get the issues of Madhesis of Nepal addressed has now reached New Delhi. .......Ruling party leaders of Bihar state have staged sit-ins at New Delhi to pressure the central government of India to stand for the Madhes movement. ......India should diplomatically interfere for getting the demands of the agitating Madhesi parties fulfilled by the government of Nepal, according to RJD Vice-chair Singh. ...... Talking to Republica over phone, RJD leader Singh said, “We staged protests so that the Indian government could be pressurized at political and public levels.” ......... India was once the mediator to sign agreement between the then government of Nepal and the Madhesi parties. Now India should facilitate Nepal government in implementing the agreements, RJD leader Singh further said. ......Bihari leaders also picketed the New Delhi-based Nepalese Embassy.

“If these protests cannot fulfill the demands of the Madhesis, we, the people of Nepal and India, will go to Kathmandu for demonstrations,” Singh warned.

Nepal: Madhesi agitation failed miserably, says Bhandari

Chairman Sarat Singh Bhandari of National Madhesh Socialist Party claims that internal dispute between the Madhesi parties, failed Madhesi leadership and arrogance of Madhesi leaders have all acted together to push the Madhesi movement to the brink of collapse. ...... “Even if Madhesi agitation lasted for almost six months but, it failed miserably to put any pressure on the government”, said Bhandari while addressing a press meet in Janakpur......“The Madhesi leadership is entirely responsible for the abject failure of the Madhesi agitation”, he continued......He also stressed on the need to rectify past errors and continue the agitation in a unified manner.......“We need to analyze errors that we made in the past, rectify those errors and move ahead in a unified manner to declare another round of agitation”, he said.

Nepal News (47)

कांग्रेसले कसरी जुटाउँदैछ महाधिवेश खर्च
५ करोड खर्च लाग्ने अनुमान
पर्सा कांग्रेस सभापति नै महाधिवेशन प्रतिनिधिमा पराजित
हामीले निर्वाचन बहिष्कार गरेका हौं : चौधरी
संयन्त्रप्रति विश्वास छैन : महतो

आदोलन अघि बढाउन मधेस रक्षावाहिनी नामक संगठनलाई युवा दस्ताको रुपमा पुनर्निमाण गर्ने उनले घोषणा गरे ।

पार्टी एकताबारे दाहाललाई नेपालको जवाफ, ‘अलि हतार भयो कि !’
ओली आह्लादको अर्थ

आन्दोलनको स्वरूप फेरिए पनि समस्याका स्वरूप फेरिएका छैनन् । मधेसका नेताहरूले आन्दोलन खुम्च्याउन सक्छन्, त्यसको प्रभाव खुम्च्याउन सक्दैनन् । ...... भाषणमा असन्तोष प्रकट गर्ने तर देशको हित र देशको पक्षमा सिन्को पनि नभाँच्ने हाम्रा सरकारहरूको प्रवृत्तिले हामी आफैं ठगिएका छौं । कसैले हामीलाई ठग्नैपरेको छैन । ...... मोदीले संविधानको स्वागत गर्दै त्यसका अपूर्णताहरूको संकेत गरेका छन् । भ्रमणले सद्भाव बढाएको छ । त्यस बाहेक भ्रमण सफल भयो भन्ने ठोस र व्यावहारिक आधार देखिएका छैनन् । दिल्ली जति नजिक छ, त्यति नै टाढा देखिन्छ । जति निष्पक्ष देखिन खोज्छ, त्यति नै संलग्न देखिन्छ ।

कांग्रेस : नीतिमुखी बन्ने कि नेतामुखी ?

एकातिर प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको विकल्प पनि यसै अधिवेशनले निर्धारणा गर्ने र अर्कोतिर अब कांग्रेसमा कोइराला परिवारको प्रभुत्व रहेन भन्ने कुराले थप सरगर्मी थपेको छ । यही भएर होला कांग्रेसमा अहिले पार्टीको नीतिबारे अत्यन्त कम तर नेतृत्वबारे ज्यादा बहस जारी छ । ....... देश संघीय समावेशी लोकतन्त्रमा गएको छ । हिन्दु राज्यबाट धर्मनिरपेक्ष राज्य बनेको छ । ..... अक्सर जनवादी क्रान्ति सकियो कि बाँकी छ, समाजको चरित्र पुँजीवादी कि सामन्ती आदि राजनीतिक बहसमा समय खर्चिने कम्युनिस्ट पार्टीहरूसमेत अब नेपालमा व्यापार, लगानी, आर्थिक विविधीकरण, विज्ञान र प्रविधि आदिमा अघि बढ्न ढिलो भैसक्यो भन्न थालेका छन् । कथित जनयुद्धमा होमिएका बाबुराम भट्टराई लगायतका कम्युनिस्ट नेतासमेत अब उत्पादकत्व र पुँजी विकासमा ध्यान दिनुपर्छ भनेर नयाँ शक्तिको नीति र कार्यक्रम तर्जुमामा गर्न ब्यस्त छन् । ....... ४ लाख ७० हजारभन्दा बढी सक्रिय सदस्य रहेको कांग्रेसले गाउँ, नगर, क्षेत्र र जिल्लाका अधिवेशनहरूमार्फत नयाँ नेपालको राजनीतिक र आर्थिक नीति र कार्यदिशामा बहस गरेर राय—सुझाव लिने ठूलो अवसर गुमायो । .....

सैद्धान्तिक र नीतिगत विश्लेषणमा नेपालका कम्युनिष्टहरू कांग्रेसभन्दा धेरै अगाडि देखिन्छन् । कम्युनिष्ट पार्टीहरूमा केन्द्रीय समितिको बैठकका लागिसमेत दस्तावेज लेख्ने चलन छ । तर कांग्रेसमा भने पदाधिकारी बाहेकका केन्द्रीय सदस्यहरूलाई अक्सर केन्द्रीय समितिमा के छलफल हुने हो भन्नेसम्म थाहा हुँदैन ।

....... अझ रोचक प्रसङ्ग के भने २०६२/६३ को आन्दोलनपछि कांग्रेसको नीतिगत नेतृत्वचाहिँ वामपन्थी आन्दोलनले गर्ने गरेको देखियो । जस्तो कि संविधानसभाको चुनावमा जाने, राजतन्त्र हटाउने, देश संघीय र समावेशी लोकतन्त्रमा जाने आदि अग्रगामी नीतिगत मार्गदिशा कांग्रेस बाहिरका शक्तिबाट आएका थिए भने

कांग्रेसले यी नीतिको नेतृत्व गरेको होइन कि पछ्याउँदै गएको देखिन्थ्यो ।

...... यदाकदा कांग्रेसमा युवा पुस्ताले हजुरबुबा र आमाको पुस्तालाई चुनौती दिँदै नेतृत्वको दाबी गरेको देखिन्छ । नीति र कार्यक्रमका आधारमा युवा पुस्ताले नेतृत्व दिनसक्ने खुबी प्रमाणित गर्न नसकेसम्म युवामात्रै भएका भरमा आफ्नो स्थान खोज्नु तर्कसङ्गत होइन । ..... अमेरिकामा भइरहेको राष्ट्रपतिको उम्मेदवार छनोटमा ७४ वर्षका बर्नी स्यान्डर्सले धनी–गरिबको असमानता लगायतका अग्रगामी र समाजवादी नीतिका कारण झन्डै ७० प्रतिशत युवाको समर्थन बटुलिरहेका छन् भने छिमेकी भारतमै हेर्ने हो भने अग्रगामी नीतिका कारण यस अघिको संसदीय चुनावमा ४४ वर्षका युवा राहुल गान्धीभन्दा धेरै युवाहरूको भारी समर्थन ६४ वर्षीय मोदीलाई मिल्यो । ...... तेस्रो पुस्तासम्म आइपुग्दा कांग्रेसमा सिद्धान्तका व्याख्याता (आइडियलग) कहाँ छन् भनी खोज्नुपर्ने बेला आएको छ । पार्टीभित्र गणतन्त्रको वकालत गरेर नयाँ दृष्टि दिने नरहरि आचार्य, प्रदीप गिरी, गगन थापा आदि पार्टीको नीति तथा कार्यक्रमबारे मौन छन् । ....... २०४६ सालपछि धेरै समय सत्तामा बसेको कांग्रेसले आफ्नो सिद्धान्त र नीतिमा ‘राष्ट्रियता’ लेखोस्—नलेखोस्, यो भारतमुखी पार्टी हो भन्ने छाप छ । त्यसरी नै समाजवाद लेखोस्—नलेखोस्, यो उदारवादी र पुँजीवादी पार्टी हो भनी हेर्ने गरिन्छ । ...... मधेस आन्दोलनको निहुँमा एक सार्वभौम राष्ट्र नेपालमाथि छिमेकी भारतले अन्तर्राष्ट्रिय कानुन नै मिचेर नाकाबन्दी गरेको पृष्ठभूमिमा कांग्रेसको राष्ट्रियताको व्याख्या के हुने ? हिजोसम्म प्रत्यक्ष निर्वाचन चाहने कांग्रेसको लोकतन्त्रको परिभाषा के हो ? कांग्रेसको यो परिभाषामा मधेसी र जनजाति कहाँ अड्छन् ? हिजो राजा र कम्युनिस्टका बीचको संवैधानिक राजतन्त्रको मध्यममार्गी बाटो समाएको कांग्रेस अहिले मध्यममार्गी कि दक्षिणपन्थी ? ....... बीपी राजनीतिका सुरुका दिनमा भारतलाई मित्रशक्ति ठान्थे । यसको कारण थियो, महात्मा गान्धीले सुरु गरेको भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनसँंग बीपीको सामिप्यता । त्यो बेला भारत र नेपाल दुबै देशमा बेलायती साम्राज्यवादको दबदबा थियो । फरक यतिमात्रै कि भारतमा बेलायतको प्रत्यक्ष शासन र नेपालमा जहानियाँ राणाशासनलाई समर्थन । ...... बीपी सरकारमा भएका बेला नेपालको सार्वभौम र स्वतन्त्र परराष्ट्र नीति नेहरूको टाउको दुखाइ बन्यो । भारतीयहरूले नेपाललाई उसले भुटानलाई हेरेझैं ‘भारतकै एउटा क्लाइन्ट स्टेट’ (अर्थात भारतीय विदेश नीतिको छत्रछायामा रहेको देश) सोच्ने गर्छन् भन्ने कुरा बीपीलाई महसुस भएका कारण असंलग्न आन्दोलनमा नेपालको सक्रिय सहभागिता, संयुक्त राष्ट्र संघमा ‘साना देशको पनि ठूलो भूमिका छ’ भन्ने प्रख्यात भाषण र इजराइलसँग भारतले कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना गर्नुपूर्व नेपालले सम्पर्क जोड्ने कामलाई बीपीले भारतसामु नेपालको राष्ट्रियता बलियो बनाउने अवसरका रूपमा लिएका थिए । ......

संयुक्त राष्ट्र संघको बैठकमा भाग लिन न्युयोर्क गएका बेला भारतीय राजदूत भी.के. कृष्ण मेनोनले नेहरूलाई स्वागत गर्न नेपालका तत्कालीन प्रधानमन्त्री बीपी विमानस्थल जानुपर्छ भन्ने आदेशात्मक अनुरोध गरेबाट भारत नेपाललाई आफ्नै राज्यजस्तो ठान्छ भन्ने कुराप्रति बीपी सचेत भएरै राष्ट्रियता बलियो बनाउन सक्रिय विदेश नीतिमा जोड दिनलागे ।

...... नेहरूले भारतीय संसदमा ‘नेपाल र भुटानमाथि भएको आक्रमण भारतले आफैंमाथि आक्रमण भएको ठान्नेछ’ भन्ने विवादास्पद अभिव्यक्ति दिएपछि बीपीले नेपालको प्रधानमन्त्रीको हैसियतले ‘नेपाल एउटा सार्वभौम सम्पन्न स्वतन्त्र राष्ट्र हो । नेहरूले नेपालले चाहेको खण्डमा सहयोग दिन्छौं भन्नुभएको होला’ भनी खण्डन दिनुपर्‍यो । ....... समयसँंगै बीपीले राष्ट्रियता भनेको प्रजातन्त्रभन्दा पनि महत्त्वपूर्ण छ भन्ने महसुस गर्दै गए । ....... विश्वको पहिलो चरणको राष्ट्रियताको संघर्ष (विशेषगरी दोस्रो विश्वयुद्धपछि) देशको स्वाधीनता र स्वतन्त्रतासँग (अर्थात उपनिवेशवाद विरुद्ध) जोडिएको थियो भने दोस्रो चरणको संघर्ष (सत्तरीदेखि सन् नब्बेको दशक)) प्रजातन्त्रको बहालीसँग (अर्थात तानाशाही शासन विरुद्ध) सम्बन्धित थियो । .....

विश्वको तेस्रो चरणको राष्ट्रियताको संघर्ष (गत दुई दसकयता) सीमान्तकृतको हक सुरक्षित गर्न केन्द्रित रह्यो र नेपालको नयाँ संविधान र समावेशी समानुपातिक लोकतन्त्रको बहस त्यसैको पाटो हो ।

..... अहिले कांग्रेसभित्र राष्ट्रियतको बहस अलमलमा छ । भारतलाई हस्तक्षेपकारी मान्य कि मित्रशक्ति ? मधेस र जनजाति सहितको नेपालको राष्ट्रियता जनताको भावना हो वा हिमाल, पहाड, तराई जोड्ने भूगोल नेपालको राष्ट्रियता हो ? बीपीले यदाकदा राष्ट्रियता भनेको माटो होइन, जनताको भावना हो भन्ने गर्थे । ...... समाजवादका कुरा गर्दा कांग्रेसमा एकथरी कृष्णप्रसाद भट्टराई, सुशील कोइराला, भीमबहादुर तामाङसंँगै कांग्रेसको समाजवाद अस्ताएको मान्छन् । किनकि बीपीको समाजवाद गान्धीवादबाट प्रभावित थियो र समाजवादी बन्नु भनेको नेताको चरित्र, लवाइ—खवाइ र रहनसहनमा समेत देखिनुपर्छ । .....होइन भने पैसा, सत्ता र भौतिक सुविधामा रमायो भने त्यो पुँजीवादी भैहाल्यो नि । ...... छिमेकी चीन र भारत एक्काइसौं शताब्दीका दुई आर्थिक शक्ति बनिरहेका बेला नेपालको विकासका प्राथमिकता के हुने ?

‘१९५० को सन्धिले पहिचानमा समस्या’

सिक्किम केन्द्रीय विश्वविद्यालयका पूर्वसंस्थापक कुलपति तथा इन्दिरा गान्धी खुला विश्वविद्यालयका पूर्वउपकुलपति रहिसकेका लामा हाल जवाहरलाल नेहरू विश्वविद्यालयमा दक्षिण एसियाली अर्थशास्त्र विषय प्राध्यापनरत छन् । समूहका अन्य सदस्यमा प्राध्यापक बीसी उप्रेती, राजनीतिज्ञ भगतसिंह कोसियारी र कूटनीतिज्ञ जयन्तप्रसाद समेत छन् । ....... अहिलेसम्म कस्तो राजनीतिक सोच तथा प्रशासनिक दृष्टिले काम गरेको छ वा बिगारेको छ भन्ने समीक्षा हुनेछ । ..... नेपाल–भारत सम्बन्धको कडी १९५० कै सन्धिमा लुकेको छ भन्नेहरू थुप्रै छन् । यसलाई सम्बोधन गर्नुपर्दा धेरैले असमान सन्धि भन्ने गरेका छन् । ..... म १९५० को सन्धिकै कारण हामी भारतीय गोर्खामा आइपरेको कठिनाइ र पहिचानको समस्याका विषयलाई समेत प्रबुद्ध समूह छलफलमा उठाउनेछु । सन्धिको धारा ६, ७, ८ मा नेपालका तथा भारतका नागरिकहरू एकअर्को देशमा बिनाकागजात आवतजावत गर्न सक्नेछन् भनिएको छ । ......

अब हामी भारतमा रहेका गोर्खाहरूलाई नेपालतिरबाट आएका नेपालीका कारण आफ्नै पहिचानमा मुस्किल खेप्नु परिरहेको छ । हाम्रै भाषा, संस्कृति, अनुहार सबै मिल्दो भएपछि हामी सबै भारतीय गोर्खा पनि उता (नेपाल) बाटै आएका हौं भन्ने सोचाइ भारतमा बढ्दो देखिन्छ । .... यिनीहरू (भारतीय गोर्खा) समेत पैसा कमाउन आउँछन्, फर्केर जान्छन् भन्ने सोचाइ यहाँ छ । हामीलाई आफ्नै देश (नेपाल) को माया छ भन्ने भ्रम यहाँ छ । यो कुराले गर्दा भारतमा रहेका झन्डै १ करोड गोर्खाहरूलाई खुबै ठूलो आघात परेको छ ।

....... भारतीय गोर्खा र नेपालका नेपाली छुटयाउने स्पष्ट प्रावधान नभएकाले धेरै ठाउँमा समस्या उब्जिएको छ । पहिचानकै समस्याका कारण हामीहरूले कतिवटा पाउनैपर्ने कुरा पनि पाएका छैनौं, धेरै कुरामा विभेद छँदै छ ।

कान्छा, चौकिदार, बहादुर

को दर्जा भारतीय गोर्खाले पनि अनाहकमा पाइरहेको स्थिति छ । ...... यो सबै हुनाको कारण भारतमा हाम्रो आफ्नै राज्य नभएर हो । आज भारतमा २/३ करोड बंगलादेशी नागरिक बसोबासमा छन् भनिन्छ । तर पनि बंगाल राज्यमा बस्ने बंगालीलाई कुनै समस्या छैन र किनभने उनीहरू आफ्नो राज्यमा छन् । बंगाल, त्रिपुरा, आसाममा बंगालीको पहिचान छँदैछ । ...... नयाँ व्यवस्थाको नयाँ सम्झौतामा दुई देशका भिन्न नागरिकको स्पष्ट खुल्ने पहिचान समेत राखिनुपर्छ । ......

अहिले स्थिति कस्तो छ भने निकास नली साँघुरिएका बेला पेटमा अनेकखण्ड कुरा जमेपछि कहिले त्यो कानबाट, कहिले आँखाबाट धुवाँ बनेर निस्केजस्तै छ हाम्रो सम्बन्ध । कहिले नाकाबन्दी, कहिले आपूर्ति बन्दको कुरा यही प्रकारान्तरमा निस्किएको धुवाँ हो ।

....... हामी भारतीय गोर्खा पनि दार्जिलिङ–डुवर्स क्षेत्रमा आफ्नै राज्य चाहन्छौं । .... दार्जिलिङ मात्रै भारतमा यस्तो जिल्ला हो जसका ४ अन्तर्राष्ट्रिय सीमा (नेपाल, भुटान, चीन र बंगलादेश) छन् । भारतको उत्तरपूर्वी भेगलाई जोड्ने जिल्ला पनि हाम्रो मात्रै हो । ...... बितेको ४ महिनामा नेपाल–भारतबीच जेजस्तो घटना भयो, यो मैंले कहिल्यै सोचेको थिइनँ । ..... १९५० को आधारमा अहिले कुरा गरेर हुँदैन । धेरै कुरामा आकाश–जमिनको फरक आइसक्यो । १९५० हेरीकन अहिले चीनकै गतिविधि अर्कै भइसक्यो । त्यसबेला निजी क्षेत्र भन्ने थिएन, अहिले निजी क्षेत्र र पुँजीवादको कुरा उता बढेको छ । अबका दिनमा हामीले सय वर्षपछि नेपाल–भारत वा छिमेकमा चीनको भूमिकाबारे सोचेर नीति तय गर्नु जरुरी छ । ..... अहिले बाहिरी विश्वमा ‘स्मार्ट बोर्डर’ भन्ने नामांकन सुरु भइसकेको छ । ..... खुला सीमा भन्दैमा अब पनि कुनै आधिकारिक पहिचान पत्र र आधारसम्मत पहिचानबिनै आवतजावत गर्न दिने कुरामा सोच्न सकिन्छ । अथवा, निश्चित ट्रान्जिट–पोइन्ट तोकेर सिमाना ‘रेगुलेट’ गर्नुपर्ने पनि हुन सक्छ । यस्ता विज्ञानसम्मत दिशामा पनि अब सोच्नैपर्छ ।

विरासतको कुराले वाक्क लागिसक्यो : सुजाता
‘दुई उपसभापति, सात सहमहामन्त्री थप्न सकिन्छ’
‘डन ३’ बनाउँदै फरहान
मातृभाषाका निम्ति संविधान संशोधन गर्न माग
मुक्ति सेना र राणा सेनाका कमान्डरको अनाैठो मित्रता
इतिहासको त्यो एल्वम
रौतहट र सर्लाहीमा कांग्रेस अधिवेशन आज
दिल्लीका १ करोड जनतालाई ‘छैन’ पानी (फोटो)

Madagascar

भारत ले नेपालको आतंरिक राजनीति मा चासो लियो भनेर काठमाण्डु मा शिकायत गरिन्छ।

एउटा देश छ म्याडगास्कर। हिन्द महासागर मैं हो त्यो पनि। त्यो देशलाई नेपालको आतंरिक राजनीति मा मतलब नभएको मात्र होइन। उसलाई नेपाल भन्ने देश छ एउटा भन्ने पनि थाहा छैन। अत्तोपत्तो छैन।

जाओ म्याडगास्कर को बेस्ट फ्रेंड बनाओ।

Nepal News (46)

आन्दोलन तुहिएको छैन : अनिल झा (अन्तर्वार्ता)
हामी पराजित भएका होइनौं, अस्त्र निर्माणमा छौं : महतो(अन्तर्वार्ता)

मैले त काठमाडौं बसेर आन्दोलन गरेको होइन नि । म त जनताका बीचमा बसेर आन्दोलन गरेको हुँ नि । ..... मेचीदेखि महाकालीसम्म यो आन्दोलनमा कुन नेताले कतिको जिम्मेवारी पालना गरेका छन्, यो कुरा जनतालाई राम्ररी थाहा छ । क–कसले आन्दोलनप्रति गद्दारी गरे भन्ने कुरा जनतालाई थाहा छ । ..... आन्दोलन त जारी नै छ । स्वरूप मात्र फेरिएको हो । सबै नाका बन्द भएको भए स्वरूप फेर्नुपर्ने आवश्यकता नै थिएन । विराटनगर र भैरहवा नाकासमेत बन्द भएको भए स्वरूप परिवर्तन गर्नुपर्ने जरूरी नै हुने थिएन । जनताको माग पूरा भइसक्थ्यो । तर सबै नाका बन्द नभएको कारण हामीले स्वरूप परिवर्तन गर्नु प¥यो । .... शान्तिपूर्ण आन्दोलनबाट दबाब बनाएर माग पूरा गराउन कठिन नै हो । अन्तिम धक्का बाँकी नै छ । ...... आन्दोलन जारी नै छ त । आन्दोलन जारी रहेकै अवस्थामा बीचैमा उपलब्धि कसरी हुन्छ । आन्दोलनको उपलब्धि भनेको सम्पूर्ण मधेशमा चेतना जागृत भएको छ । .... नेपालमा रंगभेदको लडाईं भइरहेको छ । ..... नेपाल भारतबीच खुला सीमा छ । बेटीरोटीको सम्बन्ध छ । आन्दोलन असफल भयो र हिंसात्मक द्वन्द्वमा मधेश गयो भने खुला सीमाका कारण त्यसको असर मधेशमा मात्र होइन भारतमा पनि पर्छ । त्यसैले मधेश आन्दोलन सफल हुनु पर्छ । सबभन्दा ठूलो कुरा भारत नेपालमा शान्ति र स्थिरता चाहन्छ । यी कुराहरू नै हामीले भनेका हौं । उनीहरू सहमत पनि भएका छन् । उहाँहरूले सहयोग गर्छु भनेका छन् ।

A House For Mr. Biswas

मेरो स्मृतिमा सुशील कोइराला

सुवर्णजीबाहेक कांग्रेसका कुनै पार्टी सभापतिको राजधानीमा आफ्नै (निजी) निवास भएन, न त उहाँहरूका नाममा बैंकमा खाता वा अन्य चल–अचल सम्पत्ति नै । धेरै वर्ष सुखदु:खको साथीका रूपमा सहकार्य गरेको र उहाँका राजनीतिक सफलतामा सहयोग पुर्‍याएका कारणले मलाई थाहा छ, पार्टीको महामन्त्री वा उपसभापति हुँदा समेत सुशीलजीको खल्तीमा हजार–पाँच सयको नोट बिरलै हुने गथ्र्याे ।

Follow on LinkedIn