माअोवादीलाई Triangulate गर्नुपर्ने भएको छ

नेपालको शान्ित प्रक्िरया अिहले बडो जोिखमपुर्ण अवस्थाबाट गुज्िररहेको छ। शान्ित प्रक्िरया भंग पिन हुन सक्छ भन्ने हल्लाहरू सुन्न थािलएका छन्। शान्ित प्रक्िरया भंग भएर देश फेिर गृहयुद्दमा फँस्छ जस्तो त मलाई लाग्दैन, तर गृह युद्ध हुनै पर्दैन। देशमा lawlessness र political paralysis नै पर्याप्त िचन्ताको िवषय हो।

माअोवादीको गणतन्त्र र पुर्ण समानुपाितक िनर्वाचनको मुद्दासँग म सहमत छु। पुर्ण समानुपाितकको मुद्दामा त माअोवादी पिछ अाएको हो। अरू मधेसी र जनजाित पार्टीहरूले यो मुद्दा माअोवादीले भन्दा पिहले उठाएका हुन्। चुनाव हार्ने डरले माअोवादीले पुर्ण समानुपाितक िनर्वाचनको मुद्दा ल्याएको भन्ने जुन हल्ला केही काँग्रेसीहरूले ल्याएका छन् त्यो वािहयात हो। चुनाव हार्ने पार्टी त जुन िनर्वाचन प्रणाली ल्याए पिन हार्छ। ंमाअोवादीको देशव्यापी संगठन छ। यसको जनप्िरयता पिन छ। नेपालमा अाज दिलतलाई माअोवादीलेभन्दा बढी कुन पार्टीले उकासेका छन्? मधेसी र जनजाितकालािग पिन माअोवादीले ढोका खोलेकै हो। संिवधान सभाको माअोवादीको मुद्दा िबना मधेसी र जनजाितले अझै एक िपढी कुर्नुपर्ने िथयो। मिहलाको कुरमा त यो पार्टी िनकै अगािड छ। संगठन पिन छ, पैसा पिन छ, प्रगितशील मुद्दाहरू पिन छन्। माअोवादी चुनावकालािग राम्रो पोजीशनमा छन् भन्ने मेरो अनुमान छ। यथार्थ त चुनाव नभई कसैलाई थाहा हुँदैन।

पुर्ण समानुपाितक िनर्वाचनको मुद्दा माअोवादीले अँगालेको मुख्य कारण के भन्दा खेिर मधेशी र जनजाित समुहहरूले त्यो मुद्दा उठाइरहेको अवस्था िथयो, तर कसैले ितनको कुरा नसुनेको अवस्था िथयो। यो त ियनीहरूको जायज माग हो, िकन सरकारले सुनेन जस्तो लाग्यो माअोवादीलाई, अिन त्यस कारणले ितनले त्यो मुद्दालाई अाफ्नो बनाएका हुन्।

काँग्रेसले मट्ठर बयलको भुिमका खेल्दै अाएको छ। अाफ्नो तर्फबाट प्रगितशील counter proposal अगािड नसार्ने, खािल अर्काको प्रगितशील proposal को िवरोध मात्र गर्ने। Political paralysis को प्रमुख कारण त्यो हो।

राजा र मोिरयार्टीको लाइन िथयो, राजा र सात पार्टी िमलेर जसरी हुन्छ माअोवादीलाई सखाप पार्ने। त्यो लाइन गलत िथयो। माअोवादी गृहयुद्धको राजनीितक समाधान मात्र िथयो। सात पार्टी त्यस तर्फ गएनन्। तर राजनीितक समाधान खोज्ने त भिनयो तर राजनीितक गृहकार्यहरू भएनन्।

माअोवादीलाई Triangulate गर्दै जानुपर्ने हो। त्यसकालािग सजग िचतुवा जस्तो अगािड बढ्नुपर्ने, मट्ठर बयल जस्तो होइन।

पिहलो कुरा, दश वर्षको गृहयुद्धका दौरान भएका हत्या, िहंसा अािदकालािग Truth And Reconciliation Commission को बाटो जाने। खै बनाएको छैन त िगिरजाले किमशन। दक्िषण अफ्िरकाले देखाएको बाटोमा जानुपर्ने हुन्छ।

दोस्रो हो ideological fusion को कुरा। केही काँग्रेसीहरू माअोवादी युद्धमा हारे, अथवा युद्ध गर्दा गर्दा थाके भन्दै छन्। केही बल्ल माअोवादीको घैंटोमा घाम लाग्यो र हामीले भन्दै अाएको बहुदलमा अाए भन्दैछन्। त्यो होइन। ंमाअोवादीलाई थाकेको, हारेको, िढलो नै सही तर बल्ल सही बाटोमा अाएको म मान्िदनँ। २० अौं शताब्दीको िवश्व राजनीितमा दुई प्रमुख धार िथए। एउटाको प्रितिनिधत्व माअोवादीले गर्छन्। त्यो दुईको fusion बाट नेपालमा िवश्वको नम्बर एक लोकतन्त्र िनर्माण गर्न सिकन्छ भन्ने ितर लाग्नुपर्यो। देशमा federal democratic republic of state funded parties को स्थापनापिछ फेिर अर्को क्रान्ित हुँदैन, चुनाव मात्र हुन्छ भन्ने लाइन गैर माअोवादी पार्टीहरूले जुझारू रूपमा समात्नुपर्यो। होइन यिद २०४६ पिछको जस्तो बहुदलकै कुरा गिरन्छ भने, भारत, बेलायत र अमेिरकाको जस्तो लोकतन्त्रकै कुरा गिरन्छ भने माअोवादीले क्रान्ितको कुरा गिर नै रहने छन्।

तेस्रो हो संिवधान सभाको कुरा। पुर्ण समानुपाितक र िमस्रीत प्रणाली बीचको मध्य धार भनेको 75 Multi Member Constituencies को कुरा हुन सक्छ। माअोवादीलाई triangulate गर्दै त्यताितर लाग्नुपर्ने भएको छ।

Political Deadlock And New Middle Ground: Published By NepalNews.com

चौथो छ, land reform को कुरा। अिहेेले controversy मा रहेका सब जग्गा एउटा land reform commission को स्वािमत्वमा राख्िदने र संिवधान बनेपिछको संसदीय चुनावमा सब पार्टीले अा-अाफ्नो land reform proposal िलएर जनताकोमा जाने र अन्ितम िनर्णय जनताले गर्ने। हदबन्दी कित हुने कुरामा फरक मत हुन सक्दछ। तर अिहले काँग्रेसले जग्गा िफर्ता देउ िक देउ माअोवादीले िदन्न िक िदन्न भिनेरहेको अवस्था छ।

पाँचौ छ security sector reform को कुरा। यो पिन चुनावपिछ हुने कुरा हो। दुई सेनालाई मर्ज गर्ने कुरा अाउँदैन। त्यो joint सेनाको अाकार अित ठुलो भएर जान्छ। जनतालाई अनावश्यक भार मात्रै। सेना कित ठुलो हुने, र त्यस सेनाको ethnic and gender composition के हुने भन्ने प्रस्ताव िलएर पार्टीहरू जनताकोमा जानुपर्यो। बन्दुकधारी मधेशी पार्टीहरूसँग पिन अादरपुर्वक शान्ित वार्ता गरेर ितनका सेनालाई पिन क्यान्टोनमेन्टमा राख्नुपर्यो। अिन ती तीन सेनाबाट र अन्य इच्छुक नागिरकहरूका माझबाट भिवष्यको सेना छान्नुपर्यो। मलाई लाग्छ भिवष्यको नेपाल सेना ३०,००० भन्दा बढी हुनुहुँदैन। मिहला सहभािगता लगभग ४०% भइिदए राम्रो। मधेशी, जनजाित र दिलतको पिन समानुपाितक सहभािगता होस्।

िवश्वको राजधानीको िमनी नेपालमा अलोकतान्त्िरक, अपारदर्शी राजनीित
माअोवादीको माफीया चालढाल
चक्रव्यूहमा मधेसी नेता
हृदयेश त्रिपाठी: चक्रव्यूहमा मधेस
िफरसे मधेशी क्रान्ित?
परमेन्द्र भगत पत्रकार?
पाखेले मिदसे भन्छ, नेपालीले मधेशी भन्न िसक्छ
पुर्ण समानुपाितक िनर्वाचनकालािग मधेशी, जनजाित, दिलतले अान्दोलन गर्नुपर्छ
पहाडी पार्टी काँग्रेसने मधेशीयो के साथ बेइमानी करनेका िनर्णय कर िलया है
िगिरजाले अप्िरल क्रान्ितको श्रेय िलन िमल्दैन
संिवधान सभामें मधेशी मोर्चाका रोल
मधेशी मोर्चाका िनर्माण अौर तराई खुला रखनेकी रणनीित
अन्धेर नगरी चौपट िगिरजा
पुर्ण समानुपाितक िनर्वाचन अौर एक मधेश एक प्रदेशका नारा पर्याप्त है
डा देवेन्द्र राज पाण्डे: अन्तिरम प्रधान मन्त्री?
न्यु यर्कका पहिरयाहरू
उपेन्द्र यादव: सरकार र फोरमबीच सम्झौता
तराई बन्द नहीं संगठन िवस्तार किरए
जयप्रकाश गुप्ता: मधेस आन्दोलनका आग्रह
एक मात्र िमलनिवन्दु: पुर्ण समानुपाितक िनर्वाचन
पहाडी बाहुन सुजीत ढकाल
तीन लाखले सरकारी जागीर खाने, तीन करोड कता जाने?
मधेशी मोर्चाके िलए फर्मुला
महेन्द्र, वीरेन्द्र र प्रचण्डका सीडीअो अञ्चलाधीशहरू
एक मधेश एक प्रदेश
उपेन्द्र यादव: संवाद
मधेशी अान्दोलनको गन्तव्य: नभम्बर चुनाव
िगिरजालाई पदमुक्त गर
प्रचण्डे बाहुनले अौंला पिन खान्छ, हात पिन खान्छ
छाता संगठनको कुरा फेिर ल्याउने िक नल्याउने
समानुपाितक िनर्वाचनको बाहुन फर्मुला मधेशी िवरूद्धको षडयन्त्र हो
तराईमा िहंसाको राजनीितक समाधान छ
जनजाित र दिलतले पार्टी नखोल्नु मानिसक दासता हो
द्वैध नागिरकता िबना नेपालमा अार्िथक क्रान्ित सम्भव छैन
मई १२ िदउँसो १ बजे सेन्ट्रल पार्क दक्िषण पूर्व कोणा
एक मधेशी पार्टी
मैले पिरकल्पना गरेको मधेश राज्य
न्यु यर्कमा छाता संगठनको अावश्यकता
ज्वाला, गोइत, टाइगर और कोबराको चुनाव क्यों लडना चािहए


In The News

NC, UML to bury hatchet Kantipur the Nepali Congress has no problem with the UML's amendment proposal on the republic ..... the UML proposed Mixed Member Proportional Representation (MMPR) as an alternative to the fully Proportional Representation System. "The UML has also proposed to find out a proportional nature within the mixed proportional electoral system," he said.
60 colleges, medicos to protest Maoist excesses Medical Association, Para Medical Association, Nepal Medical Council, Private and Boarding Schools' Organization of Nepal (PABSON) and National Private and Boarding Schools Association of Nepal (N-PABSAN) ..... cadres of the Maoist youth wing Young Communist League (YCL) Sunday abducted them from Kathmandu and later tortured them for 14 hours at an unidentified location somewhere near Kamidanda area in Kavre district.
Maoists resume ‘kangaroo courts’, continue land seizures The Maoist leadership here in the district is resuming the operation of their 'kangaroo court' defying the comprehensive peace accord. They said that they decided to revive their parallel government as tension between the party and the government had increased in recent days. Morang Maoist district assistant in-charge Shushil said that they are all ready to set up their kangaroo court as differences between them and the government had increased at the center. Maoists claimed that more than 1,000 complaints of different kinds had been filed at their office in the district. Maoists recently formed Kochila State Committee in the area comprising Morang, Sunsari and Jhapa districts as per their policy of parallel government. ...... cadres of Maoist affiliated farmers seized some 95 bighas of land in Morang. They captured the land of Sewantaraj Adhikari and Pramod Kumar Niraula of Hasandaha-1, Dandaraj Lamichhane of Sidraha-6 and the land belonging to the local guthi (trust). .... Meanwhile in Rautahat, Maoists called indefinite district banda demanding strong punishment against those involved in Gaur massacre from Wednesday. Normal life was hugely affected due to the closure.
East-West highway obstruction continues in Lahan
Civil servants call indefinite strike in Sarlahi; shut down continues in Siraha
NMA demands action against YCL cadres for torturing docs

Maoists could offer UML to lead the government, warns Prachanda NepalNews Prachanda said that the Maoists will launch struggle with the help of patriotic forces if the UML does not agree to lead the government.